8

Wolna trybuna

14­27 lutego 2017 nr 3 (271) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Jak nas widzą tak nas (i siebie) piszą. Poniżej ocena aktualnych stosunków polsko-

ukraińskich pióra Tarasa Wozniaka, znanego politologa i redaktora naczelnego

lwowskiego czasopisma ,,JI" (Ї), czlonka Ukraińsko-Polskiego Forum Partnerstwa.

Dlaczego się nie udaje?

Już od dwóch lat Ukrainą i Polską targają wstrząsy polsko-ukraińskich, czy jak kto woli ukraińsko-polskich

nieporozumień. Jak meteoryty, przecinają niebo obu państw i wybuchają gdzieś za horyzontem ­ w pole-

skich lasach. Ale powstaje tu kilka pytań: czy naprawdę te polsko-ukraińskie czy ukraińsko-polskie niepo-

rozumienia nie są fatamorganą? Czy naprawdę istnieją obiektywne przyczyny tych nieporozumień? A może

są subiektywne przyczyny? W jakich geopolitycznych okolicznościach rozpala się trajektoria nieporozu-

mień? Jaki stosunek jest pomiędzy tymi nieporozumieniami i proklamowanym strategicznym partnerstwem

Polski i Ukrainy? Czy są to nieporozumienia, czy świadoma linia polityczna? Jeżeli polityczna strategia ­ to

czyja? Kto jest beneficjentem punktów politycznych, wynikających z tych nieporozumień?

baltyckich staje się coraz bardziej

my Ukraińcy, przywiązujemy począ-

Rady Najwyższej Ukrainy i Sejmu RP

O co więc tu chodzi?

TARAS WOZNIAK

problematyczna.

tek tego ruchu do swojej Rewolucji

z 2016 roku ­ tu wystarczylo mądro-

Może o dyskryminację mniej-

Z drugiej strony, Rosja jest w

Godności, to UE ma inne punkty od-

ści i odpowiedzialności.

szości narodowych? Po sowieckich

Otóż po kolei. Czy na-

stanie agonii, ale wciąż jest niebez-

niesienia.

A więc obiektywnych przyczyn

deportacjach mniejszości te, z sza-

prawdę te polsko-ukraińskie

pieczna. Czy nie czas dojść do po-

UE nie udalo się stać efektywnym

tych nieporozumień nie widzę.

cunkiem dla wszystkich, nie są już

czy ukraińsko-polskie niepo-

rozumienia i ratować się wspólnie?

organizmem państwowym. Pierwszą

tak duże jak byly wcześniej. Ukraińcy

rozumienia nie są fatamor-

Okazuje się, że nie!

porażką UE bylo nieprzyjęcie Kon-

i Polacy zostali na silę odseparowani

Czy są zatem przyczyny

ganą?

stytucji Europejskiej. Na koniec 2005

od siebie! Są problemy, ale są one do

Wiadomo, że są, chociaż polity-

subiektywne tych nieporo-

roku dokument ratyfikowaly: Austria,

rozwiązania dla dwóch wielkich euro-

cy często udają, że tak nie jest. Po-

Jaki stosunek mają te nie-

zumień?

Grecja Hiszpania, Wlochy, Cypr,

Tak, są. Są to mentalne nasta-

pejskich narodów. Więc o co chodzi?

wstaje jednak pytanie ­ na ile objęte

porozumienia do proklamo-

Lotwa, Litwa, Luksemburg, Malta,

wienia calych grup spolecznych i

Może jest to konflikt ekonomicz-

są tym procesem klasy polityczne

wanego kursu strategicznej

Niemcy, Slowacja, Slowenia i Węgry.

niektórych ważnych polityków. Jeżeli

ny ­ konkurencja na strategicznie

Polski i Ukrainy i same spoleczeń-

wspólpracy Polski i Ukra-

Ponieważ referendum we Francji

mówimy o grupach socjalnych, są to

ważnych dla istnienia Polski i Ukra-

stwa obu państw?

iny?

