26

Z przedwojennej prasy

17 marca­10 kwietnia 2017 nr 5 (273) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

kulinaria na Wielki Post

Każda pani domu wie jak trudno przygotować smaczny obiad na każdy dzień,

szczególnie w okresie Wielkiego Postu. Chociaż teraz gotuje się na dwa i nieraz

na trzy dni. Proponuję kilka zestawów smacznych (i niedrogich) obiadów na caly

tydzień. Takie informacje ukazywaly się w Wieku Nowym w specjalnym kąciku dla

kobiet, który gazeta zamieszczala na swoich lamach co soboty.

Wtorek. Barszcz zabielany z kar-

opracowal

toflami, knedle ,,Czeskie" z przysma-

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI

żoną cebulką, kompot.

Potrawy bezmięsne są wpraw-

Środa. Zupa pomidorowa, szpi-

dzie pracochlonne, ale można je

nak, puree z kartofli, omlet z marmo-

przygotować ze skladników, które

ladą.

każda gospodyni ma zawsze pod

Czwartek. Zupa grochowa, kar-

ręką...

toflane pierożki, szpinak z jajami.

Ryż z jablkami. 20 dkg. ryżu

Piątek. Zupa perlowa, puree z

wyparzyć, przeplukać i ugotować

kartofli i szpinak, naleśniki z serem.

w wodzie z mlekiem, dodając lyżkę

Sobota. Zupa ogórkowa, kartofle

masla, trochę soli i cukru. Po ugoto-

przypiekane z jajami, omlet z konfi-

waniu ryż ten ostudzić. Tymczasem

turami.

udynstować 1 funt jablek, które obra-

Niedziela. Zupa ryżowa, pieczeń

lo się z lupin i przepolowilo, wyjmując

wieprzowa z kapustą i kartoflami,

pestki i ości. Jablka dynstuje się pól

zielona salata, omlet z konfiturami

na pól w winie z wodą z dodaniem

i śmietaną.

sporej ilości cukru, jak na slodki

kompot. 10 dkg. masla deserowego

Poniedzialek. Zupa kalafiorowa,

rozbić na pianę, dodać 4 żóltka, 8

pierożki i kartoflami i serem, strudel

dkg. cukru, trochę rumu, trochę tar-

z jablkami.

tej skórki cytrynowej i ryż ugotowa-

Wtorek. Zupa z wloskiej kapu-

ny i ostudzony. Na ostatku daje się

sty, ryż z jablkami, kompot.

pianę z czterech bialek. W pianie tej

Środa. Zupa ogórkowa, jablka w

Przygotowywanie obiadu

dobrze wymieszać ryż z wszystkiem,

mundurkach, legumina grysikowa.

jak wyżej, dodatkami i wsypać do

Czwartek. Zupa jarzynowa, ryba

wody, żeby się nie przypalila i mie-

nem piwem. Podawać z kartoflanem

Gniazdka jaskólcze. Ugo-

wysmarowanej maslem rynki trochę

smażona z kartoflami, kompot.

szać często. Kto lubi korzenie, doda-

puree.

towane na twardo jaja obrać z lupi-

ryżu, potem warstwę dynsitowanych

Piątek. Zupa grochowa, pólmisek

je 2­3 gwoździków i dwa listki bob-

Jablka w mundurkach.

ny po ostudzeniu, potem każde jajo

jablek i znowu ryż i znowu jablka.

jarzyn (puree kartoflane, marchew z

kowe. Gdy kapusta miękka, robi się

Duże jablka, obrane z lupiny i wydrą-

owinąć w duży plasterek szynki i

Resztę ryżu na wierzchu. Posypać

groszkiem, szpinak), pierożki z powi-

zaprażkę do niej. Można też dodać

żone z pestek, pokrajać w okrąg (na

nakryć to siekanem kotletem cielę-

to cukrem i cynamonem; nalożyć po

dlami.

trochę kielbasy w talarki pokrajaną.

szerokość obwodu) w grubsze ta-

cym lub sznyclem. Calość obwią-

wierzchu kilka maleńkich kawalków

Sobota. Barszcz zabielany, kar-

Nadziewane cebule. Duże,

larki i pokropić oslodzonem winem,

zać cienką, a mocną nitką, jak przy

masla i wypiekać w rurze przez go-

tofle przypiekane z jajami, kapusta

okrągle cebule oczyścić, obrać z

lub rumem. Przygotować w garnku,

ruladzie, i smażyć z jednej i drugiej

dzinę.

wloska w pomidorowym sosie, kom-

lupiny i gotować w slonej wodzie

lub w glębokiej misce rzadkie cia-

strony. Można dorobić do tego sos

Czeskie knedle. 1 klg. mąki

pot.

przez kwadrans, ostudzić, a potem

sto (trochę tylko gęściejsze, niż na

ze śmietaną i podawać z puree kar-

pszennej, 3 jaja, 5 dkg. drożdży,

Niedziela. Buljon z grzankami,

wydrążyć i napelnić dobrym, smacz-

naleśniki, i w tem cieście maczać

toflanem lub z jarzynami, czy też

trochę soli, trochę cieplego mleka i

kotlety cielęce, salata, krucha legu-

nym farszem. Do farszu nadają się

jablka i smażyć na maśle. Można

grzybkami.

z tego wyrobić gladkie, miękkie cia-

mina z konfiturami

sto, do tego ciasta dodać 50 dkg.

