29

www.kuriergalicyjski.com * Kurier Galicyjski * 14­27 lutego 2020 nr 3 (343)

Kurhany Stanislawowa

Niestety wynalazki filmowe Szcze-

co tracil szybkość i moc. Publicznie

panika byly kosztowne, a ich zastoso-

wykonywane testy wykazaly, że tka-

wanie zmuszalo kina do przebudowy

nina Szczepanika jest odporna na

swoich sal i zmiany aparatury.

kule zdolne przebić grube sosnowe

Park miejski ­ oficjalnie zwany parkiem im. Tarasa Szewczenki

deski i blachę żelazną. Choć wyna-

lazca traktowal tkaninę jako projekt

Film dźwiękowy ­ czyli po-

­ powstal jednocześnie z zalożeniem miasta. W odleglości okolo

poboczny, przyniosla mu ona mię-

żegnanie z taperami

dzynarodową slawę.

w salach kinowych

dwóch kilometrów, od miejsca wybranego pod budowę twierdzy,

W czasach Jana Szczepanika

W 1902 roku nazwisko Szczepa-

w gęstej dąbrowie znaleziono potężne źródla. Woda z nich ciekla

kino bylo niezwykle popularną formą

nika ponownie obieglo świat. Tym wy-

masowej rozrywki. Filmy byly nie-

nalazkiem ocalil życie mlodziutkiemu

w kierunku zachodnim do licznych Mlynówek (obecna nazwa

me, a oprawa dźwiękowa polegala

królowi Hiszpanii ­ tkaniną kuloodpor-

na grze żywego pianisty (tapera) lub

ną obity byl pojazd Alfonsa XIII. Tka-

tych potoków) i wpadala do Bystrzycy Solotwińskiej.

calej orkiestry. Naukowcy pracujący

nina udaremnila zamach na niego.

nad filmem dźwiękowym postawili

Monarcha ­ z wdzięczności ­ przy-

na próby zapisania dźwięku na ta-

znal naszemu rodakowi Order Izabeli

LEON ORZEL

śmie filmowej w postaci tzw. ścieżki

Katolickiej, najwyższe hiszpańskie

ROMAN CZORNEŃKI

dźwiękowej. Do tego nurtu ekspe-

odznaczenie i tytul szlachecki.

tekst i zdjęcia

rymentów wlączyl się Szczepanik.

Zamyslem Corrasiniego bylo

Jego próby przyniosly w tej dziedzi-

Dobry ojciec

skierowanie tych wód do fosy po-

nie niezle rezultaty. Zmodyfikowal

Tkaniną, która byla odporna na

wstającej fortecy. Wedlug blędnej

on elementy kamery, które powodo-

kule, zainteresowal się również car

informacji fosy Stanislawowa wypel-

Mikolaj II. On także odznaczyl Szcze-

niane nie byly wodą z Bystrzycy So-

panika Orderem św. Anny. Jednak

lotwińskiej. Jest to blędne mniema-

Polak odmówil przyjęcia ze wzglę-

nie, ponieważ ta rzeka jako górska w

dów patriotycznych, a zadowolil się

chwili powodzi rozmylaby waly i fosy

tylko zlotym zegarkiem wysadzanym

i zniweczyla calą pracę przy tworze-

brylantami i szafiram i zlotą broszką

niu fortecy. Wobec tego po uporząd-

ozdobioną takimi samymi kamienia-

kowaniu tych źródel woda ciekla

mi. Ta ostatnia miala być prezentem

specjalnie przekopanym kanalem, a

dla narzeczonej ­ Wandy Dzikow-

Znaczek pocztowy, przed-

wąska droga wzdluż niego stala się

bitwą wlaśnie z kopca w parku. Po

mógl być ukończony świeżo sypany

skiej, córki szanowanego lekarza z

stawiający wybitnego wy-

później ulicą Lipową. Potwierdzenie

bitwie, już w Stanislawowie, plk Mo-

wzgórek z serpentynową ścieżką,

Przemyśla. Ich ślub w listopadzie

nalazcę

tych slów można odnaleźć na sta-

ścicki zdjąl z siebie rosyjskie odznaki

prowadząca do 5-metrowej gloriety.

