Wolna trybuna

3

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 28 kwietnia­15 maja 2017 nr 8 (276)

Zlo zlem?

Witold Pyrkosz

nie żyje

Przyznam się, że dzisiaj bardzo mi trudno pisać. Trudno,

Ta wiadomość zasmucila wszystkich

fanów Pyrkosza. Jego postać zapamię-

albowiem kolejny raz przychodzi mi biadać nad zgubnymi

tamy przede wszystkim ze sceny serialu

skutkami politycznego rozgrywania polsko-ukraińskiej hi-

,,Czterej pancerni i pies", w której inny

storii. Mowa będzie o ,,Akcji Wisla" i czynionym dookola

bohater ­ Gustlik ­ mówi do granego

niej przez polityków przeróżnych zamęcie. Jednym slo-

przez Pyrkosza kierowcy Wichury, gdy

wem ­ znowu będę moralizowal i się mądrzyl.

ten mial klopoty z odpaleniem Rudego:

broniono im żyć w ich tradycji, kultu-

usprawiedliwień dla zla w innym zlu.

ARTUR DESKA

,,Pyrkosz, Pyrkosz i nie jedziesz". Potem

rze, religii. Zmuszano, by zapomnieli

Bezsensem jest stosowanie ,,filozofii

byly inne filmy, nowe postacie i nowe

Wszystkich znudzonych prze-

język ojczysty. Wreszcie ­ zmuszano

Kalego" (jej narodowego wariantu)

wyzwania: Jędruś Pyzdra w ,,Janosiku",

praszam, ale po raz kolejny nie mam

ich by się wstydzili tego kim są.

dla wybielania ,,czarnych plam" histo-

wyjścia! Nie potrafię bowiem przejść

Wiem, znajdą się tacy, którzy

rii Polski. Bezsensem jest dla mnie

Józef Balcerek w ,,Alternatywach 4" czy

obojętnie, wzrok odwrócić, udać, że

dla tego co uczyniono, będą.szukać

poświęcanie spraw strategicznych na

kasiarz Duńczyk w ,,Vabanku". W swoim

nie widzę i nie slyszę, gdy w polsko-

usprawiedliwień Takie ,,usprawiedli-

arenie światowej (tak, tak! światowej!)

ukraińskich sprawach źle się dzieje!

wienia" przyszykowano już dawno,

dla wątpliwych zwycięstw taktycznych

bogatym dorobku ma ponad 120 ról

O samej ,,Akcji Wisla" pisać nie

teraz są prokurowane nowe ­ praw-

w wewnętrznych wojenkach. Bezsen-

i wspólpracę z teatrami w Kielcach, Kra-

będę. Można o niej przeczytać w

da, mniej bezczelne i absurdalne, jak

sem jest dla mnie wreszcie (i to naj-

kowie, Wroclawiu i Warszawie.

książkach, Wikipedii, dotrzeć do do-

te wymyślone niegdyś. Nie o tym jed-

ważniejsze chyba) relatywizowanie,

kumentów. Pisali o niej Polacy, Ukra-

nak chcę pisać ­ niech wystarczy, że

w imię polityki, a polityki historycznej

ińcy, Lemkowie. Nie tylko oni zresztą.

uważam, iż te usprawiedliwienia są

szczególnie, zla ­ jakiekolwiek by

Jasne, że każdy pisal o niej po swo-

nadal absurdalne. Proste ­ dla mnie,

ono bylo, kogokolwiek by dotykalo

jemu. Zazwyczaj sposób jej przedsta-

chrześcijanina i Polaka pragnącego

i ktokolwiek by jego autorem byl.

wiania byl determinowany polityczną

widzieć w Polsce dobro i szlachetność

I żeby jasne bylo ­ chociaż po-

i narodową przynależnością autora.

