14
1528 września 2020 nr 17 (357)
Wspomnienia
kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Lwowski okres kardynala Mariana Franciszka jaworskiego.
Od urodzin do święceń kaplańskich (19261950) (cz. 1)
Późnym sobotnim wieczorem 5 września 2020 roku do Lwowa dotarla smutna wiadomość, że w krakowskim
szpitalu w wieku 94 lat zmarl pierwszy w powojennej historii archidiecezji lwowskiej obrządku lacińskiego
kardynal Marian Franciszek Jaworski (21.08. 1926 5.09.2020). Informacje o wyjątkowej roli księcia Kościo-
la, w tym szczególnie o jego zaslugach w odbudowie zniszczonej przez komunizm archidiecezji lwowskiej
już następnego dnia podawaly liczne publikacje. Postać kardynala Mariana Jaworskiego, mimo publikacji
już istniejących, nadal potrzebuje nowych gruntownych studiów, m.in. dotyczących pierwszych lat życia
metropolity, związanych ściśle ze Lwowem, i mających wplyw na cale jego życie kaplańskie i biskupie.
MARIAN SKOWYRA
świętej w kościele sióstr francisz-
tekst
kanek od Wieczystej Adoracji Naj-
ilustracje ze zbiorów autora
świętszego Sakramentu.
W 1939 roku Marian Jaworski
Wydaje się zatem konieczne,
ukończyl sześć klas siedmioklasowej
aby tę lukę życiorysu zmarlego kar-
szkoly powszechnej. Marzeniem jego
dynala Mariana Jaworskiego uzu-
bylo, aby swoje życie poświęcić na
pelnić w kontekście gromadzonych
wylączną slużbę Bożą. W tym celu
materialów archiwalnych, również
postanowil wstąpić do Niższego Se-
na podstawie rozmów przeprowa-
minarium Archidiecezji Lwowskiej
dzanych z dostojnym purpuratem w
przy ul. Teatyńskiej 4. W świadec-
latach 20022008.
twie moralności ks. Walenty Dubiel,
korzenie rodzinne przyszlego
proboszcz parafii św. Antoniego we
ordynariusza Lwowa wywodzą się
Lwowie zanotowal następujące slo-
wa: ,,Jaworskiego Mariana, ucznia
z Tartakowa w powiecie sokalskim.
Z tej też racji nie dziwi szczególne
kl. VI szkoly powszechnej znam jako
nabożeństwo, jakim wyróżnial się
wzorowego ministranta i jako pilnego
kardynal Marian Jaworski wzglę-
ucznia. Mam nadzieję, że w gimna-
dem obrazu Matki Bożej Uzdrowi-
zjum J. E. ks. Arcybiskupa rychlo się
cielki Chorych, znajdującego się
wyróżni swojemi zaletami. Zaznaczyć
pierwotnie w kościele tartakowskim,
należy, że jako ministrant co miesiąc,
a następnie w Lukawcu i który Jan
a nawet i częściej przystępowal do
Pawel II ukoronowal w czasie piel-
stolu Pańskiego z należytą poboż-
grzymki do Lubaczowa w 1991 roku.
nością. Jestem mocno przekonany,
Nie jest jednak możliwe dokladne
że będzie to kiedyś dobry kaplan.
Pierwsza Komunia św. w 1936 roku. Marian Jaworski stoi pierwszy od lewej
przedstawienie dziejów rodu Ja-
Sprawę jego bardzo polecam". Bóg
worskich gdyż z ksiąg metrykalnych
pochowany na cmentarzu przy ul.
zakończeniu II wojny światowej za-
(przy tej ulicy mieszkam) przez ulicę
jednak przeznaczyl mu inną drogę
parafii tartakowskiej zachowaly się
Bujwida.
mieszkala w gliwicach, gdzie zmar-
Lyczakowską, widzę urząd poczto-
powolania. 1 września 1939 roku
jedynie dwie księgi: ,,Index natorum
Matka Stanislawa z Lastowiec-
la 8 kwietnia 1977 roku.
wy, urząd M.k.k.O., szpital św. Zofii
świat obiegla wieść o rozpoczęciu II
17851943" oraz ,,Index copulato-
kich urodzila się 8 maja 1901 roku.
Zdrowa religijna atmosfera ro-
i kościól św. Antoniego, w którym co
wojny światowej.
rum 19001943". Warto też dodać,
Przez dluższy czas pracowala w
dzinna, przyklad rodziców oraz wy-
dnia slużę rano. Często też chodzę
W warunkach wojennych stalo
że w 1871 roku wikariuszem parafii
klinice lwowskiej na wydziale gine-
chowawców sprawily, że dzieci już
przez ulicę Pijarów. Nic ważniejsze-
się niemożliwym przyjęcie kandyda-
w Tartakowie byl św. Zygmunt go-
kologii przy ul. Pijarów. Jako osoba
we wczesnym dzieciństwie rozmilo-
go nie mieści się tutaj, prócz szpi-
ta do niższego seminarium. Dalszą
razdowski, późniejszy zalożyciel
skromna, kochająca Boga i Ojczy-
waly się w Bogu. Od najmlodszych
tala powszechnego. kolo szpitala
edukację średnią Marian zdobywal
Zgromadzenia Sióstr Józefitek.
znę, wpajala te cnoty w dusze swoich
lat Marian uczęszczal do kościola
znajduje się piękny klomb i trawnik.
w X gimnazjum powszechnym we
Ojciec przyszlego kardynala
dzieci. Zmarla również we Wroclawiu
św. Antoniego we Lwowie, ,,gdzie
Przecinam ulicę glowińskiego i już
Lwowie, gdzie ukończyl tak zwaną
Mariana Jaworskiego Wincenty
20 października 1951 roku.
sluży o 6-tej godzinie do Mszy św.
