17

www.kuriergalicyjski.com * Kurier Galicyjski * 30 lipca­15 sierpnia 2019 nr 14 (330)

Prace konserwatorskie na Cmentarzu

ba krytykować, by się na podobną

ocenę narazić ­ wystarczy niedo-

statecznie demonstrować akcepta-

Lyczakowskim. Sezon 2019

cję ideologii ,,umocowanych" dokola

ruchów tworzonych przez osoby o

nietradycyjnej orientacji seksualnej,

czyli w niezadawalającym stopniu je

Startuje kolejny sezon polsko-ukraińskich prac konserwator-

afirmować i to wystarczy, by nazwa-

no nas osobą nietolerancyjną i tym

skich na terenie Cmentarza Lyczakowskiego.

samym potępienia godną. Ja bardzo

przepraszam, ale moim zdaniem to

JURIJ SMIRNOW

kompletny bezsens!

tekst i zdjęcia

Nienawiść. Też niby wszystko tu-

taj jest jasne, a jednak nie do końca.

Tradycja tych prac sięga 2008

Proszę o zwrócenie uwagi na to, że

roku. Przez te lata zrobiono napraw-

w świecie ideologiczno-polityczne-

dę bardzo dużo, grupa ukraińskich

go dyskursu ,,króluje" dychotomia

i polskich konserwatorów ma czym

myślenia. Zgodnie z jej zasadami

się szczycić. W ciągu tylu lat ulożyly

można tylko kochać albo nienawi-

się dobre stosunki między wykonaw-

dzić ­ możliwość istnienia stanów

cami, również dyrekcją rezerwatu-

pośrednich nie jest dopuszczana.

muzeum Cmentarz Lyczakowski,

Oczywiście, przywolanie zdrowego

zarządem Ochrony Środowiska Hi-

rozsądku rozbija takie dychotomicz-

storycznego Lwowskiej Rady miej-

ne myślenie w proch i pyl, tyle tylko,

skiej i stroną polską, którą repre-

że zdrowy rozsądek... Tak więc w

zentuje polskie Ministerstwo Kultury

nasze dni niebywale często dzieje

i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN),

się tak, że każdej opinii, która nie jest

Fundacja Dziedzictwa Kulturowego

przepelniona milością i zachwytem,

(prezes Michal Laszczkowski), a w

,,przypinane" jest podejrzenie o nie-

ostatnich latach również powolany

nawiść, skrytą nienawiść, niecne za-

w 2017 roku Narodowy Instytut Pol-

miary itp. Upraszczając, w obszarze,

skiego Dziedzictwa Kulturowego za

Jana Kudelskiego i Jana Lewińskie-

Marii Aulich (kwatera 6), Pawla Kos-

nagrobków na cmentarzu, wykona-

który sluży mi za tlo do niniejszych

granicą POLONIKA (dyrektor Doro-

go, druga w 1885 roku wedlug projek-

sakowskiego, radnego magistratu,

ny z betonu. Figura jest uszkodzona

rozważań dziala to mniej więcej tak

ta Janiszewska-Jakubiak).

tu architekta Wladyslawa Halickiego.

zmarlego w 1853 roku, Wolodymyra

w kilku miejscach, podobnie jak ply-

­ każdy kto nie jest homofilem ipso

Prace konserwatorskie na Cmen-

Instytut POLONIKA finansuje

Iwasieczka (1861­1916), radnego

ta, na której jest ustawiona.

facto jest homofobem. Prawda, że

tarzu Lyczakowskim z każdym rokiem

również konserwację dwóch grobow-

prokuratorii, prawnika, doktora pra-

W 2019 roku będzie poddany

to znowu totalna bzdura? Prawda!

nabierają obrotów, dzięki uczestnic-

ców ­ architekta Edmunda Życho-

wa (kwatera 22).

renowacji grobowiec Józefa Kajeta-

Jednak jest to bzdura ostatnio po-

twu różnych organizacji rosną moż-

wicza i rodziny hrabiów Karnickich.

Na grobie Franciszka Ksawerego

na Janowskiego, architekta, ucznia

wszechnie wykorzystywana w ide-

liwości powstania nowych ambitnych

Pierwszy znajduje się obok kaplicy

Jaegermanna (1812­1864), prezesa

prof. Juliana Zachariewicza, bardzo

ologiczno-politycznej walce, bzdura

projektów. Wspólne polsko-ukraiń-

Barczewskich i prace dookola tego

Wyższego Sądu Krajowego, i Józe-

popularnego i wziętego we Lwowie

użyteczna i coraz rzadziej za bzdurę

skie prace dopelniają znaczne prace

grobowca pozwolą też na oczyszcze-

fa Abgarowicza (1786­1851) będzie

wykonawcy, zwlaszcza wśród kleru

uważana ­ niestety.

ratunkowe i remontowe, które pro-

nie i uporządkowanie terenu za kapli-

odnowiona postać Chrystusa upa-

katolickiego.

