Wydarzenia

nr 21 (361) 17­30 listopada 2020

10

www.kuriergalicyjski.com

Przegląd prasy

W wirtualnym otwarciu Centrum

Otwarcie Polskiego

wzięlo udzial blisko 80 uczestników.

Kulturalno-Oświatowego

Centrum na Uniwersytecie

Mateusz Nitkowski

im. Borysa Grinczenki

dk.com.ua

polskiej

3 listopada na kijowskim Uniwer-

sytecie Borysa Grinczenki odbylo się

Mlodzież z Nowogrodu

otwarcie on-line Polskiego Centrum

Wolyńskiego szlakiem

Kulturalno-Oświatowego, które stalo

karpackich walk II Brygady

na Ukrainie

się okazją do podsumowania wie-

Legionów

loletniej wspólpracy naukowej pra-

W dniach 16­19 października od-

cowników i partnerów Historyczno-

byl się wyjazd edukacyjny pt. ,,Szla-

Filozoficznego Wydzialu tej uczelni

kiem karpackich walk II Brygady

i jednocześnie początkiem nowych

Legionów", w którym wzięlo udzial 14

projektów w polsko-ukraińskim part-

wolontariuszy Polskiego Stowarzy-

nerstwie akademickim.

szenia im. J. Lublińskiego w Nowo-

Ojczyźnianej, a cmentarz katolicki

wypisana pierwsza zwrotka średnio-

Spotkanie, prowadzone przez

grodzie Wolyńskim.

opracowal

przestal istnieć.

wiecznego polskiego hymnu ,,Bogu-

kierownik Katedry Historii Oksanę

Wyjazd byl objęty wsparciem

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI

rodzica" wraz nutami.

Salatę, rozpoczęli wicerektor Uniwer-

Kancelarii Prezesa Rady Ministrów

Anatol Olich

Świątynia bardzo ucierpiala pod-

sytetu Lilia Hryniewicz i ambasador

w ramach zadania publicznego do-

monitor-press.com

Na dawnym katolickim

czas I wojny światowej. Jej restaura-

Bartosz Cichocki. Wystąpili także

tyczącego pomocy Polonii i Polakom

cmentarzu w Lucku

cja pochlonęla dużo czasu i pienię-

przedstawiciele Narodowego Insty-

za granicą za pośrednictwem Fun-

Polscy dyplomaci wyruszyli

uczczono pamięć zmarlych

dzy. Kościól zostal rekonsekrowany

tutu Urbanistyki i Architektury (NIAU):

dacji Pomoc Polakom ma Wscho-

W uroczystość Wszystkich Świę-

śladem zmarlych Rodaków

w 1922 r. przez biskupa luckiego

prof. Boleslaw Stelmach i Tomasz

dzie. Celem wyjazdu bylo upamięt-

tych czlonkowie polskich organizacji

na Podolu

Uroczystość Wszystkich Świę-

Ignacego Dub-Dubowskiego. Obraz

Slawiński.

nienie wydarzeń i bohaterów, którzy

oraz parafianie katedry Świętych

tych to także dzień, gdy konsulo-

przeżyl także II wojnę światową, a

NIAU, przy wsparciu Ambasady

przyczynili się do odzyskania przez

Apostolów Piotra i Pawla uczcili pa-

wie Konsulatu Generalnego RP w

w 1945 r. zostal przewieziony wraz

RP w Kijowie, realizuje na Uniwer-

Polskę niepodleglości.

mięć zmarlych na miejscu dawnego

Winnicy odwiedzają polskie miejsca

z sukienką do Polski przez księdza

sytecie Grinczenki cykl wykladów

Podróż rozpoczęliśmy od Kor-

katolickiego cmentarza w Lucku.

pamięci by oddać cześć rodakom,

Stanislawa Sikorskiego do rodzinnej

poświęconych polskiej architekturze

ca, gdzie zwiedziliśmy kościól pw.

