21

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 30 listopada­18 grudnia 2017 nr 22 (290)

Druga jesień" w Drohobyczu po raz 16.

Jak co roku, 19 listopada na skrzyżowaniu dawnych ulic Czackiego i Mickiewicza w Drohobyczu ­ miejscu, gdzie w dalekim 1942

roku z ręki gestapowca przerwane zostalo życie Brunona Schulza, zbierają się milośnicy twórczości autora ,,Sklepów Cynamono-

wych", aby oddać hold jego pamięci, a także uczcić pamięć 265 Żydów, mieszkańców okupowanego miasta, którzy zginęli w tym

dniu na jego ulicach. W tym roku do obchodów dolączyl legendarny chór ,,Kairos" z Lublina.

ukraińskiego pogranicza, pozosta-

wspólnoty Drohobycza. Ceremonię

LEONID GOLBERG

jącymi w jaskrawej sprzeczności z

zakończyl występ chóru ,,Kairos"

tekst i zdjęcia

zasadą ,,przebaczamy i prosimy o

pod batutą Borysa Sommerszafa.

przebaczenie", na której w 1965 r. z

- Na obrazach neapolitańskiej

Wielu mialo lzy w oczach.

tak wielkim sukcesem polscy biskupi

szkoly starzeje się bez końca popolu-

Program tegorocznej ,,Drugiej

oparli swój projekt pojednania pol-

dnie smagle i wędzone, jakby widzia-

jesieni" byl bardzo nasycony, goście

sko niemieckiego... Nie wchodząc

ne przez ciemną butelkę. Pociemnia-

imprezy i mieszkańcy miasta zoba-

w oceny strony ukraińskiej wyznaję,

le slońce zdaje się więdnąć w oczach

czyli wiele nowego. Po nabożeństwie

że czerwienię się dziś ze wstydu za

w tych straconych krajobrazach, jak

w miejskiej bibliotece mialy miejsce

niektórych polskich polityków..."

w przeddzień kosmicznej katastrofy.

tradycyjne ,,Spotkania listopadowe".

Szczególną imprezą tego dnia

I dlatego tak blahe są uśmiechy i ge-

Zaprezentowano tam drugi tom ,,Acta

byl koncert slynnego męskiego

sty zlotych rybaczek, sprzedających

Schulziana," na który zlożyly się ba-

chóru ,,Kairos" z Lublina pod batutą

z manierycznym wdziękiem wiązki

dania polskich i ukraińskich naukow-

kompozytora Borysa Sommerszafa

ryb wędrownym komediantom. Caly

ców twórczości Schulza. W dyskusji

w cerkwi katedralnej św. Trójcy. Za-

ten świat jest dawno osądzony i

wzięli udzial Natalia Filewicz (Lwów),

brzmiala polska muzyka sakralna

dawno zamierzchly. Stąd ta slodycz

Pawel Próchniak (Kraków), Jurko

o. Tomasz Dostatni OP (od lewej) i Józef Karpin

i przedstawiono oratorium Borysa

bezgraniczna ostatniego gestu, któ-

Prohaśko (Lwów), Jerzy Kowalewski

go Kościola (w tym także przyszlego

Polski. Nie zgadzaliśmy się z takim

Sommerszafa ,,Carmina Luminosa"

ry sam jeden jeszcze trwa ­ sobie

(Kraków). Moderowali spotkanie Wira

papieża Jana Pawla II), na zmianę,

podejściem.

(,,Świetlista śpiewka"). W tym roku

samemu daleki i zgubiony, wciąż na

Meniok i Grzegorz Józefczuk. W ra-

rozgrywającą się już na naszych

Kto znal Jana Pawla II, ten ma

obchodzimy 800-letni jubileusz za-

nowo powtarzany, już niezmienny.

mach tego spotkania Iwan Dudycz z

oczach. Tischner i Mazowiecki byli

pewność, że bez Jana XXIII, i w

konu dominikanów i z tej okazji nie-

A dalej jeszcze w glębi tego kra-

lwowskiej Galerii Sztuki opowiedzial

wielkimi reżyserami polskiej drogi do

szczególności, bez Soboru Waty-

zmordowany o. Tomasz Dostatni

ju, zamieszkalego przez beztroski

o Schulzu jako artyście.

