29

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 25 kwietnia­14 maja 2018 nr 8 (300)

Wyróżnienia dla wydawców

Wampir" Hieronim Cybulski

katolickich

Jak każde wielkie miasto, Lwów ma ,,wielką", oficjalną historię, w której są nazwiska

Na XXIV Targach Wydawców Katolickich, które w dniach 12­15

królów, wojewodów, bohaterów narodowych. Ma też opowieści, a nawet piosenki ulicz-

kwietnia odbyly się na Zamku Królewskim w Warszawie w kategorii

ne niezwiązane z polityką czy rozwojem przemyslu, ale mocno zakotwiczone w pamięci

Świadectwo wyróżnienia otrzymaly książki ,,Sekretarz dwóch papie-

mieszkańców, dzięki czemu takie nazwiska czy wydarzenia lokalne tworzą atmosferę

ży. Rozmowa z ks. arcybiskupem Mieczyslawem Mokrzyckim" autor-

miasta, pokazują w mikroskali jego życie wewnętrzne, jak również sprawy niezbyt

stwa Krzysztofa Tadeja (Wydawnictwo Literackie) i ,,Dwa Królestwa"

ważne, lecz interesujące, charakterystyczne dla ówczesnej rzeczywistości. Niektóre

autorstwa blogoslawionego męczennika greckokatolickiego biskupa

z nazwisk lub wydarzeń odbily się swego czasu szerokim echem wśród mieszkańców

Grzegorza Chomyszyna (Wydawnictwo AA).

miasta i byly przekazywane z pokolenia na pokolenie.

KONSTANTY CZAWAGA

stynowie, urodzona w Warszawie.

JURIJ SMIRNOW

W tym roku Targi zgromadzily

Należala do najgorszego typu dziew-

rekordową liczbę wystawców: ponad

cząt ulicznych. Trudnila się też kra-

Jednak wojenne i powojenne

170 wydawnictw i 12 tys. tytulów.

dzieżą, należala do szajki paserów.

kataklizmy doprowadzily do zatarcia

Specjalne przeslanie do wystawców

Za ukrywanie skradzionych rzeczy

w pamięci wspólczesnych lwowian

i odwiedzających skierowali prezy-

byla skazana na póltora roku więzie-

nawet najbardziej sensacyjnych wy-

dent RP Andrzej Duda i marszalek

nia. Po odbyciu kary przyjechala do

darzeń z lat 20-30. XX wieku. Wśród

Sejmu RP Marek Kuchciński, którzy

Lwowa.

takich ­ sprawa Rity Gorgonowej,

podkreślali rolę książek religijnych w

12 lutego odbyl się pogrzeb Emilii

,,wampira" Hieronima Cybulskiego,

promowaniu wartości i wychowaniu

Scheffówny. W celu uniknięcia liczne-

czy występ we Lwowie slynnego

mlodego pokolenia.

go udzialu prostytutek (jak widać, ko-

,,czlowieka-muchy". Każda z tych hi-

Z tomu rozmów z obecnym

biet tego zawodu we Lwowie owych

storii zasluguje na osobne omówie-

arcybiskupem Mieczyslawem Mo-

czasów nie brakowalo) wladze dopie-

nie. Zaczniemy wszak od mrocznej

krzyckim, metropolitą lwowskim,

ro w ostatniej chwili ujawnily godzinę

historii ponurego mordercy Hieronima

który byl sekretarzem Jana Pawla II

pogrzebu. Pochowano nieszczęsną

Cybulskiego, którego czyny w lutym

i Benedykta XVI możemy zobaczyć

na Cmentarzu Janowskim.

1934 roku zszokowaly cale miasto.

ich życie za zamkniętymi drzwiami

Prasa podawala, że Cybulski z

Otóż, na skrzyżowaniu ulic św.

Watykanu. Książkę rozpoczyna list

wiekiem nabyl jeszcze jedną cechę,

Zofii, Dwernickiego, Parkowej i Po-

papieża emeryta Benedykta XVI,

mianowicie widok krwi wprowadzal

niatowskiego stal w latach 30. maly

który napisal: ,,Jego Ekscelencję

go w dziwny stan. Objawy takich

pawilon (niektóre gazety nazywają go

(księdza arcybiskupa Mieczyslawa

krwiożerczych instynktów nikt nie

menty zwlok. Ogólem odnaleziono

kioskiem), który należal do Hieronima

Mokrzyckiego, metropolitę lwow-

mógl zrozumieć. Byly znane wypad-

44 kawalki ciala.

