14

Wywiad

17­30 stycznia 2020 nr 1 (341) * Kurier Galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Anton Drobowycz, nowy dyrektor ukraińskiego IPN:

Wszystko powinno być robione legalnie,

zgodnie z ludzką godnością i prawdą historyczną"

czlowieka i godności. Po drugie,

Trzeba wziąć pod uwagę każdy

kierownictwem politycznym i przeko-

Nowym dyrektorem ukra-

Czy planuje Pan odtwo-

jeżeli wedlug części przedstawicieli

przypadek napadu i przemocy prze-

nanie go, że coś nie odpowiada rze-

ińskiego Instytutu Pamięci

rzyć prace Polsko-Ukraiń-

polskiego spoleczeństwa w Polsce

ciwko ludności cywilnej. Jeśli są do-

czywistości lub popelniono jakiś bląd.

Narodowej od 17 grudnia

skiego Forum Historyków?

nie powinno być pochówków osób,

wody, że dana miejscowość zostala

Powinniśmy mieć nadzieję, że przyj-

2019 roku jest Anton Drobo-

Jeśli tak, to w jakim celu?

które w przeszlości dokonywaly

zniszczona przez daną formację woj-

mą oni do wiadomości nasz punkt

Tak, o tym również mowa będzie

wycz. Podczas konferencji

zbrodni przeciwko Polakom, to takie

skową, to należy takie dzialania po-

widzenia i wprowadzą odpowiednie

podczas spotkania ze stroną polską.

prasowej po swoim wybo-

stanowisko powinno mieć historycz-

tępić. Są też różne kategorie tego ro-

poprawki. Do takich zmian należy do-

Cieszę się na wznowienie możliwo-

rze omówil cele i priorytety,

ne podstawy. Jeśli istnieją okoliczno-

dzaju zbrodni od wojennych poprzez

chodzić drogą dialogu.

ści korzystania z tej platformy. Forum

jakie będzie realizowal IPN

ści potwierdzające, że dana grupa

czystki etniczne aż do ludobójstwa.

będzie mialo konstruktywny wplyw i

pod jego kierownictwem.

Sądzi Pan, że strona pol-

osób dokonywala zbrodni czy inne

Mowa o ludobójstwie dokona-

będzie stawiać konkretne zadania.

Poniżej zamieszczamy prze-

ska popelnila blędy w ocenie

przestępstwa, to można to zamieścić

nym przez Ukraińców na Polakach to

Są nadal trudne kwestie dotyczące

druk rozmowy jaką z ANTO-

tych wydarzeń?

praktyk ludobójczych czy zbrodni

NEM DROBOWYCZEM prze-

wojennych, zatem Forum powinno

prowadzil IHOR TYMOTS z

mieć wspólne stanowisko w tej spra-

polsko-ukraińskiego portalu

wie. Albo na przyklad różne punkty

Polukr.net

widzenia co do pacyfikacji ukraiń-

skiej ludności przez wladze II RP.

Jakie jest Pana stanowi-

Forum powinno wypracować jasne

sko co do trudnych kwestii

stanowisko ­ co się wydarzylo, jakie

związanych z OUN, UPA i

mialo skutki socjalno-ekonomiczne,

Zbrodnią Wolyńską w historii

polityczne i inne. Uważam, że Forum

relacji polsko-ukraińskich?

Wszystkie tego rodzaju proble-

powinno zajmować się konkretnymi

my historyczne powinny bazować na

rzeczami. Nie ma sensu zbierać się

dwóch fundamentalnych rzeczach.

tylko po to, by przedstawić swoje sta-

Po pierwsze, powinny opierać się

nowiska, z których nikt nie zamierza

na poszanowaniu ludzkiej godności

ustępować. Spotkania te powinny

i praw czlowieka. Jeśli ludzie zginęli

być maksymalnie rzeczowe, wskazy-

lub zostali zabici, to powinni zostać

wać na konkretne materialy archiwal-

pochowani. Niedopuszczalną jest

ne, które należy badać.

sytuacja, gdy na mogilach rośnie tra-

jako material informacyjny na miej-

nieporozumienie. Takie uogólnione

Jeśli mowa o takich sprawach

Co do ogólnego punktu

wa. Po drugie, prawda historyczna.

scu pochówku. Takie samo podejście

podejścia nie przynoszą pożytku ani

jak ludobójstwo, to należy dokladnie

widzenia na prace IPN: co

Jeśli są znane fakty historyczne, z

do tej kwestii powinno być na Ukra-

Polakom ani Ukraińcom. Należy oce-

wyjaśnić, co się wydarzylo, przeciw-

ma Pan na uwadze mówiąc,

których wynika, że w danym miej-

inie, jeśli zostaną wskazane miejsca

nić poszczególne akty przemocy, i

ko komu i kto dokonal zbrodni, jakie

że będzie prowadzić bar-

scu leżą zabici na skutek takich czy

pochówku osób, które dokonywaly

jeśli uznamy, że jest tendencja suma-

byly ich przyczyny. Nie mam przed

dziej liberalną politykę pa-

innych dzialań, to powinny być na

zbrodni przeciwko ludności ukraiń-

ryczna, to można będzie je wspólnie

oczami tej uchwaly i sformulowa-

mięci historycznej?

