Wolna Trybuna

15

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 17­30 października 2017 nr 19 (287)

Żeby przeszlość nie byla przyszlością

Sprawa ludobójstwa Polaków na Wolyniu i polityzacja tragedii zepchnęly wzajemne

relacje w ślepą uliczkę, z której nie widać wyjścia ­ tak, wg mnie, można podsumo-

wać tegoroczne X spotkania polsko-ukraińskie.

na rynek, na którym prawo wlasno-

MARIA WOJDYLO

ści jest slabo zabezpieczone. Zbyt

duże ryzyko.

Spotkania, które odbyly się

Chodzi też o korupcję. W takich

w Jaremczu, obwód Iwano-Fran-

warunkach koszty pozabiznesowe

kowsk, mialy miejsce 15­17 wrze-

są bardzo duże dla każdego biznesu.

śnia br. Corocznie ich organizato-

Pomimo utworzenia Biura Antykorup-

rami są Przykarpacki Uniwersytet

cyjnego korupcja na Ukrainie wciąż

Narodowy w Iwano-Frankowsku

kwitnie. Teraz nie jest ona zcentra-

oraz dwutygodnik Kurier Galicyjski.

lizowana, jak za rządów Janukowy-

10 lat temu instytucje te rzucily ideę

cza, a haracze z biznesów ściąga

odbywania polsko-ukraińskich spo-

aparat  administracyjny  niższego

tkań, które w tym roku zgromadzily

szczebla. Nie ulatwia sprawy Slużba

ok.100 naukowców, historyków i

Bezpieczeństwa, która pod pozorem

ekspertów. Nutą wiodącą w tym

,,sprawdzania" biznesów, też zabiera

roku byla kwestia pamięci historycz-

swoją część.

nej, a szczególnie rzezi wolyńskiej z

Polski biznes chętnie wszedl-

1943. Spotkaniom towarzyszyly nie-

by na rynek ukraiński, ale Ukraina,

zwerbalizowane nadzieje, szczegól-

przez brak mocnego prawa i korup-

nie polskiej strony, że może Polska

Narodowej z Wolodymyrem Wia-

ją do rodzin na Ukrainie duże sumy.

cję, nie stworzyla dobrego klimatu

i Ukraina dojdą w końcu do porozu-

Polacy oczekują na gest

Polacy wiedzą, ile bylo ofiar w

trowyczem na czele. To on i ludzie

Stanowią one niepomijalny procent

inwestycyjnego.

mienia, wygaszą spory, a może na-

Wolyniu i że to zbrodnia, z której

wokól niego promują pomniejszanie

produktu narodowego (PKB) tego

Na dodatek, nikla wymiana han-

wet zaczną proces pojednania. Spo-

trzeba się rozliczyć. ­ Chodzi o to,

wagi Wolynia i kontynuują kult Ban-

kraju. Z drugiej strony, polski sys-

dlowa jest ,,przepychana" między

tkanie pokazalo, że obu stronom do

aby pokazano Polsce empatię ­

dery oraz UPA.

tem emerytalny jest ratowany przez

Ukrainą i Polską przez zaledwie 6

pojednania bardzo daleko.

powiedzial Rafal Dzięciolowski z

- Funkcją historyka jest dociera-

Ukraińców  wplacających  skladki

lądowych przejść granicznych i 4

Fundacji Wolność i Demokracja w

nie do faktów i prawdy historycznej, a

emerytalne.

kolejowe. Dla porównania ­ zanim

Ukraińcy i ich

czasie sesji Polsko-ukraińskie rela-

nie kreowanie mitów czy falszywych

Polska zlikwidowala na dobre przej-

,,wersja historii"

cje pod presją przeszlości. Polacy

bohaterów i budowanie z nich naro-

ścia graniczne z Niemcami w 2007,

- Każda strona ma prawo do

Gospodarczo

oczekują ze strony Ukraińców na

dowej tożsamości ­ powiedzial w ku-

mieliśmy ich na zachodniej granicy

wiary we wlasną wersję historii ­

bez moderatorów

gest, który by pokazywal sąsiadom,

luarach jeden z polskich uczestników

Ukraina jest strategicznie waż-

35 (30 lądowych, 5 kolejowych).

podsumowal w czasie jednej z se-

że rozumieją ból Polaków. Coś, co

spotkań.

nym dla Polski krajem, ale okazuje

W tym samym czasie istnialo 123

sji ukraińskie spojrzenie na sprawę

chwyciloby Polaków za serca i po-

Ukraińcy natomiast obarczają

się, że ekonomicznie nie znaczy

przejść na granicy z Czechami, a 55

Wolynia Mykola Riabczuk z Instytu-

kazalo, że Wolyń to straszna tra-

winą rząd w Warszawie i polski par-

dla nas tak wiele. Mówili o tym dwaj

ze Slowacją.

tu Badan Politycznych i Etno-Naro-

gedia zawiniona przez kryminalne

lament, który uchwalil ustawę o lu-

mlodzi eksperci: Slawomir Matuszak

dowych w Kijowie. Wiara ta powinna

elementy UPA. Powinno się więc

dobójstwie na Wolyniu w lipcu 2016.

z Ośrodka Studiów Polskich i Daniel

być szanowana. ­ Z mojej strony to

Co dalej?

ich potępić i odlożyć sprawę do la-

To oni ,,polityzują historię" i krytykują

Szeligowski z Polskiego Instytutu

Konkluzje spotkania w Jarem-

zgoda na niezgodę ­ podkreślil su-

musa.

