19

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 17­30 października 2017 nr 19 (287)

Maciej Wróblewski:

Iwaniuk wiele lat po wojnie mieszkal

kiem wielu wcześniejszych spotkań

Dialogu Dwóch Kultur w Krzemień-

i tworzyl w Toronto. Byl glównym ani-

Zarzucilem boks, a zająlem się gitarami

matorem polskiego życia kulturalne-

cu, także w bieżącym roku. W przy-

go w tym mieście. Czeslaw Janczar-

gotowaniu jest również polska edycja

książki Wieża. Wydanie dwujęzycz-

ski pozostal w kraju, ale ze względu

i jestem z tego zadowolony do dziś

na klopoty z cenzurą nie publikowal

ne, polsko-ukraińskie, ze wstępem

utworów o tematyce kresowej. Two-

Mariusza Olbromskiego i licznymi

rzyl literaturę dla dzieci i byl wielolet-

zdjęciami archiwalnymi przygotowuje

nim redaktorem miesięcznika ,,Miś",

znakomite Wydawnictwo Bosz.

a także twórcą popularnego filmu

Następnie odbyla się promo-

Miś Uszatek.

cja najnowszego rocznika ,,Dialog

Dwóch Kultur", którego treść przed-

Historia grupy Wolyń w okresie

stawila  Switlana  Wynnyczenko,

PRL-u byla przemilczana i pomijana.

redaktor części ukraińskiej, zaś dr

Dopiero prof. Jadwiga Sawicka w

Urszula Olbromska zaprezentowala

książce ,,Wolyń poetycki w przestrzeni

wszystkie dotychczasowe publika-

czasowej" (1999) gruntownie opisala

cje tego cennego periodyku. Prof.

odrębność grupy na tle XX-wiecznej

Grzegorz Nowik, redaktor naczel-

poezji polskiej. Stawiska wystawa

ny ,,Dialogu Dwóch Kultur", omówil

sklada się z plansz przedstawiają-

polską część najnowszego numeru.

cych biografie poetów, ich wiersze, a

Niezwykle ważnym wydarzeniem w

także portrety, zdjęcia miast i okolic,

czasie tego spotkania byl wernisaż

w których przyszlo im żyć i tworzyć

wystawy Portret z wierszy i pamię-

przed wojną. Do realizacji wystawy

ci ­ Grupa Poetycka Wolyń, którą

wykorzystano zdjęcia z fototeki w

zaprezentowal prof. Lech Wojciech

Stawisku, jak również z Muzeum

Szajdak z PAN w Poznaniu, wspól-

Józefa Czechowicza, Muzeum Li-

autor ekspozycji i syn wolyńskiego

teratury im. Adama Mickiewicza w

poety Stanislawa Szajdaka. Ekspo-

Warszawie, zbiory prywatne Hanny

zycja w Stawisku byla pierwszą tego

Gronowskiej-Szaniawskiej i Lecha

typu wystawą w Polsce, która w calo-

Wojciecha Szajdaka. Na ekspozycji

ści zostala poświęcona wspomnianej

znalazly się po raz pierwszy zgroma-

...caly czas dochodzą nowe

boks, a zająlem się gitarami. Jestem

Z MACIEJEM WRÓBLEW-

grupie poetów. Należeli do niej: Józef

dzone w takiej ilości pierwsze wyda-

piosenki. Będę je sukcesywnie do-

z tego zadowolony do dziś.

SKIM, autorem piosenki o

Lobodowski, Jan Śpiewak, Stanislaw

nia tomików poetyckich tych poetów,

rabial, dosylal, żebyście je puszczali

Może odslonimy trochę

babci i dziadku ze Lwowa

Szajdak, Zuzanna Ginczanka, Wa-

a także następne ich publikacje, za-

i popularyzowali wśród ludności,

claw Iwaniuk, Wladyslaw Milczarek,

równo wydawane na emigracji (Lon-

kuchni kompozytorskiej. Jak

rozmawia PIOTR SOBOTA.

która lubi tego sluchać.

Pan to robi: siada sobie z gi-

Myślę, że cala ludność

tarą przy kominku, czy z dzie-

Jak Pan się dowiedzial,

Polski lubi sluchać lwow-

wuchą i gitarą przy kominku?

że ,,Lwowska Fala" w Kato-

Bywa tak, że talent budzi mnie

skich piosenek, tylko jesz-

wicach ma swoje serce, któ-

o 4 nad ranem. Zamykam się wtedy

cze o tym nie wie.

re bije?

