historia w monety wpisana

25

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 31 stycznia­13 lutego 2017 nr 2 (270)

Indiańscy szyfranci

W czasie wojny niezmiernie ważna jest slużba

lączności, przekazująca rozkazy i informacje

dowództwa poszczególnym jednostkom i zara-

zem przyjmująca meldunki o tym, co dzieje się

na frontach. Nie stosuje się wtedy, rzecz jasna,

otwartego tekstu, używa się szyfrów. ale nigdy

nie są one doskonale, specjalistom nieraz udaje

się zlamać kody i w ten sposób uzyskać dostęp

do przekazów bardzo istotnych do podejmowa-

nia ważkich decyzji strategicznych.

amerykańskich stwierdzil, że gdyby

nie Nawahowie, jego wojska nigdy

nie odbilyby z rąk japońskich Iwo

Jimy.

Choć w czasie wojny zarówno

Niemcy, jak i Japończycy próbowali

zlamać kody, którymi poslugiwali

się Indianie, nigdy im się to nie uda-

lo. Adolf Hitler, studiując po dojściu

do wladzy przebieg I wojny świato-

wej, wiedzial, że Amerykanie poslu-

giwali się, z wielkim powodzeniem,

Indianami. Przewidując przyszly

choty Morskiej i przygotowywali lub

konflikt wojenny, wyslal do USA

TaDEUSZ KURLUS

odczytywali meldunki w ciągu kilku-

grupę antropologów, by nauczyli się

dziesięciu sekund, podczas gdy ma-

Amerykanie znaleźli jednak spo-

indiańskich języków i dialektów. Nie

szyny szyfrujące potrzebowaly na

sób na bezpieczne porozumiewanie

dali rady. Kilka przykladów z języ-

to wielu minut. Nie sposób wyliczyć,

się swoich wojsk. Poslużyli się dwu-

ka Komanczów: czolg to byl u nich

ile operacji frontowych dzięki nim

języcznymi Indianami, którzy pelniąc

żólw, bombowiec ­ samolot w ciąży,

wykonano, ile manewrów podjęto,

swe obowiązki przekazywali telefo-

karabin maszynowy ­ maszyna do

by uchronić jak najwięcej żolnierzy,

nem wiadomości w swoim języku,

szycia, a sam Führer ­ zbzikowany

ile klęsk zadano wrogowi. Najpierw

dla ewentualnych podsluchiwaczy

bialy czlowiek.

calkowicie niezrozumialym.

Nie byl to wynalazek II wojny

światowej, bo już w czasie I wojny,

podczas ofensywy na Meuse-Ar-

gonne we Francji, Amerykanie sko-

rzystali z pomocy 14 Czoktawów,

dzięki którym losy starcia calkowicie

się odmienily: Niemcy, dotąd odno-

szący zwycięstwa, zostali zmuszeni

do odwrotu.

Do korzystania z pomocy Indian

Amerykanie wrócili po przystąpieniu

do II wojny. W tym celu przeszkolili

uczestniczyli na europejskich fron-

Przez wiele lat spoleczeństwo

większe ich grupy z różnych ple-

tach (między innymi w inwazji w Nor-

amerykańskie nie wiedzialo, jak wiel-

mion, przyswajając im nowe dla

mandii), potem także w Afryce, a w

kie zaslugi oddali Indianie jego armii.

nich obowiązki z pomocą specjalnie

końcowej fazie wojny przede wszyst-

Dopiero przed niewielu laty historycy

dla tych celów stworzonych książek

kim na frontach azjatyckich. Tu wie-

odslonili szczególy i ujawnili, w jak

kodowych. Po dojściu do wprawy,

lokrotnie ich dzialania poskutkowaly

wielkim stopniu Indianie przyczynili

indiańscy szyfranci ­ bylo ich okolo

pomyślnym przebiegiem amerykań-

się do zwycięstwa w najstraszliwszej

400­500, slużyli w Korpusie Pie-

skich operacji. Jeden z dowódców

wojnie XX wieku. A w grudniu 2013 r.,

na mocy ustawy Kongresu, wszyst-

kim plemionom indiańskim, których

czlonkowie byli szyfrantami, przyzna-

no Zloty Medal Kongresu, najwyższe,

obok Medalu Wolności, odznaczenie

państwowe USA. Ogólem, jak się

okazalo, szyfrantami byli Indianie z

aż 33 plemion, między innymi Czi-

rokezi, Komancze, Siuksowie, Hopi,

Nawahowie, Seminole, Oneidowie,

Czoktawowie.

Mennica USA wybila więc 33

zlote medale. Nie są identyczne, na

każdym widnieją rozmaite symbole i

artefakty związane z religiami, oby-

czajami i życiem codziennym po-

szczególnych plemion. Poza zlotymi,

wybito także medale srebrne, które

mogli nabyć czlonkowie plemion

oraz brązowe ogólnie dostępne.

Wszystkie są pięknymi przyklada-

mi sztuki medalierskiej, ale z braku

miejsca możemy tu zaprezentować

zaledwie niewielką ich część.