img
22
Okruchy historii
26 kwietnia­16 maja 2019 nr 8 (324) * Kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Wiosna 1944
Maria miala na szczęście torbę z
i 1994 przyjeżdżala do Lwowa ze
opatrunkami i opaskę z czerwonym
swą córką. Byly to cieple sąsiedzkie
krzyżem na ramieniu. Pozwolono jej
spotkania. Ja również odwiedzalem
podbiec do brata i okazać mu pomoc.
ich kilka razy. Wówczas od p. Zuzi
Nie bylo już czasu na zamianę, więc
otrzymalem krótkie satyryczne wier-
Bobcio gral dalej, mocno kulejąc.
szyki o przedwojennych pilkarzach
W latach 1942­43 we Lwowie Niemcy czuli się
Polacy wygrali 4:1. Radości na-
zatytulowane ,,Nagrobki jubileuszo-
szych kibiców nie bylo granic. Sta-
we". Jest tam również o Leonie Ha-
w roli gospodarzy: front byl daleko, w mieście dzia-
dion szybko opustoszal. Leona do
ninie:
laly kina, restauracje, sklepy. Jednak większość
W tym grobie leży zacny
domu przywiózl jakiś kibic dorożką,
chrześcijanin.
bo nie mógl iść. Później przez kilka
tych uciech dostępna byla jedynie ,,Nur für Deut-
Nazywal się Bobcio albo LEON
dni leczyl się, ale u przyjaciól na są-
HANIN.
siedniej ulicy, bo ukrywal się. Zresztą
sche" ­ tylko dla Niemców. W tramwajach mieli
Za życia swego kręcil się
tak jak i inni uczestnicy meczu, którzy
wydzielone 1/3 wagonu, a w pociągach ­ oddzielne
wśród graczy
starali się ,,zniknąć z oczu" wladzom
I kopal pilkę ­ Bóg mu to wybaczy,
na jakiś czas.
wagony. Co niedzieli przed Operą o godz. 15:00 gra-
la orkiestra wojskowa, a w dnie powszednie byly
lapanki i wywózki ,,na roboty" do Niemiec i Austrii.
Wieczorami i nocą dzialala godzina policyjna.
czy Wlochami, rozwieszali siatki na
po cichu przekazywala mojej mamie
TADEUSZ ŻUK
bramkach i przygotowywali mecze.
te wiadomości. Nasze rodziny żyly
tekst i zdjęcie
Za to otrzymywali kartki żywnościo-
ze sobą w dobrych stosunkach i czę-
Sytuacja zmienila się pod ko-
we i jakieś pieniądze. Zdarzaly się
sto wspomagaliśmy się nawzajem w
niec 1943 i na początku 1944 roku.
jednak okazje, gdy przedwojenni
trudnościach życiowych.
Zacząl się zbliżać front. AK zaczęlo
koledzy-rywale, spotykali się na tym
Mecz wyznaczony byl na koniec
wykonywać wyroki na kolaborantach.
polu i mogli pokopać pilkę.
maja 1944 roku i mialy w nim wziąć
Na murze domu przy ul. Zbaraskiej
Leon Hanin również odwiedzal
udzial niemiecka drużyna ,,Kona"
4 (ob. Opilśkiego) pojawil się napis
te ,,spotkania koleżeńskie" i czasami
i polscy sportowcy z przedwojen-
czarną farbą ,,Tu mieszka zdrajca
zabieral mnie, abym podawal im pil-
nych lwowskich klubów. Na kilka dni
polskiego narodu". Po tygodniu zo-
kę. Bylo tam jeszcze kilku chlopaków
przed meczem ,,Bobcio" dal mi dwa
stal on zastrzelony na schodach tej
w moim wieku i byla to dla nas nie
niewielkie afisze o meczu. Z kolegą
kamienicy. Na murach zaczęly się
lada frajda, móc podawać pilki takim
rozkleiliśmy je na tablicy ogloszeń
pojawiać patriotyczne napisy i roz-
slawom lwowskiego footballu. Mie-
przy ul. Wiśniowieckich (ob. Ru-
rzucano pocztówki o takiejże treści.
