Wolna Trybuna

11

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 14­27 lipca 2017 nr 13 (281)

Wspólczesna ukraińska polityka historyczna obrala sobie za podstawę wylącznie linię walki"

geroje" przeciw świniopasom"

Nie ulega wątpliwości, że obecna polityka historyczna Ukrainy obrala sobie za podstawę wylącznie ,,linię walki". Zarówno twórcy

tej polityki, jak i ich historyczni protagoniści podchodzą do tego szablonowo: w czasie wojny z Rosją należy wyszukać w historii

wszelkie przyklady walk antyrosyjskich. Czynią to zapewne ze szczerego serca, wierząc, że w ten sposób uda im się zmobilizo-

wać ukraińskie spoleczeństwo do oporu przeciwko ,,hybrydowemu" agresorowi. Czynią tak, bo wierzą w jednorodność ukraińskie-

go spoleczeństwa i nawet nie podejrzewają, że wspólna pamięć historyczna może być zróżnicowana, a nawet ­ antagonistyczna.

stwie Habsburgów. Ale więcej szkody

WASYL RASEWYCZ

uczynilo zróżnicowanie wśród Ukra-

Mówiąc otwarcie i bez bujania w

ińców.

oblokach ­ taki chwyt propagando-

Lider URL Symon Petlura zrzekl

wy może przynieść realny ale krót-

się Zachodniego Wolynia i Galicji

kotrwaly efekt. Faktycznie, dopóki

Wschodniej na korzyść Polski, pod-

leje się z rosyjskich mediów brudna

pisując separatystyczną ugodę z Jó-

propaganda, można nawet najokrut-

zefem Pilsudskim. Rządy ukraińskie

niejsze czyny niektórych wlasnych

na uchodźctwie byly ze sobą sklóco-

postaci historycznych przedstawiać

ne i poszukiwaly sprzymierzeńców

po prostu jako klamstwa wroga. Taka

pośród wrogów przeciwnika. Kwestia

sytuacja może trwać dość dlugo, aż

wschodniogalicyjska zaostrzyla się

do chwili, gdy w spoleczeństwie doj-

na poziomie międzynarodowym. A w

rzeje wewnętrzna refleksja przy wy-

tym czasie UWO marzyla o rewolucji

korzystaniu materialu historycznego.

narodowej...

Ale nawet wtedy więcej szans będą

Najważniejsze jest jednak to, że

mieli ci, w czyich rękach znajdować

ostrze swej walki UWO skierowala nie

się będą państwowe ,,zasoby", czyli

wylącznie przeciwko ,,okupacyjnej" ­

ci, którzy mając oparcie w państwo-

w ich mniemaniu ­ polskiej wladzy,

wym budżecie, będą wciskać innym

ale i przeciwko tym Ukraińcom, któ-

swój kanon historyczny, panteon

rzy pragnęli o swoje prawa narodowe

swoich bohaterów i wlączać je do

walczyć metodami parlamentarnymi.

podręczników szkolnych.

Przeciwko tym Ukraińcom i Polakom,

Cóż w tym zlego? Każdy naród

którzy optowali za normalizacją sto-

walczyl o swoją niepodleglość, a pod-

sunków i pojednaniem. Powstaje taki

czas walki... różnie bywa. Wszystko

obraz, że UWO, a później OUN, jako

uszczupleniem praw innych naro-

uczczeniu pamięci bojowników o

Nie mając konkretnego programu

to niby tak, lecz zawsze jest pewne

jej następczyni, wszelkimi silami sta-

dowości. Faktycznie, jeżeli samo-

niezależność Ukrainy w XX wieku"

na przyszlość i nie wiedząc, w jaki

,,ale". Takim ukraińskim ,,ale" jest fakt,

raly się nie dopuścić do polepszenia

dzielność państwa traktuje się jak

autorstwa deputowanego Jurija Szu-

sposób można osiągnąć cel, mlodzi

że bezkrytycznie proponuje się nam

poziomu życia Ukraińców. Mordowa-

fetysz, wedlug zasady ­ byle jaka,

chewycza, którą Rada Najwyższa

bojówkarze zaczęli organizować sa-

uznać za bohaterów postacie, które

no wszystkich Polaków i Ukraińców,

ale nasza, narodowa ­ to na pewnym

Ukrainy przyjęla 9 kwietnia 2015 roku

botaż, napadać na polskich dzialaczy

w różnych okresach swego życia

którzy chcieli wyprowadzić wzajem-

etapie, z przymrużeniem oka, można

w ,,pakiecie" tzw. ,,ustaw dekomuni-

państwowych, a co najważniejsze ­

byly zwolennikami ideologii faszy-

ne stosunki z impasu. Pozytywna

to jakoś zrozumieć. Ale w żaden spo-

zacyjnych". Ukazanie się tej oddziel-

zamordowali Ukraińca Sydora Twer-

stowskiej, slużyly w Wermachcie, SS,

zmiana polskiej polityki w tej kwestii

sób nie można usprawiedliwiać takiej

nej ustawy z listą wszystkich ,,odpo-

dochliba jedynie za to, że ośmielil się

wspólpracowaly ze slużbami specjal-

oznaczalaby dla tej, prawdę powie-

fanatycznej wykladni w XXI wieku

wiednich" formacji historycznych,

kandydować do polskiego Sejmu.

