20

Rozmowy Kuriera

26 kwietnia­16 maja 2019 nr 8 (324) * Kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Stanislawów źródlem mlodości

Na to muszę odpowiedzieć w ten

Rozmowa JAROSLAWA

sposób. Trudno tutaj dyskutować, co

KRASNODĘBSKIEGO z sy-

jest, a co nie jest salonem miasta. Z

nem przedwojennego pre-

pewnością byly różne urokliwe miej-

zydenta Stanislawowa ADA-

sca. Na przyklad salonem miasta

MEM JERZYM CHOWAŃ-

byla ulica Lipowa, która prowadzila

CEM, który byl przez wiele

do ukochanego przez wszystkich

lat wicedyrektorem Domu

parku Romaszkana. W sensie pew-

Książki w Krakowie.

nej reprezentacji to z pewnością

ulica Sapieżyńska zaslugiwala na

Mieszka Pan już od wielu

takie miano. Jak na ówczesne cza-

lat w Krakowie, nazywanym

sy to byla ulica ruchliwa. Kolo nas

kulturalną stolicą Polski, a

na skrzyżowaniu Sapieżyńskiej i

mimo to, często wraca Pan

Goslawskiego stal policjant, który re-

pamięcią do okresu swoje-

gulowal ruch, gdy raz na jakiś czas

go dzieciństwa i mlodości

przejeżdżal tamtędy pojazd. Najbar-

spędzonej w prowincjonal-

dziej znane firmy mialy tam swoje

nym mieście Stanislawowie.

siedziby. Byla tam wypożyczalnia

Czy to przejaw tęsknoty za

książek, z której mama korzystala.

beztroskim  życiem  syna

Wedlug jej instrukcji mówilem, że

prezydenta?

To są wspomnienia najprzy-

oddaję tę książkę, ale proszę polecić

jemniejszego okresu mojego życia.

coś ciekawego mamusi. Jegomość

Dlatego to miasto pokochalem, że

z wypożyczalni zawsze mi impono-

tak bylo mi tam dobrze. Bylem w tej

wal swoim olówkiem, który mial caly

szczęśliwszej sytuacji wśród wielu

czas za uchem. W naszej kamienicy

Adam Jerzy Chowaniec z autorem wywiadu Jaroslawem Krasnodębskim

innych mlodych ludzi, że moi rodzice

mieścila się cukiernia Krowickiego.

byli zamożni. W żadnym wypadku,

Ku mojemu zdziwieniu zauważylem,

kiego bylo, gdy ojciec mial wyjazd

,,Panie kolego, niech go pan jeszcze

Siedzieli tam przeważnie oficerowie.

moje zachowanie nie wskazywalo

że przed naszą kamienicą spaceru-

na sesję sejmową do Warszawy.

raz przyjmie z powrotem".

Rozmówki ich dotyczyly glównie I woj-

na jakąś uprzywilejowaną sytuację.

ją faceci z końmi, luzem bez siodla.

Kierowca, pracujący w straży nie

Do szkoly poszedlem dopiero w

ny światowej, a mnie to nadzwyczaj

Ja sobie zupelnie z tego nie zdawa-

Tak szalalem za końmi, że zupelnie

przyjechal po niego, zapomnial. W

czwartej klasie, wcześniej odbywa-

interesowalo, bo w domu mówilo się

lem wtedy sprawy.

poważnie powiedzialem do ojca, by

międzyczasie na szczęście udalo się

lem naukę w domu. Faktem jest, że

często o polityce.

Przez to, że ojciec byl szefem

kupić jednego z nich. On z kolei za-

ojcu znaleźć dorożkę. Naczelnik stra-

jak poszedlem do szkoly ćwiczeniów-

Porównując z dzisiejszymi ka-

straży pożarnej, lubilem przebywać

pytal: ,,A gdzie go będziesz trzymal?".

ży [Stanislaw] Voelpel dowiedzial się

ki, to dzialal na mnie strach, którego

wiarniami, to z pewnością wyróżnia-

na jej terenie. Wiedziano kim jestem,

Na co odpowiedzialem: ,,Ja tu znala-

o tym wypadku i zwolnil z pracy tego

mi brakowalo w domu. Zastalem obce

la się stalą uprzejmością kawiarnia

więc w sposób szczególny mnie tam

kierowcę. Przyjąlem to dosyć obojęt-

traktowano. Bylem często sadzany

nie, nie znalem go osobiście. Ale jak

na auta. Kierowano przeze mnie róż-

pojechalem na straż, to zlapali mnie

ne prośby do ojca. Strażacy mówili:

tam strażacy i zaczęli mówić ,,Jurecz-

,,Jureczku, mam już nie pierwszej

ku Ty nie masz pojęcia co się stalo,

mlodości buty, czy móglbyś poprosić

zwolniono kierowcę, który zostal bez

tatusia o nowe buty". Innym razem

chleba, nie ma pieniędzy na życie".

ktoś inny prosil o nowe spodnie.

