img
44
Z pamiętnika podróżnika
30 sierpnia­16 września 2019 nr 15­16 (331­332) * Kurier Galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Mikulińce ­ wioska z kościolem godnym królów
Pomimo licznych i, bez przesady, unikalnych zabytkowych rodzynków miejscowość
Mikulińce na trasie Tarnopol ­ Trembowla trudno jest nazwać ,,turystyczną Mekką". Na
Ukrainie miejscowość ta znana jest chyba glównie dzięki warzonemu tu piwu. Jednak
odwiedzić Mikulińce powinien każdy szanujący się turysta. Kto byl tu jeden raz ­ na
pewno znów powróci. Ten artykul jest przede wszystkim dla potencjalnych turystów...
niosla w podolku ,,prezent". Nie wy-
DMYTRO POLUCHOWYCZ
pędzono z domu ani dziecka, ani jej,
tekst i zdjęcia
stale jednak upokorzenia ze strony
ojca i docinki sąsiadów doprowadzily
Krótka informacja
ją do grobu. Ponieważ dziewczyna
historyczna
Mikulińce, pierwotnie Mikulin,
nie byla mężatką, pochowano ją w
wspomina już okolo 1084 roku ,,Po-
ślubnej sukni. Niebawem w ponurych
uczenie dzieciom" księcia Wlodzi-
murach zamku zaczęla się pojawiać
mierza Monomacha. Uważa się, że
postać w bieli.
nazwa miejscowości pochodzi od
Zamek mikuliniecki znany jest
świątyni pw. św. Mikolaja. W czasach
na Ukrainie jako jedyny zamek ,,za-
książęcych Mikulin byl ważnym ośrod-
mieszkaly". W latach 20. XX w. hrabi-
kiem strategicznym i wielokrotnie byl
na Józefa Rejowa osadzila tu swoją
wspominany w kronikach. Miasto
ulubioną slużącą Annę. Do dziś
niejednokrotnie oslanialo Trembowlę
mieszka w zamku jej córka Stefania
od pólnocy i kontrolowalo ważny trakt
z lokatorami.
handlowy z Halicza na Kijów, którym
przewożono sól z Kolomyi.
Palac
W 1387 roku Galicja zostala wlą-
Od drugiej polowy XVIII wieku,
czona w sklad Królestwa Polskiego i
gdy zagrożenie ze strony tureckiej
niebawem Mikulin staje się Mikulińca-
przeminęlo, nastąpila przeprowadz-
mi. W XV wieku mają miejsce regu-
ka arystokratycznych wlaścicieli z
larne najazdy Tatarów krymskich na
ponurych i wilgotnych zamków do
Podole i Galicję. W celu obrony przed
jasnych i przestronnych palaców.
Niebawem zamek zostal odbity
O potwierdzenie przywileju wysta-
darskich. Podczas II wojny światowej
nieproszonymi gośćmi wnoszono licz-
Wspomniana już Ludwika Potocka
przez wojska koronne i przeksztal-
rala się u króla Augusta III dopiero
zamek stal się obiektem wojskowym
ne zamki. Tatarzy jednak wyruszali po
również nakazala budowę nowego
cony w jeden z glównych bastionów
Ludwika z Mniszków Potocka 1758
­ w czasie okupacji niemieckiej sta-
zdobycz, a nie po to, by ginąć, omijali
locum dla siebie. Palac wybudowa-
obronnych Rzeczypospolitej. Po
roku.
cjonowala tu jednostka pancerna
więc nawet niewielkie fortyfikacje.
no obok zamku i zalożono przy nim
odejściu Turków z Podola w 1699
Tutaj można by postawić kropkę
Wermachtu. Po zajęciu tych terenów
W 1550 roku ówczesna wlaści-
piękny park. Z czasem wlaścicielka
roku fortyfikacja utracila swe znacze-
­ o innych faktach historycznych opo-
przez sowietów, na zamku urządzo-
cielka Mikuliniec Anna z Jordanów
przekazalarezydencję swemu
nie strategiczne i do drugiej polowy
wiemy mówiąc o zabytkach. Dodam
no klinikę weterynaryjną ­ leczono tu
Sieniawska na miejscu dawnej drew-
bratu, marszalkowi Galicji hrabiemu
XVIII w. byla wylącznie rezydencją
jedynie, że w roku 1903 miejscowość
ranne i chore konie wojskowe.
niano-ziemnej fortyfikacji z czasów
Mniszkowi.
wlaścicieli miasteczka.
zniszczyl olbrzymi pożar i Mikulińce
książęcych, również wznosi muro-
należalo odbudować prawie od zera.
