18

Przegląd wydarzeń

28 kwietnia­14 maja 2020 nr 7­8 (347­348) * Kurier Galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Pożegnanie Janusza Wasylkowskiego

16 kwietnia w kaplicy kościola pw. Matki Bożej Loretańskiej w Warszawie odbylo

się nabożeństwo przy trumnie Janusza Wasylkowskiego z udzialem nielicznych

­ z powodu pandemii ­ najbliższych wspólpracowników i przyjaciól Zmarlego:

Bogdana Kasprowicza, Mariusza Olbromskiego, Krzysztofa Smolany z Instytutu

Lwowskiego oraz przedstawiciela rodziny Zmarlego ­ Pawla Wasylkowskiego.

Modlitwę przy trumnie poprowadzil ks. prof. Józef Naumowicz. W imieniu zebra-

nych przemówil Jan Kasprowicz (tekst mowy drukujemy obok).

dzialal przy parafii pw. św. Trójcy na

odbylo się w dniu 12 lutego 2019

MARIUSZ OLBROMSKI

Solcu w Warszawie, pod opieką ks.

roku w siedzibie Zarządu Glównego

Msza św. żalobna i uroczystości

prof. Marka Kiliszka. W 1990 r. za-

Stowarzyszenia Pisarzy Polskich w

pożegnalne ­ jak zostalo uzgodnione

lożyl Instytut Lwowski jako prywatne

Warszawie, a które mialem zaszczyt

z rodziną Zmarlego ­ odbędą się w

przedsięwzięcie wydawnicze, które

prowadzić. Byl laureatem nagród,

Warszawie, po odwolaniu stanu epi-

w dużej mierze sam w miarę swo-

m.in. zostal wyróżniony drugą na-

demii, w późniejszym terminie, kiedy

ich skromnych możliwości finanso-

grodą (przy pierwszej nieprzyzna-

możliwy będzie udzial w uroczysto-

wal. W 1991 r. ukazal się pierwszy

nej) w konkursie Opery Narodowej

ściach przedstawicieli wladz, dele-

tom ,,Rocznika Lwowskiego" pod

na libretto dla Opery Kameralnej

gacji ze Lwowa, przyjaciól z zagra-

jego redakcją. Dotychczas ukazalo

(1985). Otrzymal też wyróżnienie

nicy (USA, Kanada, Wielka Brytania,

się 21 tomów ,,Rocznika", w dru-

honorowe Nagrody Literackiej im.

Dania), przedstawicieli organizacji

ku jest następny. Na lamach tego

Wladyslawa Reymonta ,,za wszelkie

kresowych, w tym przede wszystkim

wydawnictwa ukazują się teksty

zaslugi dla ocalenia pamięci Lwowa"

Oddzialów Towarzystwa Milośników

nie tylko autorów krajowych, ale i

(2008). Jego twórczość i dzialalność

Lwowa i Kresów Wschodnich z calej

w znacznym stopniu autorów pol-

na rzecz Lwowa i Kresów z latami

Polski.

skich zamieszkalych na Ukrainie.

byla coraz bardziej znana i ceniona,

Janusz Wasylkowski, wybitnie

W roku 2010 wspierany przez grupę

co znalazlo odzwierciedlenie także

zaslużony dla Lwowa, zalożyciel i pre-

przyjaciól, przeksztalcil wydawnic-

w przyznawanych mu przez różne

zes Instytutu Lwowskiego ­ Fundacji

two w Fundację ,,Instytut Lwowski

gremia odznaczeniach i nagrodach.

Janusz Wasylkowki

Ochrony Dziedzictwa Kulturowego

­ Fundacja Ochrony Dziedzictwa

Zostal uhonorowany, m.in. Zlotą Od-

Kresów Wschodnich, redaktor naczel-

Kulturowego Kresów Wschodnich".