liśmy szczególnie dużo pracy, gdy
sowych) i na skrzyżowaniu ulic Li-
Zaktywizowalo się też podziemie ko-
na bramce stawal Spirydon Albański,
stopada i Szymonowiczów (ob. ul.
munistyczne. Agent rosyjski Kuznie-
gracz reprezentacji Polski. Strzelano
Konowalca i Melnyka).
cow zastrzelil niemieckiego urzędni-
mu ostro, a on prawie wszystko lapal
W dzień meczu pogoda byla lad-
ka Otto Bauera.
lub odbijal. Mieliśmy wówczas tro-
na i siostry pana Leona wzięly mnie
Pociągnęlo to za sobą konse-
chę biegania. Komendant stadionu,
na ten mecz, który rozgrywano na
kwencje: 21 kwietnia 1944 roku ­ z
starszy Niemiec, przychylnym okiem
stadionie na Pohulance. Stadion byl
okazji urodzin Hitlera ­ we Lwowie
patrzyl na te ,,treningi".
ogrodzony drewnianym plotem z bra-
przeprowadzono publiczną egzeku-
Rodzina  Haninów  zajmowa-
mą i furtką w nim. Przez malą furtkę
cję. Na ul. Slonecznej 6a (ob. Kuli-
la czteropokojowe mieszkanie na
kontrolerzy przepuszczali widownię
sza), gdzie teraz stoi hotel ,,Lwów",
parterze z wejściem od podwórza.
,,z biletami". Jednak chętnych do obej-
Leon Henryk Hanin
rozstrzelano 52 zakladników, a dwie
Często odwiedzali go koledzy pil-
rzenia tego widowiska bylo tak wielu,
Bo choć mocno do futbolu się palil,
Do przyjścia drugich sowietów
osoby powieszono. Do 1946 roku w
karze. Haninowie ukryli odbiornik
że tlum rozwalil bramę i wdarl się na
Gdy jeden mecz wygral, to dziesięć
Leon Hanin pracowal nadal w ga-
tym miejscu kladziono kwiaty i palo-
radiowy i często goście schodzili
stadion. My mieliśmy bilety i miejsca
zawalil.
zowni. 22 lutego 1946 roku rodzina
no świece. Po opuszczeniu miasta
się wlaśnie na sluchanie audycji z
na niewielkiej trybunie w 1 czy 2 rzę-
Serce mial miękkie, lecz stalowe
Haninów opuścila Lwów i osiadla
przez Polaków, ta tradycja zanikla.
Londynu. Pewnego razu wpadlem
dzie. ¾ trybun zajmowali Niemcy, a w
nogi;
we Wroclawiu. Leon ożenil się ze
Aby w jakiś sposób uspokoić na-
do nich i zobaczylem ten odbiornik.
przejściach stala policja. Kibice usta-
Wchodzil on w gracza, jak maslo
swą narzeczona ­ sąsiadką z naszej
stroje ludności Niemcy postanowili
Starsza siostra, pani Hanka, bardzo
wili się wokól pola i na pagórku.
w pierogi.
kamienicy Ireną Kozak, ukończyl po-
zorganizować mecz pilkarski pomię-
się zmiesza, gdy zobaczylem radio
Gra byla ciężka. Niemcy, prze-
Teraz już stoi przed sądem niebieskim
litechnikę. Mial jednak klopoty zdro-
dzy polskimi i niemieckimi sportowca-
i poprosila mnie, abym, broń Boże,
grywając, stale faulowali, kopiąc
I nie sam tam stoi ­ z pewnością
wotne i do wielkiego sportu już nie
mi. O tym meczu na lamach Kuriera
nikomu o tym nie mówil. Po tym in-
naszych po nogach. Sędzia, natu-
z Jeżewskim.
powrócil.