Jak wrócilem do domu, to zrobilem

Strażacy zwracali uwagę na swój

akcję, która przyniosla korzyści dy-

osobisty wystrój. Na ogól udawalo

plomatyczne. Następnego dnia ojciec

mi się to zalatwić. Clou tego wszyst-

zadzwonil do naczelnika i powiedzial:

Kamienica Chowańców

zlem takie miejsce w salonie, gdzie

środowisko i nieznanych mi kolegów.

Union, która byla bezpośrednio pod

byla mala wnęka, ze stolikiem i dwo-

Oni nie orientowali się czyim jestem

moim pokojem. W nocy delikatnie

ma krzeslami". Niestety, ojciec tylko

synem. Zachowywalem się wzorowo,

dochodzily do mnie stamtąd dźwię-

się zaśmial, okazalo się to bowiem

ponieważ bylo takie polecenie, że

ki muzyki jazzowej. Byla to szalona

niemożliwe.

masz siedzieć nieruchomo, z rękoma

przyjemność, muzyka dzialala na

Ojciec zrobil mnie jedynym glów-

zalożonymi do tylu. Siedzialem tak

mnie usypiająco. Union cieszyl się

nym sukcesorem majątku. Kiedy

do końca lekcji, nieruchomo, zupel-

dobrą opinią, jeśli z jakichś powodów

chodzilem na przyjęcia do państwa

nie jak mumia. Koledzy się później z

ktoś musial przebywać w Stanisla-

Dworskich, którzy prosili, żeby Jure-

tego śmiali. Raz doszlo do jakiejś bój-

wowie, to oczywiście ta osoba byla

czek przyszedl, poczulem się pewne-

ki, ale ja bylem silny i się nie dalem.

w kręgu zainteresowań tego hotelu.

go razu bardzo obco. Poprosilem pa-

Nasz domowy lekarz, powiedzial, że

Pilnujący wejścia do hotelu nazywal

nią Dworską by zadzwonila do domu.

muszę trochę pofolgować, bo grozi

się Berger, a wlaścicielem byl Żyd.

Zapytano mnie: ,,Jureczku, czemu

mi hipertrofia mięśni.

Sapieżyńską uważano za praw-

chcesz wracać do domu?". Wtedy

W dalszym ciągu nie zdawalem

dziwe centrum reprezentacyjne mia-

stwierdzilem tylko, ,,że ja kocham

sobie sprawy z uprzywilejowanej sy-

sta, a rynek byl punktem handlowym.

swój dom". Swoją odpowiedzią poru-

tuacji, która niewątpliwie istniala. Jak

To byla ulica, można powiedzieć,

szylem szczególnie ojca, który zapisal

ojciec ciężko zachorowal, to obcy lu-

lącząca dwa krańce miasta ze sobą,

te slowa później w testamencie.

dzie w różnym wieku mnie zaczepiali

dzielnicę Górkę z jednej strony i dziel-

i się pytali: ,,jak tatuś się ma", to mnie

nicę Belweder z drugiej strony.

W Stanislawowie, podob-

bardzo ciekawilo.

nie jak w Krakowie, mieszkal

Często, gdy spotykam się

Wiadomo bylo powszechnie, że

Pan w samym centrum mia-

z dawnymi mieszkańcami

uwielbiam konie. Jak uczylem się w

sta, na najslynniejszej ulicy

Stanislawowa, opowiadają

domu to nauczycielki skarżyly się na

Sapieżyńskiej, która obecnie

mi o swoim domu, w którym

mnie. Jedna z nich powiedziala do

nosi nazwę Niezależności.

mieszkali przed wojną. Przy-

rodziców: ,,że nie jest w stanie tego

Jaka byla Sapieżyńska w

znają niekiedy, że ich dom nie

opanować, ale jak on slyszy tupot

dwudziestoleciu międzywo-

byl tak duży i tak piękny, jak

kopyt z ulicy Sapieżyńskiej albo Go-

jennym, czy faktycznie za-

go zapamiętali. Pan, z pew-

slawskiego, to zrywa się i do okna

slugiwala na miano ,,salonu

nością nie mial takich zlu-

leci". Stalo się to widocznie glośne.

Adam Jerzy Chowaniec z mamą Janiną i siostrą Marysią

miasta"?

dzeń, skoro do dziś kamie-