29

www.kuriergalicyjski.com * Kurier Galicyjski * 30 lipca­15 sierpnia 2019 nr 14 (330)

Konferencja Wspólne dziedzictwo

Odwiedzilem tę świątynię w

czono w 1634 roku, a konsekrowano

2009 roku ­ wtedy pokazywal mi ją

dopiero trzydzieści lat później. Ludzie

80-letni kościelny pan Jaroslaw. Na

pielgrzymowali do konwentu, by po-

kulturowe i językowe" w Jastrowiu

sklepieniu nawy i w bocznych kapli-

modlić się przed cudownym obrazem

cach zachowaly się we fragmentach

Matki Bożej Zlotopotockiej, wspo-

W dniach 19­22 czerwca br. w Jastrowiu odbyla się Międzynarodowa Konferencja Naukowa

freski (bylo to piętro zajmowane do

mnianej po raz pierwszy w 1723 roku,

niedawna przez sowiecki klub), któ-

gdy zostal przekazany spod Krakowa

,,Wspólne dziedzictwo kulturowe i językowe". Konferencja jest wynikiem wieloletniej wspólpracy

rych autorstwo przypisywane jest

przez szlachciankę Ostrowską. Po

kilku instytucji naukowych, samorządowych i pozarządowych: Fundacji Slawistycznej, Insty-

szkole Stanislawa Stroińskiego (po

tym, jak obraz ,,zaplakal", wniesiono

tutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Regionalnego Centrum Kultury w Pile, OKJ Ośrodka

roku 1774), przedstawiające sceny

go uroczyście do świątyni i ,,odziano"

Kultury w Jastrowiu, Stowarzyszenia ,,Res Carpathica", Stowarzyszenia Inicjatyw Lokalnych

z życia dominikańskich świętych.

w srebrne szaty, a w XIX wieku ukoro-

,,Horyzont", Nadleśnictwa Jastrowie, Polskiego Towarzystwa Leśnego (Oddzial Nadnotecki)

Na sklepieniu kaplicy Ukrzyżowania

nowano. Oltarz pod obraz ufundowal

oraz Urzędu Gminy i Miasta Jastrowie. Wszystkie wymienione instytucje we wlaściwy dla siebie

Pańskiego zachowaly się malowi-

starosta kaniowski, Mikolaj Potocki,

sposób dzialają na rzecz ochrony materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego

dla, przedstawiające zatwierdzenie

mecenas i awanturnik. W XVII wie-

i językowego. Wydarzenie naukowe towarzyszylo odbywającemu się w tym roku po raz trzy-

zakonu przez papieża Grzegorza

ku w kościele znajdowal się również

III, naprzeciwko zaś kaplicy św. Do-

obraz Matki Bożej Różańcowej, który

dziesty Międzynarodowemu Festiwalowi ,,Bukowińskie Spotkania".

minika ­ uszkodzony fresk św. Jac-

też nawiedzaly liczne pielgrzymki. W

W konferencji wzięlo udzial 34

(Lech Wojciech Szajdak). Poddany

mięci obraz Bukowiny nie tylko jako

ka wypędzającego diabla z dębu.

chórze zakonnym wisialo 10 portre-

prelegentów i prelegentek z Polski

pod dyskusję fenomen doczekal

obszaru polifonicznego, ale również

W tej kaplicy znajdowal się portret

tów świętych dominikańskich ­ pa-

(afiliowanych w siedmiu instytu-

się więc wielowymiarowego oglądu,

polimorficznego, skomplikowanego

(calej postaci) Mikolaja Potockiego.

pieży i kardynalów.

cjach), Ukrainy, Rumunii, Moldawii,

uwzględniającego perspektywę histo-

wewnętrznie, do badania którego

Na chórze zachowalo się malowidlo

Ojcowie dominikanie uniknęli au-

Niemiec i Stanów Zjednoczonych.

ryczną kulturoznawczą, językoznaw-

potrzebne jest stereograficzne ucho

przedstawiające dwóch osobników

striackiej sekularyzacji i przebywali w

Po oficjalnym powitaniu wszystkich

czą, literaturoznawczą, etnologiczną,

i oko, potrafiące wsluchać się w róż-

w z ,,oseledcami", którzy grają na trą-

Zlotym Potoku do 1935 roku, kiedy to

gości część merytoryczna spotkania

politologiczną i geograficzną.

ne glosy i dostrzec zlożone obrazy i

bach. Krajoznawczyni Natalia Ursu

świątynię przekazano parafianom. W

rozpoczęla się wykladem wprowa-

Pierwszy  dzień  konferencji

narracje. Konferencja byla świetną

przypuszcza, że przedstawia ono

tym czasie ich klasztoru, który przez

dzającym w tematykę niematerial-

zamknęla promocja książki ,,Świa-

okazją, by zaprezentować zjawisko

zalożyciela klasztoru Stefana Potoc-

trzysta lat byl drewniany, już nie bylo.

nego dziedzictwa kulturowego, jego

dectwo zanikającego dziedzictwa.