Do niedawna w Polsce, na Ukra-

(maj 2005) i Holandii (czerwiec 2005)

środowiska przesiedleńców odpo-

iny rynkach? Nie, ­ polska i ukraiń-

Jeżeli mowa o klasach politycz-

inie, na Litwie, mam nadzieję, że i

nie uzyskalo wyniku pozytywnego,

wiednio z Polski i z Ukrainy, środowi-

ska gospodarka są na tyle asyme-

nych to sytuacja jest tu niesyme-

na Bialorusi, dzialala doktryna Mie-

los Umowy Konstytucyjnej pozostaje

ska nacjonalistyczne obu państw i, co

tryczne, że nie mogą w żaden spo-

tryczna. Dla ukraińskiej (oligarchicz-

roszewskiego-Giedroycia, opierają-

nieokreślony. Wlaściwie podmienia

najdziwniejsze, komunistyczne reszt-

sób ze sobą konkurować.

nej) klasy politycznej polsko-ukra-

ca się na nienaruszalności granic

ją Umowa z Lizbony z 2007 roku. Po

ki w Polsce i Ukrainie, slużące swoim

A może chodzi tu o rozwój geopoli-

ińskie nieporozumienia mają zna-

pomiędzy czterema państwami i na

wybuchu kryzysu ekonomicznego,

starym mocodawcom z Moskwy.

tyczny calego centralno-wschodniego

czenie marginalne. Tymczasem dla

ich (prawdopodobnym) strategicz-

polskich elit rządzących, jak by to

nym partnerstwie w przyszlości. To

dziwnie nie zabrzmialo, można od-

strategiczne partnerstwo bylo cere-

nieść wrażenie, że są priorytetowe.

monialnym motto w ciągu ostatnie-

Przyczyną tego jest fakt, że Ukraina

go dwudziestopięciolecia, o którym

jest spoleczeństwem mozaikowym,

mówimy. Wprawdzie, ostatnio uka-

z mozaikową pamięcią historyczną

zują się dokumenty, świadczące o

w stosunku do Polski i Polaków.

tym, że w czasie rządów Tuska mia-

Ukraińska klasa polityczna w zasa-

ly miejsce propozycje prorosyjskiej

dzie nie postrzega Polski, jako po-

orientacji polskiej polityki i resetu

tęgi politycznej. Tak, jakby, od razu

stosunków z Rosją Putina. Obecny

za zachodnią granicą Ukrainy byl

rząd Polski trudno nazwać proro-

Berlin, Paryż czy Waszyngton...

syjskim, jednak wygląda na to, że

Przez ćwierć wieku istnienia Pol-

rządząca ekipa sklania się do rewi-

ski i Ukrainy, jako w pelni niezależ-

zji koncepcji Mieroszewskiego-Gie-

nych państw, widocznymi nieporozu-

droycia. Cóż pozostaje ­ archaicz-

mieniami w stosunkach między tymi

na koncepcja Pilsudskiego ­ coś w

krajami, przejmowaly się glównie elity

rodzaju federacji państw pomiędzy

polityczne. Sprawialo to, że nieporo-

Morzem Baltyckim i Czarnym? W

zumienia te znajdowaly się pod pew-

jakiej formie? Z jakim centrum? Czy

nego rodzaju kontrolą. Jednak przez

może nasze stosunki mialyby się

ostatnie dwa lata nieporozumienia te

zreformować w oparciu o endeckie

staly się nagle bardziej niż dotąd ak-

koncepcje Dmowskiego? A może

tualne, i to w niespotykanych dla pol-

Polska postanowila zamknąć się w

skiego spoleczeństwa rozmiarach.

europejskiej fortecy i odgrodzić się

wyszla na jaw niewyplacalność i ma-

Co się tyczy ważnych polityków,

regionu Europy, który postrzegany

Tymczasem na Ukrainie tymi pro-

od problematycznej Ukrainy, jako

chinacje rządu Grecji i innych państw.

są to ukraińscy politycy wysokiego

jest inaczej przez każde z państw?

blemami przejmują się jedynie dwa

terenu niestabilnego? Może Polska

Zaczęly się tez odradzać lokalne na-

szczebla, którzy ,,nie widzą" War-

Może o jakiś rewizjonizm? Coś w

regiony ­ Galicja i Wolyń. Uczynilo to

będzie rozwijać glównie stosunki z

cjonalizmy w centralnej (postkomu-

szawy jako istotnego gracza geopo-

rodzaju: ,,Przemyśl ma być ukraiń-

sytuację calkowicie niesymetryczną.