śnie w mieście, gdzie zręby uczelni

kiem artystycznym Teatru Rozrywki,

znaką Związku Ziem Wschodnich w

ny ,,Rocznika Lwowskiego", poeta, pi-

Byl też wielokrotnym uczestnikiem

po wojnie tworzylo glównie środo-

gdzie zrealizowal 45 spektakli. W

Londynie (1993), Medalem ,,Pro me-

sarz, dramaturg, aforysta, publicysta,

Dialogu Dwóch Kultur ­ spotkań

wisko akademickie Lwowa i gdzie

latach 1987­1988 kierowal teatrem

moria" (2005), Nagrodą specjalną

redaktor programów telewizyjnych,

intelektualistów, pisarzy polskich i

przesiedlilo się tysiące mieszkańców

,,Buffo". Równocześnie rozwijal swą

Ministra Kultury i Dziedzictwa Na-

edytor, znakomity bibliofil i kolekcjo-

ukraińskich w Krzemieńcu i innych

miasta znad Peltwi. Jego poczucie

różnorodną twórczość. W Warsza-

rodowego (2008), Zlotym Medalem

ner, zmarl 14 kwietnia w Zakladzie

miastach. Przyczynil się do ocale-

humoru, jakże typowe dla rodowi-

wie powstalo jego kilkanaście sztuk

,,Zaslużony Kulturze Gloria Artis"

Opiekuńczo-Leczniczym w Radości

nia i popularyzacji folkloru i kultury

tych lwowian, zapewne sprawilo,

teatralnych, m.in: ,,Węzel rodzinny"

(2011), Orderem ,,Polonia Mater

kolo Warszawy. Wcześniej przebyl

muzycznej Lwowa redagując i publi-

że zalożyl we Wroclawiu Studencki

i ,,Upalny dzień" (1963), ,,Ten trze-

nostra est" (2012) oraz wyjątkowym

operację i byl leczony w Wojskowym

kując, między innymi, takie książki

Teatrzyk Satyry ,,Ponuracy" (1955), a

ci" (1965), ,,Dyptyk katastroficzny"

wyróżnieniem, jakim jest tytul Kusto-

Instytucie Medycznym w Warszawie

jak: ,,Piosenki lwowskiej ulicy", ,,Nie

także reżyserowal tam kilka progra-

(1975), ,,Królewski blazen" (1984),

sza Pamięci Narodowej IPN (2017),

przez ponad miesiąc, gdzie stan jego

ma jak Lwów. Śpiewnik lwowski do

mów Teatrzyków ,,Szubak" i ,,Bleff"

,,Trzasnęlo nas po fajrancie" (1985).

wręczonym na Zamku Królewskim

zdrowia, dzięki rzeczywiście świetnej

1939", ,,Lwowska piosenka na wo-

(1958­1960). We Wroclawiu rozpo-

Jego sztuki byly prezentowane nie

w Warszawie.

opiece lekarskiej, znacznie się popra-

jennym szlaku". Jest też autorem

cząl twórczość literacką, debiutowal

tylko na scenach teatrów polskich,

Janusz Wasylkowki byl czlowie-

wil. Kiedy przewozilem go do Radości

cennej monografii ,,Teatr z ulicy

i napisal, między innymi sztukę ­ ko-

ale i zagranicznych, m.in. czechoslo-

kiem dobrym, pelnym blyskotliwego

lekarze dawali nadzieję na dlugie jesz-

Kopernika. Polski Teatr Ludowy we

medię ,,Wszystko przepadlo" (1957),

wackich, a także w telewizji i w radiu:

humoru, ciekawych, niekiedy zaska-

cze lata życia i sądziliśmy, że z tego

Lwowie 1958­2008" (2008). Pisal

którą wystawil po latach Teatr Fre-

w Telewizji Zachodnio-Niemieckiej w

kujących pomyslów, chęci pomocy

wlaśnie zakladu, gdzie przebywa w

potrzebującym, życzliwym ludziom

dobrych warunkach wielu podopiecz-

i światu; wytwarzal wokól siebie

nych, będzie nadal kierowal pracami

pogodną i przyjazną atmosferę. Byl

Instytutu Lwowskiego i zespolu re-

­ jak wspomnialem ­ wybitnym i nie-

dakcyjnego Rocznika Lwowskiego.

strudzonym kolekcjonerem, zbiera-

Niestety, stalo się inaczej.

