23

www.kuriergalicyjski.com * Kurier Galicyjski * 31 marca­27 kwietnia 2020 nr 6 (346)

Zeus ­ Wladca Piorunów,

Legionów Dąbrowskiego, osadzo-

bowiem ,,ochotnicze zaciągnięcie się

nego na trójkątnej rycerskiej tarczy

kandydata na slużbę dla Ojczyzny

z literą S pośrodku. Flaga strzelecka

oraz dobrowolne postanowienie wy-

Wladyslaw II Wygnaniec

miala barwy bialo-czerwono-zielone,

pelniania wszystkich obowiązków,

przy czym kolor bialy symbolizowal

wynikających z Prawa Strzeleckiego".

moralność obywatelską, czystość

Wszystkich czynnych strzelców obo-

i kirkuty ­ co ich lączy?

myśli i czynów, czerwony ­ wierność

wiązywal strzelecki dekalog, którym

idealom niepodleglościowym oraz

rządzila zasada: ,,Salus reipublicae

gotowość do dalszych ofiar na rzecz

suprema lex" (,,Dobro Rzeczypospo-

obrony bytu niepodleglej Polski, a

litej prawem najwyższym").

Na pytanie co mają wspólnego glówny bóg grecki, średnio-

zielony ­ mlodość, twórczość i radość

Dzialalność organizacji ,,dla Do-

życia. Każdy strzelecki oddzial dążyl

bra Niepodleglej" w okresie dwudzie-

wieczny książę polski i stare cmentarze żydowskie ­ nie każdy

do tego, by mieć swój wlasny sztan-

stolecia międzywojennego to wlaści-

dar. Świętem organizacyjnym Związ-

wie trzy okresy: pierwszy, dość trudny

da prawidlową odpowiedź. Lączą ich orly i zające. A wlaściwie

ku Strzeleckiego byl dzień 6 sierpnia,

z uwagi na niechęć wladz państwo-

sceny polowania orlów na te uszate zwierzątka.

ustanowiony na pamiątkę najwięk-

wych, czyli lata 1921­1926; drugi, po

szego związkowego czynu, jakim

przewrocie majowym, w którym zresz-

bylo rozpoczęcie z rozkazu Józefa

tą strzelcy wzięli udzial, a zatem lata

­ bogobojnego czlowieka. Przyslo-

Dalszy ciąg życiorysu tego nie-

DMYtRO POLUCHOWYCZ

Pilsudskiego wojny o niepodleglość

1926­1935 ­ ten przedzial czasowy

wiowy ,,zajęczy strach" przechodzi tu

przeciętnego monarchy możemy

Polski przez I Kompanię Kadrową w

charakteryzuje się najbardziej inten-

Sceny, przedstawiające orla ze

do sfery duchowej i ukazuje lęk czlo-

opuścić, jak również i to, skąd wziąl

dniu 6 sierpnia 1914 roku. Pieśń or-

sywną dzialalnością struktur strzelec-

zdobyczą w szponach byly częstym

wieka przed Bogiem. Odpowiednio

się jego przydomek ­ ,,Wygnaniec".

ganizacyjna Związku rozpoczynala

kich; i wreszcie trzeci, po śmierci Jó-

motywem w sztuce antycznej. Te

zając w szponach orla ­ to bogoboj-

Mowa o monecie z czasów jego rzą-

się slowami: ,,Hej, strzelcy wraz..."

zefa Pilsudskiego (lata 1935­1939),

sceny możemy spotkać na starych

na istota, która calkowicie zawierzyla

dów ­ denarze z orlem i zającem.

i byla spuścizną odziedziczoną przez

kiedy to nowa ekipa rządowa skupila

monetach bitych w Olimpii ­ pier-

swój los Bogu. Podobną symbolikę

Od czasów antycznych monety

Związek Strzelecki po powstańcach

się wokól marszalka Edwarda Rydza-

wotnej siedzibie boga Zeusa. Po raz

mają też orly z bocianami w szpo-

byly elementem propagandy. Bito

styczniowych. Śpiewali ją także przed-

Śmiglego. Mimo statutowego zakazu

pierwszy ukazaly się tam już w V wie-

nach. Po hebrajsku slowo ,,bocian"

je w wielkich ilościach i przechodzi-

wojenni strzelcy, I Brygada Legionów

prowadzenia dzialalności politycznej

ku p.n.e., czyli 2,5 tysiąca lat wstecz!

oznacza ,,chasyda". Slowo to ma

ly przez tysiące rąk ­ również oczu.

oraz wszystkie formacje polskie, wal-

Związek Strzelecki niejawnie wspieral

Oprócz tego podobny motyw często

jeszcze jedno znaczenie, bowiem

W imperium rzymskim monety staly

czące o niepodleglość w czasie I woj-

partie polityczne, będące zapleczem

ny światowej. Natomiast pieśń mar-

rządu, i powoli stawal się najważniej-

szową organizacji stanowil ,,Marsz I

szym stowarzyszeniem, zajmującym

Brygady Legionów" (jej wspóltwórcą

się przysposobieniem wojskowym w

byl wolyniak, notariusz z Lucka, An-

kraju.

