27

nr 8 (372) | 30.04­13.05.2021

Z przedwojennej prasy

www.kuriergalicyjski.com

Humor

wtulony pomiędzy domy, na

zewnątrz nie pozwala domy-

żydowski

ślić się kolorowego cudu, jaki

kryje jego wnętrze. Dopiero

przekroczywszy progi świąty-

ni w cichej zadumie staje prze-

Brudna przeszlość

chodzień, oszolomiony bogac-

twem polichromij tej katedry,

Przyjaciel pana Moryca zalamuje ręce.

niby wyciętej z barwnej bajki

­ Bójże się Boga, Moryc! Co ty mówisz?

Szecherezady, w której potoki

Ty byś się ożenil z Ryfką, która ma taką

światla sączą się przez witraże,

brudną przeszlość?

naświetlając mistycznym bla-

­ A co mi szkodzi? ­ dziwi się pan Mo-

skiem freski Rosena i mozaiki

ryc. ­ Przecież jestem wlaścicielem pralni

Mehoffera. Jedyny to, najbar-

chemicznej...

dziej na zachód wysunięty za-

Nowa wiadomość

bytek stylu armenoidalnego.

Pan Leon ma kochankę. Ażeby dowie-

Bylo również miejsce na ką-

dzieć się, czy ona go nie zdradza, wsuwa

cik poetycki:

do ręki pokojówki banknot i pyta:

­ Masz tu, Kasiu, dziesięć koron i po-

Mobilizacja przyrody

wiedz mi prawdę: czy twoja pani przyjmuje

Dmie wichr ­ Olbrzymów chór

kogoś w mojej nieobecności?

LWÓW W CZASIE OKUPACJI NIEMIECKIEJ

mocarny światu rzuca zew.

­ Nie, proszę pana. Pani nikogo nie

Prężą się mięśnie wielkich

tworzyla się w dawnym Lwowie,

ta, pokryta w calości plasko-

nad miastem, którego strażni-

przyjmuje ­ odpowiada pokojówka, cho-

drzew,

pod kulami armatnimi!

rzeźbą w piaskowcu od wie-

cą jest stara wieża, jej zegary

wając banknot.

ków sczernialym, gdzie o lepsze

W sercu Lwowa w Rynku, po-

dźwięcznym glosem znów wie-

­ No to dobrze, bardzo dobrze ­ powia-

Dobywa miecze bór

walczą plastyczne sceny reli-

daly sobie ręce Zachód i Wschód.

ścić będą światu, iż nastal blo-

da pan Leon. ­ Ale teraz oddaj mi te dzie-

Dmie wichr. ­ Chmur czarnych

Wystarczy przejść na drugą jego

gijne z niezwyklym bogactwem

goslawiony czas, że oto znów

sięć koron.

rząd

stronę w kierunku ulicy Kra-

szczególów ornamentacyjnych

nad Lwowem panuje wymodlo-

­ Dlaczego mam oddać? ­ dziwi się Ka-

sunie jak rząd potwornych

kowskiej i skręcić w Ormiań-

w postaci glów lwich i skrzy-

ny przez bl. Jana ,,Pokój Boży".

sia. ­ Przecież dostalam.

dzial.

dlatych aniolków, maskaro-

ską, by znaleźć się w samym

­ Jak to, dlaczego? Dlaczego? Prze-

W zaulkach lwowskich

Sinych blyskawic świeci lont,

nów i gmerków herbowych,

środku tej promienistej sily kul-

cież nie dowiedzialem się od ciebie nicze-

nim padnie gromu strzal.

turalnej, którą niegdyś emano-

Ma Lwów swoje ciche zaul-

to prawdziwa wizja kamienna

go nowego, to za co należy ci się dziesięć

wal Bliski Wschód. Cichy jest

ki, do których nie dotarl zgielk

zlotego wieku Lwowa z calym

koron?

Dmie wichr ­ Budzi ze snów

zaulek katedry Ormian. W ma-

wojennych wydarzeń, a i lwo-

jego rozrzutnym przepychem.

Cale szczęście, że znajomy

drzemiące zlomy dzikich skal,

Równie kunsztowne, w alaba-

lym podwórcu z pięknym kruż-

wianie częściowo zapomnieli

I rusza w drogę skalny huf,

strze rzeźbione jest wnętrze.

gankiem arkadowym króluje

o tych nielicznych dziś przy-

Pan Izaak bawi się z przyjaciólmi w re-

by zetrzeć się na mial.

statua Chrystusa, zatrzymane-

staniach spokoju i średnio

Na powstanie tego dziela

stauracji Atlasa na lwowskim rynku. Nagle

go w wieczystym pochodzie na

wiecznego piękna. A wszak idąc

zlożyla i się 9-letnia praca 3 Ja-

wbiega jego przyjaciel, bardzo wzburzony.

Dmie wichr ­ I z morskich wód

Golgotę. U stóp Jego ulożone po-

gwarną ulicą Halicką, w stronę

nów, budowniczych i rzeźbia-

­ Sluchaj, Izaak, czy ty mieszkasz przy

pian

rzy: Bialego, Scholza i Pfistera.

ziomo plyty grobowe, pokry-

rynku, wystarczy jeno skręcić

ulicy Strzeleckiej?

bialych tworzy zwarty wal

Stanowi ono przedziwną syn-

te arabeskami zatartego pisma:

w wąskie przejście między Ka-

­ Oczywiście, że mieszkam przy

jak wielkie zwoje tajnych nut,

tezę elementów rasowych Za-

,,Prochem i fundamentem jeste-

tedrą a przyleglą do kamienic

Strzeleckiej.

z których Bóg będzie gral.

śmy i jeno w budowie świątyni

halickich kaplicą Boimów, by

chodu i Wschodu.