czem różnych pamiątek ze Lwowa,

Przyszedl na świat 2 sierpnia

dokumentów, książek, map, obra-

1933 roku, w szpitalu przy ul. Kur-

zów, sztychów. Także kolekcji grafik,

kowej we Lwowie, mieście, któremu

chyba największej jaka istnieje w

poświęcil swą twórczość, różno-

kraju, która ostatnio byla prezento-

rodne prace, cale życie. Ochrzczo-

wana ­ w części ­ na wystawach w

ny zostal w kościele pw. św. Marii

Muzeum ­ Palac w Wilanowie oraz

Magdaleny. Jego ojciec, Marian, byl

w Senacie RP. Do ostatnich dni ży-

kolejarzem. Matka ­ Maria, z domu

cia pracowal nad monumentalnym

Nahorny, zajmowala się domem.

dzielem ,,Encyklopedia Lwowa" oraz

We Lwowie rodzina Wasylkowskich

nad slownikiem ,,Balak Lwowski", a

przeżyla  hitlerowskie  oblężenie

także nad dalszą częścią monografii

miasta w 1939 roku, a później ko-

o dziejach Polskiego Teatru Ludo-

lejne okupacje: pierwszą sowiecką,

wego we Lwowie. Mial rozliczne

niemiecką i ponowne wkroczenie

kontakty we Lwowie, w kraju, Euro-

w 1944 Armii Czerwonej do miasta,

pie. Jego różnorodne badania nad

po czym matka z malym Januszem

kulturą i dziejami Lwowa, mądrze

wyjechali do Zakopanego. Jak opo-

prowadzone przez lat dziesiątki z

Janusz Wasylkowki (od lewej) i Mariusz Olbromski

wiadal, rok później, w Krakowie, w

milością i bezgranicznym poświę-

też wiersze o Lwowie, które zostaly

Mainz, w Telewizji BBC w Londynie,

dreum. Po jednym spektaklu sztukę

obozie dla Polaków wysiedlonych

ceniem, są wielkim i trwalym jego

zebrane, między innymi, w zbiorze

telewizji w Ostrawie i w radiu w Bra-

zdjęla ze sceny cenzura. Byl też, po

ze Lwowa, spotkal przypadkowo,

wkladem w ocalenie pamięci i bu-

,,Są slowa. Wiersze o Mieście, któ-

tyslawie. Jego dramaty tlumaczone

,,polskim październiku" wspólzaloży-

jakimś cudem, ojca. Rodzina wyru-

dowanie narodowej świadomości

re samo się nie obroni" (2002). Byl

byly na język angielski, niemiecki,

cielem i wspólpracownikiem tygodni-

szyla, jak większość wypędzonych,

o mieście ,,Semper Fidelis". Cześć

czlonkiem Warszawskiego Oddzialu

serbski, chorwacki i duński.

ka ,,Poglądy" we Wroclawiu (1956­

na Ziemie Zachodnie. Chodzil do

Jego Pamięci!

Stowarzyszenia Pisarzy Polskich,

Najważniejszą jednak i najbar-

1957). Od 1961 zamieszkal w War-

szkoly i zdal maturę w Zielonej Gó-

a jego twórczość literacka znalazla

dziej owocną sferą dzialania Janu-

szawie i zająl się dziennikarstwem, a

rze, gdzie ­ jak wspominal ­ ukladal

Zdjęcia są ze spotkania w czasie

uznanie zarówno wśród pisarzy,

sza Wasylkowskiego byly sprawy

także wrócil do swych zamilowań te-

satyryczne wiersze antystalinowskie,

jubileuszu 65-lecia pracy twórczej Ja-

krytyków, jak i czytelników. Można

Lwowa i Kresów Wschodnich. Od

atralnych; pracowal w tygodniku har-

które budzily śmiech wśród kolegów

nusza Wasylkowskiego. Wieczór od-

to bylo odczuć na spotkaniu zor-

1982 r. uczestniczyl w pracach i byl

cerskim ,,Drużyna" (1964­1966) oraz

i grozę nauczycieli. Byl polonistą,

byl się 12 lutego 2019 r. w siedzibie

ganizowanym z okazji jego jubile-

jednym z organizatorów podziem-

w ,,Życiu Gospodarczym" (1966),

ukończyl studia na Uniwersytecie

Zarządu Glównego Stowarzyszenia

uszu 65-lecia pracy twórczej, które

nego zespolu Historii Lwowa, który

w latach 1972­1974 byl kierowni-

Wroclawskim, nieprzypadkowo wla-

Pisarzy Polskich.