16

Wspomnienia

nr 21 (361) 17­30 listopada 2020

www.kuriergalicyjski.com

Lwowski okres kardynala Mariana Franciszka Jaworskiego.

Praca dydaktyczno-naukowa (cz. 5)

Szczególnie intensywne w dzialalności naukowo-dydaktycznej ks. prof. Mariana Jaworskiego byly lata siedemdziesiąte.

Na przestrzeni dziesięciolecia drukiem ukazalo się 39 prac naukowych. Warto w tym miejscu podkreślić, że byl autorem

polskiej edycji ,,Wprowadzenia do Deklaracji o wolności religijnej", w której przedstawil historię powstania dokumentu

o wolności religijnej Soboru Watykańskiego II, a także omówil podstawy doktrynalne oraz wartość tego dokumentu

w dzisiejszym świecie. 16 grudnia 1971 roku otrzymal nominację na honorowego kapelana Ojca Świętego Pawla VI.

MARIAN SKOWYRA

o uznanie i regulacje prawne dla

Papieskiego Wydzialu Teologicz-

Udzial w kongresach,

nego, a później Papieskiej Akade-

sympozjach, konferencjach

mii Teologicznej w Krakowie, ale

i sesjach naukowych

także o takie same prawa dla Pa-

Obok  pracy  profesorskiej

pieskiego Wydzialu Teologicz-

sprawowal funkcję sekretarza

nego we Wroclawiu, Warszawie

Komisji do Spraw Nauki Kato-

i Poznaniu.

lickiej i sekretarza Rady Nauko-

Jak zaświadczają świadkowie

wej przy Episkopacie Polski. Po

i uczestnicy tych starań i pertrak-

zebraniu szczególowych danych

tacji, byly takie chwile, kiedy

dotyczących biogramu ks. Ma-

chciano uznać status prawny je-

riana Jaworskiego 20 czerwca

dynie Papieskiej uczelni w Kra-

1974 roku prymas Polski Stefan

kowie z pominięciem Wydzia-

Kardynal Wyszyński zamiano-

lów Papieskich we Wroclawiu,

wal go kanonikiem gremialnym

Warszawie i Poznaniu. Ks. prof.

Kapituly Metropolitalnej z sie-

Marian Jaworski jako glówny

dzibą w Lubaczowie. Biskup

negocjator tych spraw, nigdy nie

Marian Rechowicz, przekazując

zgodzil się na zalatwienie tych

to wielkie wyróżnienie, stwier-

praw jedynie dla Krakowa, ale

dzil: ,,Skladam Księdzu Pralato-

dla wszystkich Wydzialów Pa-

wi slowa serdecznych gratulacji i

pieskich w Polsce.

wyrażam nadzieję, że praca Księ-

Owocem dlugoletnich i trud-

dza Kanonika w kręgu naszej

nych zabiegów byl ogloszony w

kapituly wzbogaci ją o szerszą i

dniu 16 lutego 1981 roku doku-

owocniejszą aktywność i wyjed-

ment ministra Jerzego Kuber-

Trzej przyjaciele: ks. Marian Jaworski (od lewej), Jan Pawel II i ks. Tadeusz Fedorowicz

na przez pomnożoną modlitwę

skiego, kierownika Urzędu do

W roku 1954 zostaly natomiast

nowe laski w dziele Ewangeliza-

spraw Wyznań, w którym wy-

Glównej Duszpasterskiego Syno-

czątku lat sześćdziesiątych funk-

usunięte przez wladze komuni-

cji Ludu Bożego naszej kresowej

mienil on różne instytucje ko-

du Archidiecezji Krakowskiej w

cjonowala już w Krakowie Rada

styczne Wydzialy Teologii z Uni-

archidiecezji".

ścielne mające osobowość praw-

dniu 5 czerwca 1972 roku powo-

Wydzialu Teologicznego. Sto-

wersytetu Jagiellońskiego i Uni-

Wielki Czwartek (7. 04) 1974

ną w państwie polskim i zaliczyl

lal ks. prof. Mariana Jaworskiego

sunkowo szybko uksztaltowano

wersytetu Warszawskiego. W ich

roku byl dniem wyjątkowym

do nich także Papieskie Wydzia-

do wspólpracy z synodem w cha-

jego strukturę i otrzymano jej

miejsce utworzono w Warszawie

gdyż kardynal Karol Wojtyla

ly Teologiczne w Krakowie,

rakterze czlonka Komisji Robo-

zatwierdzenie przez Watykań-

Akademię Teologii Katolickiej

wręczyl ks. pralatowi Marianowi

Wroclawiu, Warszawie i Pozna-

czej do spraw Nauki Wiary.

ską Kongregację Seminariów i

z ograniczoną liczbą studentów.