Niemcami ? Jakiś program należa-

nistycznej) Europie. Następnie z UE

litycznego, lecz kierują się wprost do

ski" czy ,,Lwów na być polski"? Nie

Do tego niebezpieczną ­ zle duchy

loby oglosić, ale są to polskie poli-

wyszla Wielka Brytania, teraz takie

Berlina, Brukseli czy Waszyngtonu,

będziemy udawać niewinnych gim-

konfliktów z lat 30-40 wyrwaly się na

tyczne konstrukcje.

nastroje panują we Francji.

ale też polscy politycy, którzy ugrzęźli

nazjalistek. Takie poglądy w naszej

wolność.

A jak wyglądają ukraińskie?

W USA klopoty rozpoczęly się z

w historycznych rozliczeniach prze-

historii już byly. Ale czy pozostaly?

Obecna klasa polityczna Ukrainy

dojściem do wladzy Baraka Obamy.

szlości z XX wieku.

Czy może takie plany na razie wsty-

Czy są obiektywne przy-

trzyma się ortodoksyjnego proeuro-

Jego polityka pokojowa doprowa-

Ukraińscy megalomani nie do-

dliwie ukrywamy ­ do czasu, a na ra-

czyny tych nieporozumień?

pejskiego (pro-UE) i pronatowskiego

dzila do milionów ofiar na Bliskim

strzegając Polski, popelniają duży

zie szykujemy się do dalszych rewi-

Czy może istnieć obiektywna

kursu ­ i nie zaprzątając sobie glowę

Wschodzie i dziesiątek tysięcy na

bląd. Wielki bląd popelniają również

zjonistycznych dzialań? Na przyklad

przyczyna nieporozumień pomię-

politycznym planowaniem ­ plynie z

Ukrainie. Wstrząsem dla USA byl

Polacy rezygnując de facto ze stra-

­ w przypadku dalszego rozpadu UE,

dzy państwami i narodami? Przede

prądem. Dlatego Ukraina jest nieste-

też wybór Donalda Trampa na ko-

tegicznego partnerstwa na korzyść

Rosja wspólnie z prorosyjską w tym

wszystkim jest nią konflikt geopo-

ty obiektem polityki, a nie jej subiek-

lejnego prezydenta ­ zapanowala

porachunków historycznych.

momencie Ukrainą ,,zwolni" Prze-

lityczny ­ jak obecnie pomiędzy

tem.

obawa, że prowadzić on będzie po-

Nie przytaczam tu żadnych na-

myśl i Chelm. Albo czy Polska, przy

Ukrainą i Rosją. Kraje te postrzegają

Możliwie, że mamy do czynienia

litykę izolacji, że pod znakiem zapy-

zwisk, żeby jeszcze bardziej nie za-

podziale Ukrainy nie ,,zapewni bez-

rozwój świata i swoje w nim role z po-

ze zmianą doktryny polskiej polityki

tania postawić może nawet istnienie

ognić sytuacji.

pieczeństwa" przed inwazją rosyjską

zycji przeciwstawnych. Stąd i konflikt

zewnętrznej, gdzie Ukraina nie jest

NATO!

miastom Lwów i Luck. Bezsens?

wojskowy ­ dlatego mamy wojnę na

postrzegana, jako partner strate-

W tych warunkach Europa Środ-

Mam nadzieję, że tak.

wschodzie Ukrainy. Ale przecież za-

W jakich warunkach geo-

giczny. Dlatego można nie zważać

kowo-Wschodnia może znaleźć się

Tym bardziej, że strategicznie i

równo Polska jak i Ukraina należą do

politycznych rozpala się ta

na ukraińskie sentymenty i wysta-

sam na sam z rewizjonistyczną Ro-

Polska i Ukraina deklarują wartości

tej samej euroatlantyckiej platformy

trajektoria nieporozumień?

wić Ukrainie wszystkie rachunki do

sją. I nie ma znaczenia, że Polska jest

W ciągu ostatnich trzech lat świat

strategicznego partnerstwa ­ patrz

geopolitycznej! Polska jest czlonkiem

splaty...

w NATO i UE. Obrona Polski i krajów

zacząl się gwaltownie zmieniać. Gdy,

Deklarację pamięci i solidarności

UE, NATO, a Ukraina do nich dąży.