Dobrze byloby, gdyby to radio

w jednej z lazienek, żeby nie slysza-

Musialbym wrócić do przeszlo-

bylo slyszalne w calym kraju.

la żona, żebym nie budzil rodziny i

ści. Otóż mialem przyjaciela Janusza

psa. Tam sobie komponuję, dlubię,

Czyli można to uznać za

Budzyńskiego, syna Wiktora Bu-

skladam jakieś teksty. Bo często,

życzenia?

dzyńskiego. Jak wiadomo, dyrektora

Powiedzmy życzenia noworocz-

jak mnie nurtuje jakiś temat, to za-

i zalożyciela tej prawdziwej ,,Lwow-

ne, żeby w przyszlym roku wasze

czynam o tym pisać. Jak mi to idzie,

skiej Fali", który zmarl w Anglii. Jego

radio i wasza ,,Lwowska Fala" nie

to piszę dalej. Ale jak mam opory, to

syn zmarl chyba 25 lat temu. Byl mę-

smutna, ale wesola, rozbrzmiewala

proszę mądrzejszego, żeby to zrobil

żem Wlady Majewskiej. Janusz mial

w calej naszej pięknej Ojczyźnie.

za mnie. Jak mówi stare przyslowie:

taką ideę fiks, że kiedyś pojedziemy

gdy artysta męczy się przy pisaniu,

A piosenki o Lwowie i o

do jego rodzinnego Lwowa, gdzie

malowaniu czy rzeźbieniu, to później

Kresach jeszcze będą?

się urodzil i będziemy tam śpiewać

Prof. Lech Stanislaw Sajdak prezentuje wystawę

Będą. Mam tego już sporo.

tak samo męczy się widz czy slu-

lwowskie piosenki. Ale wtedy nie

Zbieram na kolejna plytę, jakby dru-

a twórcą grupy byl Czeslaw Janczar-

dyn, Paryż, Toronto, Lizbona), jak i

chacz. Są piosenki, które idą doslow-

bylo klimatu ku temu, w ogóle nikt nie

ski. Grupie patronowal Józef Cze-

w Polsce. Unikalna kolekcja książek

gą część tej plyty ,,Pieśni ojczyzny

nie z ręki, z palca, a są takie ­ nad

chcial nas wypuścić z kraju.

chowicz, którego twórczość dla Wo-

zostala zaprezentowana dzięki życz-

polne" pod takim zbiorczym tytu-

którymi trzeba posiedzieć, pomyśleć,

Który to byl rok?

lyniaków stanowila wzorzec poetycki,

liwości dyrekcji Muzeum Narodowe-

lem. Tam znajdą się te piosenki o

przespać się z tym, przestawić zwrot-

Wczesne lata 80. Wtedy wlaśnie

a on sam byl dla nich autorytetem,

go w Poznaniu oraz Muzeum Palac w

Lwowie, których jeszcze nigdy nie

ki, przestawić szyki zdań ­ czasami

odkrylem dla siebie caly Lwów. Do-

czytal nadeslane przez nich rękopi-

Rogalinie. Jedną z najwybitniejszych

wykonywalem, ale mam częściowo

to wyjdzie, a czasami nie.

wiedzialem się o Katyniu, dowiedzia-

sy: w Krzemieńcu, Dubnie, Równem,

postaci tej grupy byl Józef Czecho-

nagrane, a częściowo w pomyslach

lem się o Wolyniu. Bylo to skrywane

Pan pisze piosenki nie

pomagal im w debiucie. Poeci grupy

wicz, który przez wiele lat mieszkal i

muzycznych. Na pewno je wykorzy-

przez moich dziadków i rodziców.

tylko chwytające za serce,

Wolyń mieszkali i tworzyli w okresie

tworzyl we Wlodzimierzu Wolyńskim,

stam.

Janusz przygotowal caly program z

nazwalbym to jeszcze bialo-

dwudziestolecia międzywojennego w

choć jego biografia i twórczość zwią-

Jak Pan to robi, że potrafi

piosenkami Hemara, z piosenkami

czerwone? Byl czas, że te bialo-

malych miastach, usytuowanych na

zana jest glównie z Lublinem. Poeta

Pan gitarą ściskać za serce

swego ojca i wielu kompozytorów

czerwone nie byly bardzo po-

terenie Wolynia, blisko granicy z Ro-

zginąl w pierwszych dniach września

i wyciskać lzy tak mocno, że

z tamtych lat, którzy wyemigrowali.

pularne. Teraz to się zmienia.

sją sowiecką. Publikowali swe utwory

1939 roku w czasie nalotu hitlerow-

Bardzo malo bylem grany w Pol-

czlowiek po prostu placze.