przenikających się dziedzictw, świa-

kiego i jego syna Mikolaja, palących

Ostatniemu wlaścicielowi miastecz-

znaczenia dla rozwoju regionów

Mowa polska na Bukowinie: Ru-

tów nie tyle leżących obok siebie,

fajki.

ka, Aleksandrowi Gniewoszowi, uda-

oraz wplywu na proces budowania

munia ­ Ukraina" autorstwa Heleny

ile wzajemnie się stymulujących i

W czasie moich odwiedzin Zlo-

lo się wywieźć archiwum klasztoru do

tożsamości lokalnych i narodowych

Krasowskiej, Lecha Suchomlynowa

uzupelniających. Naukowcy, którzy

tego Potoku planowano odnowienie

lwowskiego Ossolineum. Stalo się to

(Ewa Wróblewska-Trochimiuk). Na-

i Magdaleny Pokrzyńskiej. W spo-

wzięli udzial w konferencji, nie wy-

utraconych fragmentów malowidel ­

po 1934 roku, gdy w pożarze splonąl

stępnie prof. Helena Krasowska

tkaniu prowadzonym przez Ewę

kazywali jednak naiwnego afektu dla

wykonano nawet szkice. Malowidla w

chór i uszkodzony zostal dach i wnę-

zaprezentowala sylwetkę jednego z

Wróblewską-Trochimiuk udzial wziąl

wielokulturowości, podeszli do niej

prezbiterium zostaly już odnowione.

trza. Na szczęście w miasteczku na

najbardziej znanych polskich buko-

caly zespól autorski, który chętnie

natomiast z wlaściwym naukowym

Dotyczy to również tęczowej arki z

manewrach stacjonowal oddzial

winoznawców, inicjatora konferencji

odpowiadal na nielatwe pytania o

dystansem. Nie jest to sprawa oczy-

wyobrażeniem aniolów, trzymających

Wojska Polskiego, dzięki któremu

poświęconych tej tematyce ­ prof.

herb Pilawa z inicjalami: M (Mikolaj)

pożar szybko ugaszono.

Kazimierza Feleszki. Prelegentka z

P(Potocki) W(Wojewoda) B(Braclaw-

W 1945 roku Polacy ze Zlotego

ogromną pasją, ale również z niema-

ski) S(Starosta) K(Kaniowski). W

Potoku ze swoim proboszczem ks.

lym wzruszeniem (prof. Krasowska

2008 roku przy wejściu do kościola,

Franciszkiem Rozwódem wyjecha-

byla uczennicą i doktorantką prof.

z okazji jego 400-lecia, umieszczono

li na Ziemie Zachodnie. Zabrali ze

Feleszki) opowiadala o naukowym

tablicę na cześć fundatorów świątyni,

sobą cudowny obraz, który obecnie

dziele badacza i jego wyprawach

którą ofiarowali darczyńcy z Polski.

znajduje się w Wabienicach na Dol-

na rumuńsko-ukraińskie pogranicze.

Przypuszczam, że na dzień

nym Śląsku, i nawet, jakimś cudem,

Referatowi towarzyszyla prezentacja

dzisiejszy dzielo odnowienia XVIII-

wielki dzwon. W kościele urządzono

multimedialna, w której pokazano

wiecznych fresków jest zaawanso-

magazyn zboża i skór, a w 1954 roku

niepublikowane dotąd zdjęcia po-

wane, a może nawet już ukończone.

przebudowano go na Dom kultury i

chodzące z archiwum prof. Feleszki.

Gdyby jeszcze udalo się przywrócić

salę kinową. Kościól przedzielono na

W dalszej części konferencji na-

spiczastą wieżę ­ wygląd kościola

kondygnacje. Na parterze odlupano

ukowcy wyglosili referaty omawiające

odpowiadalby  przedwojennemu.

do cegly tynki z malowidlami, przed-

relacje dziedzictwa kulturowego i ję-

A propos, jeśli spojrzymy na świą-

stawiającymi czyny Stefana Potoc-

zykowego (Ilona Czamańska, Joanna

tynie z prawej strony, zauważymy

kiego, zniszczono też organy i pięć

Gorzelana, Lech Suchomlynow, Lilija

Zabolotna), przedstawili efekty badań

wieżyczkę z kręconymi schodami,

bocznych oltarzy. W 1962 roku roze-

nad etnosami, narodami i procesami

która nadaje zabytkowi wygląd mo-

brano sygnaturkę i spiczastą wieżę

narodotwórczymi (Serhii Hakman,

numentalny.

fasadową, którą widać bylo z daleka.

Carol Mohr, Vlad Gafiţa, Krzysztof

etykę badań nad zanikającym dzie-

wista, ponieważ wymaga rozliczenia

Pamiętajmy, że w pobliżu jest

W 1992 roku świątynię zwrócono

Nowak, Radu Florian Bruja). Nie

dzictwem językowym, a także różni-

się z mitami i figurami wlasnej (i naro-

zamek ­ rodowe gniazdo Potockich,

nielicznym katolikom. Ponownie po-

zabraklo również ujęcia studiów nad

ce między prowadzeniem badań na

dowej) wyobraźni, wykroczenia poza

który jest odnawiany przez rezerwat

święcil ją biskup pomocnicy Marcjan

pamięcią (Oskar Czendze), także

Bukowinie ukraińskiej i Bukowinie ru-

osobiste przywiązania i wyobrażenia.

