16

Okruchy historii

29 października­14 listopada 2019 nr 20 (336) * Kurier Galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Z walk listopadowych

Po latach od zakończenia walk o Lwów w 1918 roku z okazji kolejnych rocznic w pra-

sie lwowskiej publikowano materialy, dotyczące tych historycznych wydarzeń. Oto

kilka fragmentów, dotyczących najbardziej znanych obiektów, które odegraly kluczo-

wą rolę w listopadzie 1918 roku. Materialy te rozwiewają niektóre mity, panujące obec-

nie. Teksty publikowane zostaly w Gazecie Lwowskiej w listopadzie 1938 roku.

pomocą szeregu zręcznie przepro-

z komendą Szkoly Sienkiewicza.

opracowal

wadzonych i dobrze skoordynowa-

Od 2 listopada w godzinach popo-

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI

nych dzialań, w których śmialość

ludniowych objąl na nim dowództwo

uderzenia i niespodzianka zastępo-

por. dr Boleslaw Bujalski sprawujący

Szkola Sienkiewicza

waly silne wyposażenie, opanowa-

komendę aż do końca walk lwow-

w czasie Listopadowej

no poruszony epizodycznymi dotąd

skich.

Obrony Lwowa w r.1918

W chwili przewrotu ukraińskiego

starciami teren i poszerzono znacz-

Od 5 listopada otrzymal Dom

stala się Szkola Sienkiewicza glów-

nie dotychczasowy stan posiadania,

Techników nazwę I Odcinka. I Od-

nym ośrodkiem zbrojnego oporu. Wal-

posuwając się ku śródmieściu na obu

cinek znajdowal się niemal w ciąglej

kę o Lwów rozpoczęla szczupla, bo

skrzydlach, równocześnie zawlad-

walce, ponieważ nieprzyjaciel usilo-

85 ludzi stanowiąca zaloga. W Szko-

nięto najważniejszym węzlem ko-

wal tu wlaśnie calość obrony przela-

le Sienkiewicza, pod dowództwem

munikacyjnym ­ Dworcem Glównym,

mać i dostać się na tyly. W związku

swego komendanta kpt. Zdzislawa

dostając w swoje ręce znajdujące się

z tym, szczególnie ważne zadanie

Tatara-Trześniowskiego, odparto 1

w jego rejonie duże zapasy sprzętu

miala do spelnienia, jako skrajny

listopada w godzinach przedpolu-

wojennego i żywności. Tym sposo-

bastion obrony, Szkola Kadecka,

dniowych atak ukraiński, zmierzający

bem utrwalil się i stan na mocnych

której zaloga przechodzila ciężkie

do unicestwiena tego punktu oporu.

podstawach Obrony Lwowa. Ale ta

momenty 4, 5, 7 i 13­17 listopada,

Wieść o tym obiegla szybko Lwów.

rola przewodnia Szkoly Sienkiewicza

ale nie tylko te ataki odparla, lecz

Wobec braku potrzebnego uzbroje-

i jej komendanta z pierwszych dni li-

także podejmowala daleko idące

Dawna szkola im. Henryka Sienkiewicza (ob. gmach stoi

nia, w godzinach wieczornych tegoż

stopada zakończyla się z chwilą fak-

wypady i kontrataki. Niezależnie od

pusty)

dnia kpt. Tatar-Trześniowski wyslal

tycznego objęcia dowództwa przez

tego, braly sily I Odcinka udzial w

część zalogi do Rzęsny Polskiej, aże-

Naczelną Komendę. Z tą chwilą ko-

cji, a także i pociągu, na który wlaśnie

ria pod Obroszynem i Stawczanami

by w pozostawionej tam kadrze 130

menda Szkoly Sienkiewicza objęla

zaladowal nieprzyjaciel armaty.

i rozbiwszy je, zmusily do bezladnej

austr. p. a. p. haubic, pozyskać dla

znacznie większy zakres dzialania

W dniach 8 i 9 listopada, odbyly

ucieczki.

walczących broń, amunicję, armaty,

na odcinku od ul. Gródeckiej do ul.

się też ekspedycje do Sokolnik po

mundury i żywność. Komendę nad

Potockiego, o froncie wąskim po we-

armaty i dwukrotna do Sknilowa po

Dom Techników

uszczuplonymi znacznie silami, któ-

wnętrznej, spokojnej stronie, ale bar-

zdobyte tam uprzednio armaty i amu-

w Obronie Lwowa

re pozostaly w Szkole Sienkiewicza,

dzo rozleglym na zewnątrz.

nicję, które sprowadzono do Lwowa.