nymi Trzeciej Rzeszy i braly udzial w

dziawszy, marginalnej sily politycz-

­ tym bardziej, że prowadzi to na

ulożonej wedlug zasady ,,walki", jest

Terror przy istnieniu legalnych ukra-

czystkach etnicznych. Ci, dla których

nej, utratę poparcia wśród Ukraiń-

manowce. Bo kto z nas chcialby dziś

świadectwem, że dla UIPN historia

ińskich partii politycznych w czasie

jest to ,,nieważne" i którzy tlumaczą to

ców. Doszlo do sytuacji absurdalnej:

żyć w autorytarnym państwie z dyk-

ma miejsce jedynie tam, gdzie jest

wyborów do Sejmu w 1922 roku nad-

,,takimi czasami" czy walką ,,naszych"

haslem radykalnych Ukraińców stalo

tatem jednej partii, jedną ideologią

walka i przemoc. Okres reform euro-

zwyczaj oslabil pozycje ukraińskie.

o niepodleglą Ukrainę ­ są w blędzie.

się: im gorzej ­ tym lepiej. Im gorzej

i ,,wielkim wodzem" na czele? Mam

pejskich i parlamentaryzmu, którym

Bylo to na rękę polskim szowinistycz-

Z powodu takiej polityki historycznej

żyje się Ukraińcom w Polsce, tym

nadzieję, że jeżeli nawet nie z prze-

zawdzięcza swoje istnienie wspólcze-

nym politykom, by spychać Ukraiń-

Ukraina traci perspektywę polityczną

szybciej, wedlug radykalów, dojrzeją

konań ideowych, to chociażby dla

sna Ukraina, dla mlodych historyków

ców na margines życia politycznego

i skazuje się na izolację we wspól-

oni do rewolucji narodowej.

osobistego komfortu, Ukraińcy chcą

nie istnieje. Podobnie jak nie ma dla

i państwowego. Jakkolwiek brzmi to

czesnym świecie.

Zamachy, morderstwa, grabieże,

mieszkać w państwie demokratycz-

nich okresów pokojowych, ,,pracy or-

dziwnie, ale w tym przypadku zbiegly

Nikt nie każe wyrzucać wszyst-

sabotaż i terror, które stosowali nacjo-

nym. Bądźmy o nich lepszej myśli

ganicznej". Zresztą, nie każda walka

się interesy obu nacjonalistycznych

kich tych nazwisk z historii. Nikt nie

nalistyczni bojówkarze, natychmiast

i oddzielmy wszystkich tych zacie-

znalazla uznanie w ich oczach. I tu

ugrupowań: jedni ­ chcieli pozbyć się

proponuje stosować względem nich

przeksztalcaly się w terror polskiej

klych zwolenników panowania ,,bialej

powraca uczucie deja vu.

największej mniejszości narodowej

obraźliwych epitetów, co bylo charak-

wladzy przeciwko ludności ukraiń-

rasy", ,,krwi aryjskiej", i szeroko osa-

To wlaśnie od takich ocen i ta-

w międzywojennej Polsce (endecy),

terystyczne dla sowieckiej i wspólcze-

skiej. W taki sposób radykalna mlo-

dzonych oczu do jednej prymitywnej

kiego myślenia zaczynali swą dzia-

a drudzy ­ efemerycznie marzyli o

snej rosyjskiej propagandy. Po prostu

dzież po prostu ,,napuszczala" i bez

grupki. Pozostali, mam nadzieję, są

lalność mlodzi galicyjscy radykalni

rewolucji narodowej, którą by pod-

ci ludzie byli niejednoznacznymi oso-

tego nieprzychylną często polską wla-

ludźmi adekwatnymi i życzą Ukrainie

nacjonaliści. Mlodzieżowe radykalne

chwycili wszyscy bez wyjątku Ukra-

bistościami w historii, a ich gloryfika-

dzę na zwyklych Ukraińców, których

rozkwitu pośród stabilnych demokra-

skrzydlo nacjonalistyczne powstalo

ińcy, by zmieść znienawidzone rządy

cja w podręcznikach automatycznie

bojówkarze z UWO-OUN uważali

cji świata.

w dawnej Galicji wskutek rozczaro-

(UWO). Czy idea rewolucji narodowej

,,gloryfikuje" nie tylko uczestników

za kolaborantów. A ,,hreczkosiejów"

