16

Wolna Trybuna

16 grudnia 2016­16 stycznia 2017 nr 23­24 (267­268) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Swoi" przeciw obcym"

genetyka w slużbie nieuków

Niedawno minister kultury Ukrainy w czasie rozmowy o mieszkańcach wschodu Ukrainy

i Zaporoża użyl dość nieszczęśliwego sformulowania: ,,ukraiński kod genetyczny".

Wypowiedź ministra kultury Ukrainy Jewhena Niszczuka, natychmiast wywolala niesmak

wśród większości zwolenników i przeciwników idei ,,genetyki narodowej". I choć minister

za swoje nieudane sformulowanie przeprosil, czytając gorące dyskusje w internecie,

można zaobserwować bardzo niski poziom wyksztalcenia spoleczeństwa ukraińskiego.

Gdy ludzie z wyższym wyksztalceniem, z tytulami magistrów i doktorów operują określe-

niami ,,genetyczny kod narodu" i próbują przy pomocy genetyki wyjaśnić zjawiska i pro-

cesy zachodzące w spoleczeństwie, wywoluje to szereg poważnych pytań co do systemu

edukacji w szkole ukraińskiej, na wyższych uczelniach i w nauce akademickiej w ogóle.

Wlaśnie o tendencjach w spoleczeństwie ukraińskim zamierzam dzisiaj napisać. Tenden-

cjach, które nie tylko budzą obawy, ale są po prostu groźne. Ale, może po kolei...

świątecznym stole, przemowy na mi-

WASYL RASEWYCZ

tyngach i dyskusje w gronie rodziny.

Z tego punktu widzenia da się zrozu-

Kto jest przeciwko nam

mieć zapalonych dyskutantów, którzy

i naszej slawnej historii?

Mogloby się wydawać niczym

na forach bronią ministra, obstając

osobliwym, że jeden z ministrów rzą-

przy istnieniu ,,narodowych genów"

du ukraińskiego wyglosil swoją inter-

i ,,genetycznego narodu". I zupelnie

pretację praktyk kulturowych w pew-

nie zastanawiając się nad tym, jak

nym regionie. Owszem. Przecież nie

można konkretnie określić ukraińskie

tylko on tak postępuje. Już od 25 lat

,,geny" i czym one się różnią od ,,nie-

politycy i urzędnicy ukraińscy ucieka-

ukraińskich"?

ją od realiów w historię. Motywy mają

Obawę budzi też fakt, że więk-

różne, lecz w większości przypadków

szość dyskutantów nigdy nie sly-

czynią tak, by ukryć swój brak pro-

szala o ,,eugenice". A jeżeli nawet

fesjonalizmu, brak kompetencji na

­ to nie widzi w tym nic zlego. Nie

zajmowanym stanowisku, korupcję

wiedzą do czego, w zludzeniu, że

itd. Zamiast pisać sprawozdania o

można stworzyć rasę ,,nadludzi", do-

rzetelnej pracy i dokonanych korzyst-

prowadzily w przeszlości selekcyjne

nych zmianach, często ,,wskakują"

eksperymenty nie tylko nad poje-

nie tylko w historię, lecz ,,wlączają"

dynczymi ludźmi, ale nad calymi

też temat patriotyzmu. Gdzie bowiem

grupami ludności. Kiedy to wzniosly

mamy największe osiągnięcia, które

zamysl stworzenia czlowieka dosko-

nam dech zapierają? Oczywiście ­ w

nalego, bez wad fizycznych i chorób,

historii. Dlatego na każde podstępne

doprowadzil do straszliwej rasistow-

pytanie oponenta należy odpowia-

skiej i faszystowskiej polityki, której

tów i pretensjonalnych stereotypów.