1­22. XI.1918

objąl kpt. Bronislaw Pieracki i dzierżyl

Komendantem V Odcinka zostal

W nocy z 11 na 12 listopada pod-

Drugim ośrodkiem, który roz-

on obronę przy pomocy kpt. Boruty-

mianowany kpt. Baczyński z obu od-

jęta zostala znowu przez II Grupę

począl walkę o Lwów, byl Dom

Spiechowicza.

cinków IV i V utworzona zostala wyż-

kontrakcja, z powodu wypraw ukraiń-

Techników przy ul. Issakowicza

skich na Sokolniki i Zimną Wodę oraz

(ob. Horbaczewskoho). Organiza-

okoliczne wsie, które ze względu na

torem, a zarazem pierwszym ko-

swą ludność polską stanowily punkty

mendantem tej grupy bojowej byl

oporu i ubezpieczenia. Spędziwszy

pchor. Ludwik Wasilewski. Od razu

Ukraińców spod Bilohorszczy, od-

rozwinąl Dom Techników energicz-

zyskano z powrotem Zimną Wodę,

ne dzialania, podejmując śmiale

Niepelny herb Lwowa nad

rozbrojono i obsadzono Rudno. Zale-

wypady na remizę tramwajową u

wejściem

dwie tego dokonano, musiano znowu

zbiegu ul. Pelczyńskiej i Kadeckiej,

pospieszyć na pomoc zagrożonemu

śmialym wypadzie na ul. Mickiewi-

na koszary dragońskie na Wulce, a

I Odcinkowi, na który natarli Ukraińcy,

cza, w kierunku Ogrodu Jezuickie-

wreszcie w kierunku Szkoly Kadec-

opanowując równocześnie Kulpar-

go, prowadzonym 4 listopada przez

kiej, którą też 3 listopada na stale

ków. Wówczas kpt. Boruta-Spiecho-

pchor. Ludwika Wasilewskiego, cze-

obsadzono.

wicz uderzyl ze Sknilowa silami V, a

go rezultatem bylo usadowienie się

Sily Domu Techników rosly w

także i częściowo IV Odcinka, na tyly

w Śródmieściu.

pierwszych dniach szybko i dość

i fIankę atakującego Szkolę Kadecką

znacznie. Zglaszala się tu szczegól-

i Wulkę nieprzyjaciela i zadal mu po-

Zostala zachowana oryginalna

nie mlodzież. Dom Techników, zwa-

ważną klęskę w bitwie stoczonej 13

pisownia

ny Sektorem, wspóldzialal najściślej

listopada na polach kulparkowskich.

Podobnie 7 listopada, w czasie po-

Klub Sportowy Pogoń" Lwów oglasza nabór

nownego zaatakowania Szkoly Ka-

Dawny Dom Techników przy ul. Issakowicza (ob. wydzial

chlopców i dziewcząt do szkólki pilki nożnej

deckiej, przyszla w najodpowiedniej-

Politechniki Lwowskiej)

szym momencie pomoc V Odcinka, a

Ale już następnego dnia przejąl

wykonane przez kpt. Borutę-Spiecho-

dowództwo w Szkole kpt. Boruta-

wicza uderzenie na Wulkę, zmusilo

Spiechowicz, stając się faktycznym

nieprzyjaciela do bezladnego cofnię-

dowódcą i organizatorem ruchu zbroj-

cia się aż poza Persenkówkę.

nego w pierwszych dniach jego istnie-

Poważnym byl także udzial V

nia. Ze Szkoly Sienkiewicza uczynil

Odcinka w rozstrzygającej bitwie o

Szanowni Rodzice!

od razu ośrodek calej walki obronnej.

Lwów 21 listopada. Oddzialy odsie-

Zachowując dla siebie sprawy dowo-

czy zostaly zaopatrzone w żywność

Zarząd Lwowskiego Klubu Sportowego

dzenia, przydzielil kpt. Boruta-Spie-

przed wymarszem na pozycie wyj-

,,Pogoń" oglasza nabór

Detal architektoniczny nad

chowicz calą stronę organizacyjną

ściowe. W sklad Grupy poludniowej,

oknem

chlopców i dziewcząt

kpt. Karolowi Baczyńskiemu, który

decydującej w osiągniętym zwycię-

sza jednostka taktyczna ­ II Grupa

przeobrazil Szkolę Sienkiewicza w

stwie, której komendę objąl kpt. Bo-

z rocznika 2008-2013

W.P., której komendę objąl kpt. Bo-

podstawę organizacyjną i zaopa-

ruta-Spiechowicz, weszly niektóre

do szkólki pilki nożnej.

ruta-Spiechowicz. 7 listopada pod-

trzenia wszystkich walczących o

oddzialy V Odcinka. Pozostale nato-

jęta zostala wyprawa do Sknilowa,

Lwów.

miast na V Odcinku sily, tj. 3 i 4 komp.,

Zgloszenia zawodników

której rezultatem bylo rozproszenie

W początkowej fazie walki byl

wzięly zabezpieczenie tylów Grupy

oraz szczególowe informacje

zebranych tam sil nieprzyjacielskich

ruch i posuwanie się naprzód po pro-

poludniowej i zaatakowaly w nocy z

pod telefonem: +38 0632873081

i opanowanie austriackich magazy-

stu istotą i zasadniczym warunkiem

21 na 22 listopada oddzialy czolowe

nów ze znacznymi zapasami amuni-

powodzenia calej akcji polskiej. Za

ukraińskie, tzw. grupy Glinna Nawa-