16

Kurier kulturalny

30 października­15 listopada 2018 nr 20 (312) * Kurier Galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Wyprawa Towarzystwa Karpackiego w Czarnohorę

i Spotkanie Vincenzowskie" w Bystrzcu

Jak co roku czlonkowie i sympatycy Towarzystwa Karpackiego ponad tydzień wędrowali

przez Czarnohorę i jej nieodlegle okolice. Tym razem w wyprawie uczestniczylo 16 osób,

którzy, czy to w grupie glównej, czy w podgrupach, z zakarpackiego Rachowa dotarli do na-

szego Bystrzca na uroczystość poświęconą 130. rocznicy urodzin Stanislawa Vincenza.

przed 1939 r. Te historyczne portrety

Do Bystrzca, o dziwo, wszystkim

na smartfonie zatkniętym na metalo-

wysokiej poloninie" odczytala i sesję

LESZEK RYMANOWICZ

ozdobić mają jedno z pomieszczeń

udalo się w terminie dotrzeć. Byla

wym kiju. Owocem tego bylo trafienie

prowadzila Julia Potiak.

Stacji. Warto wiedzieć, że obecnie

okazja przyjrzeć się co zmienia się

kolesia odpryskiem ,,naszego" gromu

W Rachowie niewątpliwą atrakcją

Z uwagi na trwające w tym samym

stacja na Pozyżewskiej podporząd-

w ,,starych kątach" w Dzembroni i

i pelen emocji filmik wrzucony na

niedzieli byl festiwal folklorystyczny

czasie Forum Ekonomiczne w Kryni-

kowana jest Ministerstwu Nadzwy-

Bystrzcu. Szczególnie w Dzembroni

YouTube (Меня ударила молния).

,,Huculska Bryndza" (już XVIII edycja),

cy, na spotkanie nie mogli przybyć

czajnych Sytuacji Ukrainy, należy

zmienia się stety/niestety dużo. Od-

Jesteśmy na nim kilka razy (co praw-

polączony z możliwością darmowej

zaproszeni zaangażowany w ,,sprawy

do Iwanofrankiwskiego Oblasnego

wiedziliśmy także Kubę Węgrzyna

da w tle) uwiecznieni. W zgodnej

degustacji bryndzy i innych huculskich

vincenzowskie" na Huculszczyźnie:

Centrum Hydrometeorologii i jest

w jego Chatce na Kosaryszczu. I tu

opinii ,,karpackich" zupelnie za dar-

serów i kulinariów oraz zakarpackich

deputowany Mykola Knażycki (prze-

stacją śniegowo-lawinową

apel do turystów z Polski i nie tylko:

mo zostaliśmy naladowani ogromną

win i nalewek na niezliczonych sto-

wodniczący Komisji Kultury i Wyznań

,,Pamiętajcie o Chatce u Kuby i nigdy

Celem następnego dnia bylo do-

energią, która wystarczy na pewno

iskach z calych ukraińskich Karpat. W

Rady Najwyższej Ukrainy) oraz rektor

tarcie na Popa Iwana (2016 m n. p.

jej nie omijajcie!"

na caly rok, a szczególnie na dlugie

różnych częściach miasta oryginalną

Uniwersytetu Przykarpackiego Ihor

m.). Wychodziliśmy tam gremialnie,

W piątek zaś, pod vincenzowskim

listopadowe wieczory. Po dość karko-

muzykę graly huculskie, ale także

Cependa i dyrektor Studium Europy

tym razem przez uroczysko Komen,

krzyżem na ,,Skarbach" odbylo się

lomnym zejściu z Petrosa rozbiliśmy

rumuńskie i zakarpackie kapele ludo-

Wschodniej UW Jan Malicki. Skie-

malo znaną ścieżką wiodącą od ruin

zapowiadane m.in. na naszej stronie

namioty wśród zabudowań paster-

we. Trzeba przyznać, że niekiedy byly

rowali oni do uczestników listy, które

klauzy Balzatul na Pohane Misce. Po

internetowej spotkanie, tym razem z

skich na poloninie Holowiczewskiej.

to popisy wirtuozowskie. A po części

zostaly w trakcie sesji odczytane.

folklorystycznej na glównej scenie

Wspomnieliśmy także, bo to już

amfiteatru występowaly znane na

rok po jej śmierci, ostatnią żyjącą

Ukrainie gwiazdy takie jak Andriana,

mieszkankę domu ,,na Skarbach" ­

Stepan Hiha, Wyktor Pawlyk, Oksa-

Barbarę Vincenz-Wanders. Nekrolog

na Romaniuk, Halina Berenkewycz,

Barbary Vincenz odczytala w języku

Zespól ,,Bud"mo" itd.. Tysięczna pu-

francuskim kol. Hanna Ostoja-Loja-

bliczność znala na pamięć i chóralnie

siewicz.

