24

Okruchy historii

29 września­16 października 2017 nr 18 (286) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Mala bitwa wielkiej wojny

W poprzednim odcinku pisalem o tym, jak w lipcu 1917 roku polscy ulani z oddzialów

armii rosyjskiej uratowali Stanislawów przed rosyjskimi rabusiami. Wdzięczny burmistrz

Stanislawowa Antoni Stygar zaproponowal kawalerzystom pozostanie w mieście i wsta-

wiennictwo u wladz niemieckich w sprawie rozformowania pulku. Dowódca ulanów od-

rzucil propozycję, tlumacząc się zlożoną przysięgą. Ulani ruszyli w bój.

huragan, wdarliśmy się w szeregi

IWAN BONDAREW

przeciwnika, rąbiąc i klując wszystko,

tekst

co trafilo pod rękę".

ilustracje ze zbiorów

Krechowce bronil bawarski bata-

autora

lion, uważany za elitarny. Ale i on nie

wytrzymal natarcia i wycofal się. Pod-

Zagrożenie

czas ataku ulani zdobyli karabin ma-

dla Stanislawowa

24 lipca 1917 roku okolo godz.

szynowy i doszli do cerkwi w centrum

15:00 pulkownika Mościckiego we-

miasta. Jednak niemieckim oficerom

zwano do sztabu 11 dywizji piecho-

udalo się opanować panikę i zorgani-

ty. Rozmowę gen. Pawla Sytina z

zować obronę. Niebawem otrzymali

dowódcą polskich Ulanów najlepiej

posilki i miasto zaczęla ostrzeliwać

zilustruje mapa.

artyleria. Kontynuowanie ataku wią-

Rosyjska 11 dywizja piechoty

zaloby się z dalszymi stratami i ppor.

utrzymywala od zachodu front w

Podhorski zarządzil odwrót.

Jamnicy, przez Pasieczną do Za-

O godz. 19:00 ulani zajęli pozycje

gwoździa. Na poludnie od miasta

kolo cegielni w Stanislawowie (jest

stala 19 dywizja. To jej żolnierze nie

czynna do dziś przy ul. Mazepy). Aby

wytrzymali niemieckiego natarcia, w

wywolać wrażenie, że szwadrony

panice opuścili okopy i zaczęli cha-

szykują kolejny atak, ppor. Podhor-

otyczną ucieczkę. Patrole raportowa-

ski rozeslal kilka patroli. Niemcy ich

ly o tym, że bawarska piechota zajęla

ostrzelali, ale sami do ataku nie szli

wioskę Krechowce. W tym czasie

­ obawiali się.

pulki gen. Sytina wycofywaly się na

Bitwa pod Krechowcami. Obraz Michala Byliny

Tyśmienicę. Przed nimi byla prze-

Bośniacy do niewoli

prawa przez Bystrzycę Solotwińską,

i Opryszowce, w miejscu ataku nie-

lecz uderzyć jako pierwszy. Przekazal

celem z Krechowców. Atak zalamal

nie biorą

przemarsz przez miasto i kolejna

mieckich dywizji. General nie roz-

W tym czasie na lewym skrzydle

szwadron 2. i 3. pod dowództwo ppor.

się. Jednak po bliższym rozpoznaniu

przeprawa przez Bystrzycę Nadwór-

kazal, a poprosil plk Boleslawa Mo-

toczyly się nie mniej krwawe zmaga-

Zygmunta Podhorskiego, 4. szwadron

okazalo się, że w zasiekach jest wie-

niańską. Gdyby Niemcy uderzyli od

ścickiego wstrzymać niemiecki atak

nia. Wspominalem już, że Dąbrowę

mial do obrony drogę polową na Rad-

le przejść, które zrobila miejscowa

poludnia i zajęli przeprawę przez tę

przynajmniej przez godzinę, aby zy-

bronil 4. szwadron pod dowództwem

czę (dzisiejsza ul. Petlury), przecho-

ludność, zwożąc zboże z pola. Ulani

rzekę, cala 11 dywizja znalazlaby się

skać czas na przeprawę artylerii. Plk

rtm. Tadeusza Żólkiewskiego. Za-

dzącą przez Dąbrowę (okolice maga-

wykorzystali te przejścia i kontynu-

w kotle. Dowódca dywizji jako jed-

Mościcki zapewnil, że zrobi wszystko,

uważyl, że do jego pozycji zbliżają

zynów lotniska). W rezerwie pozostal

owali atak.