Dlaczego więc ukraińska polityka

wania po porażce ukraińskich dążeń

moglaby się urzeczywistnić, gdyby

tych wydarzeń, ale też legalizuje na-

i ,,świniopasów" elicie totalitarystów

historyczna stara się popierać te ru-

państwowotwórczych. Mlodzi ludzie

przystąpili do niej wszyscy bez wyjąt-

zistowskie ideologie i formacje ko-

nigdy nie bylo szkoda. Jedni uważali

chy i formacje z przeszlości, które, de-

polączyli się w Ukraińską Organizację

ku Ukraińcy?

laboracjonistów. Więcej ­ formalne

ich za grunt dla prawdziwych boha-

likatnie mówiąc, byly totalitarne, auto-

Wojskową (UWO ­ jest na liście or-

Teoretycznie ­ tak. Ale prak-

wlączanie do panteonu bohaterów

terów, a inni wyznawali zasadę, że

rytarne i popieraly taktykę rewolucyj-

ganizacji bohaterskich wspomnianej

tycznie byla to idea niemożliwa do

każdego wedlug zasady: ,,wszyscy,

,,baby jeszcze nowych narodzą".

nego terroryzmu? Mam wrażenie, że

ustawy). Warto zaakcentować slowo

zrealizowania. Ludzie, zmęczeni I

kto walczyl przeciwko Rosjanom i

twórcy aktualnej polityki pamięci na-

,,wojskowa". Mlodzi ludzie, zawzięci

wojną światową i walkami polsko-

Polakom", jest szkodliwe również

Cóż tu można jeszcze dodać?

rodowej na Ukrainie ograniczyli się w

wojskowi zadeklarowali, że podsta-

ukraińskimi na zachodzie Ukrainy,

dlatego, że pozostawia poza polem

Warto więc jeszcze raz podkreślić:

swoim życiu do czytania dokumentów

wową metodą ich dzialania będzie

pragnęli trochę wytchnienia. Chcieli

uwagi ideologiczną celowość i sens

gdyby historia UWO-OUN byla

programowych UWO i OUN oraz prac

walka zbrojna. Co więcej ­ poddali

spokoju, chcieli żyć normalnie: boga-

walki o niezależną Ukrainę. A wla-

obiektywnie opisana w podręczni-

teoretyków ukraińskiego integralnego

ostracyzmowi poprzedni okres histo-

cić się, robić karierę. Nie odczuwano

śnie ideologicznych doktryn i metod

kach historii jako jeden z wielu epi-

nacjonalizmu. Do tej listy należaloby

rii Ukrainy, uważając, że metodami

też szczególnego przywiązania do

walki w tym przypadku lekceważyć

zodów, nie bylo by w tym nic zlego.

chyba dodać jeszcze broszury pro-

parlamentarnymi nie można uzy-

ZURL, bo państwo ukraińskie bylo

nie można. Nie można, gdyż ucznio-

Ale... Wspólcześni twórcy pamięci

pagandowe i wspomnienia dzialaczy

skać wlasnej państwowości. W ten

krótkotrwale a ponadto istnialo pod-

wie, studenci i wnikliwi czytelnicy nie

historycznej, poslugując się apodyk-

tego skrzydla. Dowody takiego my-

sposób w historii Ukrainy pojawila

czas wojny. Strata byla gorzka, zaś

dowiedzą się o tym, jaka miala być

tycznie formą państwowej ustawy,

ślenia leżą na powierzchni.

się organizacja opowiadająca się

nowe polskie wladze ­ często aro-

Ukraina Bandery, Ściborskiego czy

zobowiązują nas kochać i szanować

Zacznijmy od tego, że w publi-

za taktyką zbrojnego rewolucyjnego

ganckie i szowinistyczne. Jak określil

Szuchewycza.

tych wlaśnie nacjonalistycznych bo-

kacjach czy wystawach, przygoto-

terroru. I ten terror stosowany byl nie

ten okres Robert Brubeiker ­ ,,Start w

Nie dowiedzą się, że mialo to być

haterów. Ponadto narzucają ich kult

wanych przez Instytut Pamięci Na-

tylko wobec ,,zewnętrznych" wrogów

polskim ,,narodowującym" państwie

państwo wodzowskie, korporacyjne

w skali ogólnonarodowej, za czym

rodowej Ukrainy (UIPN) nie są brane

(slowo to wziąlem w cudzyslów, bo

byl bolesny i traumatyczny". Polacy

(faszystowska zasada przedstawi-

tęsknią ci, którzy najbardziej przyczy-

pod uwagę w historii Ukrainy okresy

określala, kto jest wrogiem, a kto ­

skasowali wszystkie prawa autono-

cielstwa we wladzach), jednopar-

nili się do rozbudowy ukraińskiego

pokoju. Kwintesencją tego zjawiska

nie, grupka ideowo ograniczonych

miczne i procedury demokratyczne,

tyjne, z dyktaturą jednej ideologii i

nacjonalizmu.

jest ustawa ,,O statusie prawnym i

osób), ale i wobec ,,wewnętrznych".

którymi cieszyli się Ukraińcy w pań-