12
kurier kulturalny
1730 października 2017 nr 19 (287) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Jubileusz 200-lecia Ossolineum
Muzeum książąt Lubomirskich.
Nie/zapomniana historia
Z okazji jubileuszu 200-lecia Ossolineum na początku października w Narodowej Galerii Sztuki im. Borysa Woźnickiego we
Lwowie zostala otwarta wystawa zatytulowana ,,Muzeum Książąt Lubomirskich. Nie/zapomniana historia". Jest to prezenta-
cja obrazów, wchodzących w przeszlości w sklad kolekcji Muzeum Lubomirskich, stanowiącego część Zakladu Narodowego
im. Ossolińskich we Lwowie. W styczniu 2018 r. wystawa przyjedzie do Wroclawia i będzie eksponowana w Gmachu Glów-
nym Zakladu Narodowego im. Ossolińskich. W ramach lwowskich obchodów tego samego dnia odbylo się otwarcie wernisa-
żu wystawy plenerowej ,,Litteris et artibus. 200 lat Ossolineum". Wydarzeniu towarzyszyla prelekcja wygloszona przez dra
Leszka Machnika w salonie dawnego Palacu Lozińskich ,,Muzeum Książąt Lubomirskich. Historia i wspólczesność".
polskiej grafiki i rysunków oraz ko-
dziejowych, które przeszly po II Woj-
ANNA gORDIJEWSKA
lekcją monet. Pokaźna część kolek-
nie Światowej, i teraz dążymy przede
tekst
cji należala do dzialacza kulturalne-
wszystkim do tego, aby zbudować
ALEKSANDER KUŚNIERZ
go i politycznego Józefa Gwalberta
dobre fundamenty dla polsko-ukra-
zdjęcia
Pawlikowskiego.
ińskiej wspólpracy. Musimy się wza-
Podczas otwarcia wystawy w
Po wybuchu II wojny świato-
jemnie poznać, a przede wszystkim
Narodowej Galerii Sztuki im. Borysa
wej i okupacji Lwowa przez wojska
naszą historię, ponieważ mamy wie-
Woźnickiego ,,Muzeum Książąt Lu-
sowieckie w 1940 roku muzeum
le wspólnego dodal Juzwenko.
bomirskich. Nie/zapomniana historia"
zostalo rozwiązane. Zbiory zostaly
- Dzisiejsze otwarcie wystawy,
obecni byli: dyrektor Narodowej Ga-
przekazane do lwowskiej filii Ukra-
poświęconej rekonstrukcji Muzeum
lerii Sztuki Taras Woźniak, dyrektor
ińskiej Akademii Nauk, a następnie
Książąt Lubomirskich z mojego
Zakladu Narodowego im. Ossoliń-
podzielone między placówkami kul-
punktu widzenia jest to swoiste
skich we Wroclawiu Adolf Juzwen-
tury. Część przekazano do Muzeum
ukoronowanie 200-lecia Zakladu
ko, konsul generalny RP we Lwowie
Przemyslowego, obrazy trafily do
Narodowego im. Ossolińskich we
Rafal Wolski, glówny inwentaryzator
Muzeum Historycznego oraz nowo
Lwowie. Wydarzenie, podczas które-
i kustosz Lwowskiej Narodowej Ga-
powstalej Lwowskiej Galerii Obra-
go stala się rzecz niezwykla, a mia-
lerii Sztuki Igor Chomyn, pelnomoc-
zów. Rysunki, grafiki i fotografie zo-
nowicie udalo się zrekonstruować
Adolf Juzwenko
niczka ZNiO we Lwowie Wiktoria
staly umieszczone w gmachu daw-
rozwiane wiatrem historii muzeum
Malicka, pracownicy muzeów oraz
nej Biblioteki Baworowskich. W lipcu
dokladnie decyzją bolszewickich
chcial zalożyć tylko bibliotekę, skla-
Jerzy Lubomirski przekazuje zbiory
przedstawiciele inteligencji Lwowa.
1941 roku po zajęciu Lwowa przez
okupantów oraz przywrócić go
dającą się wylącznie z wlasnych zbio-
sztuki z Ordynacji Przeworskiej
- W dwusetną rocznicę powsta-
Niemców z Ossolineum do Berlina
publiczności Lwowa. Jest to wspa-
rów. Fundacja Ossolińskiego miala na
swojego majątku rodowego do
nia Ossolineum nadszedl czas na
wywieziono 26 rysunków Albrech-
nialy przyklad wspólpracy polskich i
celu zbieranie, a także udostępnianie
Ossolineum.
refleksję, nad misją podejmowaną
ta Dürera, pochodzących z dawnej
ukraińskich muzealników, doskonaly
i zachowanie dla potomności pi-
W 1870 roku Muzeum Lubomir-
przez tę instytucję i jej twórcę w
kolekcji Henryka Lubomirskiego.
przyklad tego, jak można odtwarzać
śmiennictwa i dziel sztuki oraz innych
skich zostalo otwarte dla publiczno-
ciągu ostatnich dwóch stuleci oraz
Zbiory zostaly przekazane Hitlerowi.
narodowych pamiątek. Dlatego też
fakt kulturowy, a nie tylko wystawiać
ści. W przedwojennej kolekcji mu-
uaktualnienie skarbów, które nale-
Podczas niemieckiej okupacji dy-
Ossoliński pragnąl zalożyć Muzeum
ekspozycje i przypadkowe eksponaty.