Jaworskiemu odznaczenie pralata

niu. Znaczącym ukoronowaniem

Studiów Uniwersyteckich, która

Ks. prof. Marian Jaworski

Mocno ograniczono w dzialal-

honorowego, tym samym zazna-

wspomnianych wyżej zabiegów

uznala studia teologiczne Archi-

jako pierwszy rektor

ności Wydzial Teologii na Kato-

czając, że bylo to splaceniem dlu-

i negocjacji byla ,,Umowa mię-

diecezjalnego Seminarium Du-

Papieskiej Akademii

lickim Uniwersytecie Lubelskim.

gu wdzięczności biskupowi Ma-

dzy Rządem Polskiej Rzeczypo-

chownego w Krakowie za konty-

Teologicznej w Krakowie

Teologię katolicką zepchnięto

rianowi Rechowiczowi za pracę

spolitej Ludowej a Konferencją

nuację Wydzialu Teologicznego

do seminariów duchownych, w

ks. Mariana Jaworskiego na Pa-

Episkopatu Polski w sprawie

O tej dzialalności mówil bp

Uniwersytetu Jagiellońskiego.

których poziom ksztalcenia byl

pieskim Wydziale Teologicznym

uregulowania statusu uczelni

Ignacy Dec w czasie homilii po-

Jednakże droga do prawnego

różny i które byly przeznaczone

w Krakowie.

papieskich oraz trybu i zakresu

grzebowej w Krakowie. W tej też

uznania przez wladze państwowe

do likwidacji. Kościól w Polsce

W dzialalności naukowo-dy-

uznawania przez państwo stopni

racji umieścimy szerszy cytatów

tegoż wydzialu, przeksztalcone-

walczyl o przetrwanie. W kraju

daktycznej nie sposób pominąć

i tytulów naukowych nadawa-

tej homilii, gdyż zaslugi prof.

go potem w Papieską Akademię

panowala ostra cenzura. Wiele

również jego obecności i wyglo-

nych przez te uczelnie" z datą

Mariana Jaworskiego w zatwier-

Teologiczną, byla trudna i daleka.

cennych prac z zakresu teologii

szonych referatów na licznych

30 czerwca 1989 roku. Umowa

dzeniu prawnym polskich uczel-

Znalazl się na niej od samego po-

nie moglo się ukazywać drukiem.

kongresach, sympozjach, kon-

ta byla dużym osiągnięciem Ko-

ni teologicznych mialy znaczenie

czątku ks. prof. Marian Jaworski.

Represjonowano zwlaszcza teo-

ferencjach i sesjach naukowych

ściola w Polsce, gdyż przyzna-

decydujące:

Jako dziekan Papieskiego Wy-

logów zajmujących się spoleczną

urządzanych zarówno w kraju

wala uczelniom papieskim oso-

,,Pelniąc te funkcje, prowa-

dzialu Teologicznego, a potem

nauką Kościola. Alumnów se-

jak i za granicą. Do najslynniej-

bowość prawną, a w par. 15, p. 5

dzil rozmowy z ówczesnymi wla-

jako pierwszy rektor Papieskiej

oznajmiala, że Stopnie naukowe

minariów duchownych brano do

szych należy tu odnieść: Sympo-

dzami oświatowymi, zabiegając

Akademii Teologicznej w Krako-

nadawane przez uczelnie papie-

zasadniczej, dwa lata trwającej

zjum Warszawskie z 1969 roku,

o zagwarantowanie tożsamości

wie i zarazem jako sekretarz Ko-

skie są równoważne ze stopniami

slużby wojskowej. Podejmowa-

poświęcone myśli soborowej w

kościelnych wyższych uczelni

misji Episkopatu do spraw Nauki

naukowymi nadawanymi przez

no różne metody, by odciągnąć

Polsce, Lubelski Kongres Teo-

przez uznanie ich podmiotowo-

przy Konferencji Episkopatu Pol-

państwowe jednostki organiza-

ich od studiów seminaryjnych, a

logów Polskich w 1971 roku;

ści prawnej i uregulowanie ich

ski oraz sekretarz Rady Nauko-

cyjne".

przez to i od kaplaństwa.

