8

nr 24 (364) | 29.12.2020 r.­14.01.2021

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

Odszedl kolejny wielki lwowianin

profesor Waclaw Szybalski

Odszedl kolejny wielki

lwowianin. Związek

z ukochanym Lwowem

podkreślal zawsze na

pierwszym miejscu.

Wszystkie etapy jego

dlugiego życia, nawet

te związane z jego

bogatą karierą naukową,

byly ­ jak wspominal

­ konsekwencją 23

pierwszych lat przeżytych

we Lwowie, w rodzinnej

kamienicy przy ul.

Św. Marka 2. Waclaw

Waclaw Szybalski z córką we Lwowie na ul. Akademickiej, 2005 r.

Szybalski (ur. 9.IX.1921

Waclaw Szybalski z Janem Tyssonem i Anną Gordijewska, 2005 r.

szczepionki przeciw tyfusowi

i chęci wzięcia udzialu w od-

we Lwowie w Polsce, zm.

plamistemu, produkowanej na

budowie zniszczonego wojną

Uniwersytetu Rutgersa w New

Do powojennego, sowieckie-

16.XII.2020 w Madison,

wielką skalę z wszy karmio-

kraju pracowal wówczas na

Brunswick. W latach 1960­

go Lwowa, Profesor przyjechal

w USA).

nych ludzką krwią. Zostal tam

kilku etatach. Zostal m.in. kie-

2003 byl profesorem onkologii

dopiero po ponad 30 latach,

karmicielem wszy zdrowych

rownikiem Wydzialu Przemy-

w Uniwersytecie Wisconsin

w epoce Breżniewa, korzysta-

i kierownikiem jednej z grup

slu Spożywczego Urzędu Woje-

w Madison. Byl wspólpracow-

jąc z naukowego pobytu w Mo-

GRAŻYNA I STANISLAW KOSIEDOWSCY

N

karmicieli w pomieszczeniach

wódzkiego oraz kierownikiem

nikiem i nauczycielem wie-

skwie, Leningradzie i Kijowie.

ależal do pokolenia ,,Ko-

starego uniwersytetu przy ul.

zakladu przemyslu spożywcze-

lu noblistów, spośród których

Mimo sprzeciwu wladz uparl

lumbów rocznik dwu-

Św. Mikolaja.

go i biotechnologii Wydzialu

najslynniejszym jest James D.

się wówczas odwiedzić Lwów,

dziesty",

urodzonego

W  1942  roku  okupanci

Chemicznego odbudowywanej

Watson, odkrywca spiralnej

gdzie spędzil kilka dni, wę-

i wychowanego w wolnej Pol-

wznowili dla studentów star-

po wojennych zniszczeniach

struktury DNA. Odkrycie to co

drując po mieście swojej mlo-

sce, którego mlodość, a często

szych roczników zajęcia na

Politechniki Gdańskiej.

do ważności porównywane jest

dości. Miasto mial ,,we krwi"

i życie kończyly się w czasie

Politechnice i Wydziale Lekar-

W latach 1946-49, dzięki

do osiągnięć naukowych Ka-

i mimo uplywu lat pamiętal je

II wojny światowej. Wychowal

skim Uniwersytetu pod nazwą

akcji duńskich przyjaciól Pol-

rola Darwina. Prekursorskie

ze szczególami, np. gdy poszedl

się w niezwykle patriotycznej

Technicznych/Medycznych

ski, kilkakrotnie wyjeżdżal

badania w zakresie genetyki,

na ulicę Dwernickiego do swo-

tradycji ­ rodzinnej i lwow-

Kursów Zawodowych, gdzie

z grupą studentów polskich do

które prowadzil Profesor Szy-

jej ,,budy", pomimo zamknię-

skiej, w ukochanym mieście,

program i zakres pokrywal się

Danii na 3-miesięczne letnie

balski, stawialy go w rzędzie

tego glównego wejścia wszedl

które dalo mu solidny trwaly

z przedwojennym, a wykla-

praktyki, gdzie w normalnych

najwybitniejszych autoryte-

bocznymi drzwiami, otwarty-

fundament na cale życie.

dowcami byla polska kadra na-

warunkach, w niezniszczonym

tów w tej dziedzinie. O opinię

mi jak zwykle w czasach jego

W 1939 roku ukończyl pre-

ukowa tych uczelni.