śpiewala teksty prawie każdej z ich

Byla obecna jedna z ukraińskich

piosenek.

stacji telewizyjnych, która wyemito-

W tym samym Rachowie część

wala krótką relację z naszej uroczy-

naszej grupy śledzila ,,węgierskie ak-

stości.

centy" tego miasteczka, m.in. uczest-

Relację z uroczystości na swojej

nicząc w sprawowanym po węgiersku

stronie internetowej zamieścil także

nabożeństwie w kościele katolickim.

nasz partner i wspólorganizator: or-

Jedna z podgrup zwiedzila inne miej-

ganizacja ,,Zelenyj Świt".

scowości w dolinie Cisy (uczestnicząc

Last but not least... co do pogody,

m.in. w porannej mszy w przepięknej

to bylo jak zwykle, padalo codziennie,

cerkwi ,,strukowskiej" w Jasini. W Bor-

jednak nie w sposób dramatyczny,

kut-Kvasy szukaliśmy bezskutecznie

uniemożliwiający wędrowanie, in-

śladów Vincenza, który wszak po

tensywne opady przechodzily noca-

ucieczce z Polski zamieszkiwal w

mi. W Czarnohorze o suszy nie ma

pensjonacie ,,Rosenthal" i stamtąd

mowy, wręcz przeciwnie, z powodu

rozbiciu namiotów obok ruin schroni-

licznym udzialem mieszkańców By-

Rano przywital nas piękny widok

kierowal prośby o pomoc do H. Zbin-

intensywnych opadów po raz kolej-

ska AZS pod Smotrecem ,,na lekko"

strzca, szczególnie uczniów bystrec-

Petrosa, a szczególnie zerwy na

dena i innych zagranicznych przyja-

ny zostala przez osuwisko zerwana

odwiedziliśmy obserwatorium. Widok

kiej szkoly, którzy uświetnili uroczy-

Petrosulu oraz liczni okoliczni go-

ciól. Dotarliśmy także od wyznaczo-

droga wzdluż Czarnego Czeremoszu

obserwatorium, szczególnie dla osób,

stość huculskimi śpiwankami. W sku-

spodarze, którzy wlaśnie w tym dniu

nego jeszcze za ,,nieboszczki Austrii"

między Krasnikiem a Dzembronią (na

które nie bywają tam regularnie, byl

pieniu odczytaliśmy w dwu językach

przybyli na poloninę na tzw. ,,rozlu-

,,centrum Europy", które to znajduje

tzw. Dolhych Tolokach). Dzieje się to

raczej przygnębiający. Nie moglo się

napisy z tablicy ustawionej pod krzy-

czenie". Każdy gazda (,,meszennyk")

się kolo miejscowości Dilowe. Druga

tam zresztą z regularnością szwajcar-

jednak obyć bez wspólnego zdjęcia

żem i odmówiliśmy po polsku i ukra-

wital się ze swoją chudobą, ocenial

zaś z podgrup zdobyla ,,na lekko"

skiego zegarka od ponad stu lat, czyli

przy odnalezionym daleko od wierz-

ińsku modlitwy w intencji osób które

jak ,,przelatowala" i dokonywal trady-

szczyt Popa Iwana Marmaroskiego

od czasu, kiedy drogę tę jako drogę

cholka glównym slupem granicznym

żyly lub gościly w domu Vincenzów.

cyjnych rozliczeń z watahem. Cóż,

(1937 m n.p.m.)

gminną nakladem i szarwarkiem gmi-

(nr 16), który niedawno zupelnie spo-

Kwiaty zlożyl przybyly specjalnie na tę

być może to jedna z ostatnich oka-

Korzystając z transportu tzw.

na Żabie zbudowala. Przez ok. trzy

lecznie zostal przydźwigany z powro-

uroczystość ze Lwowa konsul RP Ra-

zji, aby tej ceremonii można się bylo

gruzowikiem, przez Kevele-Kvasy

dni wsie w górze Czeremoszu zostaly

tem na swoje miejsce na szczycie

fal Kocot. Do zebranych przemawiali

przyjrzeć?

dotarliśmy do Wysokogórskiej Stacji

praktycznie odcięte od świata, na

i ustawiony tam powtórnie przez

przedstawiciele wspólorganizatorów

Nasza dalsza droga wiodla na

Biologicznej Uniwersytetu Lwowskie-

szczęście udalo się wyrwę zasypać

grupę woluntariuszy z niezmordo-

spotkania ­ ze strony stowarzyszenia

Przelęcz Harmanieską i Howerlę

go na Menczule Kwasowskim, skąd

(oczywiście jak zwykle prowizorycz-

wanym Wasylem Ficakiem na cze-

Zelenyj Świt Aleksander Stepanenko,

(2061 m n.p.m.), którą niejako z obo-

przez poloninę Rohnieską z niejakim

nie). Po prostu wysypano kilka cięża-

le. Sam Wasyl i generalnie wszyscy

ze strony Towarzystwa Huculszczyna

wiązku część ,,karpackich" zaliczyla),

trudem wdrapaliśmy się na szczyt

rówek zwyklej gliny, która przemielo-

zawodowi ratownicy z Popa przeby-

Iwan Zelenczuk, zaś ze strony Towa-

Pożyżewską oraz Turkul, skąd przez

Petrosa (2020 m. n. p. m.). Z trudem,

na kolami pojazdów ma konsystencję

wali akurat na szkoleniu w Biesz-

rzystwa Karpackiego kol. Leszek Ry-

Poloninę Turkulską już o porządnej

bo jak to zwykle bywa w górach, zu-

rzadkiego ciasta i glębokość ok. pól

czadzkiej Grupie GOPR.