niepodleglości, w wymiarze zarówno

kańskiego II nie byloby Jana Pawla

zorganizowal występy chóru ,,Ka-

lud wesolków, arlekinów i ptaszników

Następnie zebrani przeszli do

etycznym, jak i politycznym. Cieszyli

II, nie zostalaby uruchomiona droga

iros" na Ukrainie. Zespól odwiedzil

z klatkami, w tym kraju bez powagi i

Centrum duszpasterstwa mlodzieży

się osobistym zaufaniem Jana Pawla

do odnowy Kościola, do jego dialogu

już Kijów i Lwów, a do Drohobycza

bez rzeczywistości wyplaskują male

diecezji  Samborsko-Drohobyckiej

II, prowadzili nasze polskie sprawy

ze światem, do slynnego aggiorna-

przyjechal z Czortkowa.

Turczynki pulchnymi rękami miodo-

UGKC. Otwarto tam wystawę ,,Od

w czasie przelomu wspólmyśląc z

mento i potem do wyboru Papieża

Przed koncertem kilka slów po-

we placki ulożone na deskach, dwaj

Soboru do kanonizacji", poświęconą

Wojtylą, dla wielu Polaków stanowili

­ Polaka. Uważaliśmy zatem, że

wiedzieli Wira Meniok, Grzegorz

chlopcy w neapolitańskich kapelu-

dwom wybitnym papieżom, świętym

punkt oparcia i model zaangażowa-

dokonując obu kanonizacji wspólnie

Gauden i o. Tomasz Dostatni. Nato-

szach noszą kosz pelen gwarnych

kościola katolickiego ­ Janowi XXIII

nia publicznego.

i równocześnie, papież Franciszek

miast ambasador Piotr Nowina-Ko-

golębi na kiju, który ugina się lekko

i Janowi Pawlowi II. Wystawa byla

Wszyscy czterej byli zadeklaro-

doskonale ukazal to, co lączylo obu

nopka zaznaczyl: ,,Naszej unikalnej

pod tym gruchającym skrzydlatym

przygotowana w 2014 roku stara-

wanymi chrześcijanami, dającymi

kanonizowanych Pontifex ów. Taka

kultury pogranicza nie zdolają znisz-

ciężarem. A jeszcze glębiej, na sa-

niem Ambasady RP przy Watykanie.

czynem wyraz swoich przekonań.

też jest idea przewodnia naszej wy-

czyć wypowiedzi polityków, ostatnio

mej krawędzi wieczoru, na ostatnim

Unikalne zdjęcia i teksty oraz sama

Chcieliśmy pokazać taką wlaśnie

stawy, otwartej w dniu kanonizacji w

także polskich (co mnie przyprawia o

skrawku ziemi, gdzie na granicy męt-

organizacja wystawy zostaly przygo-

twarz polskiego Kościola. Bardzo

slawnym Palazzo della Cancelleria

wstyd), którzy zdają się gardzić na-

nozlotej nicości chwieje się więdnący

towane przez Wojciecha Bonowicza,

tych ludzi dziś brakuje na obecnym

w Rzymie.

szym wspólnym dziedzictwem, na-

pęk akantu ­ toczy się jeszcze wciąż

dominikanina o. Tomasza Dostatnie-

rozdrożu dróg, brakuje ich w polskim

Istotnym przeslaniem naszej wy-

szą wspólną wrażliwością i chcą nam

partia kart, ostatnia stawka ludzka

go, Piotra Nowinę-Konopkę i Tade-

Kościele i w polskiej polityce, w roz-

stawy byl wątek polski. Pokazaliśmy

odebrać poczucie wspólnoty...". Na

przed wielką nocą, która nadciąga...

usza Konopkę, o. Macieja Ziębę i s.

poznawaniu nowych czasów.

krąg osób osobiście zaprzyjaźnio-

zakończenie pod stropami świątyni

­ tak pisal w opowiadaniu ,,Druga je-

Albertę Chorążyczewską.