Myśmy ten program caly zrobili, ale

w czasopiśmie ,,Wolyń", redagowa-

skiego na Lublin. Dziś na ulicy Zlotej,

skim Radiu, jak i w jakimkolwiek in-

Przyznam się, mam babcię

niestety nigdy nie doszlo do jego

nym przez Józefa Lobodowskiego

którą tak pięknie opisal w jednym

nym. Paradoks polega na tym, że jak

ze Lwowa i jak uslyszalem

zagrania. Teraz kolo dziejowe się od-

na zlecenie ówczesnego wojewody

ze swoich wierszy, istnieje muzeum

wygralem festiwal piosenki radziec-

piosenkę o ,,Babci ze Lwo-

wrócilo i ja sam wszedlem w ten re-

Henryka Józewskiego, pilsudczyka,

jego imienia. Wlaśnie z tego muzeum

kiej, nie bylem bardzo szanowany

wa", to się poryczalem.

pertuar, nie mając żadnych konotacji

zwolennika pojednania polsko-ukra-

przybyla do Stawiska dr Anna Mazu-

Gitara to jest taki rzewny instru-

ińskiego, a prywatnie także wybitne-

rek, która wyglosila znakomity wyklad

przez polskie rozglośnie, bo bylem

wschodnich, kresowych. Mój ojciec

Józef Czechowicz i stepowa Hellada.

go artysty malarza. Po 17 września

ment, bardzo liryczny, ale też i dra-

,,rusek". Ci sami ludzie teraz nie po-

pochodzi z Warszawy, a matka z Po-

1939 roku grupa przestala istnieć i

Spotkanie uwieńczyl koncert w wy-

matyczny. Ma ogromne możliwości.

dają mi ręki, bo związalem się np. z

znania i ja się w Poznaniu urodzilem.

różnie ulożyly się losy poszczegól-

konaniu Elżbiety Karaś-Kasztel (for-

Taki wyciskacz lez jest bardzo wy-

Radiem Maryja czy Telewizją Trwam.

Ale zawsze lubilem śpiewać rzeczy

nych poetów. Zuzanna Ginczanka,

tepian) i Józefa Kolinka (skrzypce),

godny do akompaniamentu, nieraz

Nie bardzo wiem, o co tu chodzi?

wschodnie: rosyjskie, ukraińskie, bia-

poetka pochodzenia żydowskiego

w którym zaprezentowano utwory

zastępuje calą orkiestrę.

Nie przejmuję się tym i robię

loruskie. Zainspirowal mnie Czeslaw

pisząca po polsku, zginęla z rąk ge-

Józefa Elsnera, Fryderyka Chopina,

Gitara, na której gralem dziś,

swoje. Taki patriotyczny nurt rodzi

Niemen swoim śpiewem, tym, co w

stapo w Krakowie. Stanislaw Szajdak

Ignacego Jana Paderewskiego i Ka-

jest mojej roboty. Chociaż ma ksztalt

się wśród mlodzieży. Jest mnóstwo

swoim sercu i duszy przywiózl z Kre-

trafil do obozu, a później z Armią An-

rola Szymanowskiego.

lutni, to jest to jednak gitara osiem-

koncertów, gdzie mlode wilki, kapele

sów. Ja się tego nauczylem. A jak już

Zamknięcie Dialogu Dwóch Kul-

dersa przeszedl caly szlak bojowy,

nastostrunowa i sluży mi niemniej do

garażowe wykonują piosenki bialo-

związalem się z moim przyjacielem

tur w Stawisku bylo godnym dopel-

po wojnie zaś wrócil do Polski. Józef

wyciskania lez. Jak bylem mlodym

czerwone. Lubują się w tym ku chwa-

Slawkiem Gowinem, który jest zna-

Lobodowski pozostal do końca życia

nieniem wydarzeń, które rozpoczęly

chlopakiem i się boksowalem zajadle,

le Ojczyzny. Tym bardziej w moim

komitym poetą i literatem, zrobiliśmy

na emigracji i byl jedną z glównych

się na Ukrainie, a uczestniczylo w

a mialem zadatki wyrosnąć na dobre-

wieku trudno mi śpiewać o milości.

film...

postaci opozycji antykomunistycznej

nich wielu wybitnych intelektualistów

go boksera, to jednak wykapowalem,

Już to wszystko przeżylem, przesze-

...byl to film o Zbierz-

na Zachodzie, jednym z najbliższych

obu krajów, przedstawicieli wladz

że na gitarę dziewuchy lepiej lecą niż

dlem i dlatego wziąlem się za ten nurt,

chowskim ,,Kawaler księży-

wspólpracowników Jerzego Giedroy-

oraz setki mieszkańców Krzemień-

na bokserskie rękawice. Zarzucilem

który daje mi dużo satysfakcji.

ca"...

cia i ,,Zeszytów Literackich". Waclaw

ca, Drohobycza, Stryja i Żurawna.