drzej Halaciński). W czasie uroczy-

Na przestrzeni lat coraz mocniej

stości religijnych strzelcy śpiewali

zacieśnialy się związki organizacji

pieśń ,,O, Panie Boże, Ojcze nasz..".

z wojskiem. W 1932 roku minister

Związek Strzelecki wydawal wlasne

Spraw Wojskowych podpisal zarzą-

pisma: od marca 1921 roku ukazywal

dzenie, za sprawą którego na szcze-

się ,,Strzelec", natomiast od września

blu Ministerstwa Spraw Wojskowych

1926 roku miesięcznik ,,Przegląd

utworzono stanowisko Komendanta

Strzelecki i Luczniczy". Fundusze na

Glównego Związku Strzeleckiego.

te wydawnictwa oraz calą dzialalność

Ten z kolei wszedl w sklad Państwo-

związkową pochodzily ze skladek

wego Urzędu Wychowania Fizyczne-

czlonkowskich, darowizn i subwen-

go i Przysposobienia Wojskowego.

cji państwowych. Niestety Związek

Na mocy tego zarządzenia powiatowi

występowal na monetach Akranan-

,,h-s-d" ­ oznacza też ,,prawowierne-

się swego rodzaju elementem ma-

Strzelecki stale odczuwal niedostatek

komendanci Związku Strzeleckiego

tu, Syrakuz na Sycylii, Pandosji czy

go". Czyli ten element dekoracyjny

sowej informacji, gdyż przedsta-

środków finansowych.

stali się z urzędu zastępcami powiato-

Koryntu.

możemy odczytać jako ,,prawowier-

wiane postacie i napisy wyjaśnialy

Czlonkowie Związku Strzelec-

wych komendantów przysposobienia

Należy tu przypomnieć, że w sta-

nego w rękach Boga".

politykę, wychwalaly zwycięstwa

kiego nosili mundury wzorowane na

wojskowego. Powodowalo to stopnio-

rożytnej Grecji orzel byl symbolem

Podobną scenę możemy znaleźć

wojskowe  i  cywilne  kolejnych

żolnierskich. Wyróżnial ich między

we podporządkowywanie sobie przez

Zeusa, glównego boga Panteonu.

również na denarach Wladyslawa II

wladców. Co ważniejsze monety

innymi znaczek organizacyjny, któ-

wojsko dzialalności organizacji.

Często przedstawiano go z orlem

Wygnańca (1105 ­ 30 marca 1159).

slużyly do propagandy ,,świetla-

ry przedstawial orla strzeleckiego

W styczniu 1933 roku kanclerzem

siedzącym na ręce, ramieniu lub u

Ale ma to już zupelnie inne znacze-

nej przyszlości", która już wkrótce

na czerwonej tarczy ze srebrnym

III Rzeszy zostal Adolf Hitler. Niemcy

jego stóp. Występowal też jako bez-

nie.

miala nastąpić. W średniowieczu o

brzegiem. Występowal w dwojakiej

wystąpily z Ligi Narodów. Mocno za-

litosny wykonawca rozkazów swego

W 1138 roku po śmierci ojca,

propagandowej stronie bitych mo-

postaci: metalowy, przypinany do

częla się zaostrzać sytuacja w Euro-

pana. Wystarczy przypomnieć zbun-

księcia Boleslawa III Krzywoustego,

net zapomniano i dopiero wlaśnie

ubrania cywilnego, i w formie tarczy

pie. Wysunięto między innym żąda-

towanego Prometeusza, któremu

jego syna Wladyslawa obrano Wiel-

Wladyslaw II przywrócil elementy

z orlem, noszony na lewym rękawie

nia odebrania Polsce Pomorza jako

orzel wydziobywal po kawalku wą-

kim księciem Polskim. Od początków

,,monetarnej propagandy" na bitych

kurtki strzeleckiej. Prawo do nosze-

ziem rdzennie niemieckich. Pomimo

trobę. Dla Greków postacie Wladcy

swego panowania prowadzil on po-

przez siebie w latach 1138­1146

nia munduru i odznaki strzeleckiej

zawartych ukladów wladze wojsko-

Piorunów i Orla byly tożsame.

litykę zjednoczenia wszystkich ziem

denarach.

przyslugiwalo osobie, która zlożyla

we dość trafnie ocenialy kurs polityki

W numizmatyce zając w szpo-

polskich pod swoją wladzą. W 1141

Na awersie denara widzimy

przyrzeczenie strzeleckie. Przy czym

hitlerowskiej. Powoli szykowano się

nach orla występuje jako ofiara,

roku, na zjeździe Piastów w Lęczycy,

rycerza, unoszącego nad wrogiem

w pracy organizacyjnej dbano, by do

do wojny, a na wypadek rozpoczę-

dokladniej jako ofiara dla bogów.