nostkę zdatną do walki mial jedynie

by rozkaz wykonać.

się dwa szwadrony niemieckiej ka-

mu 1. szwadron, który rozlokowal się

Nagle z wioski uderzylo kilka se-

pulk ulanów. Gen Sytin rozkazal ula-

walerii. Nie zważając, że ulanów bylo

kolo więzienia (ul. Czornowola 119a).

rii z karabinów maszynowych. Padli

nom oslanianie od poludnia wycofy-

dwukrotnie mniej, rotmistrz wypro-

Za punkt obserwacyjny Mościcki ob-

pierwsi ranni i zabici. Aby uratować

Atak pod Krechowcami

wanie się rosyjskich jednostek.

Wojska niemieckie liczebnie i

Sytin wiedzial, że jest to zadanie

uzbrojeniem kilkakrotnie przewyż-

niewykonalne, gdyż pulk skladal się

szaly ulanów i z latwością pokona-

z czterech szwadronów, nie dyspo-

lyby ich opór, gdyby ulani bronili się

nujących uzbrojeniem ciężkim, i nie

w okopach. Najważniejszym atutem

mial nawet karabinów maszynowych.

kawalerii byla szybkość i niespo-

Do obrony natomiast mial 4 kilome-

dziewany atak. Dlatego plk Mościcki

try ­ pomiędzy wioskami Krechowce

postanowil nie wyczekiwać wroga,

Szwadron ulanów przed atakiem

ral sobie pagórek w parku, skąd mial

swoich żolnierzy Podhorski skręcil na

wadzil szwadron do ataku. Niemcy

widok na cale pole operacyjne.

90°, przeskoczyl drogę i kontynuowal

przestraszyli się. Nie podjęli walki,

Przeprowadziwszy swoje oddzia-

atak jej prawą stroną. Niespodzie-

odwrócili konie i pokazali ulanom

ly przez park, ppor. Podhorski zoba-

wanie ulanom na pomoc nadjechal

,,plecy". Prześladując niemieckich ka-

czyl przed sobą olbrzymie pastwiska,

rosyjski samochód pancerny, który

walerzystów ulani odskoczyli daleko

pola kukurydzy i kilka chalup. W tym

swoim ogniem wsparl ich atak.

od swoich pozycji i zostali ostrzelani z

miejscu, gdzie dziś są bloki ulic Do-

Jeden z podoficerów 2. szwa-

miasteczka Drahomirczany i okopów

wżenki i Lodowa Arena, byla otwarta

dronu tak wspominal bój: ,,Im bar-

przed Radczą. Straciwszy kilku ludzi

przestrzeń, dobrze przestrzeliwana z

dziej zbliżaliśmy się do wroga, tym

rtm. Żólkiewski zawrócil do Dąbrowy

bardziej nasilal się ogień. Szwadron

Krechowców. Ulani rozpoczęli atak,

i oczekiwal kolejnego ataku. Nie cze-

nieustannie posuwal się do przodu,

rozwijając się w tyralierę. Po prze-

kal dlugo ­ niebawem na przedpolu

nie zważając na straty. Piechota

byciu kilkuset metrów kawalerzyści

ukazaly się fale niemieckiej piechoty,

natknęli się na stare okopy rosyjskie

nieprzyjaciela, widząc las pochylo-

sunące na Stanislawów.

nych w ataku lancy i wzniesionych

i dwie linie zasieków z drutu kolcza-

Pojmując  niebezpieczeństwo

szabel, nie wytrzymala nerwowo i w

stego, których nie widać bylo z dro-

chwili, plk Mościcki skierowal tam

pojedynkę zaczęla uciekać. My, niby

gi. Konie stanęly i staly się dobrym

swój szwadron rezerwowy ­ 1, przy

Mapa bitwy pod Krechowcami