24
Z pamiętnika podróżnika
28 kwietnia14 maja 2020 nr 78 (347348) * Kurier Galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Izrael. Wakacje last minute
tydzień to zdecydowanie za malo na Izrael, ale nikt z nas nie jest panem swojego czasu, pra-
wie nikt nie dysponuje nim dowolnie... może teraz, w czasach ataku nowego wirusa typu ko-
rona mamy czasu aż za dużo, ale jeszcze przez jakiś czas o podróżach nie będzie mowy.
Wyszedlem poza mury. Uśmiech-
WOJCIECH JANKOWSKI
nąl się do mnie amerykańskim uśmie-
tekst i zdjęcia
chem muzulmanin: It s free. It s for
you. Przez sekundę zawalczyly we
To byla ważna podróż. Na li-
mnie dwie szkoly. Jedna rozsądna
ście miejsc do zwiedzenia Izrael
nie ma nic za darmo na tym świecie,
byl odkąd pamiętam. Ceny biletów
druga to reakcja niemal podprogowa,
lotniczych kupionych kilka miesięcy
peerelowskie wychowanie wzięlo
przed lotem byly śmieszne. Gorzej
górę jak cos dają, bierzesz. Popa-
już bylo z cenami noclegów, ale byl to
trzylem na przedmiot, który mi wrę-
czas jeszcze przedsezonowy. Staw-
czono, byl to Koran w tlumaczeniu na
ki nie byly najwyższe. Dwuosobowa
angielsku.
ekipa wyruszyla w ważną podróż, z
Poza murami zamajaczyla
jednej strony Ziemia Święta, z drugiej
Góra Oliwna. Po drodze byla Do-
wspólczesny Izrael. Masa skojarzeń,
lina Jozafata. To tu wedle tradycji
kodów religijnych i kulturowych. Na
Starego Testamentu ma być Sąd
tym malym skrawku ziemi mieści się
Ostateczny. Malownicza dolina za-
duża część Starego i Nowego Testa-
chwyca widokiem, ale po raz kolej-
mentu, Amoz Oz i ,,Piękni dwudzie-
ny szokuje wrażenie, że tu wszyst-
stoletni" Hlaski.
ko jest kolo siebie, blisko, czasem
przemieszane. Cmentarz jest tak
Jerozolima
pociągający, że podszedlem bliżej
Izrael ma wiele wspanialych
grobów. Obok przechodzil orto-
miejsc, godnych tego by je zwiedzić,
doksyjny Żyd. Coś powiedzial po
ale nie można być w Izraelu i nie być
hebrajsku. Przeszedl na angielski:
w Ziemi Świętej. Wiele osób polecalo
,,Are you Jew? Very good". Po go-
Tel Awiw, ale postanowilem zostawić
dzinie dotarlem do Gaju Oliwnego.
stolicę na następny raz i udaliśmy się
Bazylika Grobu Pańskiego
Znowu to wrażenie, że wszystko
od razu do Jerozolimy. W pośpiechu
Powrót trwal prawie tyle, co spacer.
tów orientacyjnych i przede wszyst-
dominują te swojskie z Europy. Naj-
tu jest takie male. To tu ważyly
za kilka godzin mial zacząć się sza-
Szliśmy wśród murów okalających
kim sposobem aby nie się pchać w
więcej jest chyba Polaków, Rumu-
się losy świata calego... A drze-
bas. Szybkie zakupy, szybki obiad,
starą część Jerozolimy. Pomysl do-
labirynt malych uliczek. Lepiej bylo
nów i rosyjskojęzycznych. Znalem
wa oliwne są takie nieegzotyczne.
by zregenerować sily i wejść w mury
bry pod warunkiem, że poszedlbym
przechodzić przez ten wielki plac, niż
z opowieści atmosferę tu panującą
Mam wrażenie, że widzę wierzby,
Jerozolimy. Kończąc obiad widzia-
w prawo... Poszedlem w lewo. Dlu-
próbować dokądś dojść obok, ginąc
opiekujący się miejscem mnisi
takie swojskie wierzby, prawie jak
lem jak wszystko zwalnia. Kucharze
go trwalo, zanim zorientowalem się,
pośród straganów, ulic, uliczek i zwę-
ciągle poganiają, odzierają święte
na moim Mazowszu.
już nie pracowali, klienci wychodzili,
że trzeba wracać. Pytalem o drogę
żeń między ulicami. Ściana Placzu
miejsce z możliwości kontemplacji.
Na szczycie góry jest taras wido-
kelnerki wydawaly ostatnie rachunki.
mijanych ludzi. Nie bylo ich wielu.
to miejsce, gdzie w czasie szabasu
Pokrzykiwania, trochę nielogiczne:
kowy, z którego widać Dolinę Jozafa-
Za chwilę prawie caly Izrael opusto-
stay and go! stay and go! Potem
Jeden powiedzial, że idzie w stronę
nie można nawet sięgnąć po telefon.
ta i starą część Jerozolimy. W zacho-
szeje.
wejście do malutkiego grobu, chwila
Gaju Oliwnego i mogę z nim pójść,
Surowe zasady dotyczą również go-
dzącym slońcu blyszczy zlota Kopula
Pierwszy spacer pośpieszny,
na modlitwę, ale czujesz napór na-
ale nie wiedzialem czy to dobry
jów. Do godziny 16 żadnych zdjęć.
na Skale. To cudowny widok. Muezin
by zdążyć jeszcze pierwszego dnia
stępnych. Stay and go! Stay and go!
kierunek. W końcu pomoglo dwóch
Czasem ktoś zwrócil uwagę osobom
zacząl nawolywać do modlitwy. Po-
zobaczyć choć fragment Jerozolimy.
