19
nr 8 (372) | 30.0413.05.2021
Okruchy historii
www.kuriergalicyjski.com
KARTA POCZTOWA FIRMY ,,JOTKO"
W ZALESZCZYKACH (WYSLANA 5
VII 1939 R.)
KARTKA POCZTOWA FIRMY ,,SADY KRÓLEWSKIE" W ZALESZCZYKACH
KARTKA POCZTOWA FIRMY ,,SADY KRÓLEWSKIE" W ZALESZCZYKACH
(WYSLANA 28 VI 1939 R.)
(OFERTA)
kolejowych. Ponadto, oferowa-
wynosily odpowiednio znacz-
miasta. Tak więc jeden z tam-
że sezon morelowy trwa tylko
KARTA POCZTOWA FIRMY ,,JOTKO"
nie mniej, bo 105 zl, 100 zl i 230
tejszych pensjonatów, polączo-
1520 dni, przeto ,,upraszala
no pomidory wyborowe, miód
W ZALESZCZYKACH (OFERTA)
ny z wytwórnią win, należący
o laskawe wczesne zamówie-
kuracyjny i gruszki rabskie. Od
zl. Stalym odbiorcą tej firmy
nia celem zapewnienia sobie
sierpnia wysylano dereń oraz
byla m.in. elegancka cukiernia
Trybunalskiego otrzymal już 7
do Jana i Heleny Zielińskich,
śliwki węgierskie. Owoce do
rodziny Maurizio w Krakowie,
lipca tegoż 1939 r. propozycję
nosil nazwę ,,Morela". Byl też
dostawy". Wysylka owoców,
wysylki umieszczano w tzw.
mieszcząca się w Kamienicy
zakupu ,,Morel Zaleszczyckich,
w mieście sklep ,,Morela" Julia-
jak podaje firma, rozpoczynala
Kencowskiej (Rynek Glów-
wyborowych, I gat. szczepie-
na Grzesiowskiego (mieszczący
się 10 lipca. Byly to ,,świato-
klatkach (skrzynkach) 5 i 10
się przy rynku w przybudówce
wej slawy zaleszczyckie morele
kilogramowych, miód w bań-
ny 38) jedna z dostaw zostala
nia, w cenie 110 zl za 100 kg
(Aprykozy) szczepione, czer-
kach, zaś gruszki i baklażany
tam wyslana z Zaleszczyk 28
oraz pomidorów wyborowych
ratusza) oraz ulica Morelowa.
90 zl za 100 kg. Ceny powyższe
wonolice, pierwszej jakości,
w koszykach w analogicznych
czerwca 1939 r.
Kwitnące sady, tak w mieście
codziennie świeżo rwane, wy-
wagowych ilościach. Przy wy-
Inna, mniejsza podobna fir-
są loco Zaleszczyki za nadesla-
jak i okolicy, sprzyjaly rozwo-
sylce owoców, warzyw i miodu
ma w Zaleszczykach oglasza-
niem 30% zadatku". Odbiorcy
jowi pszczelarstwa, a powstale
brane i starannie opakowane,
w mieście firmy z sukcesem za-
do jedzenia i smażenia". Zbiory
w większych ilościach stoso-
la się jako ,,JOTKO wysylka
zapewne nie przypuszczali, że
jęly się wysylką owoców i mio-
tych owoców musialy być oka-
wano niższe ceny. A więc, gdy
owoców i miodu", a jej klien-
byly to jedne z ostatnich, a może
i ostatnie przesylki owoców,
zale, skoro np. w 1934 r. wyeks-
5 kg moreli kosztowalo 8,50
tami byli odbiorcy z różnych
du do wszystkich zakątków
pediowano wypelnionych nimi
zl, pomidorów 7,00, a miodu
polskich miast. I tak np. Ste-
jakie otrzymali z Zaleszczyk...
kraju. Firma ,,Sady Królewskie"
14,50, to hurtowe ceny 100 kg
fan Lukaszewski z Piotrkowa
(cdn.)
w Zaleszczykach zaznaczala,
kilka dziesiątków wagonów
Nasza przedwojenna Ojczyzna w świetle danych statystycznych (cz. 4)
JAK WZRASTALA LUDNOŚĆ POLSKI DO ROKU 1939?
Odpowiedź na to
znalazly się Kraków i Poznań,
problemem bylo wychodźstwo
ludności z powodów ekono-
mając zbliżony poziom przyro-
pytanie znajdujemy na
micznych. Wedlug danych sta-
stu tj. ok. pięciokrotny, wresz-
niżej zamieszczonych
tystycznych z Polski do wszyst-
cie Lwów z 4,7-krotnym przy-
wykresach sporządzonych
kich krajów świata wyjechalo
rostem i Wilno z 3,5-krotnym
w oparciu o wiadomości
w latach 19271938 okolo 1,29
przyrostem swej ludności.
zawarte w ,,Malym
mln ludzi, z czego do prac sezo-
Rzeczpospolita
Roczniku Statystycznym
nowych w Niemczech i na Lo-
Polska po odzyskaniu
twie wyjechalo 534 tys. do pracy
1939" wydrukowanym
stalej, glównie do Francji i Belgii
niepodleglości w roku
tuż przed wybuchem II
Swój wklad miala też Pol-
w niepodleglej Polsce. Z tych
okolo 360 tys., a do krajów po-
1918 roztoczyla opiekę
wojny światowej, bo 10
powodów poszczególne miasta
ska, gdyż w czasie 69 lat (1870
zaeuropejskich 399 tys. Przed-
nad wszystkimi
lipca tamtego pamiętnego
1939) liczba jej ludności po-
wzrastaly z bardzo różną dy-
wojenne wychodźstwo z Polski
obywatelami zarówno
roku. Stan ludności Polski
większyla się o okolo 18 mln,
namiką, przyciągając nowych
pod względem ilościowym nie
w kraju jak i poza nim.
na jej przedwojennym
co stanowilo wzrost o 106%.
mieszkańców, glównie ofertą
dorównywalo wychodźstwu ja-
terytorium o powierzchni
Z tych 18 milionów, okolo 6 mln
zatrudnienia w swoich zakla-
kie mialo miejsce za czasów za-
przyczynilo się do zwiększenia
dach produkcji przemyslowej.