Ewentualnie na niepostny nie-

mlecznej slodkiej bulki starej (z dnia

Proponuję kilka porad, pomoc-

dzielny obiad można przygotować

poprzedniego) pokrajanej w kostkę

nych w różnych klopotliwych sytu-

coś takiego...

drobną i ugnieść razem z ciastem.

acjach...

Kielbasa w cieście. Plastry

Ciasto to odstawić na pól godzinę, by

szerokiej kielbasy wieprzowej uma-

uroslo, potem formować z tego duże

czać w lanem cieście (2 żóltka tarte,

Rady gospodarskie

knedle i gotować je w slonej wodzie

Przypalona potrawa. Naj-

trochę mąki i piana z dwóch bialek)

pól godziny. Knedle takie przecina się

lepszej zdarzyć się to może gospo-

i smażyć z jednej i drugiej strony w

na cztery ćwiartki przy pomocy grubej

dyni, czy kucharce, że jakaś potrawa

tluszczu na kolor jasno bronzowy.

nitki w ten sposób, że obydwa końce

,,przypali się". Nieraz tak jest z mle-

Podawać z kartofelkami, kapustą

nitki trzyma się w rękach, a przecina

kiem, z jakąś zupą lub kaszą. Aby

wloską, lub puree z grochu.

knedle na talerzu, każdą z osobna.

usunąć przykry smak ,,przypalenia"

Ryż z szynką. 25 dkg. ryżu

Można też krajać je nożem w plastry.

się potrawy, należy prędko zdjąć z

parzy się wrzącą wodą, przelewa

Podlane sosem grzybowym, lub ma-

pieca garnek (w którym jest ta potra-

następnie zimną, trzy razy i gotuje

slem z wysmażoną cebulką, smakują

wa) i postawić go na mokrej ścierce

na wodzie z lyżką smalcu i szczyptą

bardzo dobrze.

do szurowania podlogi. Niech tak

soli. Ubija się dwa cale jaja i miesza

Kapusta kwaśna w suro-

stoi 5 minut, a potem ostrożnie

z tartą galką muszkatelową i siekaną

wym stanie zawiera bardzo wiele

potrawę przelać, czy przelożyć do

tlustą szynką. Tę masę zaś wymie-

witamin i z tego powodu należy do

innego garnka i zostawić w tamtym

szać dobrze z odcedzonym (ugoto-

najpożywniejszych potraw. Jest przy-

garnku na dnie to wszystko, co z

wanym) ryżem i dać do rynki grubo

tem zdrową i tanią potrawą. Lekarze

przypalenizny osunęlo się, gdy gar-

wysmarowanej tluszczem. (Galki

zalecają jedzenie kwaśnej kapusty w

nek stal na mokrej ścierce.

muszkatelowej daje się ćwiartkę).

chorobach gruźlicy, szkorbutu, przy

Poparzyć ręce podczas go-

Wypiekać w rurze, jak lazanki z

Marcin Samlicki, ,,Modlitwa przed obiadem"

krwawieniu dziąsel. Kapusta kwaśna

towania to się zdarza nawet zręcz-

szynką lub kapustą.

da się też przyrządzić na rozmaity

wszelkie sorty mięsiwa, jak również

je posypać cukrem, lub tluczonemi

nej gospodyni. Dobrze jest zaraz

Smacznego!

sposób: surowa z oliwą, cebulką po-

dziczyzna, lub wątroba. Farsz musi

orzechami z cukrem.

wlożyć poparzoną rękę do gotowa-

krajaną i kartoflami w talarki (ugoto-

być pikantny. Można do mięsa do-

Legumina grysikowa. Do

nego i ostudzonego mleka i trzymać

Podajemy przyklady zestawów

wanemi) oraz ugotowanym grochem

dać przysmażoną, drobno pokraja-

pól litry gotującego się mleka wsypuje

ją tak dlugo w mleku, aż największy

dań na każdy dzień tygodnia, z któ-

tzw. jasiem; jeśli zaś chce się ją goto-

ną cebulę, trochę galki muszkatolo-

się 12 dkg. grysiku, dodaje lyżkę ma-

pierwszy ból minie.

rych można coś wybrać odpowied-

wać, należy po wyciśnięciu z kwasu,

wej, trochę rozgotowanego buljonu,

sla, trochę soli i razem zagotuje. Dwa

Można też przykladać kompre-

niego dla siebie i domowników...

przeplókać, pod spód do garnka dać

trochę tartej skórki pomarańczowej i

żóltka uciera się z dwiema lyżkami cu-

sy, maczane w mleku. Dobry jest

trochę sloniny pokrajanej w kostkę

cytrynowej, trochę cukru i soli. Ce-

kru, miesza z ugotowanym i ostudzo-

także kompres, na który skladają;

Obiady na caly tydzień

i pokrajanej w talarki dużą cebulę,

bulę ulożyć w rondlu gęsto jedną

nym grysikiem, dodaje pianę z ubitych

się. 2 i pól dkg. esencji terpenty-

Poniedzialek. Zupa kartoflana,

trochę wody i niech się tak dynstuje.

obok drugiej i dynstować w tlusz-

dwu bialek, daje do wysmarowanej

nowej, 6 i pól dkg. oliwy, do tego

nadziewane cebule, naleśniki z mar-

Dolewać po trochę rosolu lub letniej

czu, podlewając rosolem lub czar-

maslem rynki i piecze pól godziny.

dodać lyżkę wapna, ugaszonego w

meladą.