zeum znajdowaly się dzialy malar-
żaly do zbiorów Muzeum Książąt
rektorem dawnego Ossolineum zo-
Pamiątek Narodowych. Wkrótce pod-
Muzeum Lubomirskich to element
stwa, w tym rysunki grafiki polskiej i
Lubomirskich i staly się jednym z
stal Mieczyslaw Gębarowicz. Przez
fundamentów naszej galerii. Lwow-
okres wojenny aż do ponownego
ska Narodowa Galeria Sztuki im. B.
zajęcia Lwowa przez wojska so-
G. Woźnickiego, która dysponuje
wieckie w lipcu 1944 roku profesor
większością kolekcji artystycznych
chronil przed zniszczeniem zbiory
Muzeum Książąt Lubomirskich ma
ossolińskie. Z wlasnego wyboru nie
zaszczyt i przyjemność pokazać
wyjechal ze Lwowa, pozostal w tym
szerokiej publiczności tę kolekcję
mieście. Pod jego kierownictwem
malarstwa i rzeźb zaznaczyl dy-
udalo się wywieźć najcenniejsze
rektor Taras Woźniak.
kolekcje Ossolineum 2298 rękopi-
Dyrektor Zakladu Narodowego
sów, 2198 dyplomów, 1707 starych
im. Ossolińskich we Wroclawiu Adolf
druków oraz 2371 rycin, a także mo-
Juzwenko podziękowal wladzom
nety i medale. W marcu 1944 roku
miasta, że zgodzily się na to, aby
zostaly przewiezione do Krakowa,
Ossolineum przypomnialo swoją hi-
ale już w lipcu wladze niemieckie
storię dwustu lat istnienia. Jest to
wydaly rozkaz o tym, że mają być
historia, którą przeżywaliśmy razem.
dostarczone do Rzeszy. W końcu
Lwów na początku XIX wieku nie
porzucony transport znaleziono w
bylo miastem, należącym do Rze-
Adelinie na Dolnym Śląsku, po woj-
czypospolitej, ziemie polskie znalazly
nie zawartość zostala przekazana
się pod zaborem powiedzial Ku-
do Wroclawia. Wraz z transportami
rierowi Galicyjskiemu. Ani Polska
repatriantów w latach 1945-1946 ze
Konsul generalny RP we Lwowie Rafal Wolski
nie miala państwa niepodleglego,
Lwowa do Wroclawia trafia następ-
ani tym bardziej Ukraina, która miala
na część książek i muzealiów. W
pisuje umowę z księciem Henrykiem
obcej, rzeźby, fotografie, eksponaty
testamentu dawnej Rzeczypospoli-
dużo trudniejsze losy. I ten XIX wiek
1946 roku we Wroclawiu zostal po-
Lubomirskim z Przeworska, przewi-
o charakterze historyczno-pamiąt-
tej, utworzony przez wielkie rodziny
potrzebowal instytucji, które byly w
wolany Zaklad Narodowy im. Osso-
dującą utworzenie muzeum, które bę-
kowym, monety antyczne, a także
polskie, które byly zalożycielami Za-
stanie mieszkańcom tego miasta , a
lińskich bez jego integralnej części
dzie równorzędnym czlonem Zakladu
polskie i obce, medale, pieczęcie.
kladu i towarzyszących mu instytucji
przede wszystkim Polakom uzmyslo-
Muzeum Książąt Lubomirskich. W
Narodowego im. Ossolińskich. Mu-
W zbiorach malarstwa można bylo
takich jak, Muzeum Lubomirskich. To
wić, że jeśli chcemy wlasnego pań-
1995 roku przywrócono Zakladowi
zeum Książąt Lubomirskich powstalo
podziwiać obrazy Juliusza Kossaka,
testament starej Rzeczypospolitej,
stwa, to powinniśmy zrobić wszystko,
Narodowemu im. Ossolińskich we
w 1823 roku. Podstawą zbiorów byly
Canaletta, Bacciarellego, Matejki,
ukazanie tego, co w jej tradycjach
aby obronić wlasną tożsamość naro-
Wroclawiu status fundacji. Nowe-
polączone kolekcje artystyczne obu
Brandta, Rodakowskiego, mistrzów
bylo najpiękniejsze i najważniejsze
dowa, aby poglębić swoją wiedzę o
lizacja ustawy z maja 2007 roku
magnatów, a w przyszlości przewidy-
holenderskich, wloskich i francu-
podsumowal konsul generalny RP
przeszlość. Dla tego zostalo powola-
zobowiązala Ossolineum do utrzy-
wane byly dalsze zakupy i darowizny
skich. Byla też znakomita zbrojow-
we Lwowie Rafal Wolski.
ne do życia Ossolineum kontynu-
mywania Muzeum Książąt Lubomir-
nia, przywieziona z majątku rodo-
pamiątek historycznych i dziel sztuki.
Zaklad Narodowy im. Ossoliń-
owal. Sprzyjalo ono od drugiej po-
skich i pomnażania jego zbiorów.
wego Lubomirskich z Przeworska.
skich powstal w 1817 roku we Lwo-
Obaj fundatorzy chcieli podnieść ran-
lowy XIX wieku także ruchom ukraiń-
Dziś oddzial nazywany Muzeum
W 1921 roku do Ossolineum zostala
wie. Jego zalożycielem byl hrabia Jó-
gę powolanej placówki. Pomysl, dzię-
skim. Od 1945 roku Ossolineum jest
Książąt Lubomirskich tworzą dwa
wlączona Biblioteka Pawlikowskich
zef Maksymilian Ossoliński uczony,
ki ofiarności spoleczeństwa, udalo
we Wroclawiu na skutek kataklizmów
dzialy Sztuki i Numizmatyczny.
z jednym z największych zbiorów
kolekcjoner i bibliofil. Najpierw hrabia
się zrealizować dość szybko. Książę
