23

www.kuriergalicyjski.com * Kurier Galicyjski * 28 lutego­16 marca 2020 nr 4 (344)

Prezydenci Lwowa

aptece bylo zatrudnionych okolo 20

syna Konstantego, który stal się

pracowników".

jedynym dzierżawcą apteki Kocha

Prowizor Antoni Baczyński w

wraz z pomocnikiem aptekarskim,

Stanislaw Ciuchciński

Charkowie od wielu lat byl też zna-

wspominanym już J. Jakubowiczem.

ny z wlasnego wynalazku zwanego

Adam Tuszyński ukończyl studia me-

,,Ferment", slużącego do przygotowa-

dyczne w 1904 roku na uniwersyte-

nia kefiru w domowych warunkach.

cie w Dorpacie.

wspólpracowal z wywodzącym się

ADAM KACZYŃSKI

Codziennie Baczyński przygotowy-

Przed przybyciem do Charkowa

ze środowisk rzemieślniczych Mi-

wal kefir na podstawie kefirowych

Tuszyński zarządzal wlasną apteką w

Stanislaw Ciuchciński urodzil

chalem Michalskim, dzięki któremu

grzybków.

Sumach, a po jej sprzedaniu postano-

się 10 listopada 1841 we Lwowie w

zostal wciągnięty w realizację wielu

Dorobiwszy się znacznego kapi-

wil przenieść się do bardziej perspek-

rodzinie Stanislawa Ciuchty (dopiero

ważnych dla miasta projektów infra-

talu, Antoni Baczyński postanowil w

tywicznego Charkowa. Zachowane

w życiu doroslym zmienil nazwisko

strukturalnych. W 1899 r. zostal wi-

1909 roku otworzyć wlasną aptekę,

szyldy reklamowe z 1917 roku infor-

na Ciuchciński). Ojciec przyszlego

ceprezydentem Lwowa. Stanowisko

która powstala w dzielnicy Osnowa

mowaly, że ,,Polska apteka, laborato-

prezydenta byl rzeźnikiem miejskim.

to piastowal przez 8 lat. W 1907 r.

rium i fabryka wód mineralnych pod

Choć sam wywodzil się ze środowisk

po niespodziewanej śmierci Michala

firmą M. K. Koch wlaściciela prowi-

rzemieślniczych, to jednak dosko-

Michalskiego zostal wybrany na pre-

zora Adama Nalęcz Tuszyńskiego

nale rozumial potrzebę ksztalcenia

zydenta Lwowa.

w Charkowie przy Moskiewskiej 16

swojego syna, którego poslal do

W trakcie swoich niespelna pię-

poleca: środki patentowane gumowe,

szkoly prowadzonej przez ojców do-

cioletnich rządów Ciuchciński kon-

opatrunkowe, mydla medyczne, pre-

minikanów. Stanislaw uczęszczal do

tynuowal projekty rozpoczęte przez

paraty galenowe, wyrabiane we wla-

szkoly do 14 roku życia, kiedy to na

swojego poprzednika, dbając przy

snym laboratorium". Apteka oprócz

skutek śmierci obojga rodziców mu-

zowników i Mosiężników. Razem ze

tym o zrównoważony rozwój mia-

lekarstw byla zaopatrzona w różnego

Reklama Tuszyńskiego z

sial porzucić naukę i zająć się pracą

znanym kowalem i producentem po-

sta. Swoje rządy Ciuchciński określil

rodzaju wody mineralne i owocowe.

okresu warszawskiego

zarobkową. Pomocną dloń do osiero-

wozów Michalem Michalskim nadal

mottem: ,,Czynić wszystko, co jest

Zamówienia przyjmowano telefonicz-

conego chlopaka wyciągnęli znajomi

patriotyczny ton Towarzystwu Strze-

zgodne z honorem i interesami mia-

nie, a specjalny kurier dostarczal to-

przy ul. Wielka Osnowiańska 16,

ojca ­ jeden z nich zatrudnil go jako

leckiemu. Byl również aktywnym

sta i jego mieszkańców".

war do domów. Dostarczano również

gdzie glównym prowizorem byl Ro-

czeladnika w swoim zakladzie bla-

dzialaczem Towarzystwa Wzajem-

Z czasem sędziwy prezydent

leki szpitalom i na specjalne zamó-

sjanin Mikolaj Grewizirski. W 1916

charskim. Przyszly prezydent oprócz

nej Pomocy mieszczan lwowskich

zacząl podupadać na zdrowiu. W

wienia lekarzy, co w tamtych czasach

roku Baczyński byl jedynym kierowni-

nauki fachu intensywnie zajmowal się

pod wezwaniem blogoslawionego

trosce o sprawne funkcjonowanie

stanowilo pewną nowość i znaczne

kiem tejże apteki, zatrudniając dwóch

również samoksztalceniem, dzięki

Jana z Dukli oraz czlonkiem Pol-

magistratu postanowil zlożyć swój

udogodnienie dla osób chorych.

pomocników i jednego ucznia. Po

czemu zdobyl wiedzę i umiejętności

skiego Towarzystwa Gimnastyczne-

urząd w lipcu 1911 r. Ze względu na

Po 1918 roku apteka zostala

1918 roku Antoni Baczyński pozostal

daleko wykraczające poza poziom

go ,,Sokól".

postępującą chorobę wycofal się z

upaństwowiona, sam zaś Tuszyński

na terenach Związku Radzieckiego,

swojego środowiska.

wyjechal z Charkowa. Dom, w któ-

osiedlając się w Petersburgu, gdzie

W 1859 r. osiemnastoletni wów-

rym znajdowala się apteka, zostal

zmarl w 1942 roku.