Świadomie wybralem te dwa

wadzi dyrekcja rezerwatu-muzeum

cą. Edmund Żychowicz (1870­1924),

dającego pod krzyżem, wraz z sar-

Specjalną uwagę zwraca wlą-

pojęcia ­ tolerancja i nienawiść.

(dyrektor Mychajlo Nagaj).

absolwent Politechniki Lwowskiej,

kofagiem, na którym jest ustawiona,

czenie na listę obiektów pomnika

Zarówno w swoim wlaściwym zna-

byl wziętym architektem lwowskim.

i fundamentami. Jest to cenne dzielo

na grobie księdza Zygmunta Goraz-

czeniu, jak i w tym ,,podmienionym",

Prowadzil samodzielną pracownię

rzeźbiarza Jana Schimsera. Będzie

dowskiego (1845­1920), świętego

nowym, są one często używane w

projektową, wspólpracowal również

odnowione jeszcze jedno dzielo J.

Kościola katolickiego. Jest on jedną

parze ­ często jedno stanowi wyja-

ze znanymi lwowskimi architektami

Schimsera, mianowicie nagrobek ku

z najbardziej znanych i zaslużonych

śnienie lub dopelnienie teorii, której

Michalem Lużeckim, Józefem Kaje-

pamięci Agathy Strańskiej (zmarla w

postaci pochowanych na Cmentarzu

,,osią" jest drugie. Oprócz tego wyda-

tanem Janowskim, Adolfem Pillerem.

Lyczakowskim. Urodzony w Sanoku,

je mi się, że są one najpopularniej-

Wśród jego projektów są liczne ka-

cale życie owocnie pracowal we Lwo-

sze spośród pojęć których znacze-

mienice i budynki użyteczności pu-

wie jako proboszcz parafii pw. św.

nia ,,rozciągnięto" i których kryteria

blicznej, na przyklad gmach Muzeum

Mikolaja. Byl zalożycielem zakladu

,,podmieniono". Tak, wiem ­ oprócz

Przemyslu Artystycznego (wspólnie

dla nieuleczalnie chorych, zgroma-

nich są jeszcze dziesiątki, jeśli nie

z J. K. Janowskim), budynek Banku

dzenia sióstr józefitek, filantropem,

setki innych podobnie zmanipulowa-

Naftowego przy ul. L. Sapiehy, czy

opiekunem żebraków i bezdomnych,

nych. Ci którzy dokonali ich ,,daleko

Banku Austro-Węgierskiego przy ul.

zwany we Lwowie ,,księdzem dzia-

posuniętej rekonstrukcji", dbają o to,

Mickiewicza. W 1911 roku odnowil

dów". Beatyfikowany przez papieża

by ich nowe rozumienie, co bardzo

i przebudowal zabytkową Czarną

Jana Pawla II w 2001 roku, kanoni-

ważne ­ w polączeniu z odbiorem

Kamienicę w Rynku 4. Grobowiec

zowany w 2005 roku przez papieża

emocjonalnym wlaściwym ich praw-

Wspólna komisja konserwatorska

Edmunda Żychowicza zbudowala

Benedykta XVI. Pomnik na grobie

dziwemu znaczeniu, zagnieździlo

ocenila wykonanie prac w sezonie

firma Ludwika Tyrowicza.

świętego wykonal lwowski architekt

się w naszej świadomości. Tak jak

2018 roku i zaaprobowala propozycje

Okazaly grobowiec Eweliny

i rzeźbiarz Bronislaw Wiktor. Pomnik

już pisalem ­ jest to dla nich wygod-

ekspertów na nowy sezon 2019 roku.