Cybulskiego, inwalidy, obrońcy Lwo-

skiego), poznalem kiedy byl se-

ki, kiedy zabijal psy, żeby rozkoszo-

Cybulskiego oddano pod ob-

wa. Jak donosila ówczesna prasa, 5

kretarzem Ojca Świętego, papieża

wać widokiem krwi. Wlaśnie dlatego

serwację psychiatryczną. Sprawca

lutego 1934 roku w Parku Kilińskie-

Jana Pawla II. Zawsze podziwia-

nazwano go wampirem. Nie wyklu-

kilkakrotnie zmienial swoje zezna-

go (tak w owych czasach nazywano

lem jego roztropność, dyscyplinę,

czano też, że zabil Scheffównę wla-

nia. Twierdzil również, że nie zna

Park Stryjski) znaleziono poćwiarto-

pokorę i takt. Walory te docenilem

śnie dla widoku krwi. Prasa również

nazwiska ofiary, którą przypadkowo

wane i nadpalone zwloki kobiety bez

jeszcze bardziej w trakcie pelnienia

podawala, że ,,lwowska policja, a

spotkal na ulicy Halickiej i zaprosil

glowy i kończyn. Po poludniu i w cią-

przez niego, przez dwa lata funkcji

szczególnie kierownictwo i funkcjona-

do swojego kiosku. Przyniósl butelkę

gu następnych dni w okolicy cegielni

mojego sekretarza. Pralat Mietek,

riusze wydzialu śledczego zdali w tej

wódki i przekąski. Najpierw morder-

Nachta przy ulicy Tarnowskiego, na

tak go nazywaliśmy, byl bardzo od-

sprawie niezwykle dobrze egzamin

ca twierdzil, że dziewczyna chciala

placu Targów Wschodnich oraz w

danym wspólpracownikiem; zawsze

sprawności i energii. W ciągu prawie

pozbawić siebie życia i wypila jakąś

parku na Żelaznej Wodzie znalezio-

zwyklym tekstem blogoslawionego

gotowym do pomocy, dyspozycyj-

jednej doby ,,ujęto zbrodniarza"". Już

truciznę. Po wypiciu trucizny ciężko

no kolejne części ciala. Wieczorem

męczennika, który będąc gorącym

nym. Mial w sobie wiele pokory w

w dniach 26-27 lutego 1934 roku od-

zachorowala i leżala w budce przez

schwytano sprawcę mordu Hieroni-

patriotą Ukrainy, występowal jako

sprawowaniu obowiązków drugiego

byla się rozprawa sądowa. Prokurator

sobotę, a w niedzielę zmarla. Później

ma Cybulskiego, wlaściciela kiosku z

rzecznik pojednania polsko-ukraiń-

sekretarza, pozostając prawie nie-

wymagal kary śmierci, ale morderca

zmienil swoje zeznania i twierdzil,

gazetami kolo parku Kilińskiego, któ-

skiego. Przestrzegal swych wiernych

widocznym dla ludzi".

zostal uznany przez psychiatrów za

że to on otrul dziewczynę, a potem

ry w nocy z 3 na 4 lutego zamordo-

przed radykalizmem i ,,herezją na-

W tym roku oczekujemy też na

niepoczytalnego i skazano go na do-

w szale pijackim udusil. Tlumaczyl

wal prostytutkę Emilię Scheffówną, a

cjonalizmu". Brzmi to bardzo aktual-

wydanie tej książki w tlumaczeniu

żywotnie więzienie. Proces odbyl się

czyn swój stanem niepoczytalności

4 lutego poćwiartowal i rozrzucil po

nie w tym roku, kiedy nasze narody

ukraińskim.

przy drzwiach zamkniętych. Utajenia

wskutek zamroczenia alkoholowego.

mieście jej zwloki.

zbliżyly się do poznania swej trudnej

,,Dwa Królestwa" to polskie tlu-

jego przebiegu domagal się kurator

Ponadto ma dwie rany na glowie od

Sprawę prowadzili kierownik

historii". Zostal tam umieszczony

maczenie zapisków greckokatolickie-

szkolny Jerzy Gadomski, który uwa-

szrapnela z czasów wojny światowej

wydzialu śledczego policji lwowskiej

również list emerytowanego metro-

go ordynariusza Stanislawowa w la-

żal, ze ,,...należy dążyć do uniknięcia

i syfilis w trzecim stadium. Jednak w

komisarz Mika, prokurator Mostow-

polity lwowskiego kardynala Mariana

tach 1904­1945 bl. biskupa Grzego-

propagandy zbrodni". Wsparl go pro-

zwlokach ofiary ekspertyza sądowo-

ski i sędzia śledczy Kapuściński, a

Jaworskiego, który napisal: ,,Jest to

rza Chomyszyna. Ojciec Święty Jan

fesor prawa karnego Juliusz Makare-

lekarska nie znalazla trucizny. Wina

także policyjni wywiadowcy z psem.

niezwykly dokument wierności Bogu,

Pawel II beatyfikowal go we Lwowie

wicz, który powiedzial w wywiadzie

Cybulskiego byla udowodniona, ale

Wlaśnie ten pies przyprowadzil po-

Kościolowi katolickiemu, a także hu-

27 czerwca 2001 roku. Rękopis tej

dla prasy: ,,Minęly czasy publicznego

okoliczności morderstwa nie byly do

licję do kiosku Cybulskiego. Już 9

manizmowi w relacjach międzyna-

książki nadpalony w ogniu zostal cu-

wykonania śmierci, minąć powinny

końca jasne.

lutego policja aresztowala inwalidę.

rodowych. Slowa blogoslawionego

dem zachowany i calkiem niedawno

zwyczaje doszczętnego wypelnienia

Kim byl ten ,,wampir" Cybulski?

