23

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 15­27 czerwca 2019 nr 11 (327)

BANITA

przed parkiem pomnij zatrzymać

wgramoliwszy się na stól, zacytowal

nie Zastępów, sam sobie z nich ulóż

swe konie,

werset z Trenów Jeremiasza:

modlitwę".

byś się przypatrzyl ,,Selance".

,,Slychać glos na pustyni, to Rachela

Cadyk zlożyl pocalunek na czo-

placze":

le zmartwionego Żyda:

Wiersz Piotra Soboty ,,Spisane na papierze od

A jeśli nocną zawitasz tam dobą,

Niech się spalą wszyscy haliccy bo-

­ Nie smuć się, mój bracie! Nie-

ciemność cię nagla ogarnie ­

gacze!

biosa już od dawien dawna nie usly-

Piotra Fica, czyli z dziejów Rzeszowa slów kil-

gwiazdy nad tobą i bloto pod tobą,

­ Co to za żart?! ­ spytal gniew-

szaly tak żarliwej modlitwy!...

ka" (Krosno) otrzymal nagrodę w Turnieju Jed-

i dwie zobaczysz latarnie.

nym basem pan domu.

Natomiast w życiu codziennym

nego Wiersza ,,Pod Majowym Księżycem".

­ Ja wcale nie żartuję ­ odrzekl

ten wielce utalentowany poeta (Ber

I staw zobaczysz rozlany szeroko,

spokojnie śpiewak weselny...

Horowic ­ O. C,) należal do ,,zjadaczy

,,Spisane na papierze od Piotra Fica, czyli z dziejów Rzeszowa slów kilka"

w drzewa przybrany miluchnie,

chleba" w prawie doslownym tego slo-

czasem wygląda jako Morskie Oko,

Byli wśród tej plejady zawodów i

wa znaczeniu. Wysoki, otyly, z dużą

Oblepil rój dorożek fiakrami plac za puzderkiem w parowozy zdobnym.

częściej natomiast... cuchnie.

,,hobbystów" pióra również pisarze z

glową, o bujnej czuprynie, niebieskich

Porządku tu pilnują policjanci z kogucim piórkiem w czapce.

prawdziwego zdarzenia.

roześmianych oczach i zmyslowych

Kiedyś, niedaleko w takim parowozie obrócono w proch szwabskiego sokistę.

Tenże niemily poczuwszy wszak odór

Wszystkich ich zaćmil slawą ­

wargach ­ uchodzil w naszym mieście

Kiedy Armia Krajowa podebrala trochę karabinowej amunicji Niemcom.

racz uprzytomnić sobie,

rzecz można, po obu stronach Oce-

za... nienasyconego żarloka. Jego

że tu tworzyli i Hernicz , i Stodor,

anu ­ znakomity liryk Ber Horowic,

wrodzona wesolość i apetyt nie

Ale to nie oni, ani nie rozmowy fiakrów i kolejarzy z Ruskiej Wsi,

i ja ­ we wlasnej osobie.

który w prześliczne, urzekające swą

znaly granic. W latach trzydziestych

silą we Lwowie do Rzeszowa wlączonej tego pamiętnego 1902 roku.

prostotą wiersze potrafil zakląć niepo-

zamilkl, ograniczając się do spora-

I to nawet nie Jędrzejowicz ze Staromieścia byl wówczas na ustach calego

Że miasto nasze jest w rymy bogate,

miasta.

że nas ścigają na przemian,

jako bogini groźnych nieszczęść Ate,

A także nie jego synowie: Adam i Jan, którzy na Rudkach zniweczyli

i ,,Lolo", to znowu Demian...

folwark Podzamcze.

Jak ten ostatni z królów, co żonę z Mierów przywiódl ich ojcu ze Szkocji,

W ,,Strofach na czasie" znalazl

a Polskę podzielil jak Jędrzejowicze stare latyfundium za dlugi.

także swój konterfekt rabin świąt-

nicy postępowej ,,Templum", Godel

Trzeba bylo Wojciecha i trzydziestu Chrobrego. Przyplynęli od Bernardyńskiego

Bertisz, co mial oryginalny zwyczaj

spiętrzoną Mikośką, przez Jagiellońską i Zygmutnowską, Żabnik,

każde ze swoich kazań poprzedzać

obok apteki Kalinowskiego,

podnioslym wierszem... wlasnego

obok wili Wanga i tego chirurga Hinzego.