Ukraińców za wznoszenie pomników

Spraw Międzynarodowych.

czu wydają się czytelne. Ukraińcy

gerując, że Polacy winni zaakcepto-

Wtórowal mu występujący w tym

liderom UPA. Mówią, że ,,historię

Ukraina to kraj dużo biedniejszy

nie uczynią gestu w sprawie Woly-

wać rozbieżne opinie i niemożność

samym panelu Lukasz Jasina z Insty-

trzeba zostawić historykom".

niż Polska, stąd jej oferta gospodar-

nia, którego Polacy się spodziewają

dojścia do kompromisu.

tutu Stosunków Międzynarodowych.

- Intelektualnie to może i dobra

cza jest ograniczona. Wielkość in-

i oczekują. Bandera i UPA pozosta-

Inni ukraińscy mówcy wyglaszali

­ Domagajmy się wrażliwości (od

zasada, ale w praktyce niemożli-

westycji Polski na Ukrainie od lat jest

ną dla wielu Ukraińców bohaterami

podobne poglądy nie tylko o Wolyniu,

Ukraińców) ­ mówil dodając jedno-

wa do zrealizowania ­ odpowiadal

niewielka. Sięga okolo 1 procenta

narodowymi. Jak powiedzial w kulu-

ale też o UPA i kulcie Bandery. Mó-

cześnie, że należy ,,wyciszyć tempe-

Przemyslaw Żurawski vel Grajewski

ogólnej wymiany handlowej po obu

arach jeden z uczestników spotkań:

wili, że cześć oddawana Banderze

raturę" sporów. ­ Popierajmy badania

z Uniwersytetu Lódzkiego.

stronach.

,,Tego się już nie odkręci".

wcale nie oznacza antypolskości.

nad pamięcią historyczna, uczmy in-

Zarówno Polacy, jak i Ukraińcy

Czechy otrzymują cztery razy

W kwestii gospodarki stosunki

­ Kobieta pytana kiedyś (w sonda-

nych wrażliwości ­ powtarzal.

zgadzali się jednak, że między elita-

więcej inwestycyjnych euro z Polski.

pozostaną na mniej więcej takim

żu) na ulicy we Lwowie, co myśli o

Pomimo ogromnych rozbieżno-

mi naukowo-historycznymi i politycz-

Nawet maleńka Slowacja dostaje od

samym poziomie. Ukraina reform w

Banderze mówila, że uważa go za

ści, dyskusje toczyly się w zadziwia-

nymi obu krajów toczy się swoista

nas więcej niż Ukraina. Na warszaw-

systemie ochrony wlasności czy ko-

bohatera ­ powiedzial jeden z mów-

jąco spokojnej, kurtuazyjnej atmos-

,,wojna na górze". Obie strony są

skiej gieldzie nie debiutują już żadne

rupcji robić nie będzie, bo za pólto-

ców. Jednocześnie o Polakach miala

ferze. W wymianie poglądów ani na

,,sklinczowane" i nie mogą, czy nie

spólki ukraińskie.

ra roku są wybory. Wszystkie partie

bardzo dobre zdanie. ­ Oni tak nas

moment nie brakowalo wzajemnej

chcą z klinczu wyjść. ­ Polityczne eli-

Najważniejszą cechą wspólnej

będą się do nich powoli przygotowy-

teraz popierają ­ miala powiedzieć

życzliwości i sympatii, a nawet slo-

ty obu krajów zawodzą ­ powiedzial

wymiany gospodarczej między Pol-

wać, co czyni obecnie reformę pań-

Ukrainka. Takich Ukraińców jest po-

wiańskiego braterstwa.

Andrzej Szeptycki z Uniwersytetu

ską a Ukrainą jest jej rozdrobnienie.

stwa niemożliwą. Może po wyborach

dobno bardzo wielu.

Obie strony zdają sobie bo-

Warszawskiego.

Większość biznesów to przedsiębior-

w 2019.

