26

Z przedwojennej prasy

26 kwietnia­16 maja 2019 nr 8 (324) * Kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

3 Maj przed 90 laty

Przed 90 laty, w 1929 roku, we Lwowie niezwykle uroczyście obchodzono kolej-

ną rocznicę święta 3 Maja ­ 118 i 11 w odrodzonej Polsce. O przygotowaniach do

uroczystości i jej przebiegu tak pisaly lwowskie gazety codzienne...

Od tego czasu przeszly burze

opracowal

i gromy uderzaly w Polskę, przy-

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI

szla niewola, ucisk i ta twarda dola

Wiek Nowy w przededniu tego

zwyciężonych, nie mających prawa

święta w artykule redakcyjnym pisal

swobodnego rozwoju na wlasnej

o znaczeniu tego święta w odrodzo-

ziemi. Ale i te okropne czasy prze-

nej Polsce.

szly. Slońce swobody znowu nam

zablyslo i naród zbudzil się z uśpie-

Historyczny dzień

Pamiętny to w dziejach narodu

nia, w które pogrążyl go terror za-

polskiego dzień, który dzisiaj świę-

borców. ­ Powstal, skruszyl kajdany

cimy ­ pamiętny i radosny. Jak kraj

niewoli i pelną piersią zawolal: ,,Wol-

dlugi i szeroki, wszędzie powiewają

na Ojczyzna nasza!"

sztandary o barwach narodowych i

Dziś po raz jedenasty już ob-

widnieją godla odrodzonego Państwa

chodzimy to wielkie nasze święto

Polskiego, a serca nasze uderzają

w wolnej i niepodleglej ojczyźnie

przyśpieszonem tętnem wzruszenia

­ święto, które jest wyrazem nie-

i radości. Bo wszyscy odczuwamy

wyczerpanej sily i tężyzny ducha

donioslość i znaczenie tego wielkiego

narodu polskiego i symbolem jego

dnia, który jak jasna jutrzenka lat temu

niezniszczalności. Niechże w dniu

118 rozblysnąl na horyzoncie naszej

tym wszystkie serca polskie zjedno-

Ojczyzny, dnia, który byl dniem zbra-

czą się w jednym wspólnym wysilku

tania się wszystkich stanów i pierw-

dla dobra Ojczyzny i niech w pracy

szym krokiem do równouprawnienia

dla Niej przewodniczą stale hasla,

tych, co odsuwani byli dotychczas od

które zrodzily Konstytucję Majową,

hasla wolności, braterstwa i równo-

oltarza Ojczyzny, choć byli przecież

Tankietki TK-3 podczas defilady na pl. Halickim

ści, a jednocześnie ten wysoki duch

także jej synami.

z przeszlości i idąc w przyszlość,

europejskiego wschodu.Pokochal

poświęcenia, który ożywial patrjo-

Konstytucja majowa pasowala

Historja jest lekką nauczyciel-

ma charakter żywy i twórczy. Oba

je przeto Lwów; może przez to, że

mieszczan na obywateli i dala opiekę

tów ówczesnych i kazal im zlożyć

ką. Nauczyla ona, że wolność od-

te dni wbrew temu, co niektórzy,

mu przywodzily na pamięć bogatą

zyskana, jest najwyższem dobrem

sądzący rzecz powierzchownie,

jego rolę historyczną, może przez

i że wskrzeszony byt państwowy

chcieliby przypuszczać, nie prze-

to, że dumnym byl, iż się ku niemu

stanowi ramę dostatecznie obszer-

ciwstawialy się sobie. Zaznacza

kierują kroki i wysilki kraju i zagra-

ną i żywą, aby w niej zmieścić swo-

się w nich wewnętrzne dążenie do

nicy.

je polityczne i spoleczne dążenia.

syntezy, której realizacja w duchu

Masy, biorące udzial w obchodach

spoleczeństwa dokonywa się kon-

majowych, okazaly się pojętny-

Przed 3 Maja

sekwentnie i celowo.

OBYWATELE!

mi uczniami nauczycielki historii.

