31

www.kuriergalicyjski.com * Kurier Galicyjski * 30 sierpnia­16 września 2019 nr 15­16 (331­332)

Lwów ­ miasto mojego dzieciństwa,

Dla nas Polska to byl inny świat

tam jest czym oddychać

Wspomnienia Ireny Gorpynicz, Ludmily Wolskiej,

Wspomnienia Wiktorii Oryszczyn

Franciszka Borowskiego i Józefa Wolskiego

z domu Czernyszewicz

Mama Halina urodzila się 1921

JUREK DUTKO

roku, ukończyla instytut w Kijowie.

Znala dużo języków. W czasie wojny

Urodzilam się w 1950 roku we

poszla do obozu koncentracyjnego za

Lwowie ­ pięknym mieście z bogatą

mlodszą siostrę. Uratowala ją dobra

architekturą i historią. Kocham to mia-

Niemka. Po powrocie z obozu praco-

sto. Na Lewandówce spędzilam dzie-

wala jako księgowa. Jednak wladza

ciństwo, wtedy to jeszcze byla wieś

sowiecka ją prześladowala. Mama

blisko Lwowa. Mieszkalo tam bardzo

zmarla, gdy mialam póltora roku. Nie

dużo Polaków. Wielu prowadzilo

wiem, gdzie jest pochowana.

gospodarstwa. Przez dwa lata cho-

Rodzina Wolskich

wie". W szkole nikt nam o Polsce

DMITRIJ GORPYNICZ

nie mówil. O niej opowiadala babcia

Urodziliśmy się w różnych miej-

i wujek Franciszek, że to religijny i

scach, ale lączy nas Nowogród Wo-

kulturalny kraj, ojczyzna papieża. Dla

lyński, ponieważ to jest nasz dom

nas to byl inny świat.

rodzinny. Mamy wspólnych przod-

W domu zgodnie z katolicką tra-

Rodzice, Halina i Stanislaw

ków, a w naszych żylach plynie pol-

dycją, Wigilię zaczynamy od oplatka,

ska krew.

przeprosin, życzeń. Po wieczerzy

Tata Stanislaw (ur. w 1907 r.) za

dzilam do polskiej szkoly średniej nr

to, że byl Polakiem i mówil praw-

30, a kiedy ją zamknęli uczylam się w

dę, zostal zeslany na Syberię. Po

szkole nr 24. Ukończylam sześć klas

trzech latach udalo mu się stamtąd

polskiej szkoly. Do dziś pamiętam

uciec. Walczyl na froncie w czasie

wiersze i piosenki, których się uczy-

II wojny światowej. On wrócil, ale

liśmy np.: ,,Spotkal katar Katarzynę",

jego bracia polegli. W domu tata

,,Cóż to tam za chlopczyk...".

jednak nie mial spokoju. Pamiętam

z dzieciństwa, że zawsze za nami

chodzila policja. Zginąl pod kolami

pociągu w 1956 roku, akurat wte-

Prababcia Stanislawa Kar-

dy, gdy chcieliśmy wyjechać do

pińska (po mężu Cal-Calko).

Polski.

Kościól św. Stanislawa Biskupa w Lebiedilce

Miala pistolet z wygrawero-

Zostalam sierotą. Do 1966 roku

wanym swoim imieniem

idziemy na pasterkę. Świętujemy też

Nasi pradziadkowie Stanislaw i

bylam w internacie.

powstania warszawskiego i Dzień

Wielkanoc, Zielone Świątki, Boże

Stanislawa Cal-Calko (panieńskie

Moja babcia byla Polką, rozma-

Wojska Polskiego. Jest wtedy uro-

Cialo. Obchodzimy także inne polskie

nazwisko prababci Karpińska) po-

wiala tylko po polsku, tak jak tata. To

czysty obiad i modlitwa za tych, którzy

święta: w maju Dzień Konstytucji 3

chodzili z Lebiedilki (Lebediwki).

oni tlumaczyli mi, że jak ktoś mówi

zginęli w obronie Polski.

maja, Dzień Matki, w sierpniu wybuch

W latach 1925­1927 wybudowano

po polsku, to jest Polakiem, tak, żeby

tam kościól pw. św. Stanislawa Bi-

mogla to pojąć moja mala dziecięca

skupa. Mieszkańcy mówią, że po-

glowa. Obchodziliśmy tylko święta

zwolenie na budowę podpisal sam

religijne, bo narodowych nie można

Wlodzimierz Iljicz Lenin. Ludzie

bylo. Chodzilam do kościola na nabo-

pracowali w kolchozie, jedni orali,

żeństwa majowe, czerwcowe, a spo-

drudzy doglądali bydla, jak to na

wiadalam się zawsze w kąciku, żeby

wsi.

nikt nie widzial.

W  Nowogrodzie  Wolyńskim

Bycie Polką to dla mnie duma i

Odręcznie napisany wiersz

mieszkalo dużo Żydów, Polaków i

radość.

,,Cóż to tam za chlopczyk..."

Ukraińców. W jakim języku rozma-

wialiśmy? Kto jaki język znal, to w

takim i rozmawial.

Wiedzieliśmy, że jesteśmy Pola-

kami i nie baliśmy się o tym mówić.

Zaświadczenie o aresztowaniu Stanislawa Wolskiego z 20

Byliśmy z tego dumni.

października 1937 r. i o jego pobycie w więzieniu do 28

Nasza rodzina przeżyla tragedię

lutego 1943 r.

w czasach komunistycznych: dziad-

ków Stanislawa Wolskiego i Wacla-

wa Karpińskiego represjonowano w

1937 roku. Zostali rozstrzelani.

Prababcia Stanislawa pelni-

la slużbę w Wojsku Polskim w 29

Pulku Piechoty, byla sygnalistką,

brala udzial w operacji berlińskiej.

Pradziadek Stanislaw bral udzial w

bitwie pod Stalingradem i w zdoby-

waniu Berlina. Byl ranny. Otrzymal

W pierwszej kasie w szkole nr 30 we Lwowie, rok szkolny

Order Czerwonej Gwiazdy.

1957­1958

Dziadkowie znali oczywiście

język polski, pisali i czytali w tym

języku, modlili się i śpiewali pieśni

kościelne.

My lubiliśmy Adama Mickiewicza,

Pamiątka od babci i cioci,

na przyklad ,,Polaly się lzy...", slucha-

Zaświadczenie o rehabilitacji Stanislawa Wolskiego wyda-

którą Wiktoria Oryszczyn

liśmy Niemena, jego ,,Snu o Warsza-

ne w 1968 r.

dostala na ósme urodziny