40

Z pamiętnika podróżnika

30 sierpnia­16 września 2019 nr 15­16 (331­332) * Kurier Galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Sprzątanie w tartakowie

28. Piesza Pielgrzymka z Ukrainy

na Kalwarię Paclawską

Kolo Sokala w dawnym województwie belskim, a dziś w obwodzie lwowskim, leży Tartaków.

Niedzielnym porankiem 11 sierpnia od kościola św. Józe-

Miasteczko znane bylo ze swych hucznych jarmarków, z kościola z cudownym obrazem

fa w Trzcieńcu kolo Mościsk strartowala 28. Piesza Piel-

i wspanialego palacu rodziny Lanckorońskich. Od 27 lipca do 3 sierpnia w palacu przebywali

grzymka z archidiecezji lwowskiej do sanktuarium Męki

wolontariusze, by oczyścić zabytek i poszukiwać możliwości jego rewitalizacji. Ale najpierw

Pańskiej i Matki Bożej w Kalwarii Paclawskiej.

krótka informacja o palacu ­ fragment z książki ,,Polskie zamki i rezydencje na Ukrainie"...

ważniejsze ­ to być razem, aby się

KONSTANTY CZAWAGA

DMYTRO ANTONIUK

modlić ­ zaznaczyl biskup Kawa.

tekst i zdjęcia

tekst i zdjęcia

­ Już 21. raz uczestniczę w tej

pielgrzymce ­ powiedziala Roma

Lwowski  biskup  pomocniczy

W centrum Tartakowa leży ol-

Duda z parafii katedralnej we Lwo-

Edward Kawa, który przewodniczyl

brzymi park, który zaczyna się od

wie. ­ Kiedyś wychodziliśmy z ka-

Mszy św., wezwal pielgrzymów, by

wejścia przez zniszczoną wprawdzie,

tedry lwowskiej. Pielgrzymka mnie

świadczyli o swojej wierze, również

ale jeszcze wciąż wspanialą bramę.

bardzo podnosi na duchu. Żyjemy od

wiary swej bronili.

W glębi parkowej zieleni widoczne

Kalwarii do Kalwarii. Wydaje mi się,

­ My sami zaniedbujemy codzien-

są olbrzymie ruiny. W drugiej polowie

że jak idziesz na Kalwarię, to jesteś

ną modlitwę ­ mówil. ­ W naszych

XVII wieku jeszcze stal tu potężny

w niebie. Bóg takie laski nam daje.

domach modlitwy dzisiaj brakuje. To

zamek, w którym pierwotnie mieszkal

Nie ma slów.

w naszych domach brakuje dziś Slo-

­ Chodzimy razem ­ dodaje jej

wa Bożego, modlitwy wspólnotowej,

zalożyciel Krystynopola (dziś Czer-

koleżanka Krystyna Cap. ­ To ona

rodzinnej. To w naszych umyslach, w

wonograd) Kazimierz Szczęsny Po-

mnie namówila na Kalwarię. W tym

naszych sercach brakuje dziś życia

tocki. Ponieważ miasto mialo przywi-

roku idę już 19 raz. Jak Bóg da, to w

laską Bożą.

lej handlowy, a na jarmarkach rozkla-

następnym roku będzie 20 raz. Bar-

­ Pielgrzymka na Kalwarię Pa-

dali swe kramy kupcy ze Wschodu,

dzo, bardzo jestem zadowolona. Je-

clawską z archidiecezji lwowskiej

przed pierwszym rozbiorem Polski

stem chora, a jak tylko na Kalwarię,

jest kontynuacją pewnej tradycji.

bylo ono większe od sąsiedniego

to od razu zdrowa.

Kiedyś tereny, gdzie ta pielgrzymka

Sokala. Przebudową rezydencji zająl

­ Od razu skrzydla Pan Bóg daje

się zaczyna, należaly do archidie-

się wnuk pierwotnego wlaściciela ­

i lecimy ­ stwierdza Roma Duda.

cezji przemyskiej ­ powiedzial dla

Franciszek Salezy Potocki. Do 1951

roku wokól rynku staly jeszcze stare

kamienice, a w centrum wznosila się

wieża ratuszowa.

