26

Z przedwojennej prasy

14­27 lutego 2020 nr 3 (343) * Kurier Galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

waży się sprawa pokoju z Rosją

,,Kurjer Lwowski" w lutym 1920 roku wiele miejsca poświęcal spra-

wie rokowań pokojowych z Rosją sowiecką. Mimo, że toczyly się

walki, byla nadzieja na pokój... ale szybko się rozwiala.

rządowi rosyjskich sowietów zosta-

Warunki pokojowe dla rządu bol-

opracowal

nie udzielona. Stanislaw Patek, mi-

szewickiego będą opracowane przez

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI

nister spraw zagr.

rząd w przeciągu mniej więcej 2 tygo-

Tak relacjonowano te propozy-

dni, po porozumieniu się z państwami

cje:

ententy i interesowanymi narodami

Większość Sejmu

na wschodzie.

Koalicja nie sprzeciwia się

oświadczy się

Na wstępie prezydent min. Skul-

rokowaniom pokojowym

za rokowaniami pokojowemi

Nad sprawą pokoju z bolsze-

ski wyrazil ubolewanie, że wiele

Polski z bolszewikami

Wczorajsze posiedzenie komisji

wikami toczyly się wczoraj narady

szczególów z poprzedniego tajnego

spraw zagranicznych, stosunkowo

klubów. Wedle informacji, sprawa nie

posiedzenia komisji spraw zagranicz-

krótkie, bylo wstępem do wlaściwe-

zostala jeszcze zadecydowana. W

nych przedostalo się do prasy. Mar-

go roztrząsania caloksztaltu kwestji

większości klubów przeważa zapa-

szalek Trąmpczyński wyrazil przeko-

wschodniej. Minister Patek w swojem

trywanie, że do nawiązania rokowań

nanie, że dzienniki, które zamieszczą

exposee wyjaśnil caly szereg spraw

dojdzie, lecz samo zawarcie pokoju

sprawozdanie z tajnego posiedzenia,

związanych z kwestją wschodnią i

jest bardzo wątpliwe. Jedynie zwią-

powinny ulec zawieszeniu.

ze stanowiskiem koalicji wobec bol-

zek narodowo-ludowy jest przeciwny

Po stwierdzeniu, że posiedzenie

Oni decydowali o przyszlej Europie. Na pierwszym planie:

szewików. Posiedzenie komisji bylo

rokowaniom. Poslowie socjalistyczni

jest tajne, rozpoczęly się obrady.

premier Wielkiej Brytanii David Lloyd George, brytyjski mi-

tajne, jednakie do kuluarów przedo-

oświadczają się za rozpoczęciem ro-

nister spraw zagranicznych George Curzon, premier Fran-

staly się nieliczne informacje o jego

kowań i zawarciem pokoju, jednako-

Nie mniej ważne dla Polski byly

cji Alexandre Millerand i premier Wloch Francesco Saverio

przebiegu. Między innymi wskazy-

woż i oni nie chcą pokoju za wszelką

Sprawy ukraińskie, bo w Ukra-

Nitt. 13 maja 1920 r., konferencja pokojowa Ligi Narodów w

wano na to, że propozycja pokojo-

cenę, lecz pokoju zagwarantowane-

inie Polska upatrywala sojusznika w

San Remo

wa bolszewików jest przedmiotem

go pewnemi zasadami. Domagają

walce z bolszewikami.

Polsce mandat na Galicję Wschod-

bolszewicy nie poskąpią agitacji, aby

poważnych i oficjalnych roztrząsań

się między innemi, aby bolszewicy

Z Warszawy donoszą do ,,Hro-

nią, i postanowila calą sprawę pod-

nasz front zdemoralizować.

rządu i sfer decydujących tudzież, że

uznali niepodleglość Polski i naro-

madśkiej dumki", że rząd Mazepy

dać ponownemu zbadaniu".

Rada ministrów powzięla już za-

wedlug informacji z dobrego źródla,

dów powstalych na gruncie dawnego

przebywa obecnie w okolicy Balty.

Minister Patek wyrazil przeko-

sadnicze postanowienie, że bolszewi-

zarówno Francja jak Anglja wobec

cesarstwa rosyjskiego, gdyż istnienie

Mazepa jest w kontakcie z naddnie-

nanie, że niedlugo sprawa Galicji

kom dana będzie odpowiedź. Chodzi

sprawy ewentualnego pokoju między

tych państw będzie najlepszą gwa-

przańskiemu misjami zagranicznemi.

Wschodniej wejdzie na porządek

teraz o to, jakiej treści będzie ta odpo-

Polską a bolszewikami zachowalyby

rancją stworzenia pokoju trwalego.

W tych dniach bawil w Kamieńcu w

dzienny i dlatego trzeba się sposobić

wiedź. Odpowiedź polska obejmować

stanowisko neutralne.

