24

Okruchy historii

29 maja­15 czerwca 2020 nr 9­10 (349­350) * Kurier Galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Jan Pawel II a archidiecezja lwowska  (cz. 1)

tycki, arcybiskup grekokatolicki. Czy

roku 1992 nowe państwo nawiązalo

ten wyjątkowy związek z pasterzem

następnie metropolita krakowski w

bp MARIAN BUCZEK

to nie zobowiązuje? Czy moglem nie

stosunki dyplomatyczne ze Sto-

Kościola lwowskiego i krakowskiego

roku 1946 wyświęcil Karola Wojtylę

tekst

brać pod uwagę tej tradycji świętości

na kaplana. Arcybiskup Eugeniusz

licą Apostolską, która mianowala

przeżyl przyszly papież w sposób

archiwum autora

wielkich pasterzy Kościola". Należy

Baziak, jako administrator archi-

swego pierwszego nuncjusza. Do

szczególny.

zdjęcia

dodać, że kard. Jan Puzyna biskup

diecezji krakowskiej, wygnaniec ze

roku 1991 na Ukrainie nie istniala

Arcybiskup Baziak, pelniąc obo-

krakowski, wcześniej pelniący urząd

Lwowa wybral i wyświęcil w 1958 r.

żadna diecezja rzymskokatolicka, w

wiązki administratora archidiecezji

Slowo wstępne

biskupa pomocniczego archidiecezji

Archidiecezja Lwowska obrządku

archidiecezji lwowskiej poslugiwalo

krakowskiej po śmierci wielkiego

ks. Karola Wojtylę na biskupa pomoc-

niczego w Krakowie. W książce Dar

lwowskiej, byl konsekrowany na

lacińskiego zostala powolana w 1375,

tu w bardzo trudnych warunkach

księcia metropolity kardynala Adama

i tajemnica Jan Pawel II pisze: ,,W

biskupa w Rzymie.

w Haliczu, jako druga metropolia w

kilkunastu kaplanów, którzy przeszli

Stefana Sapiehy, widząc potrzeby

ciągu wakacji 1951 roku, po dwóch

Jan Pawel II wspomina: ,,Tak więc

Polsce po Gnieźnie. W 1412 siedziba

obozy i gulagi na Syberii. Jeden z

duszpasterskie, postanowil wybrać

latach pracy w parafii św. Floriana,

chronologicznie moje biskupstwo jest

archidiecezji zostala przeniesiona do

kaplanów byl wyświęcony potajemnie

sobie biskupa pomocniczego do

ks. arcybiskup Eugeniusz Baziak,

związane z tym tak doświadczanym

Lwowa, gdzie funkcjonowala do roku

na biskupa przez prymasa Polski.

tej trudnej i odpowiedzialnej pracy.

hierarchą". Arcybiskup Baziak wybral

1946. Po zakończeniu II wojny świato-

i wyświęcil ks. Karola Wojtylę na

wej reżym komunistyczny postanowil

biskupa, o czym pisze we wspomnia-

zniszczyć Kościól katolicki na swym

nej książce (Wstańcie chodźmy!).

terenie. Wyrzucono abpa Baziaka do

Następnego dnia zglosilem się zatem

Polski oraz wielu duchownych i wier-

do księdza arcybiskupa Eugeniusza

nych świeckich. W Polsce Ludowej ­

Baziaka na ulicę Franciszkańską 3

komunistycznej funkcjonowala część

i wręczylem mu list od ks. prymasa.

archidiecezji Lwowskiej z siedzibą w

Pamiętam, jak dziś, że arcybiskup

Lubaczowie, gdzie po śmierci abpa

Baziaka rezydowali biskupi admini-

wziąl mnie pod rękę i wyprowadzil

stratorzy apostolscy.

do poczekalni, gdzie siedzieli księ-

ża i powiedzial: Habemus papam.

Metropolita lwowski abp Eu-

geniusz Baziak od roku 1951 ad-

W świetle późniejszych wydarzeń

ministrowal też archidiecezję kra-

można powiedzieć, że byly to slowa

kowską, gdzie wybral na biskupa

prorocze".

pomocniczego ks. Karola Wojtylę,

który od 1952 do 2005, byl wielkim

Przyjaźń kardynala Mariana

przyjacielem i powiernikiem ks. Ma-

Jaworskiego z księdzem

riana Jaworskiego, kaplana archi-

Karolem Wojtylą ­

diecezji lwowskiej. Obydwaj zajmo-

Janem Pawlem II

Wielu ludzi na świecie wie o

wali się filozofią oraz nauczaniem

przyjaźni, jaka lączyla kardynala

w archidiecezji krakowskiej. Znajo-

Jaworskiego z papieżem Janem

mość i wspólpraca trwala, gdy Karol

Pawlem II, dlatego warto o niej wspo-

Wojtyla byl biskupem, metropolitą,

22.02.2001. Rzym, abp Marian Jaworski otrzymuje pierścień kardynalski z rąk Jana Paw-

mnieć i podać genezę tej znajomości.

