23

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 30 listopada­18 grudnia 2017 nr 22 (290)

Święty arcybiskup Zygmunt Szczęsny Feliński ­

niespodziewanie ruszyl i już nigdzie

nie zatrzymując się dlużej, dowiózl

świadek śmierci Juliusza Slowackiego

nas prawie do linii demarkacyjnej".

Po przybyciu do Warszawy zostal

redaktorem naczelnym pisma ,,Tygo-

Co jakiś czas powraca w naszym życiu temat śmierci. Dzieje się tak w tym

dnik Polski", wydawanego do 1923

roku, gdzie wiele pisal i przestrzegal

szczególnym miesiącu listopadzie, gdy nawiedzamy groby naszych bliskich

przed okrucieństwami nowej wladzy

zmarlych. Co jakiś czas przeżywamy śmierć najbliższych. Przychodzi wówczas

w Rosji. Jako publicysta dawal odpór

pragnienie, by chwili naszej śmierci towarzyszyl nam ktoś bliski. Jako ludzie

ideologii bolszewickiej, poświęcając

opisowi tamtejszej rzeczywistości

wierzący mamy nadzieję na spotkanie z Bogiem w wieczności. Tak wlaśnie wy-

szereg artykulów. Podobnie też wie-

glądala śmierć polskiego poety, Juliusza Slowackiego.

le pisal od 1923 roku w ,,Kurierze

Porannym". W nowej rzeczywistości

nastąpil w Kozlowskim zauważalny

s. ELŻBIETA ŚLEMP

zwrot poglądów ku religii i katolicy-

Zgromadzenie Sióstr

zmowi.

Franciszkanek Rodziny

Od stycznia 1926 roku wiele cho-

Maryi

rowal. Po przeprowadzonej operacji

,,zdrowie jego na krótko się poprawi-

Ciężko chory Slowacki dal przej-

lo, poczem z jednej choroby wpadal

mujące świadectwo wiary i doświad-

w drugą i do śmierci swojej loża pra-

czenia bliskości milującego Boga w

wie nie opuszczal". W tym czasie na-

ostatnich chwilach swego życia. Choć

pisal szereg artykulów, przepojonych

od ukochanej matki, od Krzemieńca,

katolickim duchem. Najbardziej po-

dzielily go setki kilometrów, znalazl

pularnym byl ,,Salve Regina". Zmarl

się ktoś, kto pomógl i byl blisko w

w Warszawie 3 września 1927 roku.

tym decydującym momencie. Osobą,

Pisarze znający osobiście Ko-

która towarzyszyla poecie i przygo-

zlowskiego, zarówno, Polacy, Rosja-

towala go na przejście, byl Zygmunt

nie, jak i Żydzi, podkreślali jednoglo-

Szczęsny Feliński, późniejszy kaplan

śnie, że byl to czlowiek: ,,cichy, skrom-

w Petersburgu, arcybiskup Warsza-

ny, malomówny, pociągal wdziękiem

wy w czasach powstania styczniowe-

niezmiernej dobroci, która malowala

go, zeslaniec w gląb Rosji, zalożyciel

się na twarzy jego, w oczach, w

zgromadzenia Sióstr Rodziny Maryi,

uśmiechu, w glosie ­ w calem zacho-

ogloszony przez świętego Jana Paw-

waniu się".

la II blogoslawionym, a przez papieża

Wobec niesprawiedliwości i okru-

Benedykta XVI świętym.

cieństwa nowej wladzy bolszewickiej

Zygmunt Szczęsny urodzil się

byl ,,nieublaganym w swoim wielkim

1 listopada 1822 roku w Wojuty-

i świętym gniewie". Przestrzegal

nie na Wolyniu. Jego rodzice: Ewa

Polaków i rząd przed nową stwo-

z Wendorffów i Gerard, posiadali

rzoną po rewolucji październikowej

dwa niewielkie majątki w Wojutynie

Rosją. Mówil, że Rosja jest ,,groźna

i Zboroszowie. Ojciec pelnil obo-

Zygmunt Szczęsny Feliński (od lewej) i Juliusz Slowacki

dla nas; groźną jest czerwona dżu-

wiązki deputata Sądu Glównego

ma, czerwona śmierć ­ która pędzi

Wolyńskiego i mieszkal na stale w

lomea Bécu przekazala synowi list i

sownie do zaslug, nie oddalbym go

a Feliński wraz z Francuzem Péti-

stamtąd".