Zamiast Mszy św. i procesji na

którzy ponieśli śmierć w różnych za-

wsi Mokowo kolo Wloclawka. Do

i urbanistyce XX wieku. Dzięki sta-

świętego Antoniego oraz dawny pol-

czynnych miejskich cmentarzach w

kątkach świata.

dzisiaj znajduje się on w miejscowym

raniom ambasady studenci i pra-

ski cmentarz, na którym zachowaly

Harazdży i w Lucku przy ul. Rówień-

Konsul generalny RP w Winnicy

kościele.

cownicy Uniwersytetu mieli okazję

się groby Legionistów Polskich. Po

skiej zorganizowano nabożeństwo

oddal hold polskim żolnierzom pole-

Po przesiedleniu Polaków pro-

zapoznać się również z wystawą

wspólnej modlitwie i zapaleniu zni-

na Memoriale Wiecznej Chwaly wy-

glym w 1920 roku pod Nową Uszy-

boszczem w rówieńskiej świątyni

poświęconą dorobkowi polskich ar-

czy wyruszyliśmy do Stanislawowa.

budowanym w latach 70. w miejscu

cą, w Latyczowie oraz Barze.

byl legendarny ojciec Serafin Ka-

chitektów. Ekspozycja, w dwóch od-

Po zwiedzaniu miasta udaliśmy się

cmentarza katolickiego. Mszy prze-

Pracownicy konsulatu wraz z

szuba, lecz w 1956 r. zostal pozba-

slonach, dostępna jest od marca br.

do Centrum Kultury Polskiej i Dialo-

wodniczyli ordynariusz diecezji luckiej

przedstawicielami miejscowych or-

wiony praw kaplańskich. W 1958

w gmachu glównym uniwersytetu.

gu Europejskiego, gdzie nas cieplo

bp Witalij Skomarowski i proboszcz

ganizacji polskich odwiedzili także te-

r. kościól zostal zamknięty przez

Wspólpraca z Centrum umożliwia

przywitala dyrektor Maria Osidacz.

katedry Świętych Apostolów Piotra i

ren dawnego katolickiego cmentarza

wladze sowieckie. Najpierw ścięto

studentom i wykladowcom uniwer-

Kolejny dzień rozpocząl się od

Pawla ks. kanonik Pawel Chomiak.

polożonego na obszarze dzisiejsze-

krzyże z iglic i zdjęto dzwony, ob-

sytetu aktywny udzial również w

zwiedzania Nadwórnej, niewielkie-

Na Mszy św. zgromadzilo się

go parku Leontowicza oraz pomniki

darto freski i zniszczono witraże.

innych projektach realizowanych

go miasteczka na Pokuciu, które

kilkadziesiąt osób. Zgodnie z obo-

ofiar Wielkiego Terroru w Winnicy.

W późniejszym okresie rozebrano

przez Ambasadę, w tym w cyklu

odegralo ważną rolę podczas krwa-

wiązującymi zasadami zachowywaly

wieże, a wnętrza calkowicie zde-

spotkań ze specjalistami Muzeum

wej bitwy pod Molotkowym. Tam na

dystans i mialy na sobie maseczki.

Slowo Polskie

wastowano. Epitafium rodziny Lu-

Narodowego w Warszawie (,,Kore-

miejscowym cmentarzu zlożyliśmy

Nabożeństwo rozpoczęlo się od

bomirskich zniknęlo, a ich groby

spondencja sztuk").

hold przy pomniku poświęconym II

modlitwy na miejscu, w którym praw-

Trudne losy świątyni

wyrzucono z kościelnych podziemi.

Życzenia rozwoju i realizacji ko-

Brygadzie. Niestety nie udalo się

dopodobnie byli pochowani luccy

i jej obrazu

Równe nie mialo szczęścia do

Początkowo w zbezczeszczonym

lejnych, ciekawych projektów prze-

nam dotrzeć do Przelęczy Legionów,

księża katoliccy, zakonnicy i zakonni-

kościolów, mimo że osada znana

kościele znajdowalo się kino, póź-

kazal na ręce wicerektor Hryniewicz

ponieważ po wcześniejszej strasznej

ce, w tym matka Jadwiga Kulesza, za-

jest od XIII w. Pierwszy murowany

niej zamieniono świątynię na dom

rektor Uniwersytetu Pedagogiczne-

powodzi droga na odcinku 12 kilome-

lożycielka Zgromadzenia Sióstr Bene-

kościól w mieście zaczęto wzno-

muzyki organowej. Tak funkcjonuje

go w Niżynie Oleksandr Samojlenko,

trów zostala rozmyta.

dyktynek Misjonarek. Przed modlitwą

sić dopiero w 1774 r. Prawie 40 lat

do dziś. Wszelkie wysilki katolików,

dyrektor Polskiego Centrum Nauko-

Kolejny dzień rozpoczęliśmy od

ks. kanonik Pawel Chomiak zapoznal

budowy i ogromne środki finanso-

by odzyskać swoje mienie, są bez-

wo-Oświatowego na Uniwersytecie

wizyty w Kolomyi, a mianowicie od

wszystkich z historią nekropolii i przy-

we ofiarowane przez kilka pokoleń

skuteczne.