to dowody. Jeśli idzie o memorialy,

skiej. Byloby to idealne rozwiązanie.

ocenić. Jeśli dojdziemy do wniosku,

nych tam pojęć, dlatego nie mogę

To polityka, która bazuje na

które należy odbudować, to należy

Tak czy inaczej, w każdym wypadku

że ukraińskie oddzialy dokonywaly

dokladnie tego ocenić.

praktykach dialogu spolecznego i

przy tym zapewnić także możliwość

należy uszanować godność osób

ataków na Polaków, a potem mialy

maksymalnego zaangażowania lu-

Jakie jeszcze planuje Pan

zapoznania się z informacją, kto jest

i pamięć: dostarczyć informacje o

miejsce dzialania realizowane przez

dzi. Polityka, która stawia sobie za

inicjatywy w sferze dialogu

tam pochowany. Takie dzialania upa-

nazwiskach, narodowości i okolicz-

stronę polską wobec ludności ukra-

cel zwiększenie roli ludzkiej godno-

historycznego z Polską?

miętniające powinny być realizowane

nościach śmierci. Razem ze stroną

ińskiej ­ i w obu wypadkach mialy

Mamy ze stroną polską na po-

ści i podkreśla znaczenie pamięci

wylącznie w legalny sposób. Prawda

polską powinniśmy pracować nad

miejsce ataki na ludność cywilną,

rządku dziennym znacznie więcej

historycznej. Kiedy badamy określo-

powinna być powiedziana glośno.

wypracowaniem odpowiedniej for-

to należy zidentyfikować winnych i

wspólnego niż tego, co dzieli. To

ne wydarzenia, to nie mówimy po

Inaczej będziemy mieli drogę doni-

muly, która odnosi się do wspólnej

ofiary po obu stronach. Nie może

świętowanie ważnych dla obu kra-

prostu o liczbie ofiar i statystyce, ale

o odbudowie ludzkiej godności wla-

kąd i ryzyko powtórzenia historycz-

historii, tak, aby wszystkie dzialania

być tak, że zbrodnie popelnialy obie

jów dat i rocznic, także z udzialem

śnie. Zwlaszcza, jeśli chodzi o ofiary

nych dramatów.

byly realizowane w sposób cywili-

strony, a winna jest tylko jedna. Po-

historyków, rekonstruktorów i innych

totalitaryzmów. To nie mogą być po

zowany i z poszanowaniem prawdy

winna istnieć równowaga, bazująca

osób. Propozycje takich dzialań bę-

Od 2000 roku istnial le-

prostu cyfry. Mamy postawić pytania

historycznej.

na naukowych faktach i szacunku do

dziemy omawiać z polskim ambasa-

galnie ustawiony ukraiński

kim byli ci ludzie, jak żyli, jakie byly

ludzkiej godności. Nie należy dążyć

dorem na Ukrainie i przedstawiciela-

pomnik na mogile żolnierzy

Ma Pan na uwadze odej-

ich losy, na ile poważnych strat za-

do konkurowania o liczbę ofiar.

mi IPN. Po drugie, jest szerokie pole

UPA w polskiej wiosce Mo-

ście od totalitarnej praktyki

znalo spoleczeństwo na skutek dzia-

Jeśli chodzi o wskazane wypadki,

dla wspólpracy w ramach wspólnych

nastyr. W 2015 roku zostal

odpowiedzialnościzbiorowej.

lań państw totalitarnych. W naszym

to nie nazywalbym je wojną polsko-

badań zbrodni reżimu komunistycz-

zniszczony. Winnych dotąd

Na przyklad nie cala OUN,

spoleczeństwie istnieje potrzeba po-

ukraińską. Myślę, że jesteśmy z Po-

nego. Tworzymy Archiwum organów

nie znaleziono i nie osądzo-

UPA, Armia Krajowa czy Ba-

siadania bohaterów. Mam wrażenie,

lakami po tej samej stronie barykady

represji. Będzie tam zgromadzonych

no. Na prośby przedstawi-

taliony Chlopskie, ale wska-

że liberalizacja polega między inny-

w walce o godność i sprawiedliwość.

blisko cztery miliony spraw. Wiele z

cieli mniejszości ukraińskiej

zanie konkretnych sprawców

mi na tym, by odejść od radzieckiej

Jeśli jest i trzecia strona, która chce,

nich dotyczy Polaków, tak pojedyn-

w Polsce o jego odbudowę

popelnionych zbrodni?