­ jedno zlo nie usprawiedliwia drugie-

litykiem nie jestem(dzięki Bogu!) to

Co ciekawe ­ zmienial się w czasie.

go zla. Nawet wtedy, gdy zloczyńcą

ośmielam się twierdzić, że sporo ro-

Ale nie o tym chcę dziś pisać. Ważne

jest państwo, a politycy szukają dla

zumiem z tego, co się na scenie po-

bowiem dla mnie są nie przyczyny

tego usprawiedliwień. Niezależnie od

litycznej w Polsce dzieje. Może dla-

jej zaplanowania i przeprowadzenia,

jakichkolwiek usprawiedliwień, zbrod-

tego wlaśnie, że nie jestem tym, kim

nie to, czy dotknęla Lemków, Ukraiń-

nia i zlo to zawsze zbrodnia i zlo, bo

nie jestem (Bogu dzięki po raz kolej-

ców, Bojków, Dolinian czy Polaków,

są czyny, których usprawiedliwić nie

ny!) i od lat wielu poza krajem miesz-

nie to, kto kogo i gdzie wysiedlal, ale

sposób, a cel środków nie uświęca.

kam i dlatego może, że w przeróżne

to, czym ,,Akcja Wisla" byla w samej

Żaden! I nie tylko ja jeden w Polsce

krajowe awantury polityczne zaanga-

swojej istocie.

i na Ukrainie tak myślę.

żowany nie jestem ­ widzę dzisiejszą

O co chodzi? A o to, że ,,Akcja

Czemu o tym wszystkim piszę i w

Polskę nieco inaczej niż wielu, bez

Wisla" byla czymś, czego czlowiek

blogi, poświąteczny czas czytelników

oparów osobistych animozji i furii

cywilizowany nie może w żaden

niepokoję? Ano kilka lat ostatnich ,,ob-

walki w sercu. Dlatego może zauwa-

sposób usprawiedliwić. Żadnym tam

rodzilo" nam rocznicami, upamiętnie-

żam krótkowzroczność polityków

Świerczewskim, UPA czy czym tam

niami, obchodami. Szczególnie tych

relatywizujących zlo ,,Akcji Wisla", co

jeszcze. Byla czymś, co jest wlaściwe

wydarzeń z polowy ubieglego wieku.

najmniej nieroztropność polityków,

państwom totalitarnym, nie liczącym

Wydarzeń strasznych, krwawych,

usilujących (w ramach swoistej poli-

się z nieszczęściami poszczególnych

bezlitosnych. Także wiele tych, które

tyki historycznej) handlować ,,Akcją"

ludzi. Tym, czego wcześniej doświad-

na polsko-ukraiński dzień dzisiej-

na zasadzie ­ ,,Akcja Wisla" za ,,Rzeź

czyli Tatarzy krymscy i narody Kauka-

szy cieniem się kladą. Także ,,Rzezi

Wolyńską", brak strategicznego my-

zu. Może się ktoś na mnie oburzy za

Wolyńskiej" i ,,Akcji Wisla". I tak też

ślenia u wywolujących zamęt w celu

to porównanie, ale uważam, że byla

się zlożylo, że ten rocznicowo-cele-

,,dokopania" tym czy innym i wresz-

filmie ,,Cień" Jerzego Kawalerowicza

opracowal

,,lemkowską zamojszczyzną"! Byla

bracyjny czas nastal wtedy, gdy na

cie hipokryzję (wielu) innych, którzy

z 1956 roku.

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI

też przejawem zastosowania zasady

Ukrainie trwa wojna, a Polska (przy-

zasadniczo zarówno ,,Akcję Wisla"

Ale najbardziej rozpoznawalnym

odpowiedzialności zbiorowej.

najmniej przeważająca jej część) sta-

i jej zlo mają ,,gdzieś", nic o niej nie

Urodzil się w Krasnymstawie, ale

byl i chyba pozostanie, jako ,,uko-

Żeby to zrozumieć wystarczy

ra się być dla Ukrainy przyjacielem i

wiedzą, ale krzyczą glośno ­ bo im

w dokumentach, jako miejsce urodze-

chany dziadek wszystkich Polaków"

dokonać prostego, mechanicznego

wsparciem w trudne dni. I żeby bylo

tak polityczne pasuje.

nia ma zapisane: Lwów. Dlaczego?