Po tym, jak Potoccy sprzedali

miasto Ponińskim, Tartaków kilka

Charytatywna fundacja ,,Sofos"

drogę dla karet przed fasadą palacu;

razy zmienial wlaścicieli. W 1896

na czele z jej prezesem Jurijem

odkryli widok na palac ze wszystkich

roku Zbigniew Lanckoroński prawie

Woroneckim, znanym z licznych

stron; oczyścili ze śmieci jedno z

calkowicie rozebral stary zamek

obozów wolontariuszy na zamku w

pomieszczeń; pościnali samosiejki

Potockich, zostawiając tylko jedno

Podhorcach, zaproponowala, by po

na murach palacu. ­ tam, gdzie to

skrzydlo, które wykorzystal przy bu-

raz kolejny tchnąć życie w okazale

bylo możliwe, bez użycia ciężkiego

dowie nowego palacu w stylu francu-

­ Tym razem idziemy z piel-

Kuriera biskup Edward Kawa. ­ Za

tartakowskie ruiny. Otrzymala na to

sprzętu, lecz w miejscach trudno

skiego neobaroku. Za wzór rezyden-

grzymki na pielgrzymkę ­ powiedzia-

czasów sowieckich ze względu na

grant 400 tys. hrywien z Ukraińskiej

dostępnych również przy pomocy

cji poslużylo slynne Casino de Paris

ly siostry Weronika i Wiktoria Dudiak

przesunięcie granicy państwowej

ze Lwowa. Dopiero wrócilyśmy z Me-

zostalo wszystko zlikwidowane, ale

Fundacji Kultury. Do projektu dolą-

techniki. Do tych dzialań dolączyla

z Monte Carlo.

djugorie i po raz czternasty idziemy

po rozpadzie Związku Radzieckiego

czyla również spoleczna organiza-

też mlodzież z Tartakowa. W niektóre

Ostatnią wlaścicielką palacu

na Kalwarię Paclawską, aby wypro-

ta pielgrzymka jako jedna z pierw-

cja ,,Spuścizna UA".

dni pracowalo na obiekcie blisko 70

byla ukochana przez miejscową lud-

sić u Matki Bożej laski dla siebie i dla

szych się odrodzila. Na początku

Obóz wolontariuszy rozlokowa-

osób, przeważnie dzięki mieszkań-

ność Maria Urbańska, która w jed-

swoich bliskich i przyjaciól.

przejście pielgrzymów przez granicę

no bezpośrednio przed palacem,

com Tartakowa.

nym z pomieszczeń palacu otworzy-

­ A ja idę pierwszy raz ­ powie-

bylo związane z wielkimi trudnościa-

oczyszczając przedtem plac pod na-

Pomoc nadeszla również od przy-

la szkolę. Sąsiedzi prawdopodobnie

dziala Alicja Romaniuk ze Lwowa. ­

mi, zalatwianiem dokumentów, mimo

mioty, prysznic i sanitariaty. Sprzyjal

jaciól z Polski. Andrzej Kudlicki, wla-

przechowywali ją przez jakiś czas

Przyznam się, że jakoś dotychczas

wszystko pielgrzymki się odbywaly.

temu również wójt Tartakowa Ste-

ściciel biura turystycznego ,,Quand" z

za ,,pierwszych sowietów". Znikla

nie mialam odwagi. Jeżdżę zawsze

Byla to również manifestacja wiary,

Tomaszowa Lubelskiego i Jan War-

na czuwania do Jaroslawia, a teraz

pobudzala ludzi do wyznawania wiary

dach z Zamościa na wieść o pracach

mam bardzo dużo intencji i jedną bar-

przez pielgrzymowanie i przyklad ży-

przywieźli dla uczestników obozu

dzo ważną. Mam nadzieję, że jakoś

wej więzi z Kościolem, który zostal tu

wielką ilość konserw, owoców, kiel-

dokuśtykam. Na razie jestem taka

sztucznie podzielony przez granicę.

bas i smacznych cebularzy. Sądzę,

radosna, że mogę iść, a dalej zoba-

Biskup Kawa dodal, że ponieważ

że jeśli inicjatywa odrodzenia palacu

czymy.

urodzil się w Mościskach, szczególy

w Tartakowie będzie kontynuowana,

Biskup Edward Kawa dodal, że

tej tradycji zna z dzieciństwa. ­ Bylo

liczba wolontariuszy z Polski będzie

część wiernych z Ukrainy dojedzie

to dla nas bliskie mimo, że urodzi-

wzrastać.