Jeszcze inny mówca Andrij

wiem sprawę, że muszą trzymać

cy mali i średni, a z wielkich nie ma

We wszystkich pozostalych spra-

Balianowskij z Instytutu Ukraino-

się razem, że pomimo problemów z

nikogo ważnego na Ukrainie.

wach ­ geopolityki czy zwyczajnych

znawstwa, w szczególowym wywo-

Skoro jest tak źle...

historią, powinni iść ramię w ramię.

to czemu (jednocześnie) jest tak

- Minusem takiej sytuacji ­ po-

dzie poddawal w wątpliwość liczbę

relacji między Polakami i Ukraińcami

W czasie jednej z sesji ktoś przyto-

dobrze w stosunkach polsko-ukraiń-

wiedzial Szeligowski, jest fakt, że nie

polskich ofiar na Wolyniu i w Galicji

­ stosunki będą dobre. Obie strony

czyl slowa wielkiego znawcy Europy

skich? A że jest dobrze to fakt, mówili

ma silnego lobby, silnego podmiotu

Wschodniej mówiąc, że sprawę trze-

zdają sobie sprawę z rosyjskiego za-

Wschodu, wydawcy paryskiej Kultury

uczestnicy spotkania w Jaremczy.

gospodarczego, które lagodzilyby

ba badać dalej. W jego wersji historii

grożenia i konieczności wspólpracy.

Jerzego Giedroycia, który mawial:

Sondaże przeprowadzane w obu

ewentualne konflikty polityczne mię-

trzeba najpierw policzyć ofiary. Poza

W takiej sytuacji oba kraje po-

,,Nie może być wolnej Polski bez wol-

krajach co roku pokazują, że Polacy i

dzy Polską a Ukrainą. Ciekawym

tym, wlaściwie niewiele wiadomo w

winny, jak to ująl jeden z mówców w

nej Ukrainy".

Ukraińcy darzą się wzajemną sympa-

przykladem w tym kontekście są

temacie.

Jaremczy, skupić się na ,,sprawach

Inny sposób patrzenia na histo-

tią. ­ Na poziomie ludzkim wszystko

stosunki Niemiec i Rosji, w których

Okazuje się też, że są i tacy

szczególowych" ­ budowie większej

rię mordu na Wolyniu spowodowal,

jest OK ­ powiedzial na polsko-ukra-

wielki biznes związany z przesyla-

Ukraińcy, którzy zupelnie nie orien-

liczby przejść granicznych, odga-

że jak bumerang powracal problem

ińskim Forum Partnerstwa Jan Malic-

niem rosyjskiego gazu do Niemiec

tują się, co Bandera znaczy dla

lęzień drogowych z Przemyśla do

pogorszenia się stosunków polsko-

ki z Uniwersytetu Warszawskiego.

(Nord Stream), moderuje relacje

Polaków. Przemyslaw Żurawski vel

Lwowa, z Lublina do Kijowa, uspraw-

ukraińskich. ­ Przechodzimy ciężkie

- Między samorządami, na po-

między tymi krajami. W przypadku

Grajewski, profesor Uniwersytetu

nienia polączeń kolejowych, na opty-

czasy ­ powiedzial Walenty Baluk z

ziomie lokalnym, jest bardzo dobrze

Polski i Ukrainy takich moderatorów

Lódzkiego, w panelu o międzypań-

ce wojskowej i kontynuacji imigracji

Uniwersytetu Marii Sklodowskiej Cu-

­ potwierdzil Andrzej Klimczak ze

nie ma.

stwowym dialogu polsko-ukraiń-

ukraińskiej do Polski. Imigracja to

rie w Lublinie. ­ Wzajemne stosunki

Stowarzyszenia Dziennikarzy Pol-

skim opowiedzial zdarzenie, która

świetny biznes dla obu stron. I najlep-

chwieją się w ostatnich latach ­ po-

skich. Ukraińcy często przyjeżdżają

to zobrazowala ­ Kiedyś po zakoń-

szy sposób na wzajemne poznanie

Ryzyko i korupcja

twierdzali inni.

do Polski, aby uczyć się samorządo-

Z czego wynikają te slabe sto-

czeniu spotkania na Ukrainie, jeden

i jeszcze większe zbliżenie.

wania. Nawet film Wojciecha Sma-

sunki gospodarcze? ­ Nie Donbas,

z Ukraińców podszedl do mnie po

Nie można pozwolić, aby prze-

rzewskiego ,,Wolyń" nie zachwial

nie wojna ­ powiedzial Slawomir

przemówieniu mówiąc, że bardzo

szlość dominowala we wzajemnych

Kto winny?

Winą za te wychlodzone stosunki

sympatiami Polaków.

Matuszak. Rzecz leży w braku re-

mu się podobalo i z wdzięczności

relacjach. Jeśli tak się stanie, to w

Polacy obarczają politykę historycz-

Ponad milion Ukraińców mieszka

form wymiaru sprawiedliwości. Ża-

chcialby zaśpiewać piosenkę ban-

niedalekiej przyszlości naprawdę się

ną ukraińskiego Instytutu Pamięci

na stale i pracuje w Polsce. Wysyla-

den poważny inwestor nie wejdzie

derowską.

poklócimy.