jestem na dziedzińcu szkolnym, obok
dziesięciolatkę i w 1945 roku uzyskal
syn Adama i Barbary, urodzil się
Malżonkowie Wincenty i Sta-
Należy także do kólka ministrantów
którego znajduje się szkola św. An-
świadectwo maturalne. Po latach już
5 kwietnia 1896 w Tartakowie. 4
nislawa doczekali się trojga dzieci.
i jak obserwuję, obowiązki swoje
jako kardynal na kongregacji kapla-
listopada 1923 roku zawarl sakra-
Najstarszym byl Zygmunt, urodzony
tamże spelnia sumiennie. Przez
nów wspominal: ,,W 1939 roku, kiedy
mentalny związek malżeństwa ze
26 maja 1924 roku w szpitalu woj-
calą zimę mimo mrozu, zawsze rano
wybuchla wojna, wkrótce byly moje
Stanislawą z Lastowieckich. Jako
skowym we Lwowie. Sakrament
śpieszyl do kościola, choć nieraz
imieniny. Byly życzenia imieninowe
byl przeziębiony. Sam podziwialem
od rodziców, od rodzeństwa, bliskich,
energię i poświęcenie tego chlopca,
ale nie bylo ani podarunków, ani ra-
jeśli chodzi o slużbę Bożą". Tak po
dości, noce spędzaliśmy śpiąc w
kilku latach pisal ojciec przyszlego
piwnicy". Na innym miejscu wyznal:
arcybiskupa Lwowa obrządku la-
,,Mieszkalem we Lwowie i mnożyly
cińskiego w piśmie skierowanym do
się we Lwowie i gdzie indziej tzw. wy-
kurii Metropolitalnej w sprawie przy-
wózki na Sybir czy do kazachstanu.
jęcia syna do malego seminarium.
Wszyscy ludzie drżeli i dowiadywali
Ponadto każdej niedzieli bracia Ma-
się kto, kiedy zostal wywieziony. Ja
rian i Zygmunt udawali się do domu
sam pamiętam, jak ogloszono prób-
generalnego sióstr józefitek przy ul.
ny alarm lotniczy we Lwowie i cale
kurkowej, aby i tam slużyć do mszy
miasto bylo zaciemnione. Nie bylo
św. jako ministranci.
żadnego światla, żadnej lampy, ale
Zaświadczenie sióstr józefitek z 1944 roku
W katedrze lwowskiej w 1990 roku
W 1933 roku Marian Jaworski
pod kamienice podjeżdżaly wozy mi-
wstąpil do Męskiej Szkoly Powszech-
plutonowy Wojska Polskiego musial
chrztu otrzymal w kościele św. Anny
toniego żeńska. Okna naszej klasy
licyjne i każdy pytal: Po kogo poszli?
nej św. Antoniego. Z tego też okresu
często zmieniać miejsce zamieszka-
we Lwowie. kolejnym dzieckiem w
wychodzą prosto na dziedziniec. Z
I sam patrzylem na to, jak naprzeciw
pochodzi jedyne jego zachowane
nia. Tuż przed urodzeniem się syna
rodzinie Jaworskich byl Marian, uro-
okna mój wzrok plynie często w stro-
okna w podwórzu wywożono rodzi-
wypracowanie pt. ,,Moja droga do
Mariana rodzina przez krótki czas
dzony we Lwowie 21 sierpnia 1926
nę kościola".
nę: ojciec policjant zostal wcześniej
szkoly", w którym doskonale widać
mieszkala we Wlodzimierzu Wolyń-
roku. Na chrzcie w kościele pw.
Również kaplani pracujący przy
aresztowany, a teraz szli po jego
duchowość chlopca. ,,Szkola św.
skim. Dopiero po przejściu ojca na
św. Antoniego we Lwowie otrzymal
kościele św. Antoniego oraz księża
żonę i dzieci. Dwadzieścia minut na
Antoniego, do której uczęszczam,
emeryturę w 1932 roku Jaworscy
imiona Marian Franciszek, o czym
katecheci odkryli u Mariana wiel-
spakowanie się, przekazanie kluczy
mieści się przy ulicy glowińskiego.
osiedli na stale we Lwowie przy ul.
świadczy zapis pod numerem 112 w
ką zdolność do nauki i szczególne
na kogo się wskazalo i odjazd". Wi-
Do szkoly mam blisko. W drodze do
Hausnera 10 (obecnie ul. Skoworo-
księdze urodzonych parafii świętego
zamilowanie slużby Bożej. Dlatego
dząc cale zlo, które spadlo na Ojczy-
niej zauważam częste zmiany. Drze-
dy). Po zakończeniu II wojny świa-
Antoniego we Lwowie. Szafarzem
też ks. Maciej Szalagan postanowil
znę, polecal Bożej Opatrzności spra-
wa rozkwitnięte dodają pięknego
towej zostali zmuszeni do wyjazdu
sakramentu byl późniejszy biskup
udzielić chlopcu lekcji podstaw języ-
wę swojej przyszlości. Nieustannie
wyglądu ulicy. Na parkanach często
tarnowski Jan Stepa. 20 sierpnia
ze Lwowa. Nowe mieszkanie zna-
ka lacińskiego. 14 maja 1936 roku,
w czasie inwazji rosyjskiej, później
widzę odezwy lub ogloszenia prezy-
1928 roku na świat przyszlo kolejne
leźli we Wroclawiu, gdzie Wincenty
wraz z 22 kolegami z klasy, Marian
hitlerowskiej kontynuowal naukę. W
denta miasta. Idąc z ulicy Hausnera
dziecko, córka Barbara, która po
zmarl 17 marca 1958 roku i zostal
przystąpil do pierwszej komunii
1940 roku w kościele św. Antoniego