ukladu. Znalazl ów konterfekt nie

sam, lecz pospolu ze swym ad-

Na przystani przy zamku czekal świętego Lubomirski, co specjalną

wersariuszem, nauczycielem religii

lodzią do Bernardynów na liturgię plywal. Trochę wstyd bylo następcy

gimnazjum żydowskiego Markiem

Ligęzy tego smrodu od nieczystości, od grubiaństwa,

Aszem, który ­ dość kiepsko i nie

wiadomo dla kogo ­ przelożyl na

co go w swoich wodnych akwenach Galilei Wenecja chowala.

język hebrajski monografię Siero-

Przy Popim Stawie, na Ruskiej Wsi, nad Przyrwą, zadumal się Wojciech:

szewskiego o Józefie Pilsudskim,

­ W tej dziczy z dala od Czech mają tartak i mlyn?

za co otrzymal Srebrny Krzyż Za-

slugi.

Rzesza ludzi rozbiegla się niczym mrówki, kiedy im na kopczyk nastąpisz.

Ponieważ wspomniany tlumacz

Od parku Romana Krogulskiego, przez zamek wykladany kielanowskim

przyjęty zostal w dość zagadkowych

kamieniem,

okolicznościach do związku Komba-

po staw na folwarku Lubomirskich ukryty od dawna w jednym z miejskich

Horacy Safrin

tantów, zaznaczylem na wstępie:

parków.

dycznej wspólpracy z gazetami i ...

wtarzalny urok Huculszczyzny. Jego

Po mieście poszla plotka, że się praski biskup na Powidno przekornie zapuścil.

Nie wiem, gdzie walczyl, gdzie się

do rysunków. Ciekawe byly te jego

tomik ,,O moim domostwie w górach"

Chcial wyciąć święty dąb z tatarskiej mogily.

odznaczyl,

szkice piórem, tyle, że rzadko uda-

mial w sobie silę rwącego potoku,

jedno wiem tylko, że przetlumaczyl

walo nam się uchwycić podobień-

który ożywil zamulone różnorakimi

Na Pobicieńskiej Górze chwycil go stary kaplan, a zwloki sam Chrobry wykupil.

Sieroszewskiego cud-monografię,

stwo do portretowanych osób.

,,izmami" koryto mlodej poezji żydow-

Żeby ukryć prawdę, w Rzeszowie postawiono kapliczkę z greckim krzyżem.

a takich rzeczy ja nie potrafię,

Zapamiętalem dowcipne slowa

skiej.

Stoi nieopodal gospody, zamienionej na teatr, gdzie podobno nawracal,

choć wierszokletom slużę za model

wiceprezydenta miasta, który na

Cenilem też ogromnie jego

gdzie krzewil.

I rymy skladam jak rabin Godel.

widok swego domniemanego kon-

zebrane w niewielkiej książeczce

terfektu wyrazil się:

,,Przedziwne opowieści", osnute w

Lecz wedle starego prawa, jak ktoś zginąl nagle, trzeba go grzebać, gdzie

Poetycką atmosferą naszego

­ Doskonala robota! Gdyby nie

glównej mierze na legendach cha-

padl.

miasta zarazil się nawet dyrektor

Zloty Krzyż Zaslugi, to sam bym sie-

sydzkich. Ber rozczytywal się w

A przecież nie można stawiać kapliczki na mogile tych, co nad Tuszynką

koncesjonalnej Szkoly Tańców, brzu-

bie nie poznal!...[...]

krążących wśród ludu broszurkach o

zagonami wpadali po żelazo ­ tutejsze srebro.

chaty pan Feuer, który chyba nie wy-

Po śmierci ojca przenieśliśmy

wiekopomnych czynach niezwyklych

Nie w mieście, gdzie lud tak pobożny.

myślil przypisywanej mu przez plotkę,

się z matką, do malego domku z

duszpasterzy ­ i wylawial z nich glęb-

PIOTR SOBOTA

niezbyt gramatycznej zwrotki:

ogrodem warzywnym i sadem, po-

sze, humanistyczne treści.

Z prawym rękim

lożonym na peryferiach miasta. Na

Oto w streszczeniu jedna z tych

na panienkim,

przestrzeni dwóch dziesiątków lat ­

apokryficznych historii:

Centrum konsultacyjno-Informacyjne

z lewym nogim

z krótkimi przerwami na wyjazdy do

Pewnego roku, pod koniec Sąd-

na podlogim.

uzdrowisk i wojaże zagraniczne ­

nego Dnia, rabbi Bal-Szem zawolal:

mniejszości polskiej na Ukrainie

nie rozstawaliśmy się prawie nigdy.