1902 roku byl w Tarnowie wielkim

rych mapach Stanislawowa.

i oglosil swoją jednostkę Pierwszym

waly opóźnienia w emisji dźwięku w

Stąd, jako z 15-metrowej wysokości

wydarzeniem.

Wróćmy jednak do naszych kur-

Pulkiem Ulanów Polskich. Do po-

stosunku do obrazu. Spowalniające

(wspólnie z nasypem) przedstawiać

Mlodzi zamieszkali w Wiedniu.

hanów. W swojej pracy nestor iwano-

wstania państwa Polskiego i Wojska

pracę mechanizmy zastąpil pracą

się będzie piękny widok".

Tutaj urodzil się pierworodny syn An-

frankiwskich krajoznawców Wlodzi-

Polskiego pozostawalo jeszcze okolo

promieni świetlnych.

Dodamy do tych slów, że

drzej. I tu mieszkali przez następne

mierz Polek pisze:

póltora roku. Tak więc Stanislawów

,,5-metrowa glorietta" albo w ogóle nie

cztery lata, aż do chwili, gdy z powo-

­ W zakątku parku, bliżej ulicy

można uważać za miasto, w którym

zostala ukończona, lub zostala znisz-

du klopotów finansowych przenieśli

Fotosculptor ­

Puszkina można zobaczyć pagó-

powstaly pierwsze jednostki przy-

czona. Do naszych czasów dotrwal

się do Tarnowa, do rodziców Wandy.

3D dla każdego

rek ­ niespodziankę wśród równiny.

szlego Wojska Polskiego.

Fotosculptor to interesujące urzą-

jedynie sam kopiec.

W Galicji przyszly na świat kolejne

Istnieją dwie wersje jego pochodze-

Tradycja sypania kurhanów i

dzenie przeznaczone dla rzeźbiarzy.

Dalsza historia kopca też jest nie

dzieci: Zbigniew, Bogdan, Boguslaw

nia. Wedlug jednej zostal on usypa-

upamiętniania nimi wydarzeń histo-

Mialo ono pomóc w wiernym odwzo-

mniej interesująca. W końcu lipca

i Maria, a Jan pracowal nad nowymi

ny przez Polaków w 1869 roku ku

rycznych na naszych terenach trwa

rowaniu trójwymiarowych przedmio-

1917 roku w Stanislawowie okrążona

wynalazkami.

czci Unii Lubelskiej, gdy polączyly

do dziś dnia. Kurhany są elemen-

tów. Mechanizm za pomocą systemu

zostala dywizja rosyjskiej piechoty pod

Byl tytanem pracy ­ zanim wy-

się Królestwo Polskie i Księstwo

tem pamięci o naszych przodkach i

luster nanosil na siebie obraz rzeźby i

dowództwem gen. Sytina. Niemiecka

myślil kolorową kliszę i papier do

Litewskie, tworząc jedne państwo ­

ich niszczenie powinno być surowo

jej wzoru. Obrazy mialy różne kolory,

dywizja zajęla już wieś Krechowce.

robienia barwnych odbitek, przepro-

Rzeczpospolitą. Wedlug innej wersji

karalne. Niestety, latem 2019 roku

dzięki czemu rzeźbiarz mógl porów-

Rosjanom do pelnego rozgromu po-

wadzil blisko 100 tysięcy doświad-

­ ten pagórek, to kopiec usypany ku

kurhan w parku ulegl częściowej

nać, czy jego dzielo jest zgodne z

zostal tylko jeden dzień. Ten dzień

czeń chemicznych! Szczepanik, jak

czci Tadeusza Kościuszki, naczelni-

przebudowie: zabrano część ziemi

oryginalem.

wojsku podarowal dowódca Zaamur-

na geniusza przystalo, nie przywią-

ka powstania 1794 roku i powstal w

i na powstalym placu postawiono

Wynalazek powinien odciążyć

skich ulanów plk Boleslaw Mościcki.

