2

Wolna Trybuna

18­31 stycznia 2019 nr 1 (317) * Kurier Galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Rzecz straszna,

Pracujemy nad odtwarzaniem

polskich elit

bezduszna, tragiczna

(dokończenie ze s. 1)

A.G.: Rozpoczynamy rok

2019. Jakie plany ma konsu-

Zakarpacie w historii nigdy nie

lat we Lwowie na ten rok?

bylo państwowo związane z Polską,

2018 rok byl dla naszej placówki

mniejszość polska jest tam znikoma

rokiem szczególnym ­ stulecia od-

Niestety po raz kolejny stalo się tak, że tragiczne wydarzenia zmu-

i są to potomkowie nie ludności au-

zyskania przez Polskę  niepodle-

szają mnie do korekty planów i pisania o czymś innym jak to, o czym

tochtonicznej jak tu, tylko po prostu

glości, jubileuszu tutaj we Lwowie

migranci z innych regionów obecnej

nielatwego. Rok 2019 również obfi-

pisać planowalem. Trudno! Nie potrafię zmilczeć, nie umiem się

Ukrainy. Przyjrzawszy się naszej

tuje w okrągle rocznice związane z

obecności na Zakarpaciu rad jestem

konfliktem polsko-ukraińskim sprzed

powstrzymać od zareagowania (na lamach szanownego Kuriera Ga-

przyznać, że jest calkiem zadowala-

stu lat, ale przecież nie tylko one.

jąca. Jest tam obecny polski kapital,

Musimy pochylać się nad trudnymi

licyjskiego) tak na zabójstwo Prezydenta Gdańska, Pana Pawla Ada-

prężnie dziala Towarzystwo Kultury

aspektami naszej wspólnej historii,

mowicza, jak i na to jak polsko-polska wojna i jej wojownicy czynią to

Polskiej Zakarpacia, w Użhorodzie

ale i myśleć o kontynuacji rozmowy

czynna jest polska szkola sobotnio-

o przyszlości. W Centrum Kultury

zabójstwo jeszcze bardziej bolesnym ­ przynajmniej dla mnie.

niedzielna im. ks. Józefa Tischnera.

Polskiej i Dialogu Europejskiego w

Ale doszliśmy do wniosku, że przyda

Iwano-Frankiwsku, które we wspól-

się na Zakarpaciu większa polska

pracy z Przykarpackim Uniwersy-

do zamordowanego i z logiczną ana-

wiedzących,  mądrych,  dobrych,

ARTUR DESKA

obecność kulturalna  w wymiarze

tetem Narodowym im. Stefanyka

lizą oraz oceną wydarzeń nie ma nic

wspólczujących, bezinteresownych,

spolecznym, gdyż chcemy w ten

wlaśnie wydalo drukiem fundamen-

wspólnego.

dbających o nas i gotowych w imię

Oczywiście wiem! Od przedwczo-

sposób wesprzeć wspólpracę samo-

talną pracę Czeslawa Chowańca o

Czytam artykuly, oglądam re-

naszego dobra nieść ofiary polityków,

raj niemal każdy kto mówić i pisać po-

rządów tego obszaru z samorząda-

twierdzy stanislawowskiej, będziemy

lacje, czytam komentarze. Uwaga

ekspertów, komentatorów, dziennika-

trafi ­ bierze udzial w wielkiej dyskusji

mi polskimi. W 2018 roku doszlo do

kontynuować rozważania o dawnym

pierwsza. Nie wiem czy tylko ja to

rzy, aktywistów, urzędników.

o tym co się stalo, dlaczego się stalo,

podpisania listu intencyjnego między

Stanislawowie. Cieszę się bardzo,

zauważam, ale z wielu gdańską tra-

Tak jest i w przypadku tej tra-

czy moglo się nie stać, a jak już się

samorządem województwa podkar-

że dzięki Centrum kontynuowane

gedię komentujących, pomimo wyra-

gedii. Moim zdaniem doszlo do niej

stalo to kto temu jest winien. Internet

packiego a wladzami obwodu Zakar-

są badania nad historią tamtego re-

żanego (oficjalnie) przez nich wspól-

wskutek nawarstwienia się wielu

(ze szczególnym uwzględnieniem

packiego, który daje wszelkie formal-

gionu w okresie międzywojennym,

czucia, smutku, potępienia, oburze-

okoliczności i jednoznaczne wska-

grup spolecznościowych), telewizja,

ne podstawy do intensyfikacji wspól-

ale ­ i przede wszystkim ­ trwa jego

nia itp., promieniuje zadowolenie!

