20
Okruchy historii
28 lipca14 sierpnia 2017 nr 14 (282) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Dawne kościoly i klasztory
przedwojennego dekanatu kąkolnickiego (część II)
lwowskiego Seweryna Morawskiego.
MARIAN SKOWYRA
Prace budowlane podjęto w 1886
tekst
roku. Dnia 25 kwietnia 1887 roku
zdjęcia ze zbiorów autora
poświęcono kamień węgielny. Osta-
tecznie budowę ukończono w 1894
Kościól filialny
roku, a 28 października tegoż roku
w Chorostkowie Polskim
Kościól przekazano grekoka-
ks. infulat Jakub Kerschka, już jako
tolikom. Stan techniczny świątyni
proboszcz w Stanislawowie, poświę-
zachowany stosunkowo dobrze, jed-
cil kościól pw. św. Wojciecha.
nak poprzez dodanie kopuly zostala
W świątyni znajdowaly się trzy
zniszczona pierwotna architektonicz-
oltarze: glówny, drewniany z obra-
na struktura świątyni. Terytorialnie
zem Matki Bożej Bolesnej w polu,
wieś Chorostków należal do rzym-
poniżej św. Michala Archaniola, a po
skokatolickiej parafii w Bolszowcach.
bokach rzeźby apostolów. Boczny
W 1861 roku zostala tu wznie-
w kaplicy poludniowej, drewniany, w
siona świątynia filialna, która ulegla
polu z plaskorzeźbą św. Wojciecha,
zniszczeniu w czasie I wojny świato-
na zasuwie znajdowal się obraz św.
wej. Ponownie zostala odbudowana
Rozalii. Oltarz boczny w kaplicy pól-
w 1926 roku.
nocnej, drewniany z gipsową rzeźbą
Najświętszego Serca Pana Jezusa.
W kościele byly także organy, wyko-
Kościól filialny
nane przez Franciszka Radzickiego
w Herbutowie
Kościól pelni funkcję magazynu
w 1929 roku.
kolchozowego. Stan zachowania
Po zakończeniu II wojny świa-
Bursztyn, dawny Instytut Sióstr Milosierdzia
stosunkowo dobry. Świątynia zostala
towej pomiędzy latami 1954-1958
podzielona na dwie kondygnacje.
w sygnaturkę w wieżyczce dachu. W
Początki wsi Stasiowa Wola
ny kościól w Delejowie byl filią parafii
kosciól zostal rozebrany przez pra-
Herbutów od drugiej polowy XVIII
1822 roku we wnęce w elewacji kapli-
sięgają drugiej polowy XVIII wie-
uścieckiej.
cowników miejscowego kolchozu.
wieku do końca II wojny światowej
cy umieszczono nagrobek żony Igna-
ku i terytorialnie wieś należala do
Samodzielną ekspozyturą De-
terytorialnie należal do rzymskokato-
cego Skarbka, Ludwiki z Potockich
rzymskokatolickiej parafii w Bursz-
lejów stal się w 1894 roku. W 1914
Kościól filialny
likiej parafii w Bolszowcach.
i ich córki Celestyny. W podziemiach
tynie. Zgodnie z danymi ze Sche-
roku świątynia w Delejowie ponownie
pw. św. Rafala Archaniola
Pierwszy kościól w Herbutowie
kaplicy grzebano także ciala rodziny
matyzmu Archidiecezji Lwowskiej z
stala się filią parafii w Mariampolu.
w Tumierzu
zostal wzniesiony w 1908 roku i po-
Jablonowskich, którzy odziedziczyli
1936 roku, po zakończeniu I wojny
Samodzielna parafia Delejów po-
Kościól nie zachowany. Na miej-
święcony w 1912 roku, w czasie I
Bursztyn po Skarbkach. W 1902 roku
światowej zostala tu wybudowana
wstala dopiero w 1925 roku.
scu kosciola rosną drzewa owoco-
wojny światowej ulegl calkowitemu
kaplicę odnowiono.
murowana świątynia filialna.
Pierwszy kościól w Delejowie byl
we. W centrum wsi zostal ustawiony
zniszczeniu. Projekt nowej świątyni
Po 1945 roku kościól byl wyko-
pw. św. Marii Magdaleny i św. Jerze-
krzyż, upamiętniający spalenie wsi
zostal opracowany i zatwierdzony w
rzystywany jako sklad miejscowego
go i zostal zbudowany z cegly. Ulegl
Tumierz w 1944 roku. Pamięć o
Instytut Sióstr Milosierdzia
1927 roku, a realizacja i poświęcenie
kolchozu. Od 1993 roku slużyl jako
dla kalek i sierot z kaplicą
budowli nastąpila w 1930 roku.
świątynia filialna przynależna do
pw. św. elżbiety Węgierskiej
Kościól w Herbutowie zostal
bursztyńskiej rzymskokatolickiej pa-
w Bursztynie
wzniesiony w stylu zmodernizowane-
Instytut przekazano grekokatoli-
rafii. Kościól zostal odnowiony, jednak
go neobaroku, z kopulką na fontonie
kom. Obok dawnego instytutu grec-
od kilku lat pozostaje opuszczony.
