19

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 18­27 września 2018 nr 17 (309)

Legendy starego Stanislawowa (cz. XI)

Malo znana kapliczka

przy dworcu kolejowym

liwa dyskusja. Chodzilo o pociągnię-

W polowie XIX wieku w starym

IWAN BONDAREW

cie do odpowiedzialności marszalka

myśliwskim budynku pośród parku

w Drohobyczu

Windischgrätza, który rozstrzelal

mieszkala rodzina barona Romasz-

Nowa Jerozolima

frankfurckiego posla Roberta Bluma

Jak tylko nie nazywali Iwano-

kana. Dynastia byla pochodzenie or-

za udzial w powstaniu w Wiedniu.

Frankiwsk pisarze, poeci i historycy

miańskiego i dlatego nie ma nic dziw-

W Drohobyczu, na Ziemi Lwowskiej, znajdują się dwie katolickie

Gdy zaczęlo się imienne gloso-

­ Przykarpacki Babilon, Miasto w

nego, że jeden z jej przedstawicieli

kaplice: pierwsza z nich mieści się na cmentarzu przy ulicy Tru-

wanie, przy slowach ,,Hryhorij Petry-

międzyrzeczu Bystrzyc, Brama Kar-

byl pralatem w kościele ormiańskim.

skawieckiej, a druga przy dworcu kolejowym. Kaplica cmentarna

szyn" o. Szaszkiewicz trącil sąsiada.

pat, Stolica Pokucia, Slawne miasto

Autobusów wówczas nie bylo i kaplan

jest bardziej znana z tego względu, iż polożona jest wlaśnie na

Ten, śpiący, wstal i zawolal na caly

Frankowe. Wszystkie te toponimy

do świątyni (i z powrotem) chodzil pie-

glos: ,,Robert Blum i Robert Blum!

wymyślili nasi rodzimi dobrodzieje.

chotą. Szczególnie dokuczliwe bylo

zabytkowym cmentarzu, gdzie częściej bywają mieszkańcy mia-

Przez tydzień nic innego nie slyszę.

Interesujące, z czym kojarzylo się na-

to zimą, gdy szybko zapadal zmrok.

sta oraz zagraniczni turyści. Kapliczka ,,dworcowa" z kolei usy-

Zastrzelili go i dobrze. Lepiej wydaj-

sze miasto obcym?

Ramaszkan stale blądzil, wypadal z

tuowana jest na wschodnich rubieżach Drohobycza, w bardzo

cie ustawę, żeby wolów nie kradli!".

W 1836 roku angielski kapitan

drogi, bląkal się zaśnieżonymi pola-

ważnym punkcie komunikacyjnym miasta, lecz rzadko odwiedza-

Edmund Spencer powracal z Kauka-

mi, przemaczal nogi i wskutek tego

na, ponieważ wielu turystów (a nawet i drohobyczan) nie zdaje

zu do domu. Jego droga przebiegala

­ często chorowal. Z powodu chro-

przez Przykarpacie. Brytyjczyk przez

nicznego kataru nawet nie mógl pra-

się sobie sprawy, że istnieje taka w mieście.

Śniatyn i Stanislawów jechal do Lwo-

wić kazania. Jednak cierpliwość mu

dowe. Nad wejściem widnieje napis

wa. W Londynie podróżnik wydal

się skończyla i nakazal on obsadzić

ANDRZEJ PIETRUSZKA

,,1904", czyli rok powstania kapliczki.

książkę z nieco przydlugą nazwą:

tekst i zdjęcie

drogę do domu lipami. Tak pojawila

Budowla pokryta jest blachą, u góry

,,Podróż po Zachodnim Kaukazie, a

się Lipowa Aleja.

