16

kurier kulturalny

31 stycznia­14 lutego 2019 nr 2 (318) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Bukowina, Bukowina... Wystawy jubileuszowe w Muzeum

Historycznym (część I)

Ukazala się znakomita książka ,,Świadectwo zanikającego dziedzic-

twa. Mowa polska na Bukowinie: Rumunia ­ Ukraina" dokumentująca

polskie dziedzictwo kulturowe na Bukowinie. Autorami tej monografii

W październiku 2018 roku we Lwowie uroczyście obchodzono 125-

są: Helena Krasowska, Magdalena Pokrzyńska i Lech Suchomlynow.

Monografia ta jest jednym z efektów projektu pod tytulem Mowa

lecie Muzeum Historycznego. Tak zaslużona dla naszego miasta insty-

polska na Bukowinie Karpackiej. Dokumentacja zanikającego dzie-

tucja powstala w 1893 roku, a jej pierwszym dlugoletnim dyrektorem

dzictwa narodowego, zrealizowanego w ramach programu Minister-

byl Aleksander Czolowski (1865­1944), znany lwowski historyk, krajo-

stwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą ,,Narodowy Program

Rozwoju Humanistyki" w latach 2015­2018. Inicjatorką i kierowniczką

znawca i milośnik przeszlości naszego miasta, dyrektor Archiwum miej-

tego wielkiego i znakomitego grantu byla profesor Instytutu Slawistyki

skiego. Od 1929 roku Muzeum Historyczne mialo swoją stalą siedzibę

Helena Krasowska.

w Rynku pod nr 4, w slynnej zabytkowej Czarnej Kamienicy.

tylko naukowców, którzy mogą tu od-

MIROSLAW ROWICKI

naleźć materialy do dalszych analiz,

JURIJ SMIRNOW

Jest to książka wyjątkowa, po-

ale wszystkich Czytelników zaintere-

tekst i zdjęcia

mimo tego, że pisano wiele o polsz-

sowanych polskim dziedzictwem kul-

czyźnie kresowej, o Polakach i toż-

turowym, pamięcią spoleczną, języ-

Jubileusz Muzeum Historyczne-

samości na poludniowo-wschodnich

kiem, przemianami życia zbiorowego

go uczczono uroczystą akademią

Kresach, to warto wspomnieć, że

etc. Stanowi świadectwo kultury pol-

oraz międzynarodową konferencją

nigdy nie powstalo tak dobre, zwar-

skiej poza granicami kraju. Kultura

naukową, w której udzial wzięli na-

te opracowanie na temat Polaków w

ta podlegala różnym procesom hi-

ukowcy i muzealnicy z Ukrainy, Pol-

określonym regionie, jak w przypad-

storycznym ­ zarówno tym charak-

ski, Litwy, Bialorusi i Moldawii. Do

ku Bukowiny, czy nawet w poszcze-

terystycznym dla tej części Europy,

jubileuszu byl wydany piękny album,

gólnych obwodach Ukrainy. Książka

jak i mającym zasięg globalny. Lek-

poświęcony historii i zbiorom muze-

ta jest świadectwem kultury polskiej

turę tej książki można potraktować

alnym, bogato ilustrowany, naprawdę

i przyczyni się do zachowania tego

jako duchową i mentalną wędrów-

dostojnie reprezentujący tę zaslużo-

ną instytucję lwowską.

Pracownicy Muzeum przygoto-

wali też trzy wystawy ze zbiorów mu-

zealnych, mianowicie ,,Przygody z ra-

rytasami muzealnymi", ,,Retrogaraż" i

Kustosz wystawy Iryna Polańska i Myroslaw Pobereżnyj

,,Honor, odwaga, odznaczenie". Dwie

wystawy umieszczono w salach mu-

kolekcję orderów maltańskich i wa-

parterze kamienicy. Nawet pobież-

zealnych, w Kamienicy Królewskiej,

tykańskich.

ne zwiedzanie czyni wrażenie eks-

Rynek 6, zaś bardzo ciekawy zbiór

Na wystawie przedstawione są

kluzywności, elegancji i niezwykle

starych rowerów, motocykli i innej

ordery europejskie, a nawet wschod-

wysokiej klasy wystawionych zabyt-

techniki w starej zajezdni tramwa-

nie, od XVIII wieku do roku 1939. En-

kowych orderów, portretów i rzeźb.

jowej przy ul. Witowskiego (dawnej

cyklopedia Powszechna pod redakcją

Calość moglaby tworzyć osobne

Pelczyńskiej).