wszystkie nieszczęścia przeklada

dać, przywolując jak najwięcej po-

ofiarami staly się miliony ludzi. Gdy

Wybuchowy potencjal

,,My, gospodarze naszej danej nam

się na zbiorczy typ ,,obcego", wroga,

staci historycznych. Przypisywać im

cale narody oglaszano śmieciem

etnicznego nacjonalizmu

Ale nie tylko ,,Swoboda" wykorzy-

przez Boga ziemi, mieszkaliśmy

przyblędę. Kryteria, wedlug których

cechy herosów, nie zapominając o

genetycznym, a osoby z wadami

stywala doktrynę etnicznego nacjo-

przez stulecia w pokoju, pracowali-

określa się kto jest autochtonem, a

ich narodowości, i umieszczać dys-

fizycznymi lub psychicznymi nie

nalizmu. Do tego źródla sięgal rów-

śmy, gromadziliśmy dobra. Byliśmy

kto obcym, są dość niejasne i toną

kretnie swoją osobę w ich szeregach.

mialy prawa do życia. Przyznajmy,

nież Wiktor Juszczenko, szczególnie

spokojni, pobożni, sprawiedliwi. By-

w mroku dziejów. Wszystko zależy

To jak gdyby dumnie obchodzić 300

że po krachu teorii rasistowskich

wtedy, gdy jego poparcie spadlo do

liśmy wzorcem prawdziwego Ukra-

od punktu widzenia interpretatorów.

lecie ginącego uniwersytetu, z które-

ubieglego wieku, po osądzeniu bez-

poziomu blędu statystycznego. Cóż

ińca, bez postronnych wplywów

Również odpowiedź na pytanie kto

go uciekają ostatni naukowcy.

sensownych podzialów na rasowo

to za magia ukryta jest w etnicznym

i domieszek". Taki sobie ­ ,,zloty

ma prawo uważać się za Ukraińca

Wiadomo, że Ogólnoukraińskie

wartościowe i nie wartościowe naro-

nacjonalizmie? Zabrzmi to dziwnie,

wiek" bajkowych Ukraińców. A po-

,,czystej krwi".

Zjednoczenie ,,Swoboda" nie ma

dy, we wspólczesnej Ukrainie nadal

ale wlaśnie ten rodzaj nacjonalizmu,

tem wszystko bylo jak w klasycznej

Dla zwolenników etnicznego

żadnego bezpośredniego związku

używane są na poziomie akademic-

który ze względu na zróżnicowany

bajce: ,,przyszli źli wrogowie-przy-

nacjonalizmu narodowość jest wiel-

ze Stepanem Banderą i jego orga-

kim pojęcia ,,genetyczny fundusz

charakter obecnego spoleczeństwa

blędy i nasz raj podpalili. Nie chcie-

kością stalą, która nie podlega wply-

nizacją. Potrafilo jednak zinstru-

narodu" i ,,genetyczny kod narodu".

ukraińskiego jest mu jak najbardziej

liśmy, ale zostaliśmy zmuszeni bro-

wowi czasu. Dla nich naród nie jest

mentalizować z korzyścią dla siebie

Niektórzy próbują przenieść

przeciwskazany, wykorzystywany jest

nić się przed wrogami, bronić przed

bytem politycznym, tworzonym na

temat etnicznego nacjonalizmu tak,

tę terminologię w sferę poetycko-

przez najbardziej nacjonalistyczne

przyszlymi wyzwaniami, oczyszczać

przestrzeni stuleci i przejawiającym

że przez calą kadencję rządzilo na

metaforyczną. Że to niby, mamy na

(patriotyczne) sily polityczne. Wytlu-

nasze spoleczeństwo od tych ,,ob-

się szczególnie w XIX wieku. Naród

Ukrainie Zachodniej, a nawet do-

myśli nie bazę genetyczną naszego

maczenie tego zjawiska jest proste:

cych", którzy winni byli wszystkich

dla nich ­ to ślepa wiara w istnie-

stalo się do parlamentu. Zasada:

narodu, uprawniającą do dominacji,

w etnicznym nacjonalizmie drzemie

naszych bied i w przyszlości będą

nie stalej grupy ludzi polączonych

kto przeciwko nam ­ ten przeciwko

lecz tak sobie mówimy metaforycz-

olbrzymia sila konfliktowa i wysoki po-

przeszkadzać w budowie nasze-

wspólnym  pochodzeniem  naro-

Stepanowi Banderze dzialala na za-

nie o prawdziwych Ukraińcach.

