19

www.kuriergalicyjski.com * Kurier Galicyjski * 30 sierpnia­16 września 2019 nr 15­16 (331­332)

Silaczka z Żytomierza

aktywnego dzialacza kolonii polskiej

W Charkowie zapoznal się z jedną z

w Charkowie Jana Tobolkiewicza

najbardziej wplywowych ówczesnych

syna Franciszka (1844­1915), który

polskich rodzin ­ Polutów, poślubia-

od 1869 roku pracowal na stanowi-

jąc Jadwigę córkę Grzegorza, siostrę

sku urzędnika państwowego, miesz-

charkowskiego profesora Jerzego

W Polsce zakończyly się wlaśnie obchody 450.

kając w różnych miastach Imperium

Poluty. Możliwe, że ta znajomość

rocznicy zawarcia Unii Lubelskiej. Glówne uro-

Rosyjskiego, w tym przez wiele lat w

otworzyla przed mlodym absolwen-

Tahanrohu. Tam zawarl malżeństwo

tem charkowskiego uniwersytetu

czystości odbyly się w Lublinie, bo wlaśnie w

z niejaką Franciszką, gdzie przyszli

szansę kariery zawodowej, choć nie

na świat jego synowie: Aleksan-

należy wykluczać jego wlasnych za-

tym mieście 1 lipca 1569 r. na Zamku Lubelskim

der (ur. 17.04.1882), Sylwester (ur.

let, takich jak uzdolnienie i gruntowna

30.12.1884), Walerian (ur. 1888) i

wiedza w zakresie prawa.

podpisano akt sojuszu polsko-litewskiego, two-

Wiktor.

Przez wiele lat pracowal w Oren-

W latach 90. XIX wieku Jan

burgu, gdzie zmarl 5 lutego 1913

rzącego potężny organizm państwowy ­ Rzecz-

Tobolkiewicz wraz z rodziną zostal

roku, po czym, na prośbę rodziny

skierowany do pracy w sądownictwie

Polutów, cialo zmarlego zostalo prze-

pospolitą Obojga Narodów.

do Sum i Bielgorodu, a od 1901 roku

wiezione do Charkowa i pochowane

przebywal w Charkowie. Tutaj też jego

na miejscowym katolickim cmenta-

synowie uczęszczali do pierwszego i

rzu. W Charkowie od tego czasu na

Wśród wielu imprez kulturalnych

drugiego charkowskiego gimnazjum.

stale zamieszkali jego żona Jadwiga

i spotkań międzynarodowych, jakie

O Sylwestrze w ,,Biograficznym slow-

i syn Antoni.

mialy miejsce w trakcie lubelskich

niku dawnych wychowanków Pierw-

Przez wiele lat w Charkowie na

uroczystości warto zwrócić uwagę na

szego Charkowskiego Gimnazjum"

stanowisku realnego czlonka Char-

koncert Polskiego Dziecięcego Teatru

pisano, że w październiku 1903

kowskiej Izby Sądowej pracowal

Lalek ,,ModernPol" przy Żytomierskim

roku zostal przyjęty do VII klasy, a

Wladyslaw Dombrowski syn Kaspra

Obwodowym Związku Polaków na

ostatecznie I gimnazjum ukończyl w

(1842­1903), który ten urząd piasto-

Ukrainie pt. ,,Unia Lubelska w oczach

uczniów z Żytomierza". Koncert od-

byl się w dniu 6 czerwca br. w Domu

Kultury LSM przy ul. Konrada Wal-

lenroda, a dzień wcześniej w Szkole

Podstawowej nr 21 w Lublinie.

Bylo to widowisko slowno-mu-

zyczne przygotowane przez nauczy-

cielkę języka polskiego w Żytomierzu

Wiktorię Zubarewą, która od kilku

lat prowadzi zalożony przez siebie

Teatr ,,ModernPol". Teatr powstal

jemnością odnotowujemy fakt uhono-

Wiktoria Zubarewa należy do

przy wspólpracy i pomocy ze strony

rowania Wiktorii Zubarewej medalem

mlodego pokolenia, ale reprezen-

Fundacji Pomocy Szkolom Polskim

700-lecia Miasta Lublina. Uroczysty

tuje ginący gatunek nauczycieli z

na Wschodzie w Lublinie, dlatego też

akt wręczenia tego medalu odbyl się

powolania, którzy nie liczą swojego

1905 roku. Następnie trzej synowie

wal przez wiele lat do śmierci, która

rokrocznie czlonkowie zespolu na

wlaśnie 6 czerwca 2019 r. w Domu

czasu spędzonego z dziećmi i mlo-

Jana Tobolkiewicza podjęli studia na

nastąpila w 61 roku życia 13 czerwca

zaproszenie Fundacji przyjeżdżają

Kultury w Lublinie.