S. Orgelbranda, wydana w Warsza-

niewielkie muzeum. Iryna Polańska

Warto zauważyć, że podobne

wie w latach 60. XIX w., objaśnia, że

potwierdza to wrażenie i opowiada,

wystawy mają charakter unikatowy.

do najważniejszych orderów w Euro-

że zbiór orderów i innych nagród w

dziedzictwa dla przyszlych pokoleń,

kę po śladach wydeptanych przez

Zbiory Muzeum Historycznego są tak

pie zaliczają się ordery papieskie (wa-

zasobach Muzeum Historycznego

biorąc pod uwagę, że liczba Polaków

Polaków na przestrzeni dziejów.

liczne, że znaczna ich część znajdu-

tykańskie), również ,,austriacki i hisz-

jest unikatowy, najbogatszy i najlep-

na Bukowinie z każdym rokiem male-

Bukowina byla bowiem jednym z

je się stale w magazynach i nie jest

pański order Zlotego Runa, angielski

szy w Ukrainie. Na wystawie przed-

je, a najstarsze pokolenie, które jest

wielu kierunków migracji przez nich

dostępna dla publiczności. Bardzo

Podwiązki, pruski Czarnego Orla, ro-

stawiono 48 kompletów nagród, zaś

świadectwem dziedziczenia kultury

podejmowanych. Tutaj, nad Prutem

syjskie św. Andrzeja Apostola Pierw-

w zbiorach muzealnych jest ich 75,

wraz z wiekiem umiera.

i Seretem, część z nich rozpoczęla

a orderów sprzed 1939 roku ponad

Badania terenowe do książki byly

przed laty nowe życie, powolując do

150. Dla przykladu, na stalej wy-

realizowane w 58 miejscowościach:

istnienia szczególną kulturę, po któ-

stawie w ,,Komnatach Królewskich"

w 39 na Bukowinie pólnocnej i 19 na

rej oprowadzają dziś potomkowie,

można zobaczyć tylko 12 kompletów

Bukowinie poludniowej. Monografia,

poslugujący się uksztaltowaną w

nagród. Znaczna część unikatowych

choć dość obszerna to prezentuje

toku życia spolecznego mową buko-

rarytasów zostala pokazana na wy-

wybrane wyniki badań przeprowa-

wińską. Skrawek ich świata prezen-

stawie po raz pierwszy za ostatnie

dzonych wśród najstarszej generacji

tuje omawiana książka.

80 lat i po zakończeniu wystawy po-

mniejszości Polskiej tej krainy. Ba-

Zamieszczone na końcu aneksy

wrócą do magazynów muzealnych

dania na tak szeroką skalę zostaly

są istotnym uzupelnieniem materialu

być może na kolejne 100 lat.

przeprowadzone z użyciem jednako-

językowego i ulatwiają w nim orien-

Trzeba tu wyjaśnić, że poję-

wej metody i takich samych narzędzi

tację, co mimo dobrego uporządko-

cie ,,komplet nagrody państwowej"

badawczych tak w pólnocnej (ukra-

wania tematycznego wymaga uwagi

tradycyjnie sklada się z gwiazdy

ińskiej), jak i poludniowej (rumuń-

ze względu na rozmiary korpusu

Król Stanislaw August Po-

orderu, odznaki orderu i szarfy orde-

skiej) części regionu. Za sukces

zgromadzonych tekstów. Niewątpli-

Król August II Mocny

niatowski

rowej. Większość orderów trafila do

należy uznać fakt, iż po raz pierw-

wym atutem jest uzupelnienie tekstu

często są to zabytki naprawdę unika-

szego Powolania i św. Aleksandra

zbiorów Muzeum Historycznego w

szy udalo się zrealizować systema-

o część multimedialną.