Pedagogicznym w Humaniu Ihor

wspólnej Mszy świętej w języku pol-

bliżyl postać ks. Jana Rutkowskiego ­

książąt Lubomirskich, najbogatszej

Krywoszeja i prof. Zbigniew Karpus

skim w kościele pw. świętego Ignace-

ostatniego powojennego proboszcza

Anatol Olich

wówczas rodziny Rzeczypospolitej,

z Uniwersytetu im. M. Kopernika w

go Loyoli. Po Mszy św. zwiedziliśmy

w Lucku, który slużyl m.in. w kaplicy

monitor-press.com

poszly na marne.

Toruniu oraz dr Albert Nowacki z

miasto, w którym w lutym i marcu

na tym cmentarzu, w której obecnie

Budowę rówieńskiego kościo-

Katolickiego Uniwersytetu Lubel-

1915 roku legioniści stacjonowali i

mieści się Dom Żalobny. Tu odbyla się

W Winnicy w przededniu

la zakończono w 1813 r., ale już w

skiego.

walczyli. Zwiedziliśmy kwatery legio-

druga część nabożeństwa. Zgroma-

uroczystości Wszystkich

tym samym roku jego mury zaczęly

W ciągu ostatnich kilku lat Wy-

nistów na cmentarzu polskim, który

dzeni ulożyli krzyż ze zniczy. Ta trady-

Świętych posprzątano

pękać, ponieważ świątynia zostala

dzial Historyczno-Filozoficzny Uni-

jest w bardzo zaniedbanym stanie, i

cja jest wiele lat pielęgnowana przez

teren dawnego cmentarza

wzniesiona na bagnistych terenach.

wersytetu im. B. Grinczenki nawiązal

który, mimo iż byla niedziela, musie-

Stowarzyszenie Kultury Polskiej im.

polskiego

Żadne prace remontowe nie pomo-

30 października czlonkowie pol-

wspólpracę m.in. z Uniwersytetem

liśmy trochę oczyścić od puszek po

Ewy Felińskiej na Wolyniu. Po Mszy

gly i w 1849 r. kuria diecezji Lucko-

skich organizacji spolecznych dzia-

Jagiellońskim, Katolickim Uniwersyte-

piwie i śmieci na polskich grobach.

św. jej uczestnicy zapalili znicze pod

Żytomierskiej z uwagi na zagrożenie

lających w Winnicy wzięli udzial w

tem Lubelskim, Uniwersytetem im. J.

Zwiedziliśmy  pomnik  Siczowych

pomnikami Bohaterów Niebiańskiej

zakazala nabożeństw w kościele i

tradycyjnym sprzątaniu terenu byle-

Dlugosza w Częstochowie, Uniwersy-

Strzelców, który niegdyś byl pomni-

Sotni, ofiar nazizmu, żolnierzy, którzy

zalecila przeniesienie ich do kaplicy

go polskiego cmentarza polożonego

tetem im. A. Mickiewicza w Poznaniu,

kiem II Brygady Legionów Polskich.

zginęli w Afganistanie, likwidatorów

cmentarnej.

na terenie parku imienia Leontowi-

Uniwersytetem im. M. Kopernika w

Oddaliśmy też hold Polakom zmar-

katastrofy w czarnobylskiej elektrowni

Wierni znowu zostali zmuszeni

cza oraz przy dwóch pomnikach ofiar

Toruniu, Stowarzyszeniem Wspólpra-

lym w ukraińskim obozie jenieckim w

jądrowej i innymi polożonymi na Me-

do tloczenia się w malej kaplicy na

Wielkiego Terroru.

cy Polska-Wschód, Uniwersytetem

Kosaczewie.

moriale.

