img
8
Kurier kulturalny
30 sierpnia­16 września 2019 nr 15­16 (331­332) * Kurier Galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Festiwal Dziedzictwo Kresów 2019
Na przelomie lipca i sierpnia w różnych miejscowościach Ziemi Lubaczowskiej i Pod-
karpacia odbywala się kolejna edycja Festiwalu Dziedzictwa Kresów. W ramach fe-
stiwalu mialy miejsce wydarzenia kulturowe i artystyczne. Jak uważają organizatorzy
imprezy, pamięć o dawnych Kresach trzeba kultywować i pielęgnować, aby nie uszla
w zapomnienie. Celem festiwalu jest m.in. integracja środowisk kresowych oraz prze-
kazanie tradycji kresowych mlodzieży. Organizatorem wydarzenia już tradycyjnie jest
Gmina Lubaczów i Samorząd Województwa Podkarpackiego.
powstają filmy, książki, a o miastecz-
lecz aby dzięki odczytom, prelek-
ANNA GORDIJEWSKA
kach mówi się mniej. My chcemy
cjom przywolywać również wielkie
tekst
sięgnąć do malych miejscowości.
postacie. Na początku chcielibyśmy
WLODZIMIERZ GORDIJEWSKI
Chodzi nam o to, żeby pokazać
przypomnieć dwie z nich. Pierwsza,
zdjęcia
perspektywę zupelnie zapomnianą,
to Tymon Terlecki, wielki znawca i
obraz tych szczególnych miejsc. W
teoretyk teatru, urodzony w Prze-
W ramach przedsięwzięcia od-
tym roku przywolaliśmy do pamięci
myślu, pisarz, który większość
bylo się m.in. Ogólnopolskie Spo-
Niemirów i Horyniec- Zdrój. Co lączy
swojego życia spędzil we Lwowie,
tkanie Środowisk Kresowych, Pik-
te dwie miejscowości? Te miejsca,
a potem na emigracji w Anglii. Dru-
nik ,,Retro", Potańcówka ,,Dawnych
zwlaszcza w okresie międzywojen-
znakomitą postacią jest rodowi-
zabaw czar" i III Forum ­ Polacy na
nym, byly znane jako uzdrowiska,
ta wilnianka prof. Irena Slawińska,
Wschodzie. Uczczono 135 lat linii
które rozwijaly się bardzo prężnie.
szczególnie ważna dla mnie, ponie-
kolejowej ,,Jaroslaw-Sokal". Mialo
Opowieść o nich uzupelnila wystawa,
waż jestem uczniem pani profesor.
miejsce spotkanie z Anną Smólką,
prezentująca nigdzie nie publikowane
Jest to osoba niezmiernie ciekawa,
Agnieszką Rybak i Tomaszem Kubą
widokówki z tych uzdrowisk. Niestety,
absolwentka Uniwersytetu Stefana
Kozlowskim. Uczestnicy wyruszali w
wspólczesność jest inna i Niemirów
Batorego, krytyk teatru, jedna z
rajd rowerowy, poznawali ,,Dziedzic-
wygląda już zupelnie inaczej.
największych, obok Stefanii Skwar-
two polskiego harcerstwa" i historię
czyńskiej, uczonej, która zajmowala
kresowych miasteczek. Dla dzieci
W  ramach  Festiwalu
Rozmowa z dyr. Centrum Kulturalnego w Przemyślu Janu-
się teatrem.
przygotowano warsztaty kulinarne
Dziedzictwo Kresów jest też
szem Czarskim
,,Strudle, bajgle, piszingery". Odbyl się
projekt teatralny.
Na zakończenie festiwa-
Tak, w ramach festiwalu mamy
również plener malarski z Lwowskim
Slowackim, to musimy pamiętać
dziedzictwo, bez którego nie można
lu odbyla się wielka plene-
projekt teatralny. W tym roku prezen-
Towarzystwem Przyjaciól Sztuk Pięk-
skąd oni wyrastają.
mówić o wspólczesnym teatrze pol-
rowa impreza z konkursem
towaly się zespoly z Wilna, Przemy-
nych. W tegorocznej edycji wystąpily
skim. I to w każdym aspekcie, nie
kulinarnym. Czy cieszyl się
Czym jest festiwal?