kardynalem i papieżem a Marian

la II

,,Znajomość ks. Mariana Jaworskiego

Jaworski profesorem, biskupem w

z ks. Karolem Wojtylą zaczęla się w

Lubaczowie, metropolitą i kardyna-

Kościól grekokatolicki w roku 1946  Przez kilka lat obserwowal ducho-  który przejąl rządy w archidiecezji

Krakowie dzięki osobie Eugeniusza

lem we Lwowie.

byl zdelegalizowany przez Stalina,  wieństwo krakowskie i postanowil  krakowskiej po śmierci kardynala

Baziaka ,,arcybiskupa wygnańca

Rok 1991 byl przelomowym dla

mial kilku podziemnych biskupów  wybrać najlepszego i świątobliwego  Sapiehy, skierowal mnie do pracy

ze Lwowa", jak go określil biskup

archidiecezji lwowskiej, gdy Jan

oraz wielu kaplanów. Rok 1991 byl  kandydata. Wybór padl na mlodego  naukowej. Mialem przygotować

Karol Wojtyla, bezpośredni następca

Pawel II wskrzesil dzialalność tej

dla Ukrainy rokiem odnowy Kościola  zdolnego filozofa ks. Karola Wojtylę,  habilitację z etyki i teologii moralnej.

na stolicy świętego Stanislawa w

archidiecezji oraz mianowal swego

katolickiego obrządku lacińskiego  co wywolalo niezrozumienie u du-  Wiązalo się to z pewnym ograni-

Krakowie, wplynęla pozytywnie na

przyjaciela bpa Mariana Jawor-

i bizantyjskiego (unickiego). Jan  chowieństwa, nawet oburzenie na  czeniem zajęć duszpasterskich, do

losy dwóch wielkich Polaków i ludzi

skiego metropolitą Lwowa. Papież

Pawel II mianowal biskupów dla wa-  arcybiskupa.

których tak bardzo rwalo się moje

Kościola ostatnich lat. Jest to święty

interesowal się losami Kościola na

kujących diecezji rzymskokatolickich

Przedstawiciele slużby bezpie-  serce. Kosztowalo mnie to, ale odtąd

Jan Pawel II papież oraz metropolita

Wschodzie i dzięki kard. Jaworskie-

oraz potwierdzil istnienie biskupów z  czeństwa spisywali wszelkie uwagi  moją ustawiczną troską bylo, aby

Lwowa kardynal Marian Jaworski.

mu byl dobrze poinformowany co

podziemnego Kościola dla diecezji  pozytywne i krytyczne na ten temat,  oddając się nauce, studium teologii

Obaj zaprzyjaźnili się w Krakowie

dzieje się za żelazną kurtyną. Życio-

grekokatolickich. Papież Jan Pawel  co mówili duchowni. ,,Kiedy minęlo  i filozofii, nie tylko nie zapomnieć

jako mlodzi kaplani, gdzie poznawali

rys papieża Jana Pawla II ­ Karola

II wspominal, że jako mlodzieniec byl  20 lat, a ten sam jeszcze mlody  być kaplanem, lecz raczej by mi to

Boga i świat, zglębiając tajniki filozofii

Wojtyly wpisany jest wiele razy w

blisko Lwowa, gdyż pracowal wraz  kardynal z Krakowa zostal papieżem,  pomoglo być nim coraz pelniej".

oraz teologii. Zawdzięczają swoją

historię archidiecezji lwowskiej. Sta-

innymi rówieśnikami przy budowie  to nowe pokolenie duchowieństwa

Jak często wspomina kardynal

,,karierę" w Kościele arcybiskupowi

ralem się ukazać to w tym artykule

drogi kolo miejscowości Sądowa  krakowskiego, a może i ci sami,  Marian Jaworski bliski przyjaciel

Eugeniuszowi". Kardynal często

opisując powiązania ojca św. Jana

Wisznia niedaleko Lwowa na waka-  wyrażalo się bardzo pozytywnie o  papieża, już wtedy bylo widać, jak

odwiedzal papieża w Watykanie,

Pawla II z archidiecezją lwowską

cjach 1938­1939 roku. Świadczą o  arcybiskupie Baziaku. Wtedy wielu  abp Baziak powoli przygotowuje mlo-

rozmawiali o wielu sprawach i pro-

oraz jej pasterzem kard. Marianem

tym zachowane fotografie, na których  mówilo, jaki abp Baziak byl mądry,  dego ks. Wojtylę do nowych zadań i

blemach Kościola i świata. Pisali

Jaworskim.

jest bez koszuli ze szkaplerzem  przenikliwy w Kościele, że wybral  funkcji w Kościele krakowskim oraz

do siebie listy przekazywane przez

karmelitańskim na szyi.

nadzwyczajnego kaplana na biskupa,  widzi jego przyszlość. On wybral i

znajomych, nie wysylali prywatnej

by ten zdobyl szlify oraz doświad-  konsekrowal na biskupa na Wawelu

Przynależność terytorialna

korespondencji pocztą.

czenie w Kościele krakowskim do  Karola Wojtylę po uprzednim rozpo-

ziem ukraińskich

Arcybiskup Eugeniusz

W prywatnym archiwum kardy-

Ziemie na których obecnie znaj-

podjęcia odpowiedzialności za caly  znaniu charakteru i zalet oraz dobrym

Baziak ,,narzędziem"

nala Mariana zachowalo się wiele

duje się Ukraina należaly w historii do

Kościól Chrystusowy. Do dzisiaj  przygotowaniu teologicznym.