zywal wielkiej wagi do rzeczy przy-

czlowieka od nadmiernego nakladu

ziemnych. Córka Maria Zboińska

pracy a zarazem umożliwić lepsze

opowiadala, że choć mial mnóstwo

jej wykonanie. Zadanie to rozwiązal

ubrań ciągle chodzil w jednym. Byl

Jan Szczepanik w sposób dowcipny i

jednak kochającym mężem i ojcem.

prosty, który pozwala na stwierdzenie

Bardzo przeżyl tragiczną śmierć

czy obrazy rzeźby i jej wzoru mają

trzyletniego syna Andrzeja. Przez

jednakowe kontury, czy nie. W ten

pewien czas nie mógl pracować. Po

sposób odpadala potrzeba ciąglego

I wojnie światowej Szczepanik więk-

mierzenia.

szość czasu spędzal w Berlinie. Do

Tarnowa wrócil na dobre 17 kwiet-

nia 1926 roku. Byl już wtedy bardzo

Prezenty od koronowanych

chory na raka wątroby. Następnego

glów

Czasy Szczepanika byly okre-

dnia zmarl. Na jego pogrzeb przy-

sem burzliwych walk politycznych,

szly tlumy. Pamiętano o genialnym

których uczestnicy często uciekali się

wynalazcy, któremu zabraklo szczę-

do terroru. W związku z tym pojawi-

ścia, by przekuć swoje pomysly w

lo się zamówienie na tkaninę, która

sukces finansowy.

bylaby odporna na pociski. Wynalaz-

ca stworzyl material uszyty z wielu

Zostaly wykorzystane

warstw. Pocisk przebijając kolejne

materialy Pioneer PeKao

warstwy wiklal się w sploty nici, przez

i www.tarnow.pl

latach 20. XX wieku. (Wlodzimierz

gipsowe figury dinozaurów (!). Bicie

Sytuacja skomplikowala się jeszcze

Polek ,,Majdanami i ulicami Iwano-

się w piersi i bębny i glośne slowa o

bardziej, gdy zdemoralizowana pie-

Frankiwska", Lwów,1994 r.)

rozwoju turystyki nic tu nie pomogą.

chota zaczęla grabieże i rabunki w

Jak widać wiadomości o tym, że

Nic tu nie pomoże również ,,gorliwa

mieście. Dwa dni wcześniej rosyjska

pagórek w parku nie jest zwyklym

troska o dzieci" i wystawianie im di-

piechota spalila doszczętnie Kalusz.

kopcem ziemi, lecz usypany zostal ku

nozaurów. Dzieci potrzebują nie tylko

Delegacja miasta z burmistrzem

uczczeniu wydarzeń historycznych,

zjeżdżania na pupie z górki, ale i pa-

na czele uprosila plk Mościckiego o

znana jest od dawna. W jednym

triotycznego wychowania na konkret-

ratunek. Pulk ulanów sformowany

tylko trudno przyznać rację szanow-

nych przykladach.

byl z Polaków, potomków polskich

nemu krajoznawcy. Gazeta ,,Kurier

Najwyższy punkt parku, o wyso-

zeslańców na Syberię po 1863 roku.

Stanislawowski" w numerze z dnia

kości 262 m n.p.m., znajduje się w

Boleslaw Mościcki i jego ulani czuli

30 września 1906 roku w artykule ,,Z

jego dalszej poludniowo-wschodniej

się Polakami i stanęli w obronie ro-

parku" podaje: ,,W bieżącym roku, w

części. Jednak te tereny, zwane ,,ta-

daków. Bitwa pod Krechowcami ura-

wyjątkowo nieprzychylnych warun-

tarskimi mogilami", leżą już poza ob-

towala miasto i oddalo w niej życie

Opakowanie kolorowego papieru fotograficznego Jana

kach znalazly się prace w parku. Nie

rębem starego Stanislawowa.

40 ulanów. Plk. Mościcki dowodzil

Szczepanika

CMYK