Nawiązano kontakty i w róż-
borów i zaraz po nich, gdyż sta-
389 700 km2 (obecnie
liczby ludności miejskiej, któ-
nych krajach utworzono posel-
nowilo zaledwie mniej niż 4%
312 683 km2) w roku 1939
W latach 18601939 we
ra wzrosla z 2,8 mln w r. 1870
ludności kraju. Stalo się tak gdyż
stwa polskie, a szczególnie tam
wynosil 35,1 miliona.
wszystkich miastach
do 8,8 mln w r. 1939 tj. o 216%.
gdzie byly duże liczby Polaków.
w Polsce przedwojennej z roku
Migracja ludności do miast
na rok poprawialy się warunki
Już w 1919 roku naczelnik Józef
Polski dalo się zauważyć
odbywala się z różną inten-
Pilsudski np. mianowal posla
bytowe ludności i po 1934 roku
BOHDAN LYP
stopniowy wzrost liczby
P
sywnością na poszczególnych
bezrobocie bylo w bardzo malym
polskiego w Paranie (Brazy-
ludności. Dla przykladu
obszarach kraju, w znacznym
stopniu odczuwalne.
o powolnym wzroście licz-
lia), gdzie osiadlo blisko miliona
w niżej zamieszczonym
stopniu będąc uwarunkowa-
by ludności jaki mial miej-
Polaków.
Bardzo dużą wagę polski rząd
zestawieniu zostalo
na różnymi wydarzeniami go-
przywiązywal do sprawy emi-
sce w średniowieczu i póź-
W latach 19181924 na pod-
podane jak ksztaltowal
niej, nagle od okolo 1820 roku
spodarczymi i ustrojowymi
stawie uzgodnień między-
gracji biednej ludności wiejskiej,
jakie mialy miejsce początko-
narodowych, w następstwie
która byla zmuszona wędrować
zacząl się szybki wzrost, który
się wzrost w sześciu
wo w każdym z trzech zabo-
za chlebem na inne kontynen-
byl częścią światowego zjawi-
wydarzeń w czasie I Wojny
największych miastach
rów, a po roku 1918 nastąpily
ty, borykając się tam z zasadni-
Światowej, do Polski repatrio-
ska nazwanego eksplozją demo-
Polski.
czymi problemami. W związku
graficzną. Gwaltowny wzrost
wano ze wschodu 1 241 000 lu-
z tym powstalo szereg inicjatyw
liczby ludności byl rezultatem
Podane zestawienie pokazu-
dzi deklarujących narodowość:
LUDNOŚĆ NAJWIĘKSZYCH
pojawienia się istotnych no-
Polską 470 000
spolecznych zmierzających do
je, że w latach 18601939 naj-
MIAST (w tysiącach)
Bialoruską 492 000
szukania takich terenów za-
wości technicznych i medycz-
większy przyrost ludności na-
morskich, gdzie polscy osadni-
nych. Zastosowanie pary, elek-
Rosyjską 122 000
stąpil w Lodzi, bo aż 25-krotny
Rok
1860 1921 1939
Rusińską 124 000
cy znaleźliby dogodne warunki
tryczności, ropy naftowej i gazu
w stosunku do liczby w 1860
glebowe, klimatyczne i bytowe.
świetlnego przyczynilo się do
roku. Miasto to stalo się naj-
Żydowską 33 000
Warszawa 158
937
1289
rozwoju metalurgii, mechani-
Inną 24 000
Jedną z ekspedycji badawczych
większym w Polsce ośrodkiem
Repatriacja umożliwila pol-
skierowano do Angoli, ale jak
zacji tkactwa, zastosowania
robotniczym dzięki rozwojowi
Lódź
26
452
672
się okazalo, bez 10 tys. dolarów
syntezy chemicznej i szeregu
skiej ludności powrót do oj-
glównie przemyslu wlókienni-
nie można bylo tam sensownie
czyzny zaledwie w liczbie 470
innych dziedzin. Równocześnie
czego. Materialy produkowane
Lwów
68
219
318
tysięcy, a równocześnie zwięk-
zalożyć gospodarstwa rolnego.
zacząl się rozkwit medycyny, co
w Lodzi mając wysoką jakość
Podobna sytuacja byla też w in-
wplynęlo na zdrowotność ludzi.
szyla różnorodność narodowości
zyskaly renomę w calej Europie.
Poznań
51
169
272
zamieszkujących nasz kraj o 771
nych krajach zamorskich, gdyż
W nowych warunkach gospo-
Na drugim miejscu pod wzglę-
wszystkie oplacalne miejsca na
darczych i życiowych od okolo
dem przyrostu ludności znala-
tys. wspanialomyślnie chroniąc
Kraków
50
184
259
1820 roku na świecie co roku
świecie zostaly już zasiedlone
zla się Warszawa, która wzro-
przed prześladowaniami jakie
przez kraje kolonialne.
przybywalo 9 milionów ludzi.
sla ponad ośmiokrotnie, a dalej
ich czekaly na wschodzie. Innym
Wilno
60
129
209