śla i Lwowa. Polskie Studio Teatralne
zespoly folklorystyczne z Ukrainy,
Festiwal jest spowodowany ak-
tylko repertuaru, ale także sztuki
zainteresowaniem?
w Wilnie, którego kierownikiem jest
Tak, na zakończenie festiwalu na
Litwy i Bialorusi oraz Warszawskie
tywnością różnych poziomów samo-
aktorskiej. Taki jest cel i takie jest
niezastąpiona Lilia Kiejzik, zapropo-
bloniach pod Lubaczowem odbyly się
Combo Taneczne. Odbyl się koncert z
rządów. Wlączyl się do tego bardzo
zalożenie festiwalu.
nowalo monodram ,,Ziuk! Wspomnie-
koncerty, targi i jarmarki, które cieszą
okazji 80. rocznicy urodzin Czeslawa
aktywnie samorząd woj. podkarpac-
Jak wyglądala tegorocz-
nie o Marszalku" Alwidy Antoniny
się wielką popularnością. Wśród nich
Niemena w wykonaniu solistów i grup
kiego. Coraz większy jest udzial Mini-
na edycja?
Bajor w wykonaniu Edwarda Kiej-
­ zorganizowany przez nas konkurs
mlodzieżowych. Na zakończenie na
sterstwa Kultury i Dziedzictwa Insty-
Jest to aktywność glównie samo-
zika. Teatr Fredreum z Przemyśla
kulinarny, poprzez który chcemy ,,od-
bloniach Kresowej Osady w Baszni
tut ,,Polonika". Treścią tego festiwalu
rządu. Centrum Kulturalne w Prze-
przedstawil spektakl ,,Babcia winna"
kurzyć" zapomniane receptury wla-
Dolnej przedstawiono rekonstrukcję
jest mnóstwo różnych dzialań. Otóż,
myślu jest częścią samorządu woje-
Wiktora Budzyńskiego. Fredreum
śnie z tych ziem, które po części są
Bitwy pod Zadwórzem. Wielkim zain-
w ramach festiwalu dzieją się takie
wódzkiego. W ramach tego festiwalu
­ to leciwy teatr z ponad stuletnią
ziemiami kresowymi.
teresowaniem podczas Finalu Festi-
rzeczy jak m.in. rozpoczęcie restau-
realizujemy kilka elementów, takich
tradycją. Jest czymś szczególnym
walu Dziedzictwa Kresów cieszyly się
racji różnych pomników, wyjeżdżają
jak inauguracyjny koncert poświęcony
Odkurzyć, trafnie to Pan
­ myślę, że przywolaniem czasu
konkursy kulinarne ­ ,,Kresowe Jadlo"
grupy, żeby porządkować cmentarze,
Stanislawowi Moniuszce z okazji dwu-
określil!
Odkurzyć, no tak (śmieje się).
przeszlego. Zespól pojawil się z jed-
i ,,Niejedno oblicze Podkarpackiego
odnawiać zapomniane miejsca. Ale
setnej rocznicy urodzin kompozytora.
Najpierw potrawy byly przygoto-
noaktówką Wiktora Budzyńskiego,
Proziaka".
także przedstawia się różne treści w
Ten koncert odbyl się w miejscu szcze-
wane i można je bylo degustować.
Podczas tego festiwalu uczest-
W wyniku konkursu wybierane
niczylam w projekcie teatralnym w
najsmaczniejsze i najciekawsze
Przemyślu. Centrum Kulturalne w
potrawy, a potempublikowane
Przemyślu jest wspólorganizatorem
przepisy tych dań. Chcemy aby byly
przedsięwzięcia. O wypowiedź po-
utrwalone i obecne w jadlospisach.
prosilam dyrektora przemyskiego
Poszukiwanie dobrej i szczególnej
CK Janusza Czarskiego.
receptury ma wymiar, powiedzialbym,
gospodarczy dziedzictwa kresowe-
Panie Dyrektorze, od ilu
go. W konkursie, który organizujemy,
lat jest organizowany Festi-
biorą udzial także kola gospodyń
wal Dziedzictwo Kresów?
wiejskich. Uważam, że jest to feno-
Festiwal jest projektem, który
men, który odradza się i aktywizuje.
rozpocząl się kilkanaście lat temu.