Większość stronnictw jest tego zda-

sprawach państwowych. Armja ga-

do nowych, energicznych zabiegów

powinna caloksztalt naszej polityki na

Koalicja udzielilaby Polsce po-

nia, że na dobrą wolę bolszewików

licyjska zorganizowana, naczelnym

w tej sprawie.

wschodzie, a więc zarówno nasze

mocy, gdyby rząd sowietów nie przy-

i dotrzymanie przez nich warunków

jej komendantem jest nadal gen.

państwowe granice, jako też fakt

jąl sprawiedliwych warunków propo-

nie można liczyć, w szczególności

Tarnawski, szefem sztabu pulk. Ci-

powstania nowych państw i ich stosu-

nowanych przez Polskę, oraz gdyby

zaś myśl, że bolszewicy naprawdę

rin. Pierwszym korpusem dowodzi

Minister Patek o Galicji

nek do Polski. Stosunek tych państw

po ewentualnem zawarciu pokoju z

zrezygnują z agitacji wewnątrz Pol-

gen. Mykitka, drugim pulkiem Wolf,

wschodniej

Minister Patek, w czasie pobytu

do Polski zaczyna się wyjaśniać. Z

Polską traktatu zerwali i zaatakowali

ski, jest utopią. Dziś odbędą się nad

trzecim gen. Kraus, w tych korpusach

w Paryżu, informowal się co do dal-

Lotwą jesteśmy w jak najlepszych

etnograficzne obszary Polski.

tą sprawą narady wspólne minister-

jest 28.000 ludzi. Arrnja galicyjska stoi

szych losów Galicji wschodniej.

stosunkach i razem z nią prowadzi-

W piątek odbędzie się posie-

stwa spraw zagran. i wojskowych,

wzdluż linji kolejowej od stacji Budka

Minister Patek twierdzi, te ,,za-

my wojnę z bolszewikami. Estonia ku

dzenie komisji spraw zagranicznych

które zapewne zadecydują o odpo-

kolo Żmerynki po stację Rozdzielną.

wieszoną zostala prowizorycznie"

nam się zbliża, Finlandja tak samo.

lącznie z komisją wojskową w kwestji

wiedzi na notę bolszewików.

Odesa nasza, trzymają ją wojska ga-

cala uchwala rady najwyższej co do

Pozostaje Litwa, która się ciągle dąsa

wschodniej.

licyjskie Wolfa. Pawleńko zajmuje re-

Galicji wschodniej, a nie tylko arty-

na Polskę z powodu, że Litwinom nie

Komisja dla spraw zagranicznych

jon Umania. Przeciw ostatkom wojsk

Prawica przeciw

kul, odnoszący się do 25-letniego

chcemy podarować polskiej wileńsz-

pod przewodnictwem p. Stan. Grab-

denikinowskich i przeciw awangardzie

rokowaniom

mandatu. Wobec tego caly statut

czyzny z jej stolicą Wilnem.

skiego wysluchala sprawozdania mi-

Na pierwszym planie dyskusji kól

bolszewickiej na Ukrainie powstają

Galicji wschodniej bylby ,,prowizo-

Ukraina jest ­ mimo dużego zbli-

nistra spraw zagran. p. Patka i odbyla

politycznych znajduje się kwestja pro-

wlościanie. Bolszewicy przychodzą na

rycznie zawieszony".

żenia się do Polski ­ pewną zagadką,

dyskusję informacyjną, której dalszy

pozycji pokojowej, która jest niewątpli-

Ukrainę z haslem Ukrainy sfederowa-

Bylaby to interpretacja bardzo

zwlaszcza, że i rząd sowietów wystę-

ciąg odbędzie się w piątek po polu-

wie donioslem wydarzeniem politycz-

nej z Rosją bolszewicką. Zasadą fe-

szczęśliwa ­ ale nam się zdaje,

puje w imieniu jakiegoś tymczasowe-

dniu na zebraniu wspólnem z komisją

nem. Z góry należy jednak podkreślić

deracji ma być ogólna armja, polityka

iż z mowy Clemenceau wynikaloby,

go rządu ukraińskiego.

wojskową.

że prawicowe kola polityczne sądzą,

zagraniczna, koleje, poczta i telegraf.

iż zawieszony zostal prowizorycznie

Te wszystkie sprawy muszą być

Minister Patek odbyl z przed-

iż jest to ze strony bolszewików ma-

tylko artykul 1-szy (25-Ietnie prowi-

rządowi sowietów jasno postawione

stawicielami prasy konferencję, na

newr polityczny, obliczony na propa-

Rząd Mazepy

zorjum), zaś reszta artykulu obowią-

w ten sposób, aby nie trzeba bylo

której udzielil wyjaśnień co do aktual-

gandę i agitację, a nie szczera chęć

Pisma ukraińskie donoszą, że

zuje.

nic cofać ani dodawać.