Ważne tutaj, w Drohobyczu, że

potężnie zabrzmiala gruzińska pieśń

sień" Bruno Schulz, wybitny pisarz,

zarówno ks. Fedorowicz, jak i prof.

powitalna ,,Mrawalżamier". Poziom

którego imię od dawna jest wizytów-

Świeżawski byli ludźmi tego wlaśnie

wykonania zaskoczyl nawet obytych

ką Drohobycza.

pogranicza, na którym się obecnie

sluchaczy.

Po raz pierwszy tego rodzaju

znajdujemy. Obaj urodzili się w lutym

Pierwszy dzień ,,drugiej jesieni"

uroczystości odbyly się w 1992 roku

1907 r ­ Fedorowicz w Klebanówce

zakończyla wieczorna wycieczka po

­ w 50. rocznicę śmierci pisarza. Po-

­ wsi na Ukrainie w rejonie podwo-

mieście. Zglębiano tajemnice miasta,

tem byla przerwa i dopiero w 2001

loczyskim obwodu tarnopolskiego,

starego ratusza, odwiedzono jego

roku obchody wznowiono. Obecnie

a Świeżawski ­ w Holubiu. Obecnie

wieżę, aby z jej wysokości obejrzeć

w dniach 19-20 listopada odbywa się

to powiat hrubieszowski, ale wtedy

nocny Drohobycz, opiewany przez

,,Druga jesień" ­ ekumeniczna modli-

miejscowość nie nazywala się Goląb-

jego mieszkańca ­ Brunona Schulza.

twa i spotkanie literackie, wystawa w

ki jak dzisiaj, lecz wlaśnie z ukraińska

Na drugi dzień w bibliotece

intencji Brunona Schulza oraz ludz-

Holubie. Obaj studiowali oczywiście

miejskiej studenci Uniwersytetu Dro-

kiego porozumienia i pojednania.

we Lwowie.

hobyckiego czytali ,,Niewymyślone

W tym roku, jak i w poprzednich,

Chcę w tym miejscu podkreślić,

historie z Drohobycza i okolic (1942-

w tragicznym miejscu śmierci pisarza

że każdy z naszych 4 bohaterów,

1944)" ­ wspomnienia świadków wy-

zebrali się mieszkańcy Drohobycza,

których pokazaliśmy jako ,,twarze

darzeń okupacyjnych, które zebrala

goście z zagranicy, czlonkowie Fe-

Miejsce, gdzie zginąl Bruno Schulz

polskiego Kościola", dobrze rozu-

Natalia Jackiw. Prof. Pawel Pruchniak

stiwalu Brunona Schulza z Lublina,

mial, że życie na pograniczu wymaga

prezentowal portal stronypoezji.pl,

milośnicy jego twórczości z innych

O. Tomasz Dostatni otworzyl

nych z Janem Pawlem II i towarzy-

empatii i tolerancji oraz zrozumienia,

zamieszczający poezję wspólczesną.