czas Ciuchciński wyruszyl w kilkuletnią

zrujnowany w czasie II wojny świa-

Wraz z wybuchem I wojny świa-

wędrówkę po zakladach blacharskich

towej. Adam Tuszyński wyjechal do

towej oraz przybyciem do Charkowa

i metalurgicznych w Austro-Węgrzech

Warszawy, gdzie pierwotnie prowa-

znacznej liczby polskich wygnańców

i Rzeszy Niemieckiej. Podczas pracy

dzil aptekę z Karczewskim, a na-

wzroslo zapotrzebowanie na powsta-

m.in. w Wiedniu, Linzu, Monachium,

stępnie w latach 30. XX wieku zostal

nie polskiej apteki. Taka okazja nada-

Berlinie i Hamburgu poznal najnow-

wlaścicielem apteki i laboratorium

rzyla się wraz z przybyciem do Char-

sze technologie i metody pracy oraz,

medycznego w Warszawie przy ul.

kowa Adama Nalęcz Tuszyńskiego

co nie malo ważne, doskonale opa-

Smolnej 22.

nowal język niemiecki. Podczas swo-

Wyżej przedstawiony material

jego pobytu za granicą angażowal

ukazuje zaslugi w formowaniu i roz-

się również w dzialalność polskich

woju farmakologii w Charkowie do

organizacji emigracyjnych. W 1863 r.

1917 roku Polaków, którzy zmagali

wraz z ochotnikami z zaboru pruskie-

się z wieloma trudnościami finanso-

go wziąl udzial w Powstaniu Stycz-

wymi, jak i konkurencją wśród Ro-

niowym walcząc w oddziale strzelców

sjan, Niemców i Żydów. Nieraz wokól

dowodzonym przez Francuza Leona

tych aptek toczyly się cale batalie

Younga. Po klęsce powstania i repre-

na lamach miejscowej prasy. Polacy

sjach ze strony Prusaków powrócil

wnieśli także ogromny wklad w rozwój

do Galicji, gdzie pracowal w różnych

nowoczesnych jak na owe czasy ho-

pracowniach blacharskich. W 1867 r.

meopatycznych aptek, jak i punktów

uzyskal papiery mistrzowskie i otwo-

sprzedaży leków poza Charkowem,

rzyl wlasny zaklad.

na terenie guberni. Jest to już jednak

Interes prowadzony przez Ciuch-

temat na kolejne opracowanie.

Rosyjski Medyczny Wykaz

cińskiego z roku na rok prosperowal

coraz lepiej, a sam wlaściciel zyskiwal

więcej wolnego czasu na angażowa-

nie się w dzialalność spoleczną. Dzia-

W 1880 uzyskal obywatelstwo

życia publicznego. Zmarl 13 listopa-

lal w stowarzyszeniu rzemieślniczym

miejskie i pelnię praw wyborczych.

da 1912 r.

,,Skala" ­ początkowo jako zwykly

W wyborach w 1883 r. zostal wy-

Pogrzeb zmarlego prezydenta

czlonek, później zaś jako jego prze-

brany do Rady Miejskiej, w której

na Cmentarzu Lyczakowskim prze-

wodniczący. W 1877 r. zostal prze-

skutecznie bronil interesów lwow-

ksztalcil się w wielką patriotyczną

lożonym Korporacji Blacharzy, Brą-

skich rzemieślników. Politycznie

manifestację.

Zostaną odnowione wieże zamku w Pomorzanach

i palacu w Tartakowie

Lwowska Rada Obwodowa prze-

najmniej 20 procent, dlatego organi-

że jedną z kluczowych obronnych

znaczyla 5,3 miliona UAH (ponad 800

zacja liczy na wsparcie miejscowych

twierdz podczas wojen tureckich. W

tysięcy PLN) na renowację wież zamku

wladz Zloczowa i Tartakowa. Ponad-

1876 roku zamek przeszedl do rodu

w Pomorzanach i palacu w Tartakowie.

to chce wlączyć w odbudowę prywat-

Potockich i aż do II wojny światowej

Ukraińska organizacja charytatywna

nych mecenasów.

byl ich wlasnością. Obecnie zabytek

,,Spadszczyna.UA" (tlum ­ dziedzic-

Renesansowy zamek w Po-

niszczeje.

two) zajmuje się zbieraniem funduszy

morzanach zostal zbudowany w

Palac Lanckorońskich w Tartako-

i odbudową tych dwóch zabytków.

pierwszej polowie XVI wieku przez

wie zbudowal w 1898 roku Zbigniew

Zalożycielka ,,Spadszczyny" Han-

wojewodę podolskiego Jana Sieniń-

Lanckoroński na murach dawniej-

na Hawryliw napisala na Facebooku,

skiego. W 1620 roku Jakub Sobie-

szego zamku Potockich. Po II wojnie

że pamiątki dziedzictwa narodowego

ski (ojciec późniejszego króla Jana

światowej wladze sowieckie zorga-

obwodu lwowskiego, które kiedyś

III Sobieskiego) kupil Pomorzany

nizowaly w palacu szkolę podstawo-

uważano za zaginione na zawsze,

wraz z 17 pobliskimi wsiami. Zamek

wą i średnią. W latach 90. XX wieku

powrócą do życia. Renowacja ma się

stal się nie tylko ulubioną rezyden-

w ogrodzie palacowym zbudowano

zakończyć w tym roku.

cją jego syna, Jana III Sobieskiego,

nowy obiekt szkolny, natomiast sam

Oba zabytki wymagają dodatko-

gdzie przyjeżdżal na polowania i

palac popadl w ruinę.

wego finansowania w wysokości co

wyprawial wystawne uczty, lecz tak-

źródlo: IAR