towe, nawet rarytasy, ale brakuje dla

Newskiego, duński Slonia i austriacki

1940 roku z Muzeum Lubomirskich i

tyczne, jednorodne pod względem

nich miejsca w stalej wystawie muze-

Marii Teresy. W każdym kraju istnieje

prywatnych zbiorów znanych rodzin i

problemu i metody badania wśród

Książkę można czytać tutaj

alnej. Stąd tematyczne wystawy są

zwykle także stopniowanie znaczenia

kolekcjonerów lwowskich, a również

Polaków na terenie calej historycz-

oraz odsluchać prawdziwej polskiej

jedyną możliwością pokazania tak

pojedynczych orderów. Bez pozwole-

ze zbiorów Muzeum Narodowego im.

nej Bukowiny.

mowy zadokumentowanej przez au-

cennych dziel kultury, sztuki, historii.

nia rządu nie wolno poddanym jedne-

Króla Jana III Sobieskiego. Z począt-

Książka napisana jest z myślą

torów książki: http://ireteslaw.ispan.

Nieraz taka okazja przytrafia się raz

go kraju nosić obcych orderów".

kiem II wojny światowej wlaściciele

o szerokim kręgu odbiorców ­ nie

waw.pl/handle/123456789/625

na 50 a nawet 100 lat i wspólczesne

W  przedrozbiorowej  Polsce

części prywatnych zbiorów przeka-

pokolenie może oglądać je tylko raz

przez dluższy czas ordery, jak i tytuly

zywali swoje kolekcje w depozycie

w swoim życiu.

byly zabronione specjalnymi usta-

do muzeów lwowskich. W taki spo-

Wlaśnie tak jest z wystawą ,,Ho-

wami sejmowymi. Szlachta polska

sób do tego muzeum trafil unikatowy

nor, odwaga, odznaczenie", na której

widziala w takich zakazach symbol

zbiór orderów rodziny hrabiów Go-

przedstawione zostaly ordery z kolek-

równości wszystkich przed prawem.

luchowskich, który wcześniej znaj-

cji muzealnej. O powstaniu tej kolekcji

Królowie polscy kilkakrotnie próbo-

dowal się w rodzinnym palacu przy

i pracach przy organizacji wystawy

wali wprowadzić w Polsce odznacze-

ul. Mickiewicza. Okolo 70% orderów

Szanowni Rodzice!

rozmawialem z autorką koncepcji

nia państwowe i wojskowe na ksztalt

w Muzeum Historycznym pochodzi

Zarząd Lwowskiego Klubu Sportowego

wystawy Iryną Polańską, glównym

krajów europejskich, ale aż do XVIII

wlaśnie ze zbiorów Goluchowskich.

,,Pogoń" oglasza nabór chlopców

kustoszem i sekretarzem naukowym

wieku bez skutku ­ sejmy blokowa-

Ponadto wręcz unikatowym byl gest

Muzeum Historycznego oraz Myro-

ly wszystkie tego rodzaju inicjatywy.

wspólczesnego kapelana Kawale-

i dziewcząt z rocznika 2008-2009

slawem Pobereżnym, kierownikiem

Dopiero król August II Mocny usta-

rów Maltańskich księdza Giovannie-

do szkólki pilki nożnej.

dzialu muzealnego w Kamienicy

nowil pierwszy polski order. Byl nim

go Scarabelliego, który na początku

Zgloszenia zawodników oraz szczególowe informacje

Korniakta. Wystawa zostala umiesz-

Order Orla Bialego ustanowiony 1

XXI wieku podarowal lwowskiemu

pod telefonem: +38 0632873081

czona w dwóch wielkich salach na

listopada 1705 roku. W czasach

Muzeum Historycznemu unikatową