Żytomierzu. Gospodarstwem rolnym

od tego pierwszego spotkania mlody

z taką ufnością, z jaką dziś oddaję w

niaud czuwali w drugim pokoju.

Obecnie po uplywie 90 lat od

i wychowaniem dzieci zajmowala się

Feliński zaprzyjaźnil się z Juliuszem

ręce mego Stwórcy".

Na chwilę Slowacki chcial nawet

śmierci tego wielkiego, jak go na-

na co dzień matka, kobieta pracowi-

Slowackim. Poeta tak pisal do matki:

Po spowiedzi Juliusz Slowacki o

powrócić do przerwanej pracy nad

zwal prof. Marian Zdziechowski,

ta, czula na potrzeby innych, gorliwa

,,Felusia ci polecam także, który jest

wlasnych silach ukląkl na lóżku i przy-

poematem, ale w końcu stwierdzil:

szermierza patriotyzmu narodowego

chrześcijanka i gorąca patriotka.

ze mną, czystym brylantem i skarbem

jąl Komunię świętą, a także sakrament

,,Wszystko to glupstwo!". Feliński

­ Leona Kozlowskiego, na jego po-

Ona wpajala dzieciom idealy chrze-

moim. Prawdziwie mi takiego potrze-

namaszczenia chorych, caly czas

pomagal mu zmienić pozycję, w

glądy należy spojrzeć po nowemu,

ścijańskie, ofiarność, życzliwość do

ba bylo". ,,Ukochany to jest chlopiec

byl świadomy i spokojny. Jak opisal

końcu podtrzymywal glowę poecie

gdyż jego slowa nie stracily niczego

innych i umilowanie Ojczyzny. Bole-

­ już z chlopca czlowiek! Wszyscy go

Feliński w liście do wuja poety, Teofila

i tak na jego rękach Juliusz Slowac-

ze swej aktualności, chociaż może

snym przeżyciem dla wszystkich byla

tu ukochali, szanując ­ postępki jego

Janiszewskiego: wówczas ,,gorączka

ki umarl. Po chwili Feliński zamknąl

się wydawać, że komunizm i Zwią-

śmierć ojca, w 1833 roku.

anielskie, wiedza rozkwitająca: stanie

oczy poecie. Zająl się też pogrze-

zek Radziecki to dawne przeżytki.

Feliński opisując po latach meto-

się kiedyś chwalą naszą". Wraz z po-

bem i porządkowaniem rękopisów

Szczególnie ważne są te slowa,

dy wychowawcze matki, podkreśla jej

etą Zygmunt Szczęsny wziąl udzial

poety. W liście do swej matki Zyg-

które mówią o niebezpieczeństwie

rozsądek, spokój, umilowanie prawdy

w powstaniu w Wielkopolsce w 1848

munt Szczęsny stwierdzil: ,,Od daw-

skrajnego nacjonalizmu, depczące-

i świadomość, że ostatecznym ,,ce-

roku i po powrocie utrzymywal bliski,

na wiedzial o swoim bliskim zgonie,

go inne, odmienne przekonania. O

lem wychowania jest wyksztalcenie

serdeczny kontakt, który mial wplyw

ale tak spokojnie mówil o tym, że

takich postawach Kozlowski z obu-

dziecka na cnotliwego i pożyteczne-

na poglębienie religijności poety.

sluchając go, śmierć mniej straszną

rzeniem mówil, że wynikają z prze-

go czlonka spoleczeństwa". W trosce

Wiosną 1849 roku Zygmunt

się zdawala".