Opatrzności Bożej

bardzo ciekawych i poufnych listów

różnych państw: Polska, Rumunia,

powszechnie mówi się, że abp Ba-

Papież Jan Pawel II tak wspo-

dla przyszlego papieża

z tego okresu. Jan Pawel II pisze w

Slowacja, Węgry na zachodzie, a

ziak byl naprawdę kierowany przez  mina te chwile w swoim życiu: ,,Nie

św. Jana Pawla II

liście z 5 lutego 1997 r.: ,,Drogi Księże

największa wschodnia i centralna

Kardynal Marian Jaworski 21  Opatrzność, wybierając takiego  mogę nie wspomnieć tu osoby

Arcybiskupie, Metropolito Marianie.

część do Rosji. Na zachodniej części

października 2007 r. w dniu powitania  kaplana na wspólpracownika urzędu  glównego konsekratora, którym byl

Dziękuję za list z 30 stycznia br.

przeważali katolicy dwóch obrządków

swego koadiutora abpa Mieczyslawa  biskupiego".

arcybiskup Eugeniusz Baziak. Wspo-

Znów garść wiadomości o tym co

rzymskokatolicki oraz grekokatolicki,

Mokrzyckiego powiedzial w katedrze

mnialem już skomplikowaną historię

tam ,,dziala" Metropolita i co już

a na centralnej i wschodniej tylko

lwowskiej:

jego życia i biskupiego poslugiwania.

Święcenia kaplańskie

,,zdzialal". Dobrze, że myśli nas

prawoslawni należący do patriar-

­ To arcybiskup Eugeniusz Ba-  i sakra biskupia

Nie male znaczenie ma dla mnie jego

odwiedzić, jak Pan Bóg pozwoli...

chatu moskiewskiego. Od września

ziak, biskup wygnaniec ­ jak go  Karola Wojtyly pochodzą

biskupie pochodzenie, skoro to on

Osoba Metropolity i wszystkie spra-

1939 roku, kiedy Stalin w umowie z

określil Ojciec Święty Jan Pawel II  od wlożenia rąk biskupów

wlaśnie byl dla mnie pośrednikiem

wy Archidiecezji są w kręgu moich

Hitlerem ustalil w pakcie Ribbentrop

­ zostal poslany przez Opatrzność  lwowskich.

w sukcesji apostolskiej. Konsekrowal

codziennych modlitw".

­ Molotow strefę wplywów w Europie,

Bożą do Krakowa, aby tam jako

Kaplaństwo i biskupstwo Jana  go arcybiskup Boleslaw Twardowski.

Bardzo wiele listów, które pisal

praktycznie cala dzisiejsza Ukraina

administrator apostolski w Krakowie  Pawla II pochodzą z rąk biskupów  Jego z kolei konsekrowal arcybiskup

papież do kard. Jaworskiego jest

należala do Związku Radzieckiego.

udzielić święceń biskupich w 1958  lwowskich o czym wspominal w  Józef Bilczewski, którego dane mi

roku mlodemu wówczas księdzu  swojej książce Wstańcie chodźmy!  bylo niedawno beatyfikować we

cytowanych w czterech albumach,

Ukraina jako nowe państwo powstala

jakie wydal w latach 2011 do 2018

po rozpadzie ZSRR, kiedy 1 grudnia

profesorowi Karolowi Wojtyle. W  Papież tak pisze: ,,Książe kardynal  Lwowie na Ukrainie. Bilczewski zaś

profesor Blądek. Metropolia lwow-

1991 roku, wybrano nowy parlament

kilka lat potem (1962) biskup Karol  Sapieha byl w calym tego slowa  byl konsekrowany przez kardynala

ska obrządku lacińskiego (2011),

(Rada Najwyższa) oraz pierwszego

Wojtyla odprowadzil zmarlego ar-  znaczeniu polskim arystokratą...  Jana Puzynę, biskupa krakowskiego,

Na drogach Opatrzności (2013),

prezydenta. Od tego czasu zacząl

cybiskupa Eugeniusza Baziaka do  Zostal kaplanem diecezji lwowskiej".  a wspólkonsekratorami byli: święty

Wszystko dzięki Opatrzności (2015),

rozwijać się Kościól katolicki dwóch

katedry na Wawel, aby tam spocząl  Tenże kardynal Adam Stefan Sapie-  Józef Sebastian Pelczar, biskup

Żyją i owocują a byly skazane

obrządków, jak i prawoslawny. W

po swym ofiarnym życiu. Myślę, że  ha, kaplan archidiecezji lwowskiej, a  przemyski i sluga Boży Andrzej Szep-