nych spraw politycznych. W sprawie

pokoju. Sprawa ta będzie jeszcze

rząd ,,ukraińskiej narodnej republiki",

rokowań z bolszewikami oświadczyl,

rozpatrywana w caloksztalcie kwestji

na czele z Mazepą, ma do rozporzą-

że zdaniem rządu noty bolszewickiej

wschodniej na szeregu konferencji

dzenia znaczną armję, w sklad której

Gest pokojowy

Odpowiedź na notę

Odpowiedź bolszewikom

nie można pozostawić bez odpowie-

urzędowych. Propozycję tę rząd roz-

weszly 16 grudnia oddzialy galicyj-

bolszewicką za 2 tygodnie

Rząd polski wykonal w stosunku

Dziś przedpol. odbylo się posie-

dzi. Obecnie rząd odpowie tylko ra-

patrzy skrupulatnie i da na nią odpo-

skie, stojące w rejonie Winnickim, a

do bolszewików gest pokojowy. Za-

dzenie komisji spraw zagranicznych

także różne oddzialy powstańców.

diotelegraficznie, że notę otrzymal,

wiedź.

wiadomil p. Cziczerina o odebraniu

i wojskowej. Przewodniczyl posel St.

Komendantem armji jest gen. Ome-

że ją rozpatrzy i za jakiś czas odpo-

Część stronnictw sejmowych

noty pokojowej rządu sowietów, obie-

Grabski. Obecni byli: marszalek Sej-

lanowicz Pawleńko. Gabinet Mazepy

wie definitywnie. Co się tyczy koalicji,

wyraża zapatrywanie, że obecny

cal zbadać tę notę i dać odpowiedź.

mu, prezydent mm. Skulski, min. spr.

nie ma żadnego związku ani porozu-

to opinie poszczególnych państw

krok rządu sowietów jest początkiem

Nie są to jeszcze pertraktacje

zagr. Patek, min. spraw wewn. M.

mienia z bolszewikami, nie mial i nie

są podzielone. Jedne z nich obstają

przygotowywanej ofenzywy na Pol-

pokojowe, ale raczej gest. Nie mniej

Wojciechowski, min. wojny Leśniew-

ma nic wspólnego z rządem kijow-

przy utworzeniu ,,linji drutu kolcza-

skę, dąży bowiem do zdezorganizo-

sam fakt odpowiedzi ze strony rządu

ski, wicemin. wojny gen. Sosnkowski,

skim. Byly już potyczki między woj-

stego" w stosunku do bolszewików,

wania Polski.

polskiego jest wypadkiem bardzo

szef sztabu wojennego Haller, oraz

skiem ukraińskiem a bolszewikami.

inne zaś, za nawiązaniem stosunków

ważnym. W ten sposób druga stro-

czlonkowie obu komisji.

Przy rządzie utworzono komisję,

handlowych z kooperatywami ludu

List Clemenceau

na podjęla konwersację pokojową.

Gen. Haller zdawal sprawozdanie

która rozpoczęla już techniczną pra-

rosyjskiego, a więc nie z sowietami.

W klubie sprawozdawców sej-

Na rządzie polskim ciąży obecnie

z sytuacji wojskowej i strategicznej,

cę w celu zwolania przed-parlamen-

Ministerstwo spraw zagranicz-

mowych pojawil się minister spraw

obowiązek sformatowania warun-

poczem nastąpil szereg pytań natury

tu. Uroczyście proklamuje się zasady

nych komunikuje: Dnia 4. lutego wy-

zagranicznych, Patek, i odczytal tekst

ków pokojowych i przedstawienia ich

wojskowej i politycznej. Zabierali glos

szerokiego demokratyzmu i parla-

slana zostala następująca depesza

listu Clemencau z dnia 12 grudnia,

Sejmowi do zatwierdzenia. Potrwa

pp. Rataj, Napiórkowski, Dębski, Perl

mentaryzmu.

do Cziczerina, komisarza ludowego

wyslanego do delegacji polskiej w

to jakiś czas, byle nie za dlugo, bo

i in. poczem odpowiadal wiceminister

Wojskowy sąd zwolnil od oskar-

dla spraw zagranicznych w Moskwie:

Paryżu, w sprawie Galicji Wschod-

sytuacja między pokojem a wojną

wojny gen. Sosnkowski, min. Patek,

żenia generala Tarnawskiego, który

Rząd Republiki Polskiej potwierdza

niej. List ten brzmi:

jest zawsze bardzo niebezpieczną.

min. Wojciechowski zdawal sprawę

udowodnil dokumentami, że on,

odbiór deklaracji radio-telegraficznej

,,Rada najwyższa państw sprzy-

Dlugie namyślanie się i przedlużanie

z sytuacji wewnętrznej, poczem ge-

jako wojskowy, powinien byl wyko-

rządu rosyjskiej republiki sowietów z

mierzonych i zaprzyjaźnionych zade-

prowizoriurn fatalnie odbija się na

neralny obraz sytuacji przedstawil

nać nakaz dyktatora Petruszewycza

dnia 29. stycznia 1920. Deklaracja

cydowala dziś zawiesić wykonanie

psychice żolnierza tem bardziej, że

prezydent ministrów Skulski.

co do zgody z Denikinem

będzie rozpatrywana, a odpowiedź

rezolucji, mocą której powierzony byl