zywanie jej przyczyny (przy uwzględ-

radio, prasa ­ wszyscy o gdańskiej

pracy. Po kilkunastoletniej przerwie

znakomita praca w środowisku miej-

Tak, tak ­ zadowolenie! Oto bowiem

nieniu tego, że niewieloma jeszcze

tragedii. Jednym slowem, tyle i tylu

na przelęczy Beskid pod Menczylem

scowym. W tym roku będziemy na-

nieoczekiwanie otrzymali ,,amunicję"

informacjami dysponujemy) jest co

,,się produkuje", że w pewnym mo-

między Wolosatem a Lubnią odbyly

dal wspólpracować z uniwersytetami

do swoich wystąpień. Śmierć Pawla

najmniej nieodpowiedzialne. Pro-

mencie zwątpilem w to, czy ma sens

się Dni Dobrosąsiedztwa, bardzo

w Stanislawowie i w Warszawie przy

Adamowicza i tej śmierci bezdusz-

ponuję zebrać razem to co wiemy.

dokladanie i mojej ,,cegielki". Jednak

dobrze przyjęte przez spoleczność

projekcie polsko-ukraińskiego cen-

ność, a także jej medialność stala się

Zabity zostal czlowiek ­ Pawel Ada-

okazalo się, że milczeć nie potrafię

obu zaprzyjaźnionych sąsiadujących,

trum wymiany akademickiej w Mi-

doskonalym orężem w polsko-polskiej

mowicz, ale zabity zostal nie dlate-

­ zbyt mnie przeraża, za bardzo boli

a teraz formalnie już ze sobą zwią-

kuliczynie i dalszych dzialaniach na

wojnie! Także tej śmierci niejedno-

go że byl on ,,zwyczajnym" Pawlem

to, co już się stalo i to, co się teraz

zanych regionów. Realizowane są

rzecz odbudowy obserwatorium na

znaczność dobrze tym ,,wojownikom"

Adamowiczem, nie żeby zabrać jemu

dzieje.

już teraz liczne projekty bilateralne

Czarnohorze. Wreszcie, 2019 rok

sluży. Można politykować, oskarżać,

portfel czy butelkę, lecz dlatego, że

Nie potrafię oceniać zabójstwa

dzięki programowi wspólpracy trans-

przyniesie kolejną edycję Przeglądu

manipulować, wykorzystywać, roz-

byl on Prezydentem Gdańska. Zostal

Pana Adamowicza innymi slowami

granicznej Polska-Bialoruś-Ukraina.

Najnowszych Filmów Polskich. Jest

palać nienawiść najdzikszą, budować

zabity także dlatego, że przez wiele

jak straszne, przerażające, bezsen-

Chcemy, żeby w regionie tym poja-

to największa polska impreza kine-

kapital polityczny (wlasny i partyjny),

lat i wielu kojarzyl się on z Platformą

sowne, bezduszne, okrutne. Wlaśnie

wilo się jeszcze więcej wspólczesnej

matograficzna w Europie wschod-

polskiej kultury. Na tym opieraliśmy

niej, wydarzenie, które tutaj we Lwo-

kompleksy leczyć wszelakie.

Obywatelską.

tak! Zginąl prezydent jednego z naj-

decyzję o tym, żeby przegląd filmów

wie, ale również w dwóch pozosta-

Ja wiem, naiwnym jest moje

Więc to byl mord polityczny?

większych miast Polski, zginąl polityk,

,,Pod Wysokim Zamkiem" przelal się

lych miastach obwodowych naszego

oczekiwanie, żeby w obliczu tragedii

Moim zdaniem nie! Zostal on bowiem

zginąl syn, mąż, ojciec, brat. Zginąl

przez Karpaty, przez Przelęcz Tuchol-

okręgu konsularnego magnetycznie

i śmierci ci politycy, którzy chcą wy-

zabity nie na polityczne zlecenie, nie

czlowiek. Tak jak w przypadku każdej

ską na poludnie. Tak też się stalo.

przyciąga widza, i to wcale nie tylko

grać zawsze, wszędzie i każdą cenę,

przez politycznego czy religijnego

tragicznej i przedwczesnej śmierci

Mieliśmy w Użhorodzie 7­9 grudnia

tego z kręgów polskiej mniejszości.