Sierpniowym niedzielnym popo-

ma kopulę. Przy wejściu do kaplicy

też przejazd przez Imertię, Mingre-

ludniem postanowilem wybrać się w

zostala wmontowana tabliczka w

lię, Turcję, Moldawię, Galicję, Śląsk

Chodzi jak Oremus

okolice dworca glównego z zamia-

języku ukraińskim i polskim o nastę-

i Morawy w 1836 roku". Naszemu

W polowie XIX wieku w Stanisla-

rem zahaczenia również o wyżej

pującej treści: ,,Ta kapliczka zostala

miastu dzielny kapitan poświęcil je-

wowie o osobie, która zachowywala

wspomnianą kapliczkę. Dotarcie do

zbudowana w roku 1904, odbudo-

den akapit ­ i to jaki!

się dziwnie, mówiono, że ,,chodzi jak

obiektu nie zajęlo mi zbyt dużo cza-

wana zostala A. D. 1998 staraniem

­ Stanislaw, stolica okręgu o tej

Oremus". Bylo to określenie tak po-

su, gdyż mój dom rodzinny znajduje

Polaków z Drohobycza dla uczcze-

samej nazwie, bez wątpienia jest

pularne, że nawet zostalo odnotowa-

się nieopodal dworca oraz rafinerii.

nia modlitwą ofiar I i II Wojny Świa-

jednym z najpiękniejszych i ladnie

ne w zbiorze etnograficznym Sadoka

Budowla polożona jest przy ulicy

towej". Do kaplicy, niestety, nie mia-

zbudowanych miast Galicji. Leży

Barącza ,,Bajki, legendy i przyslowia

Rychcickiej, na pólnoc od gmachu

lem okazji wejść, gdyż na co dzień

na rozleglej równinie i może nazy-

na Rusi", który ujrzal światlo dzienne

dworca kolejowego. Nieduża kaplica

jest zamknięta. Wewnątrz, przez

wać się ,,Nową Jerozolimą, stolicą

w 1866 roku. Autor zanotowal tam

Brytyjskiemu podróżnikowi

Żydów", ponieważ większość jego

taką etymologię tego powiedzenia.

Spencerowi najbardziej za-

mieszkańców należy do wiary Moj-

­ Byl w Stanislawowie profesor

pamiętali się stanislawow-

żeszowej ­ pisal Spencer.

gimnazjalny, stary kawaler, zawsze

scy żydzi

Dlaczego tak zapamiętal stani-

zamyślony. Gdy przychodzil do szko-

slawowskich Żydów, autor nie po-

ly czy do domu, zawsze zdejmowal

Gdy sąsiedzi podpowiadali mu,

daje.

kapelusz i mówil: ,,Oremus".

żeby oddal swój glos za ukaranie

Po ulicach często chodzil zupel-

marszalka, Hryhorij machnąl ręką i

nie bez celu i często zawracal, niby

powiedzial: ,,Niech". Przewodniczą-

Deputat z Chryplina

Po rewolucji 1848 roku Austria

czegoś zapomnial. Zdarzalo się, że

cy zaliczyl ten glos jako niemieckie

stala się monarchią konstytucyjną

witając się z kimś, mówil: ,,Oremus"

,,nein" i Petryszyn zdobyl slawę za-

i otrzymala jednoizbowy parlament

zamiast ,,Padam do nóżek" ­ pisze

ciętego reakcjonisty.

Barącz.

Po lacinie oremus ­ oznacza

módlmy się.

Zofiówka

Jedna z dzielnic Iwano-Frankiw-

ska, leżącą pomiędzy Górką i Po-

zytronem, nazywają ,,Zofiówką". Jak

glosi nauka toponimika, nazwy nie

wynikają bez sensu. Nie omija to i tej

dzielnicy.

W XIX wieku pomiędzy Stanisla-

wowem i wioską Wowczyńcy leżala

blotnista okolica. Maleńkie stawki

zostala wybudowana w roku 1904

szybki drzwi wejściowych, dostrze-

i grzęzawiska stalyby się idealną

przez drohobyckich kolejarzy. W ten

glem drugą tablicę, która informuje

sceną do filmu ,,Pies Baskervillów".

sposób pracownicy kolei chcieli ofia-

o tym, kto przyczynil się do jej od-

Pewnego razu w tej ponurej scenerii

Posiedzenie austriackiego Reichstagu w 1848 roku

rować swoją pracę Bogu i Ojczyźnie.

nowienia. Będąc przy obiekcie w

wydarzyla się tragedia. Dziewczynka

W środku obiektu umieszczono kopię

sierpniu br., zastalem również prace

z Wowczyniec, o imieniu Sofijka, po-

­ Reichstag. W wyborach z okręgu

Po powrocie z sesji posel rozpo-

obrazu Matki Bożej Częstochowskiej.