Sympozjum  Filozofii  Boga,

statusu prawno-publicznego.

wej Episkopatu Polski wlączyl

Zaslugi kard. Jaworskiego

Kościól jednak nie pogodzil

1972 roku w Warszawie; Sym-

Aby uwydatnić zaslugi ks.

się usilnie w starania o uznanie

w uregulowaniu statusu

się z restrykcyjną polityką wladz

pozjum Hermeneutyki Teologicz-

prof. Mariana Jaworskiego w tym

przez wladze państwowe krakow-

cywilnego PAT oraz innych

komunistycznych wobec teologii

nej, Kraków 1973; Sympozjum

sektorze, należy przypomnieć, w

skiej uczelni teologicznej, a także

uczelni kościelnych w Polsce

i uczelni kościelnych. Nie pogo-

,,Nowa Teologia", Kraków 1974.

jakiej sytuacji znalazlo się wyższe

innych Papieskich Wydzialów

dzil się także Kościól krakowski

Ks. Marian Jaworski uczestniczyl

Należy podkreślić, że w owym

szkolnictwo kościelne w naszym

Teologicznych we Wroclawiu,

z likwidacją Wydzialu Teologii

w Międzynarodowym Kongresie

uregulowaniu statusu cywilnego

kraju w ostatnich dziesiątkach

Warszawie i Poznaniu i o równy

w Krakowie. Szybko podjęto

Tomistycznym  organizowanym

Papieskiej Akademii Teologicznej

lat. Przed drugą wojną światową

ich status akademicki z innymi

starania o teologię akademicką

w Rzymie i Neapolu. Natomiast

w Krakowie oraz innych uczelni

istnialo w Polsce pięć wydzialów

uczelniami wyższymi naszego

w tym mieście. Motorem owych

w latach osiemdziesiątych bral

kościelnych w Polsce szczególne

teologicznych na uniwersytetach

kraju. Pod auspicjami i szerokim

zabiegów stal się biskup Karol

udzial w dziewięciu kongresach,

zaslugi posiada wlaśnie ks. kard.

w Krakowie, Lwowie, Wilnie,

poparciem kard. Karola Wojty-

Wojtyla. Gdy zostala zabaryka-

sympozjach oraz sesjach nauko-

Marian Jaworski jako ówczesny

Warszawie i Lublinie. Stanowily

ly, przewodniczącego Komisji

dowana droga państwowa do tego

wych w Polsce i za granicą.

dziekan i rektor, oraz glówny

one silne ośrodki przedwojen-

Episkopatu do spraw Nauki przy

celu, podjęto drogę kościelną. W

Pod jego kierunkiem powstal

negocjator strony kościelnej ze

nej myśli teologicznej. W czasie

Konferencji Episkopatu Polski, a

wyniku krakowskich starań dnia

szereg prac magisterskich, licen-

stroną państwową. Owe zaslugi

drugiej wojny światowej teologia

potem przewodniczącego Rady

16 grudnia 1959 roku rzymska

cjackich i osiem doktoranckich.

widzial dobrze i docenial Jan Pa-

polska, wraz z nauką i kulturą, po-

Naukowej Episkopatu, prowa-

Kongregacja Seminariów i Stu-

Do tej liczby należy dodać rów-

wel II. W liście skierowanym do

niosly ogromne straty personalne.

dzil ks. prof. Marian Jaworski

diów Uniwersyteckich wydala

nież inne dysertacje naukowe, któ-

ks. bp. Mariana Jaworskiego od-

W wyniku przesunięcia granic

rozmowy i negocjacje w róż-

dekret potwierdzający istnienie

rych byl recenzentem. Kilkakrot-

czytanym 23 czerwca 1984 roku

odpadly wydzialy teologiczne

nych gremiach ministerialnych

Wydzialu Teologicznego w Kra-

nie uczestniczyl jako recenzent w

w katedrze na Wawelu podczas

Lwowa i Wilna. Pomimo usilnych

o akademicką teologię i prawny

kowie w ramach Arcybiskupiego

przewodach habilitacyjnych.

jego święceń biskupich papież za-

zabiegów wladz kościelnych nie

status wydzialów teologicznych.

Seminarium Duchownego Ar-

Biskup Stanislaw Smoleński

mieścil slowa: ,,Pragnę Ci podzię-

reaktywowano Wydzialu Teologii

Należy zaznaczyć, że w pertrak-

chidiecezji Krakowskiej. Na po-

jako przewodniczący Komisji

kować za wszystko, co poprzez

na Uniwersytecie Wroclawskim.

tacjach tych nie chodzilo jedynie