­ Na parterze pod piątym?

Twojej Panie!" ­ zdają się mó-

stanąć twarzą w twarz z ,,kutą

Ufundowana przez lwow-

­ Pod piątym, na parterze. A co się

W duszę wstępuje mrok,

wić nagrobki bogatych Ormian,

w kamieniu tradycją dawnych

skiego mieszczanina pochodze-

stalo?

jak szary, ciemny grobów, duch.

których pokornym życzeniem

nia węgierskiego, wybudowana

czasów". Tak nazwano slusz-

­ Nic się nie stalo ­ powiada przyjaciel

żywiolów zbrojny krok

w stylu wloskim z wplywami fla-

bylo, aby wierni deptali nogami

nie ów klejnot architektury

­ ale muszę cię zmartwić. Jakiś obcy facet

wypelnia trwożny sluch,

mandzkimi, wypracowana przy

ich groby, a odczytując wyryte

późnorenesansowej, wybudo-

przed chwilą calowal twoją żonę.

Maria Janina Wonschowa

udziale rzeźbiarzy niemieckich,

na nich napisy, pamiętali o nich

wany w pierwszym dziesiąt-

­ A to galgan! ­ wola pan Izaak i wybie-

w swoich modlitwach.

ku XVII wieku jako mauzo-

wzorujących się na wschod-

ga z restauracji. Po kilku minutach wraca

leum rodu Boimów, godnych

nich motywach cerkiewnych...

Kościól sam, pochodzący

Zostala zachowana orygi-

jednak uśmiechnięty, siada na swoim miej-

Unikat! Taka wlaśnie sztuka

w pierwotnej formie z r. 1370,

nalna pisownia

mieszczan lwowskich. Fasada

scu i mówi do przyjaciela:

­ Aleś mnie nastraszyl! Mówileś, że ja-

kiś nieznajomy... A to byl buchalter z tego

Świątynia na cześć Konstytucji 3 Maja

nowego banku, ja go dobrze znam...

Wzajemność

Mloda mężatka, pani Sala, wraca z ku-

Kościól pw. św. Wojciecha

racji w Karlsbadzie. Zaraz po przywitaniu

lub Opatrzności

pyta swego malżonka:

Bożej w miejscowości

­ Maks, czy ty byleś mi wierny?

­ Naturalnie! ­ odpowiada malżonek. ­

Gwardyjskie (przed

A ty mnie?

1949 rokiem Felsztyn)

­ Oczywiście. Tak samo, jak ty mnie ­

do niedawna byl jedyną

mówi z uśmiechem pani Sala.

świątynią wzniesioną na

­ To ty wiesz co, Salka ­ zdenerwowa-

cześć Konstytucji 3 Maja.

nym glosem mówi pan Maks ­ ty już więcej

do Karlsbadu nie pojedziesz. Daję ci na to

moje slowo!

TEKST I ZDJĘCIE

DMYTRO POLUCHOWYCZ

P

Na wszelki wypadek

rzypomnijmy, że uchwa-

Pan Gedali, wróciwszy z pogrzebu, stoi

lenie Konstytucji po-

pogrążony w zadumie przed portretem

przedzil  szereg  nie-

zmarlej żony i prowadzi ze sobą taką filo-

prawdopodobnych  sytuacji

zoficzną rozmowę:

i zbiegów okoliczności (po-

­ Odeszlaś więc, Rebeko! O, moja naj-

tężni sąsiedzi czynili wszyst-

droższa żono! Nic mi po tobie nie pozostalo

ko, by do tego nie dopuścić),

­ ociera lzy.

więc wśród ludności panowa-

­ Na samo wspomnienie, czym bylaś

biskup kamieniecki Adam Sta-

lo przekonanie, że nie obylo

wydarzenia postanowiono po-

Podczas okupacji niemieckiej

dla mnie... Czy będę mógl jeszcze kiedyś

się tu bez pomocy Opatrzno-

nislaw Krasiński.

święcić go Opatrzności Bożej. 26

kościól znów funkcjonowal, ale

cię zobaczyć, uslyszeć twój mily glos?

ści Bożej. Nawet sam Akt uzy-

W samym Felsztynie przygo-

lipca 1791 roku uroczystego aktu

tylko do 1950 roku, gdy znów go

Czy istnieje zmartwychpowstanie po

towywano do konsekracji nową

skal popularną nazwę Prawa

konsekracji dokonal sam biskup

zamknięto i urządzono w nim

śmierci?

Opatrzności Bożej.

świątynię. Jej budowę w miejscu

kamieniecki Adam Krasiński.

magazyn nawozów sztucznych.

Nagle, przeraziwszy się swoich slów,

spalonego przez Tatarów drew-

Podczas historycznego Sej-

Za sowietów kościól spotkal

Pod koniec lat 1980. świątynię

szybko dodaje:

mu czteroletniego Podole re-

nianego kościola pw. św. Woj-

tradycyjny w tym czasie los.

zwrócono wiernym i rozpo-

­ Mój szwagier Silbersztein powiada,

prezentowali kasztelan ka-

ciecha rozpoczęto w 1753 roku.

W 1933 roku zostal zamknię-

cząl się jej generalny remont. 25

że nie istnieje...

Początkowo  planowano  po-

mieniecki i wspólwlaściciel

ty i umieszczono w nim stację

czerwca 1994 roku biskup ka-

Felsztyna Onufry Morski oraz

święcić kościól temu świętemu.

maszyn rolniczych. W latach

mienicki Jan Olszański ponow-

OBYŚ ŻYL W CIEKAWYCH CZASACH,

wspólautor tekstu Konstytucji

Ale na pamiątkę historycznego

późniejszych byl tu klub i kino.

nie ją konsekrowal.

JANUSZ WASYLKOWSKI