miast Polski. Z USA przyjechala fo-

wystawę i opowiedzial o jej przy-

szących mu w drodze do Watykanu

że mój sąsiad, bez względu na język

Swe krótkie utwory przedstawili Andrij

tograf Loli Kantor. Obecni byli konsu-

gotowaniach i pokazie we Lwowie,

i później, na Stolicy Piotrowej. Wy-

i wyznanie, a także na różne wzajem-

Jurkewycz, Roman Onyszkiewycz,

lowie RP z Lucka Krzysztof Sawicki

o znaczeniu ekspozycji w Droho-

braliśmy cztery postacie wielkiego

ne krzywdy historyczne, które mogly

Uliana Kacal, Ewa Rajska i Natala Ja-

i Teresa Chruszcz oraz byly amba-

byczu, wlaśnie w greckokatolickim

kalibru: ks. Tadeusz Fedorowicz,

nas kiedyś dzielić ­ nie jest dla mnie

nuszewycz. Byli to uczestnicy projektu

sador Polski przy Watykanie Piotr

centrum duszpasterstwa, co stano-

legendarny duszpasterz Polaków ze-

kimś obcym, lecz bliźnim, którego

zapoczątkowanego przez Aleksandra

Nowina-Konopka. Wprowadzenia w

wi pewien element polsko-ukraiń-

slanych do Kazachstanu, późniejszy

zgodnie z przykazaniem mam ko-

Heideka, drohobyczanina, mieszkają-

temat schulzowski przed uroczysto-

skiego pojednania. W swoim wystą-

kapelan slynnych podwarszawskich

chać jak siebie samego, wiec musi-

cego w Monachium. Utwory mlodych

ściami dokonala dyrektor Międzyna-

pieniu byly ambasador przy Stolicy

Lasek; ks. prof. Józef Tischner, filo-

my żyć pojednani.

pisarzy ukazaly się w serii ,,Wszystko

rodowego Festiwalu Brunona Schul-

Apostolskiej Piotr Nowina-Konopka

zof, autor slynnej ,,Etyki Solidarności"

Jak Państwo wiecie, wyznawcą

o wszystkim". Świadczy to o tym, że

za w Drohobyczu, docent Uniwersy-

zaznaczyl: ,,Kiedy od jesieni 2013

i wspólautor wielu homilii papieskich

tej samej ,,doktryny sąsiedztwa" pol-

pomimo niesprzyjających warun-

tetu Drohobyckiego im. Iwana Franki

przygotowywaliśmy w Rzymie tę

wygloszonych w Polsce; prof. Stefan

sko-ukraińskiego byl Jan Pawel II.

ków są ludzie, którzy tworzą jednak

Wira Meniok. Byly dyrektor polskiego

wystawę razem z o. Dostatnim, o.

Świeżawski, slynny historyk filozofii,

Wystarczy sięgnąć do jego licznych

utwory wartościowe.

Instytutu Książki Grzegorz Gauden

Ziębą, prof. Wnuk-Lipińskim i Ta-

niegdyś promotor doktoratu Karola

wypowiedzi, choćby tej z przedednia

16 drohobycka ,,Druga jesień"

i badacz literatury Jurko Prohaśko

deuszem Konopką ­ bardzo nam

Wojtyly i świecki audytor Soboru;

wizyty w Kijowie i Lwowie w 2001 r.,

zakończyla się. Impreza ma dobrą

odczytali fragment ,,Drugiej jesieni" w

zależalo, by polski glos zabrzmial

Tadeusz Mazowiecki, intelektualista

kiedy mówil o swej nadziei nie tylko

opinię wśród tych, którzy odwiedza-

oryginale i przekladzie Jurija Andru-

wyraźnie w niezwyklym momencie

i polityk, pierwszy premier i jeden z

w sferze wiary, ale także w sferze

ją jej wydarzenia. Drohobycz jednak

chowycza.

kanonizacji dwóch wielkich papieży

ojców odrodzonej w 1989 r. Rzecz-

postępu spolecznego na Ukrainie.

nie żegna się z milośnikami wielkiego

Następnie w miejscu, gdzie przed

XX wieku ­ wloskiego Roncallego i

pospolitej.

Myślę, że ,,w domu Ojca" Jan Pawel

Brunona Schulza na dlugo ­ już na

75 laty rozegrala się tragedia, odbylo

polskiego Wojtyly. Niektórzy w Pol-

Fedorowicz i Świeżawski byli

II zamartwia się dziś sytuacją na

początku czerwca 2018 roku miasto

się nabożeństwo ekumeniczne, w

sce zarzucali wtedy, że wspólna ka-

jeszcze przed II wojną światową pol-

Ukrainie, a także często niefrasobli-

przyjmie uczestników VIII Międzyna-

którym wzięli udzial kaplani grecko-

nonizacja Jana XXIII i Jana Pawla II

skimi prekursorami Soboru, uczestni-

wymi glosami niektórych polityków,

rodowego Festiwalu Brunona Schul-

katoliccy, prawoslawni, rzymscy ka-

umniejsza chwalę oltarzy, na którą

czącymi w intelektualnym i duchowym

dochodzącymi z naszego polsko-

za.

tolicy i przewodniczący żydowskiej

przede wszystkim zaslużyl papież z

przygotowywaniu Polaków i polskie-