20
Okruchy historii
25 kwietnia14 maja 2018 nr 8 (300) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Zmartwychwstanie kościola
ormiańskokatolickiego na Ukrainie
Przed 103. rocznicą ludobójstwa Ormian, 12 kwietnia we Lwowskiej Kurii
Metropolitalnej odbylo się spotkanie arcybiskupa lwowskiego Mieczyslawa
Mokrzyckiego z przedstawicielami Ormiańskiego Kościola katolickiego.
Kijowie, Charkowie, Odessie. To
KONSTANTY CZAWAGA
wlaśnie oni poprosili arcybiskupa Ra-
tekst i zdjęcia
phaëla Minassiana, by wyslal księży
na Ukrainę.
- Mamy dzisiaj wielką radość od-
Biskup senior charkowsko-zapo-
wiedzając z grupą księży ormiańskich
roski Marian Buczek, który w latach
arcybiskupa metropolitę lwowskiego,
90. XX wieku byl kanclerzem Lwow-
a także wiernych świeckich powie-
skiej Kurii Metropolitalnej, a później
dzial dziennikarzowi Kuriera archi-
biskupem pomocniczym lwowskim
mandryta (gr. archimandrites przelo-
wspomina:
żony owczarni; w okresie wczesnego
- Kiedy przyjechaliśmy z Luba-
chrześcijaństwa, opiekun klasztorów
czowa do Lwowa, podobnie zaczęli
na terenie danej diecezji; obecnie
przyjeżdżać Ormianie katolicy z Pol-
tytulu tego używa się w cerkwi pra-
ski. Ks. Józef Kowalczyk, który byl
woslawnej i w niektórych wschodnich
proboszczem w Gliwicach, dojeżdżal
Kościolach katolickich pl.wikipedia.
tutaj, odprawial msze św. w katedrze
org) Henryk Piotr Blaszczyk, wika-
m.in. w koncelebrze z kardynalem
riusz generalny ordynariatu ormiań-
Marianem Jaworskim i szukal tu
skokatolickiego Europy Wschodniej.
swoich wiernych. Potem się okazalo,
Znajdujemy się na terenach, gdzie
że trzeba zarejestrować wspólnotę,
historycznie udokumentowana jest
więc pomogliśmy zebrać tych Or-
obecność Ormian katolików. Tu, we
mian, którzy chodzili do naszego ko-
Lwowie są groby naszych metropoli-
ściola. Napisali oni prośbę do wladz
tów. Tutaj jest katedra ormiańska, w
i zostala zarejestrowana wspólnota
której przez wieki wspólnota katolików
ormiańsko katolicka we Lwowie. Ks.
Ormian gromadzila się na Euchary-
Józef przyjeżdżal tu kilka razy w roku.
stii, sluchala Slowa Bożego. Chcemy
Ormianie chcieli odzyskać swoją ka-
odkrywać ich historyczną obecność
Arcybiskup Mieczyslaw Mokrzycki z duchownymi Ormiańskiego Kościola katolickiego
tedrę ormiańską we Lwowie. Zlożyli
w obrębie kościolów, świątyń, w gro-
papiery, ale nic się wówczas nie uda-
bach cmentarzy, ale także rodzin or-
wiąże się z prawem używania tytulu
grobie ostatniego metropolity lwow-
cybiskup Raphaël Minassian udzielil
lo. Potem doszli Ormianie apostol-
miańskich, które tutaj mieszkają, mo-
pralata.
skiego obrządku ormiańskiego i po-
mu święceń kaplańskich i skierowal
scy, zarejestrowali swoją wspólnotę
dlą się i oczekują na zorganizowane
W 2014 roku ks. Blaszczyk za
sla na Sejm RP arcybiskupa Józefa
na Ukrainę.
i też zażądali katedry. Ostatecznie
struktury duszpasterskie katolickiego
dzialalność charytatywną i pastoral-
Teodorowicza. W lacińskiej katedrze
Mlody ks. Narek Mnoyan ze wzru-
ks. Kowalczyk wyjechal do Wiednia
Kościola ormiańskiego.
ną pośród Ormian katolików, za zgo-
lwowskiej uczestniczyl też w konce-
szeniem poznaje tereny archidiecezji
i naszymi Ormianami mial się za-
Pochodzący z Polski ks. Henryk
dą jego ówczesnego przelożonego,
lebrze podczas obchodów 150-lecia
lwowskiej obrządku ormiańskiego,
jąć ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski.