­ Lucjan Mostowiak. Wcielil się w

niemal zabiegu. Wystarczy z opisów

jasne ­ uważam, że czyni to nie z

Nie po raz pierwszy to wszystko!

Sam w swoich wspomnieniach

postać seniora rodu Mostowiaków

,,Akcji Wisla" usunąć nazwiska, na-

jakiejś tam niezrozumialej sympatii,

Furda Polska, furda Ukraina! Najważ-

,,Podwójnie urodzony" opublikowa-

od pierwszego odcinka w 2000 roku.

rodowości, nazwy miejsc i jednostek

a we wlasnym strategicznym intere-

niejsze są bieżące polityczne interesy!

nych w roku 2009 mówi: ,,Urodzilem

W serialu ,,M jak milość" aktor gral

i otrzymujemy ,,czysty" obraz ,,Akcji

sie. Logicznie myśląc ­ powinniśmy

Co jutro? Co za lat kilkanaście? Też

się 24 grudnia 1926 roku w Krasnym-

do samego końca. Niestety, widać

Wisla", nie znieksztalcony naszymi

więc wszyscy cień rozpraszać, oko-

furda! Szczerość? Prawda? Uczci-

stawie, tutaj mieszkal i pracowal mój

bylo, że ma coraz mniej sil. W więk-

preferencjami narodowymi, naszymi

py zasypywać, zasieki zwijać, miny

wość? Dobro? Tiaaaa... Wszystko

ojciec. Gdy bylem jeszcze niemow-

szości scen siedzial, a jego bohater

sympatiami czy antypatiami. W za-

rozbrajać. Wydawaloby się, że jest to

to niby fajne, tyle że jak to zmierzyć,

lęciem, matka wyjechala ze mną do

mial problemy z sercem. Czyżby tak

sadzie ­ otrzymujemy obraz niemal

potrzebne tak Polsce jak i Ukrainie.

przeliczyć, zważyć? Dlatego dzisiaj,

Lwowa, do swojej matki, czyli mojej

samo bylo w życiu? Okazuje się, że

doskonale pasujący do innych ,,wy-

Tymczasem ­ nie!

skoro jest taka możliwość, skoro daty,

babki Bronislawy Kalahurskiej, któ-

Witold Pyrkosz byl ostatnio w szpita-

czynów" wszelakich ,,-izmów". Wysie-

Wiele lat temu Senat RP uchwa-

obchody, wystąpienia ­ czemu by nie

ra spytala: ,,Gdzie się urodzil mój

lu. Wiadomość o jego śmierci, jako

dleń Polaków, Czeczenów, Inguszów,

lil Uchwalę w sprawie ,,Akcji Wisla".

wykorzystać ,,Akcji Wisla" maksymal-

wnuk?". Mama odpowiedziala: ,,W

pierwsza pojawila się na Facebooku

Tatarów, Chorwatów, Bośniaków,

Zdawać by się moglo, że 70 rocznica

nie? Jedni maksymalnie ,,za", a dru-

Serbów... wydaje się, że tak wlaśnie

,,Akcji Wisla" będzie do tego okazją.

dzy maksymalnie ,,przeciw". Otóż to!

Krasnymstawie". ,,Co to za wieś?!

tego serialu w sobotnie popoludnie:

jest, niezależnie od tego, iż autorzy

I cóż? Zamiast uchwaly ­ politycz-

Tak oceniam zamęt dzisiejszy! W tym

Gdzie ta wieś?!" ­ krzyknęla bab-

- Odszedl cudowny Czlowiek,

,,Akcji" planowali i prowadzili ją pod

na rozgrywka! Zamiast nazwać zlo

zamęcie nie jest ważne cierpienie,

ka i oznajmila: ,,Wykluczone, mój

nasz wspanialy Mistrz i wielki Przy-

naszym, bialo-czerwonym sztanda-

zlem, nie mówię już o napiętnowaniu

rozpacz, strach i śmierć ofiar(!)" Akcji

wnuk nie mógl się urodzić w jakimś

jaciel. Wraz z nim odeszla cząstka

rem i do tego w imię jakoby ,,polskiej

inspiratorów, autorów i wykonawców,

Wisla", a to na ile można wykorzystać

Krasnymstawie, on się musial uro-

każdego z nas...