dzieżą zarówno w szkole, jak i poza

miejscowym uniwersytecie. Najstar-

1903 roku przy ulicy Blagowiesz-

na początku wakacji do Lublina i za

Warto przy tej okazji przypo-

szkolą. Dla takich ludzi praca nie jest

szy z nich Aleksander Tobolkiewicz

czeńskiej w Charkowie, w szpitalu

każdym razem z ciekawym przedsta-

mnieć, że Wiktoria Zubarewa już w

zawodem, ale slużbą spoleczną. Ta

ukończyl studia na Wydziale Fizyko-

dra Dawidowicza. Poświęcając się

wieniem.

2012 r. zostala nagrodzona w War-

mloda, pelna energii dziewczyna

Matematycznym, pracując w latach

karierze zawodowej, nigdy nie zalo-

Koncert, który odbyl się 6 czerw-

szawie przez Spoleczną Fundację

zdumiewa swoimi pomyslami, pra-

1909­1912 jako wykladowca fizyki

żyl rodziny. W Charkowie mieszkal

ca w Lublinie zasluguje na uwagę nie

Pamięci Narodu Polskiego orderem

cowitością i nowatorskimi metodami

Polonia Mater Nostra Est za szcze-

i matematyki w Sumach oraz od

przynajmniej od 1861 roku, kiedy to

tyle ze względu na walory artystycz-

pracy. To, co robi, wykracza daleko

1913 roku w Czuhujowie. Sylwester

otrzymal zatrudnienie jako referent

ne, chociaż ich nie brakowalo, co ze

gólne zaslugi w walce o prawdę hi-

poza granice jej zawodowych obo-

i Walerian na wzór ojca studiowali

w Izbie Skarbowej. W latach 1864­

względu na sam fakt zainteresowania

storyczną i godność narodu polskie-

wiązków. O tym jak wygląda jej dzień

prawo. Brak wiadomości o najmlod-

1866 zostal powolany do zarządu

żytomierskiej mlodzieży sprawami

pracy pisząca te slowa mogla prze-

szym z synów, Wiktorze.

akcyzą, a następnie na księgowego.

polskich rocznic i jubileuszy. Nie jest

konać się w 2016 r, kiedy z ramienia

Natomiast Jan Tobolkiewicz w

Ostatecznie uzyskal posadę czlonka

to pierwszy tego rodzaju przypadek.

Fundacji uczestniczyla w konferencji

Charkowie od 1901 roku pracowal

w Charkowskiej Izbie Sądowej.

Rok temu zespól przyjechal z pro-

metodycznej dla nauczycieli języka

jako sędzia przy III Państwowym

Niejako calunem tajemniczości

gramem poświęconym 100. rocznicy

polskiego w obwodzie żytomierskim i

departamencie Charkowskiej Izby

owiane są losy prokuratora Charkow-

odzyskania przez Polskę niepodle-

musiala podporządkować się harmo-

Sądowej, gdzie pozostawal nieprze-

skiego Okrężnego Sądu Franciszka

glości, dwa lata temu z programem o

nogramowi dnia, zaproponowanemu

rwanie do 1914 roku. Wśród miej-

Ossowskiego. Brak wiadomości na

Lublinie (700-lecie miasta), a jeszcze

przez Wiktorię. W ciągu jednego

scowej kolonii polskiej byl znany ze

temat daty jego urodzin i śmierci oraz

wcześniej przedstawil mieszkańcom

dnia miala ona czas na przeprowa-

szczególnego zatroskania o dzieci,

początków studiów i pracy zawodo-

Lublina sylwetkę swojego żytomier-

dzenie kilku lekcji planowych, w tym

organizując z wlasnych środków oraz

wej. Udalo się jedynie ustalić, że w

skiego bohatera Franciszka Brze-

jedną koleżeńską dla nauczycieli z

ofiar dobroczyńców prezenty z racji

1896 roku jako urzędnik państwowy

zickiego, bylego więźnia sowieckich

obwodu. Potem wyglosila prelekcję

św. Mikolaja, oraz świąt Bożego Na-

pracowal w Kutajsku, gdzie możliwie

lagrów i niemieckiego obozu zaglady

na temat nowoczesnych metod na-

rodzenia, o czym także informowaly

zawarl malżeństwo z Walerią z Ka-

w Majdanku kolo Lublina. Wszystko

uczania i dzielila się z nauczycielami

miejscowe gazety.