Przed konkursami organizujemy spo-
Narodzil się w samorządzie Ziemi
tkanie, które nazywamy seminarium.
Lubaczowskiej, a glównym sprawcą
Uczestniczącym w nim staramy się
tego przedsięwzięcia jest wójt gmi-
opowiedzieć o kontekście, w którym
ny Lubaczów. Na początku glównie
te potrawy powstawaly ­ kulturowym,
kreowano jadlo, później impreza za-
Aktorzy Polskiego Teatru Ludowego we Lwowie z Anną Seniuk
obyczajowym i historycznym. Semi-
częla rozrastać się w nowe projekty.
narium jest bardzo popularne i coraz
postaci wystaw, odczytów, spektakli
gólnym, w cerkwi na pograniczu w Ra-
urodzonego w Stanislawowie twórcy
Nazwa tego festiwalu ma sięgać
więcej osób bierze w nim udzial. Na-
teatralnych, prezentowania potraw,
drużu, która niedawno zostala wpisa-
fenomenu ,,Lwowskiej Fali". Przyje-
do różnych rejestrów, treści czyli
wiązaliśmy kontakt z kilkoma szkola-
które są też dziedzictwem kultury.
na na listę światowego dziedzictwa
chal również nasz ulubiony Polski
tego, co nazywamy dziedzictwem
mi gastronomicznymi na terenie Pod-
I to wszystko tworzy treść i zakres
UNESCO. W tym roku wystąpili Bo-
Teatr Ludowy ze Lwowa ze sztuką
Kresów. Bez identyfikacji tego dzie-
karpacia i w następnym edycjach za-
festiwalu.
guslaw Morka, Agnieszka Kozlowska
Pierre Chesnot a ,,Czarujący lajdak".
dzictwa niemożliwe jest określenie
prosimy mlodzież ze szkól do wzięcia
i Artur Janda. Artystom akompaniowala
To przedstawienie zaszczycila swoją
tożsamości wspólczesnej Polski, a
Dzisiaj jesteśmy świadka-
udzialu w tym konkursie. Chcemy za-
Orkiestra Kameralna Alla Vienna pod
obecnością znana polska aktorka te-
także Polaków. Ważne jest też, aby
mi części tego festiwalu, tej,
chęcić przyszlych kucharzy, aby już
dyrekcją prof. Adama Manijaka.
atralna i filmowa Anna Seniuk. Mamy
pojęcie Kresy nasi sąsiedzi ­ Ukra-
którą aktywnie buduje prze-
w trakcie edukacji sięgali po, mimo
Natomiast w malej miejscowości
nadzieję, że projekt teatralny będzie
ińcy czy Bialorusini ­ nie traktowali
myskie Centrum Kulturalne.
zapomniane, ale ustabilizowane
Tak, w ramach festiwalu odbyl
Cieszanów odbyl się kolejny frag-
trwal. Mamy plany na przyszlość.
jako ekspansji Polski. Ten projekt
i sprawdzone, przepisy potraw trady-
się dzień teatralny. Nie muszę wy-
ment projektu, który realizujemy pod
kulturowy ma zbudować, wzmocnić
Czy mogę prosić o uchy-
cyjnej kuchni kresowej.
jaśniać, że tradycja wlaśnie kreso-
nazwą ,,Historia miasteczek kreso-
czy przywrócić to, na czym buduje-
lenie rąbka tajemnicy?
wego teatru, w tym takich miast jak
wych". Miasta kresowebardziej
Chcemy, by w tej części teatral-
my wspólczesność czy przyszlość.
Dziękuje serdecznie za
Lwow i Wilno, jest wspaniala. Jest to
opisywane i objęte pewną refleksją,
nej pojawialy się nie tylko teatry,
Jeśli mówimy o Mickiewiczu czy
rozmowę.