wojną kraju, możliwe byly ba-

na temat genetyki prosil go na-

nauki. Gdy w 2005 roku ra-

stiżowe, nowoczesne i świetnie

Dyplom tych kursów uzy-

dania naukowe. W 1949 roku

wet Papież Jan Pawel II, który

zem z nim wędrowaliśmy jego

wyposażone VIII Gimnazjum

skany w maju 1944 roku we

obronil na Politechnice Gdań-

obawial się zagrożeń i niebez-

szkolną trasą z ulicy Zyblikie-

i Liceum im. Kazimierza Wiel-

Lwowie byl po wojnie uznawa-

skiej pracę doktorską z bioche-

pieczeństw związanych z jej

wicza do VIII Gimnazjum, przy

kiego, gdzie nauczycielami byli

ny przez polskie uczelnie bez

mii, po czym ­ wobec naglego

stosowaniem. Profesor odpo-

jednej z kamienic zaprowadzil

m.in. wykladowcy akademic-

żadnych dodatkowych egza-

wzrostu zainteresowania jego

wiedzial, że jest to blogosla-

mnie na podwórze i pokazal

cy. Pomyślnie zdal egzamin na

minów, dlatego choć formalnie

osobą przez Urząd Bezpieczeń-

wieństwo od Boga i zostalo

kamienicę znajomych, w której

Politechnikę Lwowską i wobec

Profesor posiadal dyplom Poli-

stwa - wyjechal do Danii i już

stworzone po to, aby ,,wyleczyć

z pierwszego piętra prosto do

braku wymarzonego kierunku

techniki Śląskiej w Gliwicach,

stamtąd do Polski nie powrócil.

chorych, nakarmić glodnych

ogrodu prowadzily oryginalne

lotniczego, zdecydowal się stu-

de facto byl absolwentem Poli-

Po roku udalo mu się zdo-

i oczyszczać środowisko". Ba-

zewnętrzne schody.

diować chemię.

techniki Lwowskiej.

być wizę amerykańską i podjąć

dania genetyczne są wykorzy-

Od 1990 roku Profesor wie-

1 września wybuchla jed-

W maju 1944 r. Waclaw Szy-

pracę i badania w Stanach Zjed-

stywane w medycynie, w pro-

lokrotnie, co kilka lat odwie-

nak wojna i Lwów zostal zaję-

balski, w obliczu nadchodzącej

noczonych Ameryki Pólnocnej.

dukcji lekarstw, w przemyśle

dzal Lwów. Okazją ku temu byly

ty przez sowietów, którzy za-

od wschodu Armii Czerwonej

W latach 1951­1956 pra-

chemicznym i kosmetycznym,

najczęściej konferencje nauko-

rządzili powtórne egzaminy

i spodziewanych nieuniknio-

cowal w Laboratorium Cold

w przemyśle spożywczym. Tak

we poświęcone biotechnologii.

wstępne na uczelnie, ustalając

nych szykan wladz sowieckich,

Spring Harbor, gdzie w tym

dziś ważne zagadnienie, jakim

Mial dobry kontakt z ukraiń-

bardzo niekorzystne dla Pola-

wyjechal ze Lwowa najpierw do

czasie formowaly się zręby

jest opracowanie szczepionki

skimi naukowcami z Wydzia-

ków kryteria narodowościowe.

centralnej Polski, a po wyzwo-

genetyki bakterii i wirusów.

przeciw koronawirusowi CO-

lu Biologii Uniwersytetu oraz

Dzięki swojej wiedzy, zdolno-

leniu Wybrzeża, w maju 1945

Pięć następnych lat ­ to pra-

VID-19 nie byloby możliwe bez

Ukraińskiej Akademii Nauk.

ściom i determinacji pokonal

roku, do Sopotu. Pelen energii

ca w Instytucie Mikrobiologii

rozwoju genetyki.

Podczas swoich pobytów we

jednak tę przeszkodę i znalazl

Lwowie odwiedzal dawnych

się na liście studentów wy-

i nowych polskich znajomych,

dzialu chemii. Byl wśród 120

którzy pozostali we Lwowie,

studentów jednym z dziesięciu

m.in. p. Jasię Zamojską, p. Jan-

Polaków.

kę  Szymonowicz-Szybalską,

W tym czasie wykladowca-

państwa Tyssonów. Na ser-

mi nadal byli polscy przedwo-

cu leżala mu pomoc dla Lwowa

jenni profesorowie, a jedynie

i utrwalanie pamięci o wybit-

dodane przedmioty ideologicz-

nych lwowianach i tak licznych

ne prowadzone byly przez so-

historycznych  pamiątkach

wiecką kadrę.

z przeszlości. Staral się o zgo-

Po prawie dwóch latach hi-

dę na wmurowanie na ścianie

tlerowskie Niemcy napadly

starego Uniwersytetu tablicy

na ZSRR, we Lwowie zmienil

pamiątkowej dla prof. Rudolfa

się okupant i zamknięte zo-

Weigla, który w tym budynku

staly wszystkie wyższe uczel-

mial swój Instytut, dzięki któ-

nie. Mlody Waclaw Szybalski,

remu uratowany zostal wielo-

tak jak jego ojciec i mlodszy

tysięczny kwiat polskiej inte-

brat, podjąl pracę w Instytu-

ligencji. Przekazywal środki

cie Badań nad Tyfusem Pla-

finansowe na pomoc dla wielu

mistym i Wirusami, utworzo-

lwowskich inicjatyw i przed-

nym i kierowanym przez prof.

sięwzięć: kilka razy wspie-

Rudolfa  Weigla,  odkrywcę

ral Instytut Lwowski Janusza

Waclaw Szybalski ze Stanislawem Kosiedowskim i Anną Gordijewską w studiu Radia Lwów, 2010 r.

pierwszej w świecie skutecznej

Wasylkowskiego, sfinansowal