,,Niechaj Oleksa natychmiast zaprzę-

przy APPZL

Sam jednak, jako ,,wolny slu-

Nie bylo mi jednak sądzone

ga konie!" Uczniów wielkiego cadyka

chacz" jego doksztalcających kursów,

zamknąć jej powiek i odprowadzić

i cudotwórcy oblecial strach. Bo i jak-

Glównym zadaniem Centrum

slyszalem z ust mistrza makaroniczny

na miejsce wiecznego spoczynku.

że? Mistrz ich, acz żyjący z Panem

jest globalna edukacja oraz do-

dwuwiersz:

Matka zginęla w getcie, w dzielnicy

Bogiem na dobrej stopie, śmie naru-

radztwo obywateli Ukrainy, polskiej

biedoty żydowskiej.

szyć świętość najszacowniejszego

narodowości, co do ich praw i obo-

Frajlajn, prosie, Frajlajn, bitte,

O świcie, podczas pierwszej ak-

ze wszystkich szabasów!

wiązków jako przedstawicieli mniej-

machen Sie zwej Schritte!

cji wysiedleńczej, dwóch gestapow-

Rabbi, wyruszając w drogę, za-

szości narodowej wedlug prawa

ców zalomotalo kolbami do drzwi

bral ze sobą jedynie swego ulubio-

państwa zamieszkania oraz prawa

Z racji uprawianego zawodu i chy-

matczynej izby. Otworzyla im mala

nego ucznia, Nachmana z Kosowa.

międzynarodowego.

ba talentu cenionym improwizatorem

dziewczynka, Witka, wnuczka na-

Powóz zatrzymal się w malej wio-

byl śpiewak weselny Mojsze Mendel

szego dozorcy.

sce przed chatą samotnego Żyda

Zapraszamy  do  udzialu  w

Kuker, zwany pospolicie ,,marszeli-

­ Juden raus!!!

­ wdowca. Bal-Szem, przekroczyw-

pierwszym etapie projektu i prosimy

kiem". Te jego ex tempore wyglaszane

Leżąca w lóżku siedemdziesię-

szy próg izdebki, spytal:

o odpowiedź:

wierszyki nie zawsze mialy wydźwięk

cioletnia staruszka odpowiedziala

­ Powiedz mi, bracie, jak modli-

naszej stronie na Facebooku oraz

humorystyczny, ba, czasem zawieraly

czystym dialektem wiedeńskim, że

leś się dzisiejszego dnia?

Czy wiecie, że w 2020 roku na Ukra-

dotrze do osób zainteresowanych

ziarenka gorzkiej prawdy.

jest oblożnie chora i nie może nawet

­ Ciężko zgrzeszylem, rabbi! ­

inie odbędzie się spis ludności?

po indywidualnym zgloszeniu się do

Doszla do mych uszu taka pra-

unieść glowy z poduszki. Gestapow-

jąl kajać się zagadnięty biedak. ­ Nie

Czy wiecie jak wypelniać ankietę?

biura we Lwowie.

wie fraszka, którą ,,marszelik" sklecil

cy spojrzeli po sobie, po czym jeden

zdążylem na czas do miasta, a nie

Co wiecie o ochronie danych oso-

Planujemy wyjazdy w teren na

na poczekaniu podczas uroczystości

z nich odbezpieczyl pistolet i strzelil

mam w domu modlitewnika... Wznio-

bowych?

zaproszenie organizacji oraz innych

weselnych w Haliczu, gdzie krezus

w pierś matki.

slem tedy oczy ku niebu i wyszepta-

instytucji dzialających na rzecz

miejscowy, a zarazem notoryczny

Witka, obecnie nauczycielka w

lem: ,,Adonaj, Stwórco Świata! Malo

Dodatkowainformacjadotycząca

polskiej mniejszości na Ukrainie.

skąpiec wydawal za mąż najmlod-

Gliwicach, nie mogla mi podać ani

uczylem się za mlodu i znam li tylko

postępowania w ramach realizacji

alfabet... Alef, bet, gimel, daled... Na-

szą latorośl. Kukier, któremu wrę-

dnia śmierci, ani miesiąca, ani na-

projektu zostanie zamieszczona na

Tatiana Bojko

czono śmiesznie niskie honorarium,

wet pory roku...

zwę zatem wszystkie litery, a Ty, Pa-