ci komentatorzy, dziennikarze, publi-

terrorystę, nie w imię jakiś idei czy

budzi to sprzeciw, potęguje ból, rodzi

bardzo dobrą widownię. Dochodzi-

Będziemy kontynuować przypomina-

cyści i eksperci, którzy bądź stanęli

politycznych żądań. Prawda, pojawi-

pytania. Do tego zostal on zamordo-

ly nas glosy, że nowe polskie kino

nie turystycznych tradycji na szlaku

pod sztandary którejś z wojujących

ly się już przeróżne teorie spiskowe

wany, w świetle reflektorów, przed

utrafilo w myśli i troski mieszkańców

karpackim, intensywnie dzialać ze

ze sobą w Polsce stron i wiernie jej

o ,,zleceniu Adamowicza", o ,,zapro-

obiektywami kamer, przy dźwiękach

Zakarpacia. Otóż pierwszym filmem,

środowiskami sportowymi, wspól-

slużą, bądź zwyczajnie o slawę i o

gramowaniu" zabójcy i buszują one

muzyki, na scenie jednej z najwięk-

który pokazaliśmy, byla ,,Cicha noc"

pracować z mlodymi Polakami. Pra-

kasę z nakladów i oglądalności wal-

w internecie w najlepsze. Tyle, że

szych i najradośniejszych akcji cha-

Piotra Domalewskiego, obraz, który

cujemy nad wzmożeniem procesu

czą, przypomnieli sobie o zwyklej,

żadnych dowodów na prawdziwość

rytatywnych w Polsce, a może i na

w tym regionie Ukrainy jest zrozumia-

odtwarzania polskich elit w tej czę-

ludzkiej przyzwoitości i podeszli do tej

tych teorii nikt nie znalazl. Natomiast

świecie calym. Z jednej strony radość

ly jak nigdzie indziej, opowiadający

ści Ukrainy. Chcielibyśmy wreszcie,

śmierci z powagą, rozwagą i poczu-

nie trzeba szukać przeczących teorii

i dobroć, z drugiej nienawiść i śmierć.

o wyzwaniach i nieszczęściach, ja-

żeby 2019 rok byl rokiem niezaklóco-

ciem odpowiedzialności (szczególnie

mordu politycznego, czy zabójstwa

Ten kontrast potęguje ból i szok po

kie niesie emigracja. Podsumowu-

nej pracy w dziedzinie upamiętnień

za slowo). O wszystkich innych, ma-

na zlecenie faktów. Prezydent Ada-

tym co się stalo. Do tego, Pan Ada-

jąc: uslyszalem na Zakarpaciu od

historii i byl to rok dialogu ze wszyst-

jących dostęp do internetu i do sieci

mowicz zostal zamordowany przez

mowicz zostal zabity przez kogoś,

wszystkich narodowości i środowisk

kimi, którzy chcą go prowadzić, a nie

spolecznościowych, a piszących o

chorego psychicznie kryminalistę,

czyj życiorys u wszystkich budzi, jeśli

glos, że ciekawi je polska kultura i to,

wyglaszać monolog. Planujemy pod-

gdańskiej tragedii, tylko wspomnę

który tylko co wyszedl z więzienia,

nie pogardę i odrazę, to już na pewno

co dzieje się w Polsce. Potencjal jest

wyższenie standardów pracy kon-

­ bezsprzecznie też jest naiwno-

który uważa Platformę Obywatelską

malo pozytywne emocje. Niezrozu-

duży, bo i Uniwersytet w Użhorodzie

sulatu w zakresie obslugi naszego

ścią oczekiwanie od nich rozsądku.

za sprawcę swych nieszczęść, który

mialy, bezduszny, okrutny akt. Szok,

ma kontakty z polskimi uczelniami,

klienta wizowego i paszportowego

Tymczasem ­ jestem o tym święcie

mógl cierpieć na manię prześladow-

ból, niedowierzanie, pochylone glowy,

a w ostatnich latach pojawili się tam

i innych, którzy korzystają z naszych

przekonany ­ to, co się stalo wyma-

czą. Po wyjściu z więzienia (grudzień

smutek w sercach, smutek w oczach,

pracownicy naukowi, których intere-

uslug. Jesteśmy urzędem otwartym

suje Polska i wspólpraca z naszym

dla klienteli, którego praca ma slużyć

ga spokoju, rozwagi i czasu. Czasu

2018) postanowil się zemścić na

szeptane slowa.

krajem. Towarzystwo Kultury Polskiej

zbliżeniu naszych obydwu krajów

­ dla uczciwego zbadania wszystkich

przedstawicielu poprzednio rządzącej

Chcialbym na tym skończyć ­ na

Zakarpacia oceniam wysoko, ponie-

i ma obslugiwać potrzeby zarówno

niejednoznaczności, wątpliwości, nie-

Polską formacji politycznej i w jakiś

powadze, wspólczuciu, proteście.