remontowe. Nabożeństwa w kaplicy

szla na spacer i utonęla w blocie. Nie

stanislawowskiego zwyciężyl Ukra-

wiadal sąsiadom, że ,,na posla się nie

Wizerunek ten zostal postrzelony

odbywają się sporadycznie. Pamię-

wiadomo, po co w ogóle tam poszla.

iniec Hryć Petryszyn ­ gospodarz

nadaje i w przyszlości należy obierać

przez sowietów w 1939 roku, a ka-

tam, że jako dziecko, na początku

Tajemnicą zostaje, czy przypadkiem

z podmiejskiego Chryplina. Kaplan

tam ludzi mądrych".

plicę obrabowano oraz zamknięto.

XXI wieku, chodzilem z rodzicami

nie popelnila samobójstwa, czy fak-

Ambroży Szankowski w swych

Podczas okupacji niemieckiej obiekt

na majówki. Kapliczka należy zatem

tycznie wciągnęlo ją grzęzawisko. Od

,,Wspomnieniach o wydarzeniach

Dlaczego Lipowa Aleja?

udostępniono wiernym dla sprawo-

do wspólnoty rzymskokatolickiej

jej imienia okolice nazwano Zofiów-

niedawnych" interesująco opisuje

Obecna ulica Szewczenki kie-

wania kultu Bożego. Po zakończeniu

Drohobycza, która też sprawuje nad

ką, a gdy tam pojawila się wioska, to

dzialalność parlamentarną ludowe-

dyś nazywala się Lipowa. Swą na-

drugiej wojny światowej kaplica sta-

nią pieczę. Budowla jest zadbana

już nazwy nie zmieniano.

go deputowanego.

zwę otrzymala od wybujalych lip,

la opuszczona i popadala w coraz

i niewątpliwie cieszy swoim wido-

Otóż, aby przejść do historii, nie

­ Byl to dobry i zamożny, jednak

które i dziś wzdluż niej rosną. Ich po-

większą ruinę. Obraz Matki Bożej

kiem mieszkańców osiedla.

musi się być kimś slawnym, wystar-

bardzo ograniczony gospodarz. We

jawienie się związane jest z kolejną

Częstochowskiej zostal wywieziony

Bez tablic informacyjnych jest

czy utonąć w blocie.

Wiedniu bylo mu nudno, szczególnie

legendą.

do Polski, obecnie znajduje się w ko-

trudno domyśleć się, że w okolicy

na posiedzeniach parlamentu, gdzie

ściele ojców bonifratrów pw. św. Jana

stacji kolejowej może być kapliczka.

zasiadal obok o. Hryhoryja Szaszkie-

Bożego w Warszawie. W roku 1998

Wladze miasta moglyby zainwesto-

wicza. Aby przegonić nudę, kupowal

kapliczka zostala wyremontowana

wać w oznakowanie terenu kilko-

nasz posel pelną pazuchę bulek i jadl

przez Polaków z Drohobycza przy

ma tablicami informacyjnymi, które

je jedna za drugą, dopóki mu starcza-

wsparciu finansowym z Polski. Do

umożliwilyby  turystom  latwiejsze

lo. Później zasypial. Do glosowania

odnowionej budowli sakralnej prze-

dotarcie do obiektu. Kaplica kolejo-

czy opuszczenia sali trzeba bylo go

kazano również kopię wyżej wspo-

wa jest miejscem godnym polecenia

budzić, co robil o. Szaszkiewicz.

mnianego obrazu.

zwiedzającym, ponieważ ma ciekawą

Pewnego dnia otrzymal Petryszyn

Kaplica ma wygląd czworoboku,

historię oraz symbolizuje odrodzenie

list z domu, że ukradziono mu dwoje

z zamkniętą pólkolem (apsydą) stro-

nie tylko wiary katolickiej, lecz także

wolów. Zasmucony przyszedl na ze-

ną pólnocną. Kapliczkę wybudowa-

polskości w Drohobyczu po upadku

branie, najadl się buleczek i zasnąl. W

no z cegly, jest otynkowana. Okna i

ZSRR.

tym dniu w parlamencie trwala burz-

Profesor-dziwak stal się miejską znamienitością

drzwi wejściowe do obiektu są arka-