Beaty z Czackich hrabiny Karnic-

przedstawia Chrystusa z jagnięciem

ne. Dzięki temu mogą odpowiednio

Wybrano do ratowania i renowacji 10

kiej i Feliksa hr. Karnickiego znaj-

na ramionach ­ kompozycja znana

do potrzeb zmienić przedstawiany

nagrobków, grobowców i cennych

duje się przy glównej alei, niedaleko

pod tytulem ,,Chrystus Dobry Pa-

nam wizerunek rzeczywistości (ale

rzeźb figuralnych. Osobno Instytut

Cmentarza Orląt. Neogotycki pomnik

sterz". Dzięki opiece sióstr józefitek

nie samą rzeczywistość), rzucać

POLONIKA planuje objąć opieką

prawdopodobnie wykonal Cyprian

i duchowieństwa katedry katolickiej

nas do walki z nieistniejącymi pro-

znajdujące się na Cmentarzu Lycza-

Godebski. Grobowiec jest znacz-

grób świętego znajduje się w dobrym

blemami, ukrywać te problemy,

kowskim kaplice cmentarne. Jest ich

nie uszkodzony, zaniedbany, ale

1837 roku), ,,wdowy po konsyliarzu

stanie, ale wymaga fachowej kon-

które realnie istnieją, zderzać nas,

na cmentarzu 24 i tworzą razem oka-

zachowaly się jego najważniejsze

apelacyjnym". Nagrobek jest bardzo

serwacji. Osobno komisja konserwa-

dzielić, wykorzystywać. Dzięki uży-

zaly zespól, który w znacznej mierze

części i rzeźby. Dzięki temu na

podobny do wcześniej wymienione-

torska zwrócila uwagę na ogromne

waniu ,,zrekonstruowanych" pojęć

decyduje o wyglądzie artystycznym

pewno uda się przywrócić dawną

go, przedstawia również upadające-

suche galęzie potężnych drzew

i manipulatorskich mechanizmów

calego terenu muzeum. Tym bar-

jego świetność.

go pod krzyżem Chrystusa i znajduje

rosnących obok pomnika. Trzeba je

swoje klęski mogą oni opisywać jako

dziej, że większość znajduje się przy

Inne osiem nagrobków zosta-

się przy tejże alejce.

wyciąć, i jest to zadanie dla admini-

zwycięstwa, a cudze zwycięstwa jako

glównych alejach i bezpośrednio przy

ną odnowione dzięki finansowaniu

Komisja konserwatorska zwró-

stracji cmentarza trudne i wymagają-

klęski. To wlaśnie taki falszywy obraz

wejściu na cmentarz. Prawie każda

Fundacji Dziedzictwa Kulturowego.

cila również uwagę na nagrobek

ce precyzji.

świata jest przyczyną naszego zagu-

z tych kaplic wymaga fachowego re-

Fundacja od lat prowadzi prace kon-

na grobie Wilhelma Jana Wychery

Grupy polskich i ukraińskich kon-

bienia, zabląkania. To wlaśnie z winy

montu i konserwacji. Jest to praca na

serwatorskie na terenie Cmentarza

(1872­1936) i Piotra Józefa Kiniarza

serwatorów już przystąpily do pracy

deformacji w naszych oczach jego

wiele lat, a może i dziesięcioleci. Na

Lyczakowskiego. Dzięki jej stara-

(1879­1940). Ekspresyjną postać

na terenie cmentarza. Są to fachowi

proporcji, kolorów i ksztaltów czę-

razie Instytut POLONIKA skupi się na

niom odnowiono dziesiątki cennych

kobiety wykonano w firmie Henryka

i doświadczeni wykonawcy, od lat

sto mówimy ,,nie", choć należalo by

dwóch kaplicach, mianowicie kaplicy

pomników, wśród nich Juliana Kon-

Periera. Profesor Stanislaw Slawomir

wspólpracujący ze sobą. Ogólne

powiedzieć ,,tak", skręcamy w ślepe

Krzyżanowskich i mauzoleum Bar-

stantego Ordona, Karola Brzozow-

Nicieja przypisuje autorstwo pomnika

kierownictwo i nadzór powierzono,

uliczki, wędrujemy nad przepaścią. W

czewskich. Obydwa obiekty są w sta-

skiego, wszystkie dziela Parysa Filip-

znanemu rzeźbiarzowi lwowskiemu

podobnie jak w latach ubieglych, Ja-

swoich ocenach, slowach i uczynkach

nie znacznego zniszczenia i nie byly

piego, pomnik na grobie Wojciecha

Zygmuntowi Kurczyńskiemu. Do tej

nuszowi Smazie, profesorowi ASP

dajemy się prowadzić falszywym slo-

poddawane pracom remontowym

Kętrzyńskiego.

atrybucji sklania się też lwowski pro-

w Warszawie, i Jurijowi Ostrowskie-

wom i falszywym przewodnikom. Tak

od czasu ich powstania. Pierwsza z

W 2019 roku zaplanowane jest

fesor Jurij Biriulow. Ciekawe, że jest

mu, profesorowi Akademii Sztuki we

będzie dopóty, dopóki nasz zdrowy

nich byla zbudowana wedlug projektu

odnowienie pomników na grobach

to jeden z nielicznych artystycznych

Lwowie.

rozsądek śpi. Wstawaj!