Galicyjskiego nr 20 z roku 2016 pisal
cydencie, już więcej nie zapraszano
ralnie Niemiec, tej brutalnej gry nie
Razem bowiem żyli i kosili razem,
W czerwcu 1964 roku moja
Jan Jaremko. W artykule wykorzystal
mnie ,,na pokoje". Wszystkie sprawy
zauważal. Niemieccy napastnicy w
Wspólnie też pod jednym dzisiaj
matka odwiedzala rodzinę we Wro-
on wspomnienia Waclawa Kuchara i
zalatwialem w kuchni. Takie rzeczy
żaden sposób nie mogli przejść na-
leżą glazem.
clawiu. Tam spotkala się z Leonem.
Kazimierza Górskiego ­ uczestników
jak radia, aparaty fotograficzne, a
szej obrony. Leon Hanin pod koniec
Lwowa już nigdy nie odwiedzil.
tego wydarzenia sportowego.
nawet narty byly zabronione dla lud-
meczu zostal tak mocno kopnięty,
Jego siostra, Zuzia, w latach 1991
Wspominam zawsze ten mecz,
Jestem rodowitym Lwowiakiem.
ności cywilnej. Pani Hanka czasami
że musial zejść z pola. Jego siostra
bo byl to dla mnie pierwszy, który
Urodzilem się i w okresie wojny
oglądalem z trybun. Do dziś pozosta-
mieszkalem przy ul. Na Bajkach 25
la mi pasja kibicowanie drużynom pil-
(ob. ul. Kijowska). Naszymi sąsiada-
karskim. Ale teraz na stadion już nie
mi byla rodzina Haninów. Mieli syna
chodzę. Nie ma już teraz prawdziwej
Leona i trzy córki. Leon, nazywany
pilki nożnej, a jest jedynie pelno
przez kolegów Bobcio, byl wychowan-
mlodzieży, nie posiadającej żadnej
kiem lwowskiej Pogoni i przed wojną
kultury.
studiowal na Politechnice Lwowskiej.
W 2006 roku odwiedzilem War-
Na boisku gral jako lewy obrońca. Po
szawę i postanowilem odwiedzić Ka-
1939 roku gral w Spartaku Lwów.
zimierza Górskiego. Niestety byl już
W czasie okupacji niemieckiej,
w szpitalu. Przyjęla mnie jego syno-
gdy organizacje sportowe nie dzialaly,
wa i opowiadala, jak zawsze cieplo
sportowcy lwowscy musieli przysto-
wspominal Lwow. Sprezentowala
sować się do nowych warunków. Pan
mi książkę Kazimierza Górskiego.
Leon, jako ,,nieukończony" inżynier,
Później odwiedzalem już tylko jego
pracowal w gazowni lwowskiej. Wów-
grób na Powązkach. Zdziwiony
czas przy jego pomocy jego rodzinie ­
bylem skromnością tego wybitne-
i po sąsiedzku nam ­ przeprowadzo-
go trenera. Mieszkal w skromnym
no instalację gazową do kuchni. Kilku
3-pokojowym mieszkaniu i spocząl
przedwojennych pilkarzy pracowalo
na cmentarzu pod skromnym na-
przy obsludze boiska Czarnych Lwów
grobkiem. Nie tak mieszkają teraz
przy ul. Stryjskiej. Kosili tam trawę,
Kamienica nr 25 przy ul. Kijowskiej. Dwa okna po lewej należaly do mieszkania rodziny
nasi trenerzy i pilkarze, którzy grają
malowali granice pola, a podczas me-
Haninów. Zamiast dwojga wybitych drzwi też byly okna. Najbliższe przy bramie należalo
jak patalachy.
czy Niemców z Węgrami, Slowakami
do mieszkania rodziny autora