Stąd brak jest interesujących obiek-
tów o dawnej architekturze cywilnej.
Zamek
Początki powstania fortyfikacji
obronnej w Mikulińcach opisalem po-
wyżej. W 1795 roku Mikulińce przejąl
baron Piotr Konopka, który na terenie
zamku zapragnąl urządzić fabrykę
sukna. Aby uzyskać lepsze oświe-
tlenie pomieszczeń produkcyjnych,
strzelnice w murach zostaly powięk-
szone do rozmiarów okien. Manufak-
tura jednak się nie rozwinęla i fabryka
niebawem zostala zamknięta, nie wy-
Wiadomo, że każdy poważny
Wspólczesny empirowy wygląd
W wyniku nawaly tureckiej zamek
trzymując konkurencji z austriackimi
zamek ma swego ducha. Mikuliniec-
wany zamek, co sprzyja rozwojowi
palac zawdzięcza Janowi Konopce
i miasteczko zostaly splądrowane,
producentami.
ki nie jest wyjątkiem. Ludzie mówią,
miejscowości. W roku 1595 z rąk
(synowi wspomnianego Piotra), który
a wszelkie dokumenty historyczne
Po zamknięciu fabryki zamek za-
że pod koniec XIX wieku w jednym
królowej Anny Jagiellonki Mikulińce
zalożyl w nim zaklad balneologiczny,
bezpowrotnie utracone. Przepadl też
cząl podupadać i popadl w ruinę, któ-
z podziemi zamku mieszkal kowal z
otrzymują prawa miejskie i przywilej
korzystający z lokalnych wód siarko-
dokument nadania mu przez Annę
ra ożywiala się jedynie podczas jar-
piękną córką. Dziewczyna nie tylko
cotygodniowych targów oraz trzech
wo-wodorowych i glin leczniczych.
Jagiellonkę prawa magdeburskiego.
marków koni i innych zwierząt gospo-
nie ustrzegla cnoty, ale jeszcze przy-
jarmarków rocznie.
Dzialal on do roku 1914. Ostatnim
W historii miejscowości i zamku
wlaścicielem Mikuliniec byl Józef Ko-
warto wyróżnić rok 1675, kiedy to
nopka Rej (1856­1938).
pod murami fortecy stanęlo olbrzy-
Palac szczęśliwie ominęly prze-
mie tatarsko-tureckie wojsko z paszą
ciwności I wojny światowej. Nato-
Ibrahimem Szyszmanem na czele.
miast bolszewicy, którzy zawitali do
Przeciwko zastępom janczarów sta-
Mikuliniec w 1920 roku, ograbili pa-
nąl niewielki kilkusetosobowy oddzial
lac calkowicie i spalili prawe skrzydlo.
obrońców, który mężnie przez 15 dni
Po wojnie hrabinie Rejowej udalo się
bronil fortecy, odbijając wszystkie pró-
naprawić zniszczenia, ale większość
by szturmu. Wojskom osmańskim nie
komnat stala nie używana, gdyż me-
pomogla nawet mina podlożona pod
bli i dekoracji starczylo tylko na kilka
jedną z baszt. Wybuch zadal więcej
pomieszczeń.
szkód napastnikom niż obrońcom.
Dziś w palacu Konopków-Rejów
Zaloga szybko naprawila wylom, ale
dziala obwodowy szpital fizjotera-
sytuacja byla beznadziejna. Turcy
peutyczny.
więc zaproponowali obrońcom hono-
rową kapitulację, gwarantując bez-
,,Królewski" kościól
pieczeństwo i wolność. Ledwo jed-
Naprzeciwko palacu, na jednej li-
nak obrońcy wyszli za bramę, Turcy
nii z nim, wznosi się kościól pw. Świę-
wyrżnęli wszystkich mężczyzn, zaś
tej Trójcy. Wlaśnie palac i kościól sta-
kobiety i dzieci wzięli do niewoli.
nowią calość architektoniczną.