Lecz w samej bazylice można być
Arabów. Pokazali w telefonie, dokąd
wyciągającym telefon... do godziny
tem drugi. Potem trzeci, czwarty...
Zaczęla się wędrówka przez dzielni-
godzinami. I w istocie nie chce się
mam iść. Byli na lekkim rauszu...
16, potem już można.... O tej porze
Jedni pięknym, lagodnym glosem,
ce, arabskie stragany, ormiańskie
stąd wyjść. Tu każdy kamień nasą-
Chrześcijanie? A może byli muzul-
roku, bo uniwersalna zasada brzmi:
inni bardziej nerwowo, ochryple. Nie
kościoly, niezliczoną ilość kościolów
czony jest świętością...
manami i mieli obojętny stosunek
18 minut przed zachodem slońca.
tworzylo to jednak kakofonii. Śpiewy
i kaplic. Tego wieczoru wydawalo mi
Kopulę na Skale widać ze Ścia-
ny Placzu. Zawsze slyszalem, że tu
wszystko jest obok siebie, wszystko
jest przemieszane. Spacer kladką
nad terenem Ściany Placzu prowadzi
na Wzgórze Świątynne z meczetem
Al-Aksa i Kopulą na Skale trzeciego
miejsca po Mekce i Medynie. Ze zdzi-
wieniem odkrylem, że tu też są żol-
nierze izraelscy. Królowali turyści do
czasu, kiedy zbliżala się godzina mo-
dlitwy. Niewierni zostali wyproszeni.
W ten sam sposób trafiliśmy
do Bazyliki Grobu Pańskiego.
Trafilem na dziedziniec nieocze-
kiwanie. Przez ulamek sekundy
Jerozolima
zastanawialem się dokąd trafilem,
Izraelscy żolnierze
ale świadomość szybko wrócila.
do religii? Nie mialem sily pytać, ani
się, że tu nie ma Żydów. Arabowie
Kto nie wie, jak wygląda Droga
Bylem na dziedzińcu i za chwilę
rozmawiać...
sprzedawali swoje towary, wszystko
muezinów ubogacaly się, zachodzily
Krzyżowa w Jerozolimie, nie tylko
mialem przekroczyć próg Bazyliki
Drugi i trzeci spacer po Jero-
co tylko możliwe, z gwiazdą Dawi-
na siebie i rozchodzily, jak zderzają-
dozna zdziwienia, ale nie rozpozna
Grobu Pańskiego po raz pierwszy
zolimie też bez konkretnego planu.
da, albo z flagą palestyńską. Czego
ce się na wodzie fale z różnych stron,
polowy stacji. Niektóre zresztą są za-
w życiu. Emocje, które towarzyszą
Wiedzialem jakie miejsca, chcę zo-
tylko dusza zapragnie! W dzielnicy
które tworzą fantazyjne wzory na za-
kamuflowane. Nie od razu rzucają się
temu momentowi można chyba
baczyć, ale zakladalem, że i tak do
ormiańskiej slyszalem glównie fran-
skoczonej, bo zostala zmuszona do
w oczy. Niektóre mają swoich opie-
porównać tylko do jednej sytuacji,
nich dotrę. Pozwolilem sprawom to-
cuski. Bylem oszolomiony wąskimi
tańca, tafli wody.
kunów. Dostojni Grecy, znaleźli się tu
gdy dziecko adoptowane, po latach
czyć się wlasnym torem. Uznalem,
uliczkami, gęstą zabudową. Trzeba
też rumuńscy duchowni, i oczywiście
życia w innej rodzinie, nagle pozna-
że do najważniejszych miejsc droga
bylo już wracać... Ale wlaściwie
How much? No problem!
najwięksi chyba potentaci chrześci-
je swojego prawdziwego ojca. To-
sama poprowadzi. Tak trafilem pod
gdzie byliśmy? W której części
Spacer po starej części Jerozoli-
jańskiej Jerozolimy Ormianie. ,,Ży-
warzyszy temu stan oszolomienia,
Ścianę Placzu, tak trafilem do Kopuly
miasta? Przypomnialem sobie rady
my, to podróż przez gąszcz sklepów,
dzi Kaukazu" zagospodarowali nawet
jakby nie do końca odpowiadający
na Skale na Wzgórzu Świątynnym.
znajomych, żeby ściągnąć mapę,
kramów, kramików. W ofercie są prze-
jedno przejście między stacjami na
rzeczywistości. Powoli przywyka
Ściana Placzu jedyna pozosta-
która będzie dzialala bez Internetu
różne gadżety, z jednej strony dewo-
sklep z dewocjonaliami i gadżetami
się do miejsca. Atmosfera nie do
lość po Świątyni Jerozolimskiej, naj-
w telefonie, bo tu latwo się zgubić...
cjonalia, z drugiej pamiątki, koszulki
turystycznymi. Co kraj (czyt. kultura),
końca jest podniosla gwar, tlok,
świętsze miejsce judaizmu stalo się
Coś ściągnąlem... czy dziala, nie
i masa innych niepotrzebnych do ni-
to obyczaj.
chyba wszystkie języki świata, ale
w moich spacerach jednym z punk-
sprawdzilem... Bylem ugotowany.
czego rzeczy, bez których można żyć,