Warto  też  zaznaczyć,  że,

uczestnicy obozu nie tylko owocnie

popracowali, ale też ubogacili się

krajoznawczo, zwiedzając zabytki w

pan Orlowski, który doprowadzil do

Tartakowie: cerkiew greckokatolicką

jednak po tym, jak w 1940 roku ,,za-

obozu tymczasową linię elektryczną

pw. Narodzenia NMP i kościól św.

brali ją Rosjanie".

i wypożyczyl od wojska olbrzymi na-

Archaniola Michala z 1603 roku, w

Calkowicie splądrowany podczas

miot na wspólną stolówkę i kuchnię

którym zachowal się fresk Stanisla-

II wojny światowej palac jeszcze w

polową.

wa Stroińskiego ,,Obrona Tartakowa

czasach sowieckich podtrzymywany

Pośród wolontariuszy jest lider

przed Turkami". Chociaż wiernych

byl w dobrym stanie, bo mieścily się

zespolu ,,Tartak" Saszko Polożyński,

katolików w samym Tartakowie jest

w nim biura kolchozu. W 1995 roku

bezpośrednio do Kalwarii Paclaw-

lem się nieco później. Wiedzialem

lwowska historyk Olena Zamojska

niewielu, świątynia jednak, dzięki

niespodziewanie wybuchl pożar, któ-

skiej, aby uczestniczyć w wielkim

jednak od moich dziadków o trady-

(autorka książki o palacu Potockich w

wsparciu z Polski i staraniom ks.

rzy zniszczyl piękny dach i stropy.

odpuście ku czci Wniebowzięcia Naj-

cji pielgrzymek kalwaryjskich ­ po-

Krystynopolu), oraz znawczyni zabyt-

Kazimierza z Sokala, powoli się od-

Dziś wewnątrz są same zgliszcza,

świętszej Maryi Panny, w modlitwach

wiedzial. ­ Ten duch kalwaryjski byl

ków Olena Żukowa. W dzień praco-

radza. Kościól poza tym jest znany

resztki wspanialej klatki schodowej

i rozważaniach na dróżkach kalwaryj-

bardzo żywy i choć teraz liczbowo

wano na obiekcie, oczyszczając teren

dzięki cudownemu obrazowi Matki

i bogatych sztukaterii. Pomimo tych

skich.

pielgrzymki są mniejsze, mają, dzię-

wokól palacu z zarośli oraz niektóre

Boskiej, którego oryginal od 1944

zniszczeń zabytek również dziś wy-

Po przejściu granicy ukraińsko-

ki Bogu, charakter staly. Widać, że

pomieszczenia, wieczorem zaś w na-

roku znajduje się w kościele w Lu-

gląda imponująco.

polskiej w Szeginiach ­ Medyce i noc-

pielgrzymi w większości są to ludzie

miocie stolówki mialy miejsce gorące

kawcu kolo Lubaczowa.

W 2010 roku lwowska admi-

legu w Przemyślu, 12 sierpnia rano

mlodzi. Starsi kontynuują tę tradycję,

dyskusje o przyszlości zabytku. Waż-

Miejscowość często odwiedzają

nistracja obwodowa podpisala na

pielgrzymi uczestniczyli we Mszy św.

mlodzi dopiero ją odkrywają. Są też

ne jest również to, że jak twierdzi Jurij

potomkowie bylych mieszkańców

49 lat umowę o koncesję zamku z

w bazylice archikatedralnej. Przewod-

nasi wierni z Boryspola k. Kijowa, z

Woroneckij, Ihor Nowosad zgadza

Tartakowa. Ze strony ukraińskiej

biznesmenem, niejakim Ihorem No-

niczyl jej arcybiskup przemyski Adam

innych terenów Ukrainy. Przyjeżdża-

się wspólpracować z wolontariuszami

jest widoczny postęp ­ poprawiono

wosadem, który zobowiązal się od-

Szal. W drugim dniu pątnicy z Ukrainy

ją specjalnie, by wziąć udzial w piel-

i gotów jest zrzec się koncesji, a to

wszystkie drogi. Na swoją kolej ocze-

rodzić palac, czyniąc z niego obiekt

dotarli z Podkarpacia do Kalwarii Pa-

grzymce. Modlitwy są prowadzone

otwiera pole do dalszych dzialań.

kuje teraz trasa do Sokala, a stąd do

turystyczny. Do dziś jednak nic nie

clawskiej. W tym roku przypada 340.

raczej w języku polskim. Czasami po

W ciągu tygodnia wolontariusze

Krystynopola (Czerwonogradu) jest

uczyniono, ale zabytek nadal jest

rocznica przybycia tam cudownego

ukraińsku. Ale widać, że język nie jest

oczyścili kordonierę ­ brukowaną

już nowa nawierzchnia.

wlasnością pana Nowosada.

obrazu Matki Bożej Kalwaryjskiej.

problemem. Wszyscy wiedzą, że naj-