świątyni. Z braku zachowanych in-
kokatolickie siostry Wcielonego Slowa
wentarzy niemożliwe jest przedsta-
wybudowaly nowy klasztor, zaś mury
Kościól parafialny
wienie tytulu świątyni, a także wypo-
dawnego są systematycznie bu-
pw. św. Wojciecha
sażenia, które nie zachowalo się.
rzone. W okresie komunistycznym
w Delejowie
gmach zakladu zostal przebudo-
Kościól nie istnieje. Na jego miej-
wany dla potrzeb szpitala. Wnętrze
scu znajduje się greckokatolicka ka-
Kaplica cmentarna
kaplicy zostalo podzielone na dwie
pliczka oraz sklep.
pw. św. Krzyża
kondygnacje. Wyposażenie kaplicy
Pierwsze wzmianki historyczne
w Bursztynie
Kaplica zachowana w stosunko-
zaginęlo.
na temat Delejowa sięgają początku
wo dobrym stanie. Obecnie stanowi
13 lipca 1842 roku Ignacy hr.
XV wieku. Dnia 2 lipca 1427 roku w
wlasność miasta. Z wnętrza świąty-
Skarbek sporządzil testament, w któ-
Delejowie zostala ufundowana przez
ni usunięto wyposażenie, a z krypty
rym zobowiązal swoją corkę Eleonorę
Jana Kolę, wlaściciela tutejszych po-
Kościól w Stasiowej Woli
i jej męża Jana Kajetana Jablonow-
siadlości, rzymskokatolicka parafia.
mordzie dokonanym na miejscowej
pożarowi w 1520 roku, po czym zo-
skiego do zalożenia Instytutu Sióstr
Dzieje tutejszej parafii są zlożone
ludności jest kultywowana przez
stal odbudowany. Kolejna świątynia
Milosierdzia dla kalek i sierot w Bursz-
i niejasne, szczególnie na skutek nie-
mieszkańców. Przy wjeździe do wsi
w tej wsi zostala wzniesiona z drew-
tynie. Prace budowlane gmachu dla
konsekwencji prawno-terminologicz-
zachowala się przydrożna rzymsko-
na okolo 1646 roku. Już na początku
sióstr szarytek w Bursztynie zostaly
nych, występujących w odnoszących
katolicka kapliczka z końca XIX wie-
XVIII wieku nie bylo w Delejowie ko-
ukończone w 1851 roku i na wiosnę
się do niej źródlach. Po utworzeniu
ku.
ściola, a na jego miejscu stal jedynie
1852 roku zaklad zostal otwarty. Po-
organizacji dekanalnaj w archidiece-
Terytorialnie miejscowość Tu-
krzyż.
ważnych uszkodzeń doznal zaklad w
zji lwowskiej parafia weszla w sklad
mierz należala do rzymskokatolickiej
Nowy kościól wzniesiono dopiero
czasie I wojny światowej, a naprawia-
dekanatu uściecko-halickiego, pozo-
parafii w Mariampolu, a od 1894 roku
pod koniec XIX wieku, staraniem pro-
nie szkód wojennych, ze względu na
stając w zależności od rzymskoka-
do parafii w Delejowie.
boszcza w Podhajcach ks. Jakuba
ubóstwo zakladu, trwaly przez caly
tolickiej parafii w Uściu. Z roku 1646
Rzymskokatolicka kaplica pw.
Kerschki, przy wsparciu arcybiskupa
okres międzywojenny.
pochodzi wiadomość, że odbudowa-
św. Rafala Archaniola zostala zbu-
W 1944 roku siostry zostaly zmu-
dowana w 1910 roku, po ofiarowa-
szone do opuszczenia Bursztyna. W
niu gruntu przez Michala Naporę.
budynku instytutu pierwotnie urzą-
Bursztyn, kaplica cmentar-
Budową kierowal tutejszy gospodarz
dzono wojskowy lazaret, a następnie
na
Grzegorz Wierzbicki. Zostala zbudo-
szpital gruźliczy, który mieścil się tam
wana z cegly w stylu neogotyckim.
do końca XX wieku. W stanie zbliżo-
trumny zmarlych. W ostatnim czasie
Glówny oltarz byl wykonany w
nym do ruiny zostal przekazany gre-
rozpoczęto prace remontowe. Udalo
drewna dębowego. Mensa prosto-
kokatolikom.
się jak dotąd naprawić dach, który w
kątna, nastawa w formie baldachi-
okresie komunistycznym byl wykona-
mu. W oltarzu znajdowal się obraz
ny z eternitu.
Kościól filialny
Matki Bożej Nieustającej Pomocy w
Kaplica cmentarna w Bursztynie
pw. Chrystusa Króla
zloconych ramach. Wedlug danych
zostala wybudowana w 1813 roku
w Stasiowej Woli
uzyskanych na miejscu świątynia zo-
Kościól po przeprowadzonych
z fundacji ówczesnego wlaściciela
stala rozebrana w latach piędziesią-
pracach remontowych zachowany w
miasta Bursztyna Ignacego Skarbka.
tych XX wieku. Część wyposażenia
dobrym stanie. Tytul Chrystusa Króla
W 1820 roku byla wyposażona w ol-
przeniesiono do miejscowej cerkwi.
zostal nadany po 1993 roku.
tarz, nad którym wisial krucyfiks oraz
Krzyż w Tumierzu, upamiętniający mord w 1944 r.