renickich, gdyż wlaśnie w Kutajsku

to jest zaslugą przede wszystkim

swoją wiedzą, zdobytą na kursach

Wiele też nadziei pokladano w

przyszedl na świat jego starszy syn

kierowniczki zespolu Wiktorii Zubare-

w Lublinie i Warszawie. Następnie

nim, jeśli chodzi o troskę i opiekę nad

Wladyslaw Wlodzimierz. Następnie

wej, która ucząc języka polskiego w

miala zajęcia z języka polskiego z

dziećmi, gdy do Charkowa zaczęli

Franciszka Ossowskiego skierowa-

pięciu żytomierskich szkolach potrafi

grupą doroslej mlodzieży i próbę

nadciągać pierwsi wygnańcy z ziem

no w charakterze prokuratora do

zainteresować dzieci i mlodzież tak

z grupą dzieci z ,,ModernPol", po

Rzeczypospolitej. Jednak niespo-

Charkowa, gdzie jego syn ukończyl

zdawaloby się odleglymi dla nich te-

czym udala się do siedziby Radia

dziewanie dla wielu 7 lutego 1915

I gimnazjum oraz studia medyczne

matami jak polskie obchody rocznico-

Żytomierz, gdzie przeprowadzala

roku w 71 roku życia charkowski

na uniwersytecie. W Charkowie ro-

we. Dzięki ciężkiej pracy nauczycielki

jakiś wywiad. Wieczorem poszla z

dobroczyńca dzieci zmarl. Zostal po-

dzina Ossowskich doczekala się 22

w takich instytucjach oświatowych jak

uczestnikami konferencji metodycz-

chowany na miejscowym cmentarzu.

lipca 1902 roku narodzin córki Ireny

Szkola Ogólnoksztalcąca nr 27 oraz

nej do teatru. Takie sprawy jak obiad

Stosunkowo największą karierę

Heleny.

Szkola nr 12 w Żytomierzu, Koledż

czy kolacja byly zalatwiane w biegu

w sądownictwie zdobyl późniejszy

Z Charkowem związanych jest

Handlowo-Ekonomiczny,  Humani-

i przy okazji.

radca tytularny oraz czlonek Oren-

również kilku sędziów, którzy po od-

styczne Gimnazjum nr 1 oraz Polska

W życiu Wiktorii jest jednak miej-

burskiego Okrężnego Sądu Mateusz

rodzeniu się państwa polskiego w

Szkola Sobotnio-Niedzielna im. I. J.

sce na sprawy osobiste i rodzinne.

Frąckiewicz. Pochodzil z chlopskiej

1918 roku udali się do wolnej ojczy-

Paderewskiego przy Żytomierskim

Niemniej, zawodowe zaangażowa-

rodziny i urodzil się 19 kwietnia 1862

zny, aby i tam dzielić się wlasnym do-

Obwodowym Związku Polaków na

nie Wiktorii Zubarewej, jej stosunek

roku w Suwalkach w rodzinie To-

świadczeniem i wiedzą prawną. Choć

Ukrainie dzieci i mlodzież polskiego

do dzieci i mlodzieży zasluguje na

masza, która za udzial w powstaniu

nie wszyscy zdobyli wybitne zaslugi

pochodzenia nauczyly się pięknej

najwyższe uznanie i może być wzo-

1863 roku zostala zeslana w gląb

w obronie prawdy i sprawiedliwości,

polszczyzny. Jej pelne oddanie spra-

rem dla innych nauczycieli, zwlasz-

Rosji. Dzięki mlodzieńczej determi-

zwlaszcza tych najbardziej bezbron-

wie odrodzenia języka polskiego

cza tych, którzy wszystko przeliczają

nacji ukończyl gimnazjum w Mariu-

nych i pokrzywdzonych, to również o

na Żytomierszczyźnie oraz owocną

go. Wiktoria wspólpracuje bowiem z

na pieniądze.

polu, gdzie przebywala rodzina, a od

nich warto wspomnieć na kanwie ni-

wspólpracę z placówkami kulturalno-

Instytutem Pamięci Narodowej w za-

ALICJA OMIOTEK

1884 roku rozpocząl studia prawni-

niejszych opracowań. Jednak to już

oświatowymi w Lublinie dostrzegly

kresie historii najnowszej, dotyczącej

Fundacja Pomocy Szkolom Polskim

cze na charkowskim uniwersytecie.

temat na kolejną opowieść.

także wladze tego miasta, bo z przy-

Polaków na Kresach.

na Wschodzie w Lublinie