konania, że ,,czlowiek jest sędzią

o wychowanie i ksztalcenie dzieci

Szczęsny wrócil z podróży zleconej

Feliński często chodzil na grób

ludzkości, że nie ma potrzeby radzić

matka przeniosla się w 1836 roku

przez opiekuna i zastal w Paryżu bar-

przyjaciela, gdy znajomy Stanislaw

się innych zdań prócz wlasnego

wraz z dziećmi do Krzemieńca. Tam

dzo chorego Juliusza. Feliński chcial

Tchórzewski chcial go zaprosić do

umyslu, że wziąwszy swój rozum

chlopcy korzystali z prywatnych lekcji

nawet zamieszkać u Slowackiego,

siebie, stwierdzil ,,lepiej mi teraz

za osobisty cyrkiel, może wymie-

u profesorów Liceum Krzemieniec-

ale ten nie przyjąl propozycji, każdą

wśród zmarlych, niźli pośród ży-

rzać pochód historyczny wszystkim

kiego. Rodzina Felińskich (matka,

jednak wolną chwilę Feliński spędzal

wych". Prawie trzydziestoletni Zyg-

narodom i wedle wlasnego zdania

babka i sześcioro dzieci) nawiązala

w mieszkaniu poety. Jeszcze 1 kwiet-

munt Szczęsny Feliński od dziecka

wyrokować, co jest szczęściem in-

liczne znajomości, ale szczególnymi

nia Slowacki dyktowal mu fragmenty

pragnąl przeżyć życie zgodnie z wy-

nych. Ta do najwyższego stopnia

więzami przyjaźni związala się z Sa-

poematu ,,Król-Duch" i prosil o na-

maganiami wiary i z pożytkiem dla

Arcybiskup Zygmunt Szczę-

posunięta pycha i zarozumialość

lomeą Bécu, tym bardziej, że miesz-

niesienie poprawek. W końcu i to

ojczyzny i spoleczeństwa. Śmierć

sny Feliński

indywidualna daje początek energii

kali w tym samym domu.

zajęcie bylo ponad sily bardzo już

poety postawila przed nim mocno

gwaltownej, nie oglądając się na nic,

W Krzemieńcu Ewa Felińska

oslabionego poety. Gdy 3 kwietnia

pytanie o sens życia i sposób za-

opuścila go zupelnie, oczy się rozja-

depczącej przeszlość, wywracającej

zaangażowala się w dzialalność spi-

rano Feliński przyszedl do przyjacie-

angażowania się dla dobra uciemię-

śnily i na pogodnej twarzy uśmiech się

wszystko; stąd nienawiść ku wszyst-

skową prowadzoną pod kierownic-

la, Slowacki prosil o księdza i Feliń-

żonej Ojczyzny. W czasie dlugich

ukazal tak lagodny i ujmujący, że nie

kiemu, co religijne, moralne, wynikle

twem Szymona Konarskiego i zosta-

ski zaraz go sprowadzil. Gdy ksiądz

chwil refleksji Feliński zrozumial, że

można bylo oderwać wzroku od tego

z życia calego spoleczeństwa".

la sekretarką związku. Po wykryciu

poszedl po Najświętszy Sakrament,

niewczesne porwanie się narodu do

oblicza cudownie pięknego świętym

W obliczu wielu teraźniejszych

spisku w lipcu 1838 roku, aresztowa-

Slowacki stwierdzil: ,,Wiara w nie-

broni, bez moralnej odnowy, będzie

zachwyceniem. Po chwili takiego sku-

zagrożeń warto na nowo odkryć tę

no ją i po roku więzienia wywieziono

śmiertelność ducha i sprawiedliwość

tylko kolejną stratą, a najlepszą for-

pienia wewnętrznego, wyciągnąl ręce

postać i starać się wszelkimi sposo-

na Syberię. Osieroconymi dziećmi

Bożą jest nowym darem Stwórcy

mą pomocy Ojczyźnie jest podjęcie

do nas i z lagodnym uśmiechem po-

bami ratować wspólne dziedzictwo

zajęli się krewni i przyjaciele rodziny.

nam udzielonym. Ta wiara tylko po-

slużby kaplańskiej. Po powrocie do

wiedzial ,,Niech będą dzięki Stwórcy,

narodowe i wolność. Zatem można

Szczęsnego wziąl pod opiekę zamoż-

zwala spokojnie śmierć przyjąć. (...),

kraju wstąpil do Seminarium Du-

że pozwolil mi przed zgonem przyjąć

żywić nadzieję, że niniejszy przy-

ny obywatel ziemski z Podola, Zenon

dziś ja ufam w sprawiedliwość Bożą,

chownego w Żytomierzu i tak rozpo-

Sakramenta; myślalem często o tym,

czynek znajdzie dalszą kontynuację

Brzozowski, który wyslal go na studia

bo ją pojmuję; tak ufam, że gdybym

częla się jego droga życia poświę-

czy też tej laski dostąpię".

w postaci opracowań naukowych i

najpierw do Moskwy, potem do Pa-

mógl powierzyć ducha mego w ręce

conego Bogu, która doprowadzila

Następnie Slowacki wypil tro-

publicystycznych.

ryża. Korzystając z okazji, pani Sa-

matki, aby ona wynagrodzila go sto-

do chwaly oltarzy.

chę gorącej herbaty i odpoczywal,