Rewizja przeprowadzona w jego

brzmią nader aktualnie teraz, kiedy

odnaleziony.

wielkich sal sądowych ludźmi mają-

Prasa podawala, że Hieronim Cybul-

kiosku dala wprost sensacyjne wy-

Ukraina poszukuje wlaściwej drogi

,,Ukazanie się tej książki stalo

cymi wiele wolnego czasu".

ski liczyl lat 44, byl mężczyzną niskim

niki. Pod ladą owinięte w papier

wyjścia z trudnej sytuacji dziejowej.

się ważnym wydarzeniem w życiu

Pozostalo jednak kilka pytań,

o strzyżonym wąsie, rudych lysieją-

znajdowaly się krwawe szczątki

Jej prorok, bl. bp Grzegorz Chomy-

religijnym na Ukrainie ­ zaznaczyl w

na które trudno znaleźć odpowiedź.

cych wlosach, szczuply na twarzy.

kobiety. Cala podloga w kiosku byla

szyn zachęca do kroczenia twardą

umieszczonym w polskim wydaniu

Jedno z nich: dlaczego lwowski In-

Byl znany w calej dzielnicy jako na-

zaśmiecona, w kątach znaleziono

ścieżką wiary niezmąconej wplywa-

liście arcybiskup lwowski Mieczylaw

stytut Medycyny Sądowej zatrzymal

logowy alkoholik i awanturnik. Przed

skrwawione szmaty i strzępy ubioru

mi bezbożnej ideologii przybierającej

Mokrzycki. ­ Katolicy obu tradycji

u siebie tak strasznie zmasakrowaną

dziesięciu laty jako inwalida austriac-

damskiego. Wśród rupieci na pod-

różne postacie".

chrześcijańskich zapoznali się z nie-

glowę Emilii Scheffówny i komu mia-

ki otrzymal koncesję na kiosk i ożenil

lodze znaleziono kilka palców rąk

la ona być demonstrowana? Może

się z niejaką Zofią Górką. Urodzil się

ofiary. Na pólce w teczce znajdo-

studentom? Drugie pytanie dotyczy

im syn mający obecnie lat 9. Cybulski

wala się glowa zmasakrowana tak,

dalszych losów Cybulskiego. Syfilis

nieźle zarabial na sprzedaży gazet i

że żadnych rysów twarzy nie można

i dwa szrapnele w glowie uratowa-

papierosów, ale wydawal pieniądze

bylo rozpoznać. Na stole leżaly na-

Bożego blogoslawieństwa

ly go przed wyrokiem śmierci. Na

na kobiety i pijatyki, a żona jego ­ na

rzędzia mordu, mianowicie siekiera,

oraz najserdeczniejsze życzenia

procesie zachowywal się spokojnie

przyjaciól i wyścigi konne. Przed trze-

nóż i ręczna pilka. Cybulski na widok

dobrego zdrowia i wszelkiej pomyślności

i cynicznie. Nikt z sędziów oczy-

ma laty to niedobrane malżeństwo się

policji zbladl i powiedzial: ,,Panowie

wiście nie mógl przypuszczać, że

rozeszlo. Żona wyjechala do Zloczo-

do mnie... Ja przecież nic nie zrobi-

dla Franciszka Kuca

za pięć lat, we wrześniu 1939 roku

wa, dziecko oddano na wychowanie.

lem... To byla prostytutka".

zostanie wypuszczony z więzienia

Od tej pory Cybulski jeszcze więcej

9 lutego policja przeprowadzila

z okazji 80. urodzin

wraz z innymi więźniami kryminal-

hulal, sprowadzal do kiosku rozmaite

wizję lokalną obok kiosku Hieronima

nymi i politycznymi wskutek wrze-

prostytutki i urządzal orgie i libacje.

Cybulskiego. Gromadzące się tlumy,

skladają synowie z żonami,

śniowej klęski i okupacji terenów

Obracal się wśród ludzi zdegenero-

grożące zlinczowaniem mordercy,

wnukowie i prawnuk.

RP przez hitlerowców i sowietów.

wanych.

zmusily wladze do ustawienia kor-

Jakim byl dalszy los Hieronima Cy-

Policja ustalila, że ofiarą mor-

donu policyjnego w promieniu 200

bulskiego, mordercy i wampira, nikt

du byla 41-letnia prostytutka Emilia

metrów od miejsca zbrodni. Podczas

nie wie.

Scheffówna, zamieszkala na Zamar-

wizji znaleziono kolejne dwa frag-