Obchód Trzeciego Maja, spadek

Dzień 3-go Maja, jako dzień

Sprzęgly się od lat dziewięciu z

po latach ostatnich życia państwowe-

rocznicy Konstytucji z roku 1791, jest

myślą i duszą Lwowa. Byly wskrze-

go przed rozbiorami, przekazany nam

dniem Święta Narodowego.

szeniem wiekowych tradycyj, byly

Tankietka TK-3 na ulicach Lwowa podczas defilady 3

Maja

prawną wlościaństwu, które bylo do-

na oltarzu sprawy ojczystej wszyst-

tąd w poddaństwie, zdane na samo-

ko, co bylo prywatą, partyjniactwem

wolę szlachty. I oto dzięki wysilkom

i uprzedzeniami wzajemnemi. Niech

najgorętszych patrjotów przytulila w

dobro, pomyślność i szczęście Oj-

dniu tym Ojczyzna do serca wszyst-

czyzny będą dla nas prawem naj-

kich swoich synów. Radosnym

wyższym i najświętszym.

echem brzmiala wówczas wieść po

calym kraju glosząc: ,,Wolność, rów-

Wiekowi  wtórowala  Gazeta

ność, braterstwo".

Lwowska oraz zamieścila apel prezy-

Ile to już lat, ile czasu przeminę-

denta miasta Lwowa o należyte przy-

lo od tej wiekopomnej chwili. Kon-

gotowanie się do święta...

stytucja Majowa uchwalona zostala

Święta i obchody

w przeddzień upadku i poniżenia

Przebieg dni pierwszego i trze-

naszej Ojczyzny, gdy kuto na nią

ciego Maja w tym roku daje temat

niewolnicze lańcuchy, gdy wrogo-

do szeregu refleksyj, mogących

wie śmiali się szyderczo i zacierali

mieć trwalsze znaczenie. Obchody

ręce z radości, ciesząc się z latwej

narodowe i spoleczne są manife-

zdobyczy, jaką stanowily ziemie

stacją stosunku aktywnego cale-

polskie, pozbawione silnej wladzy

go spoleczeństwa, czy też jego

i pogrążone w anarchji ,,zlotej wolno-

części do pewnych hasel bardziej

ści". ­ W takiej to strasznej i groźnej

ogólnych, czy też specjalnych. W

Ciężarówki wojskowe Fiat 621 podczas defilady na pl. Halickim

dla Ojczyzny chwili powstala myśl o

tem miejscu możemy z góry za-

silnej wladzy, silnym skarbie i silnej

przez pokolenia żyjące w niewoli, a

restauracją owych czasów świet-

znaczyć, że święto pracy mialo

Uroczystym obchodom w dniu

armji, a jednocześnie o koniecz-

marzące o wolności i dążące do

nych, kiedy wschodni kresowy gród

w tym roku charakter poważny i

3-go Maja caly Naród Polski corocz-

ności oparcia ustroju Rzpltej na

niej, zachowal w pelni, jak to ostat-

byl zarazem wielkiem handlowem

spokojny, gdyż drobne zajścia na

nie manifestuje swą cześć dla Wiel-

równouprawnieniu innych stanów.

ni obchód okazal, swoją wewnętrz-

emporjum, byl miejscem, dokąd

wielkim terenie państwa nie mogą

kich Twórców wiekopomnej ustawy

Król Stanislaw August Poniatowski

ną świeżość i żywotność. Tradycja

przybywaly ze Wschodu i skąd

mieć większego znaczenia. Święto

konstytucyjnej, która byla świadec-

i przedstawiciele narodu uchwalili

i przywiązanie do przeszlości staje

zdążaly na Wschód daleki, aż po

narodowe zaś, obchodzone przez

twem odrodzenia Narodu.

w dniu 3 maja 1791 roku tę donio-

się w ten sposób motorem pracu-

brzegi Morza Czarnego kupieckie

cale spoleczeństwo, mialo prze-

Stworzenie tej najbardziej libe-

sla ustawę, której pamiątkę dzisiaj

jącym na rzecz Państwowej i spo-

karawany; miejscem, gdzie krzy-

bieg imponujący i podniosly, bylo

ralnej z europejskich ustaw konsty-

obchodzimy.

lecznej przyszlości.

żowaly się wielkie handlowe szlaki

manifestacją żywą, która czerpiąc

tucyjnych, zapoczątkowalo nowy