waż jego czlonkowie posiadają wyso-

Polaków, mieszkających w tej czę-

pewności wszelakich.

niepojęty sposób wybral Pawla Ada-

Takich prawdziwych, nie pozerskich,

ki stopień samoorganizacji, w swojej

ści Ukrainy jak i obywateli Ukrainy,

Dlaczego o niejednoznaczno-

mowicza oraz Final Wielkiej Orkiestry

bez hipokryzji, wyrażanych z potrze-

siedzibie zgromadzili bardzo dobrą

którzy podróżują do Polski. Sądzę,

ściach? Najpierw krótka dygresja. Już

Świątecznej Pomocy w Gdańsku.

by serca i duszy, a nie w imię królują-

bibliotekę, która jest w ciąglym ruchu,

że przy tym znakomitym zespole, z

wiele razy pisalem o tym, że większość

Czyli z polityką to zabójstwo nie

cej nam politycznej poprawności czy

mają wyrobioną pozycję na swoim

jakim mam zaszczyt pracować, pod-

tego, co się w świecie dzieje, we wsze-

ma nic wspólnego? Ależ nie, nicze-

(jakże dla wielu ważnej!) politycznej

terenie. Myślę, że wyjście Zakarpa-

noszenie poziomu obslugi klienta w

lakich tego świata życia przejawach,

go takiego nie sugeruję ­ ma! Tyle

korzyści. Niestety to niemożliwe. O ile

cia poza taki paradygmat węgier-

2019 roku nie będzie wyzwaniem, a

nie daje się ocenić w dychotomicznej,

tylko, uważam, iż to nie polityka byla

bowiem sama śmierć Pana Prezyden-

sko-ukraiński może być czymś, co

oczywistością.

czarno-bialej skali. Większość ­ jest

,,spirytus movens" tego czynu! Ona

ta budzi we mnie smutek, żal i strach

samych mieszkańców tego terenu

W.J.: Panie Konsulu, dzię-

skomplikowana,  wielowarstwowa,

bezsprzecznie byla czynnikiem de-

(a jednak!), to już to, co się dookola

frapuje. Wrócilem wlaśnie stamtąd

kujemy za wizytę. Trzymamy

przy ocenianiu wymagająca wiedzy,

cydującym o wyborze osoby ofiary!

tejże dzieje wywoluje moje oburzenie,

i zapamiętalem wypowiedziane przez

kciuki i życzymy wszystkie-

rozwagi i umiejętności oraz wysilku

Tak więc zarówno nie sposób uciec

zniecierpliwienie i sprzeciw. Pomimo

gubernatora Zakarpacia Hennadija

go dobrego!

myślenia. Większość ­ jeśli chcemy

od politycznego kontekstu tego za-

uplywu zaledwie kilku dni od popel-

Moskala slowa, że tam nie ma miej-

A.G.: Zapraszamy do na-

prawdziwy obraz rzeczy zobaczyć

bójstwa, jak i nie sposób jedynie poli-

nienia zbrodni, pomimo braku wiedzy

sca, które byloby powiązane z jakimś

szej redakcji i studia!

­ wymaga ,,wychylenia się" poza ka-

tykę za nie winić.

o wielu jej szczególach ­ zdążyla już

historycznym konfliktem polsko-ukra-

Bardzo dziękuję Kurierowi Gali-

nony ocen, poza ich gotowe szablony.

Do tego śmierć Pana Prezydenta

ona ,,obrosnąć" w wystąpienia polity-

ińskim. Wielokulturowość regionu

cyjskiemu nie tylko za to, że jest, ale

Kanony wygodnych, jednoznacznych,

miala miejsce w trakcie toczącej się

ków, oskarżenia, medialne manipula-

stanowi bardzo dobry potencjal do

również za to, że się rozwija, dziękuję

bezpiecznych i bezdyskusyjnych ocen

od lat polsko-polskiej wojny, w której

cje, wezwania do przemocy, niebywa-

poglębienia refleksji na temat prze-

za znakomitą wspólpracę i za patronat

przygotowanych nam przez ,,wladców

powszechnie jest używana ,,mowa

lą hipokryzję graniczącą z hucpą i w

szlości i sposobu mierzenia się z wy-

medialny, którego Kurier tak chętnie

dusz" naszych. Czyli przez wszech-

nienawiści", przeciwnicy korzystają z

wiele jeszcze tego, co z szacunkiem

zwaniami wspólczesności.

udziela naszym przedsięwzięciom.