praktyki pokazywania wszystkiego

Jeśli można wskazać konkretne

abyśmy ze sobą sprzeczali się o hi-

czych osób jak i grup. Również stro-

pojawiają się jedynie odmo-

w czarno-bialych kolorach. Trzeba

imiona i nazwiska winnych danych

storię, to należy zrobić wszystko, aby

na polska może być zainteresowa-

wy. Historyk polskiego IPN

mówić też o postaciach zapomnia-

dzialań, to jest jedna sprawa. Jestem

nie udalo się jej osiągnąć tego celu.

na tym, aby te archiwa byly szybciej

z Rzeszowa Tomasz Bere-

nych. Instytut w ciągu ostatnich lat

zdecydowanie przeciwko ogólnym

otwarte, aby otrzymać dostęp do

za, oglosil, że pochowani w

Slowa ,,ludobójstwo do-

wiele zrobil w tym kierunku, mówiąc

wskazaniom, odpowiedzialności ko-

zawartych w nich informacji. Bę-

Monastyrze są winni zbrod-

konane przez ukraińskich

o tych, których metodycznie niszczyl

lektywnej. Nie można stwierdzać, że

dziemy zapraszać stronę polską do

niom na Polakach, dlate-

nacjonalistów" są zapisane

ZSRR. Trzeba kontynuować te dzia-

Ukraińcy nie lubią Polaków czy od-

wspólpracy. Po trzecie, jeśli mowa

go mogila nie może zostać

w polskiej uchwale, jako że

lania, jak również rozszerzyć katalog

wrotnie. Lub że wszyscy Polacy lub

o ostatnich oświadczeniach rosyj-

wpisana do rejestru i odbu-

jest to punkt widzenia stro-

zainteresowań o postaci nie tylko te

Ukraińcy to zbrodniarze. To po prostu

skiego prezydenta, wskazujących,

dowana. W jaki sposób pla-

ny polskiej.

z kręgu wojskowo-politycznego, ale

nieprawda.

Nie mamy wplywu na to, co

że to Polska jest odpowiedzialna za

nuje Pan rozwiązanie tego

także te, które byly związane z kul-

uchwala polski parlament. Możemy

wybuch II wojny światowej, to jest

rodzaju sporów?

Polski Sejm w uchwale z

turą, nauką, sportem, gospodarką.

Wszystko powinno być robione

jedynie  prezentować  stanowisko

to absolutne przeinaczenie faktów.

2016 roku uznaje wydarze-

Chodzi o to, by pokazać różnorod-

legalnie, zgodnie z ludzką godnością

oparte na wiedzy naukowej, zwracać

Oczywiście to nie tylko poziom po-

nia na Wolyniu i w Galicji

ność, akcentować przedstawicieli

i prawdą historyczną. Chcialbym na

się do polskiego spoleczeństwa, poli-

litycznych oświadczeń rosyjskich

Wschodniej w polowie lat

różnych narodowości, które za-

ten temat porozmawiać ze stroną

tyków i tak dalej, jeśli mamy podstawy

polityków, ale także celowe wrzutki

40. XX wieku za zbrodnię

mieszkiwaly na terytorium Ukrainy.

polską i dopiero po realizacji takie-

i dowody, że pewne twierdzenia nie

informacyjne, z którymi też nale-

ludobójstwa wobec ludno-

Liberalizm mówi nam o Ukraińcach

go dialogu skomentować tą sprawę.

odpowiadają rzeczywistości. W takim

ży walczyć. Powinniśmy to robić

ści II RP dokonaną przez

z pozycji narodu politycznego. Ukra-

Po Nowym Roku mam zaplanowane

wypadku powinniśmy przekazać pol-

wspólnie z Polską, jako że widzimy,

ukraińskich nacjonalistów.

ińcami w tym sensie są Żydzi, Po-

spotkanie z przedstawicielami pol-

skiemu spoleczeństwu odpowiednią

że w wielu wypadkach agresja infor-

Pana poprzednik, Wolody-

lacy, Rosjanie, Tatarzy i inni, którzy

skiego IPN i ambasadorem Polski na

informację. Spoleczeństwo wybiera

macyjna wobec Polski i Ukrainy ma

myr Wiatrowycz, nazwal

zamieszkiwali na Ukrainie, byli jej

Ukrainie. Nie sądzę, aby ktoś z Polski

swoich przedstawicieli i popiera sta-

podobną metodologię. Dzięki temu

te same wydarzenia wojną

obywatelami, uznają dziś ukraińską

na oficjalnej stopie chcial występo-

nowisko wladz lub nie. A nasz cel

efektywniej możemy przeciwdzialać

polsko-ukraińską. Jaka jest

suwerenność i podzielają wartości

wać przeciwko poszanowaniu praw

to prowadzenie dialogu z polskim

temu wspólnie.

Pana ocena?