Piotr Blaszczyk jest znanym i zaslu-
arcybiskupa warmińskiego oraz z
Lwowskiego Towarzystwa Lekarskie-
gdzie ten Kościól w 1946 roku zo-
Czas mijal Ormianie apostolscy
żonym kaplanem. W 2008 roku prze-
poslugi i woli arcybiskupa ormiańsko-
go i we mszy św. za ofiary katastrofy
stal przez sowietów zlikwidowany, a
odzyskali najstarszą część katedry
wodniczyl Misji Medycznej Związku
katolickiego Raphaëla Françoisa Mi-
smoleńskiej. Teraz przedstawil po-
duchowieństwo aresztowano. Więk-
ormiańskiej, jeszcze z czasów przed
Polskich Kawalerów Maltańskich w
nassiana zostal podniesiony go god-
chodzących z Armenii dwóch księży,
szość wiernych uciekla do powojen-
Gruzji. W 2010 uczestniczyl również
ności archimandryty Kościola ormiań-
w polskiej misji medycznej w dotknię-
skokatolickiego, a 16 września 2017
tym trzęsieniem ziemi Haiti. Pelnil też
roku do godności archimandryty mi-
rolę duszpasterza bliskich i rodzin
trata oraz mianowany wikariuszem
ofiar katastrofy smoleńskiej podczas
generalnym ordynariatu Kościola
identyfikacji cial ofiar w Moskwie, a
ormiańskokatolickiego dla Europy
w 2011 roku byl rektorem zorganizo-
Wschodniej. Siedziba ordynariatu,
wanej z inicjatywy Stowarzyszenia
który powstal w 1991 roku, znajduje
Wspólnota Polska oraz Ministerstwa
się w Giumri w Armenii i obejmuje
Zdrowia RP misji medycznej na Ukra-
Ormian katolików w Armenii, Gruzji,
inie i w Moldawii. Polski duchowny
Rosji, Ukrainie oraz na innych tere-
zostal odznaczony Krzyżem Kawa-
nach Europy Wschodniej.
lerskim Orderu Odrodzenia Polski,
Ostatnio archimandryta mitrat
Zlotym Krzyżem Zaslugi i Krzyżem
Henryk Piotr Blaszczyk nawiedza
Pro Piis Meritis Zakonu Maltańskie-
Lwów. Spotkalem go na Cmenta-
go. Odznaczony również przez Sto-
rzu Orląt, gdzie razem z biskupem
licę Apostolską godnością kapelana
seniorem charkowsko-zaporoskim
honorowego Jego Świątobliwości, co
Marianem Buczkiem modlil się przy
s. Wiktoria Sarkisian uczestniczy w pielgrzymce mlodzieży do Matki Bożej w Bolszowcach
nej Polski. Pozostali i rozproszeni na
zjednoczeniem z Rzymem. Pamię-
którzy będą poslugiwać Ormianom
terenach ZSRR ormiańscy katolicy
tam, że gdy w 2001 roku do Lwowa
katolikom na terenach Ukrainy.
przez dziesięciolecia ukrywali swoją
przyjechal Jan Pawel II, chcial nawie-
28-letni ks. Narek Mnoyan uro-
narodowość i wyznanie.
dzić wszystkie trzy katedry katolickie.
dzil się w Giumri. Wstąpil do semina-
- Na tej ziemi pozostaly świątynie
Byl m.in. w katedrze ormiańskiej. Pa-
rium, studiowal teologię w Erywaniu,
ormiańskie, są groby Ormian i gdzieś
miętam, jak Ojciec Święty nawiedzil
Eczmiadzynie, a w 2012 roku wstąpil
żyją nasi wierzący mówi ks. Narek
najstarszą część, która byla zaslonię-
na Uniwersytet Papieski w Rzymie.
Mnoyan. Niektórych znamy, więk-
ta dyktą. Pozostala natomiast część
Pracowal w Ormiańskiej sekcji Ra-
szości jeszcze nie znamy. Dlatego
należala jeszcze wtedy do Muzeum
dia Watykańskiego. 15 sierpnia 2015
liczymy również na pomóc mediów,
Narodowego (byl to magazyn ikon
roku podczas uroczystej mszy św. w
na Kurier Galicyjski. Spotykamy na-
KG). Pytaliśmy, dlaczego nie oddali
katedrze ormiańsko-katolickiej pw.
Biskup Marian Buczek i archimandryta mitrat Henryk Piotr
szych wiernych w calej Ukrainie w
Ormianom apostolskim w calości tej
Świętych Męczenników w Giumri ar-
Blaszczyk przy grobie arcybiskupa Józefa Teodorowicza