bracia Boleslaw, Mieszko i Kazimierz

miecz. Jak uważają polscy uczeni

Związku Strzeleckiego trafialy najbar-

cia dzialań wojennych planowano

Wedlug tradycji pogańskiej regular-

omawiali stosunki pomiędzy sobą.

jest to wyobrażenie samego Wlady-

dziej wartościowe w danej spolecz-

również skorzystać z przygotowania

ne ofiary skladane bogom byly obo-

Niestety ­ nie udalo im się dojść do

slawa i jego upokorzonych braci. Po-

ności jednostki. Nielatwo bylo zostać

i umiejętności wówczas ponad trzy-

wiązkowe dla każdego nabożnego

porozumienia. Wówczas Wladyslaw

dobne znaczenie zawiera rewers mo-

strzelcem. Nie wystarczylo zlożenie

stutysięcznej armii czlonków Związ-

obywatela. Odpowiednio Zeus-Orzel

poprosil o wsparcie wielkiego księ-

nety, na którym orzel z zaciśniętym w

wlasnoręcznie podpisanej deklaracji.

ku Strzeleckiego. Strzelcy mieli wziąć

i zając-ofiara symbolizowaly oddanie

cia kijowskiego Wsiewoloda. Umo-

szponach zającem przedstawia tegoż

Potrzebni byli jeszcze dwaj czlonko-

udzial w obronie terytorialnej pań-

bóstwu i pokorne mu slużenie.

wę przypieczętowano malżeństwem

wladcę-triumfatora i jego bojaźliwych

wie wprowadzający, którzy świadczy-

stwa. Przede wszystkim jednak wy-

Podobne symbole można oglą-

dzieci ­ Boleslawa i Zwienislawy. W

wrogów.

li o wartości moralnej oraz lojalności

znaczono ich do zadań specjalnych

dać na macewach na starych cmen-

latach 1142­1143 przy wsparciu wojsk

Monety z czasów panowania

państwowej kandydata. Pod groźbą

na wypadek, gdyby terytorium kraju

tarzach żydowskich ­ kirkutach, jak

kijowskich oraz księstwa Bohemii i au-

Wladyslawa II Wygnańca są również

kary byli też odpowiedzialni za wpro-

zostalo zajęte przez wroga. Mialy

je nazywano w Galicji i na Podolu.

striackich Babenbergów Wladyslaw

ciekawym i rzadkim przykladem wy-

wadzenie nowicjusza do organizacji.

one charakter ściśle tajny, a grupy

Podobnie jak w czasach antycznych,

II zaatakowal braci o zmusil ich do

korzystania antycznego motywu na

Okres próbny dla kandydatów na

przygotowane do wykonania zadań

orzel jest tu symbolem Boga, a zając

uznania swego zwierzchnictwa.

monetach średniowiecznych.

strzelców trwal co najmniej trzy mie-

byly mocno zakonspirowane.

siące, a oczekiwanie na przyjęcie

Czas wojny boleśnie zweryfiko-

mógl zniweczyć każdy uzasadniony

wal zalożenia wojskowych dowód-

Prywatne kwatery w centrum Lwowa

sprzeciw, dotyczący postawy mo-

ców, zwlaszcza w wypadku Kresów

ralnej przyszlego strzelca czy wyzna-

Wschodnich. W mocno zróżnicowa-

oraz ciekawostek z historii zapewniamy miejsce na bez-

Oferujemy Państwu noc-

wanych przez niego zasad. Po pozy-

nym pod względem narodowościo-

Kresów. Intymność zapewnią piecznym parkingu.

legi na prywatnych kwaterach

tywnym zdaniu egzaminu kandydac-

wym i religijnym oraz targanym róż-

w centrum Lwowa. Gospodar-

Państwu niezależne pokoje,

kiego pelnoletni czlonkowie (od 18

nymi konfliktami środowisku, mimo

tel./fax: +38 0322 75-43-95;

lat) mogli zlożyć przyrzeczenie strze-

stwa prowadzone są przez

lazienka oraz WC. Istnieje

zachowania wielkiej ostrożności,

leckie. ,,Ten, kto sklada przyrzecze-

mimo przestrzegania zasad konspi-

kom.: +38 0662-552-301

miejscowych Polaków, gdzie

również możliwość skorzy-

nie, wiąże się z organizacją na cale

racji, po wkroczeniu sowietów los ta-

e-mail:

oprócz samego noclegu będą

stania z pelnego lub częścio-

życie!" ­ warto zapamiętać tę zasadę

kich grup specjalnych byl wlaściwie

kwatery@tylkowelwowie.com;

mieli Państwo okazję pozna-

wego wyżywienia. Osobom

w kontekście późniejszych rozważań.

przesądzony.

www.tylkowelwowie.com

nia tajników kuchni lwowskiej

podróżującym samochodem

Wstąpienie do związku oznaczalo

(cdn.)