tencjal mobilizacyjny. Wykorzystywać

go narodowego państwa. Jedynie

dowym, jednym językiem i wiarą.

chodzie Ukrainy skutecznie. Może

Jednak wiara w ,,prawdziwych" i

go mogą wylącznie najbardziej cy-

ci obcy są winni wszystkiemu, bo

Ponadto nacjonalizm etniczny nie

to wydawać się dziwne, ale zysk byl

,,nieprawdziwych", ,,czystej i niezu-

niczni politycy i osoby calkowicie nie-

któż jak nie oni zrujnowali naszą

dopuszcza asymilacji w nim innych

obopólny: Bandera otrzymal nową

pelnie czystej krwi", zwlaszcza ba-

odpowiedzialne. Bo któż by się bawil

narodową idyllę, gdzie nie bylo bo-

narodowości. To jak próba zmiesza-

aktualizację, a partia ­ glosy wybor-

zująca na genetyce, w przypadku

ogniem, siedząc na beczce prochu?

gatych i biednych, nie bylo wyzysku,

nia wody z olejem: na takich zalo-

ców. I nikogo już nie obchodzily ani

Ukrainy­ to droga do piekla wojny

Ale okazuje się, że są ludzie chętni

a panowaly pokój i harmonia. Gdzie

żeniach opierają się ,,genetyczni"

rzeczywiste źródla hojnego finanso-

domowej.

bawić się w naszym narodowościowo

owce pasly się razem z wilkami i ni-

interpretatorzy pojęcia ,,naród".

wania partii oraz zyski z eksploata-

zróżnicowanym państwie w obywateli

gdy ręka brata nie podnosila się na

cji tematu OUN i Stepana Bandery

Wspóluczestnicy

,,czystej krwi" i ,,obcych". Oczywiście,

brata".

dla Ukrainy XXI wieku. Nikt też nie

Eugenika po ukraińsku

przestępstwa?

z politycznymi preferencjami dla jed-

Wyznawcy nacjonalizmu etnicz-

Należy rozumieć, że minister

zawracal sobie glowy zewnętrznym

Winy Niszczuka w tym, że zwer-

nych i dyskryminacją prawną pozo-

nego mylnie wierzą, że stosując go

Niszczuk nie ma czasu na poważną

wizerunkiem ,,banderowskiej" Ukra-

balizowal myśli wielu Ukraińców, nie

stalych.

można jednym strzalem ubić dwa

naukową lekturę na temat, w którym

iny, bo dla nas cel jest niczym, naj-

ma. Wina leży po stronie naukowców

Problem polega na tym, że ideę

zające i uniknąć odpowiedzialności

tak śmialo się wypowiada. Jak wyni-

ważniejszy jest proces. Najważniej-

i intelektualistów, którzy bytują w

etnicznego nacjonalizmu latwo jest

za swoje blędy i porażki. Amorficzna

ka z powyższego, jego wypowiedzi

sze są technologie polityczne, które

swoim narodzie. Którym wygodniej

kupić ­ bo któż nie wierzy w bajki?

grupa ,,czystej krwi" wyprowadzana

opierają się przeważnie na tradycji

bodaj na chwilę doprowadzą nas do

jest przebywać w jednym środowisku

Etniczny nacjonalizm ­ to zlepek mi-

jest poza strefę krytyki, zaś wina za

ustnej, są to rozmowy w pracy, przy

steru wladzy.

z nieukami, dyskretnie zakrywając