manowicz. Prawdziwą frajdę zebra-

szarówce dotarliśmy do Klauzy Ho-

pelnie niespodziewanie diametralnie

metra. Na kamień czy żwir gminy nie

Wieczór w tak historycznym miej-

nym sprawil Wasyl Zelenczuk, który

werla, a stamtąd już w deszczu do

zmienily się warunki atmosferyczne

mają pieniędzy.

scu poświęcony byl rzecz jasna dzie-

zademonstrowal tradycyjne huculskie

zakarpackich Luhów-Howerla, gdzie

i zostaliśmy otoczeni przez kotlujące

jom schroniska AZS, a szczególnie

,,halakanie" ­ popularną kiedyś, obok

w gościnnym pensjonacie pp. Feren-

się wokól burze. I chociaż zachowy-

PS

Ludwika Bogusza Zięblica ­ pierw-

,,trembitania" formę komunikacji na

ców raczyliśmy się znów huculskimi

waliśmy się zgodnie z wszelkimi za-

I jeszcze ważna dla wszystkich

szego i jedynego dzierżawcy i go-

czarnohorskich poloninach. Panu Wa-

specjalami i spędziliśmy deszczową

sadami bezpieczeństwa w górach i

informacja: pod Howerlą od strony

spodarza schroniska. We wspólnym

sylowi odpowiedzial Gadżyna, nieste-

noc. W przysiólku tym rozgrywalo się

ze zdrowym rozsądkiem, to wszyscy

zakarpackiej na przel. Prypiczka funk-

ognisku uczestniczyla sympatyczna

ty już bez stad owiec i pasterzy.

kilka ważnych epizodów vincenzow-

do końca życia zapamiętamy potęż-

cjonuje  ,,Informacyjno-Turystycznyj

grupa uczestników kursu przewod-

Po  zrobieniu  pamiątkowego

skiego powrotu do Bystrzca. Stąd

ne uderzenie pioruna, który raczyl byl

Centr Wysokohirja Karpat" prowa-

nickiego SKPG ,,Harnaś" z Gliwic,

zdjęcia, wyruszyliśmy do centrum

pisarz z synem wyszedl i tu pożegnal

uderzyć obok PT. ,,karpackich" tak, że

dzony przez Karpackij Biosfernyj Za-

która również zmierzala pod krzyż

Bystrzca, gdzie w Domu Kultury, w

się z Jerzym Stępowskim.

zlożone poniżej grani plecaki wyraź-

powydnyk. W obszernym budynku na

vincenzowski w Bystrzcu.

obecności przybylych specjalnie na

Na Howerli bylo dokladnie tak

nie podskoczyly w górę, tym niektó-

podlodze może znaleźć nocleg kilka-

Następnego dnia, w czwartek,

to spotkanie gości ze Lwowa, Iwa-

jak na Howerli bywa.

rym z karpackich, którzy posiadają

dziesiąt albo i więcej osób. Obiekt jest

przy pięknej rano pogodzie pod-

no-Frankiwska i Werchowyny odbyla

Krótka wizyta na Stacji na Poży-

jeszcze wlosy ­ stanęly one dęba.

,,zaopiekowany" przez strażników ,,za-

grupami, po swojskiej Czarnohorze

się sesja poświęcona Stanislawowi

żewskiej byla okazją do przekazania

Jako ciekawostkę wspomnieć

powidnyka, a koszt noclegu to ok. 5 zl

zmierzaliśmy do Bystrzca ,,jakk-

Vincenzowi, a po niej tradycyjna hu-

sympatycznej obsludze portretów dwu

należy spotkanego chwilę wcześniej

(30 hrn.). W pobliżu woda i telefonicz-

tochce", a to przez Czufrową, a to

culska kolacja. Sesję uświetnila tra-

pierwszych jej kierowników: prof. Bro-

beztroskiego miejscowego wędrow-

na możliwość wynajęcia samochodu

przez Wuchaty, a to przez Smotrec,

dycyjna troista muzyka huculska, a

nislawa Janowskiego (1875­1960)

ca (jak się okazalo byl to niejaki Stas

terenowego, którym można zjechać

a to nawet przez Pohorylec i Szy-

także występ kierownika Domu Kul-

i dra Karola Huppenthala (1874­

Ternovskyi), który idąc wśród burzy,

kilkanaście kilometrów dzielących to

bene.

tury Iwana Potiaka. Fragmenty ,,Na

1941) oraz publikacji o historii Stacji

z wyraźną frajdą uwiecznial siebie

miejsce od Luhów.