cmentarzu. Kościól ukończono do-

W pobliżu bylej kapliczki spo-

Pedagogicznym im. KEN w Krako-

Kolejny etap naszego wyjazdu

W latach 1960­1970, kiedy rozbu-

piero w 1899 r. Budynek z czerwonej

lecznicy grabili i zbierali do worków

wie, Narodową Agencją Architektury

oraz ostatni dzień wycieczki eduka-

dowywano Luck, wladze postanowily

cegly w popularnym wówczas neogo-

suche liście, myli okna i uchwyty na

i Urbanistyki oraz Uniwersytetem w

cyjnej byl przejazd na Wolyń, dokąd

zburzyć kilka cmentarzy miejskich, w

tyckim stylu poświęcil biskup lucko-

kwiaty i znicze oraz wynosili śmieci.

Bialymstoku.

II Brygada zostala przerzucona ko-

tym cmentarz katolicki w Jarowicy. Ta

żytomierski Boleslaw Hieronim Klo-

Pomniki oczyszczano z brudu i za-

W trakcie spotkania zostaly

leją jesienią 1915 roku. Udalo nam

nekropolia zostala zalożona w 1803 r.,

potowski. Kościól otrzymal podwójne

rośli.

wskazane podstawowe cele nowo-

się zwiedzić cmentarz legionowy w

niedlugo po trzecim rozbiorze Polski,

wezwanie: Narodzenia Najświętszej

Teren bylego cmentarza polskie-

powstalego Polskiego Kulturalno-

Wolczecku i Kostiuchnówce, mogilę

kiedy Luck znalazl się pod zaborem

Marii Panny i św. Antoniego Padew-

go zajmuje poludniowo-zachodnią

Oświatowego Centrum tj.: m.in. pol-

zbiorową oraz Centrum Dialogu w

rosyjskim. W najstarszej jej części

skiego. Urzekająca urodą świątynia

część parku Leontowicza (b. parku

sko-ukraińska wspólpraca naukowa,

Kostiuchnówce, gdzie cieplo przy-

znajdowaly się groby i pomniki prze-

z dwiema wieżami byla jedną z naj-

Gorkiego) w Winnicy. W pobliżu znaj-

w tym prowadzenie badań i projektów

jęli nas dyrektor Jaroslaw Górecki,

niesione z cmentarza przy kościele

piękniejszych budowli Równego.

dują się masowe groby ofiar represji

naukowych, opracowywanie i publiko-

i Aleksander Radica. To wlaśnie w

bernardynów pw. Krzyża Świętego

Z obrazów najstarszy jest obraz

politycznych z lat 1937­1938, któ-

wanie materialów specjalistycznych z

Kostiuchnówce jesienią 1915 oraz

(obecnie prawoslawny Sobór Świętej

Matki Boskiej malowany na drewnie,

rych znaczną część stanowily osoby

zakresu wiedzy o Polsce, udzial w

w lipcu 1916 roku trwaly krwawe

Trójcy na placu Teatralnym). Byl to

ofiarowany przez Jana Czarnoko-

pochodzenia polskiego. W 1943 roku

programach, projektach i stypendiach

boje, które przyniosly ogromne stra-

jedyny cmentarz katolicki w mieście,

zicza, garncarza lwowskiego i jego

w czasach okupacji niemieckiej mię-

międzynarodowych, wspólpraca z

ty wśród Legionistów.

pogrzeby mialy tam miejsce do końca

żonę, Rozalię 15 listopada 1650 r.

dzynarodowa komisja lekarska zba-

instytucjami polskimi i organizacjami

W każdym z tych miejsc pamięci

lat 40. XX wieku. Lącznie znajdowalo

obraz byl zawieszony na jednym z

dala miejsce pochówków i ustalila,

polonijnymi, realizacja programów

zlożyliśmy hold poleglym i pomordo-

się na nim ok. 16 tys. pochówków. W

bocznych oltarzy, wizerunek ikony

że bolszewicy pogrzebali tutaj ponad

aktywizujących spoleczność akade-

wanym.

latach 1976­1977 w miejscu cmenta-

okrywala srebrna sukienka z ko-

9400 osób, w tym kobiety.

micką, wsparcie organizacji kursów

rza wybudowano kompleks uwiecz-

Wiktoria Szewczenko

ronami. Na zloconym tle ikony jest

języka polskiego na Uniwersytecie.

niający pamięć ofiar Wielkiej Wojny

slowopolskie.org

slowopolskie.org