racji stanu".

polscy politycy nakladają na problem

to dla dzisiejszych rozgrywek. Dlate-

dzić we Lwowie". I tak zmieniono

Pozostaje ogromna pustka, nie-

Jaki bowiem obraz otrzymamy po

kolejne warstwy ,,kamuflażu" rozmy-

go ja, stary idealista i romantyk ­ cho-

mi miejsce urodzenia. Ale zostala

opisany smutek i żal. Dziękujemy Ci,

przeprowadzeniu opisanego powy-

wając, relatywizując, manipulując.

ciaż wiem, że bez polityki żyć się nie

jeszcze ta niefortunna data. Babka

Witku, za każdą przyjemną chwilę.

żej zabiegu? Ludzi wyrzucono z ich

Taktyczny cel jest dla nich ważniej-

da ­ taką polityką gardzę.

stwierdzila: ,,Niedobrze, przez te kil-

Będziemy bardzo tęsknić i nigdy nie

rodzinnych domów. Zmuszono ich

szy niż strategiczny. Wewnętrzne

No i jeszcze coś na koniec. 28

ka dni do wojska pójdzie wcześniej.

zapomnimy.

do porzucenia świątyń, które później

rozgrywki ważniejsze niż arena mię-

kwietnia, w piątek, cichutko, sam, bez

Nie, lepiej, żeby urodzil się we Lwo-

Sam o swojej pracy mówil skrom-

bądź zrujnowano, bądź pozwolono

dzynarodowa. Dlatego dookola ocen

kamer, zdjęć, dziennikarzy i mikrofo-

wie 1 stycznia 1927 roku". I tak mam

nie: ­ Nie ma czegoś takiego jak mi-

by ulegly rujnacji. Kazano im porzu-

,,Akcji Wisla", uczczenia jej ofiar, osą-

nów, wstanę jeszcze przed świtem,

zapisane w papierach".

sja aktorska. Powolanym można być

cić groby ojców. Opornych zlamano

dzenia autorów mamy dzisiaj nieby-

zapalę świeczkę i pomodlę się za

Po ukończeniu Państwowej Wyż-

do szerzenia wiary, a nie do jakiegoś

­ zamknięto w obozie, aresztowano,

waly w Polsce zamęt.

wszystkich tych, których 70 lat temu

szej Szkoly Aktorskiej w Krakowie w

zawodu. Ja jestem po prostu AKTO-

zamęczono czy zabito nawet. Wy-

Nie jestem politykiem (Bogu

zaczęto wyganiać z domów. Tak

1954 roku zadebiutowal w sztuce

REM.

wiezionych rozsiedlono albo malymi

niech będą dzięki!). Dlatego może

samo, jak od kilkunastu już lat czy-

Wlodzimierza Perzyńskiego pt. ,,Lek-

Witold Pyrkosz zmarl w wieku

grupkami, albo pojedynczymi rodzi-

widzę w tym wszystkim nie sens a

nię co roku. Tak samo, jak każdego

komyślna siostra" na deskach Teatru

90 lat 22 kwietnia 2017 roku, ale po-

nami daleko od ich ,,malej ojczyzny",

bezsens. Bezsensem jest dla mnie

9 lutego modlę się za dusze Polaków

im. Stefana Żeromskiego w Kielcach.

stacie, w które się wcielal, będą żyly

we wrogim im otoczeniu, pod kontro-

bowiem licytowanie się ,,Wolyniem"

z Parośli. I czynię to, bo tak być po-

lą groźnych slużb i konfidentów. Za-

i ,,Akcją". Bezsensem jest szukanie

winno.

Jego debiut ekranowy to Malutki w

swoim dlugim życiem.