Zamki Ziemi Tarnopolskiej, obok zaś

Trofimiak. Niebawem przywieziono

tą wpisaną w architekturę (Vasyl

muńskiej. Z kolei drugiego dnia kon-

Bez wahania można więc stwierdzić,

niego rezydencja Olszewskich z ma-

tam kopię cudownego obrazu, która

Dżaman) oraz pochylono się nad

ferencji w ,,Dzikiej Zagrodzie" w Miro-

że podczas konferencji ,,Wspólne

lowniczym ogrodem.

dziś znajduje się w prezbiterium.

fenomenem kultury kulinarnej i jej

slawcu odbyly się wyklady terenowe,

dziedzictwo kulturowe i językowe"

związkami z językiem oraz tożsamo-

poświęcone dziedzictwu naturalne-

naukowcy bez zbędnej pomniko-

ścią (Karolina Stempel-Gancarczyk).

mu, będącemu istotnym elementem

manii i czynienia z dziedzictwa kul-

Klub Sportowy Pogoń" Lwów

Spora część referatów poświęcona

dziedzictwa spolecznego. Wspólor-

turowego historycznego skansenu,

glasza nabór chlopców i dziewcząt

byla bukowińskiej imagologii ­ kultu-

ganizatorzy konferencji, dzialający

uchwycili badane zjawisko w jego

rowym i literackim sposobom wyra-

na rzecz ochrony środowiska natu-

dynamice i dialogu ze zmieniającym

do szkólki pilki nożnej

żania samych siebie i innych (Marija

ralnego, pokazali naukowcom, że

i modernizującym się światem. War-

Skab, Marian Skab, Natalya Kolesnik,

dziedzictwo naturalne nie jest jedy-

tością dodaną konferencji byl fakt, że

Yaroslav Redkva, Maryna Fedoryuk,

nie nieruchomym tlem i makietą dla

większość naukowców biorących w

Ihor Hrymalovskyi, Inna Strilets).

spuścizny kulturowej, ale pozostaje

niej udzial ma związek z Bukowiną.

Istotnym tematem konferencji

z nim w dynamicznej relacji, którą

Stalo się to dodatkowym czynnikiem

byly nie tylko poszczególne feno-

również należy odpowiednio ksztal-

sprzyjającym dyskusji o zawartym w

meny dziedzictwa kulturowego (w

tować, a także dbać o jej zachowa-

tytule konferencji określeniu ,,wspól-

tym szczególnie na Bukowinie), ale

nie. W tej części konferencji wyklady

ne dziedzictwo", które sprowokowalo

Szanowni Rodzice!

również namysl nad metodyką ba-

wyglosili: Magdalena Tracz, Maciej

do namyslu nad tym, czyje wlaści-

dań dziedzictwa niematerialnego.

Tracz oraz Krzysztof Dymek. Refe-

wie jest dziedzictwo Bukowiny. Czy

Zarząd Lwowskiego

Naukowcy mówili więc o możliwości

raty te okazaly się doskonalym punk-

,,wspólne" oznacza, że należy do

Klubu Sportowego ,,Pogoń"

naukowej refleksji nad zjawiskiem

tem odniesienia dla dyskusji podczas

wszystkich, a także kto jest za to, co

oglasza nabór chlopców i dziewcząt

Festiwali Bukowińskich (Magdalena

obrad okrąglego stolu (prowadzenie

,,wspólne" odpowiedzialny.

Pokrzyńska, Wladyslaw Strutyński,

Zbigniew Kowalski), poświęconemu

Międzynarodowa  Konferencja

z rocznika 2008-2009

Maria Protsyuk), analizowano dzia-

fenomenowi dziedzictwa kulturowe-

Naukowa  ,,Wspólne  dziedzictwo

do szkólki pilki nożnej.

lania szeroko rozumianych instytucji

go na Bukowinie.

kulturowe i językowe" ­ zadanie

dbających o zachowanie dziedzictwa

Czterodniowa konferencja obfito-

finansowane w ramach umowy

kulturowego (Maria Radziszewska,

wala w naukowe dyskusje, plany na

570/P-DUN/2019 ze środków mini-

Zgloszenia zawodników

Piotr Goldyn), strategie muzealizacji

przyszle badania dziedzictwa kulturo-

stra Nauki i Szkolnictwa Wyższego

oraz szczególowe informacje

dziedzictwa kulturowego (Robert Po-

wego nie tylko na Bukowinie, rozmo-

przeznaczonych na dzialalność upo-

pod telefonem: +38 0632873081

krzyński), a także oddolne i indywidu-

wy o wspólnych publikacjach. Trudno

wszechniającą naukę.

alne inicjatywy mające na celu ochro-

nie odnieść wrażenia, że naukowcy

nę wybranego elementu dziedzictwa

zamknęli obrady, zachowując w pa-

Ewa Wróblewska-Trochimiuk