28

nr 8 (372) | 30.04­13.05.2021

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

Fantastyczna ksenofobia

Jak rosyjscy pisarze-fantaści szerzą w spolecznej

świadomości nienawiść do Polski i Polaków

W ciągu ostatniego

Co się tyczy Polaków, to

wydaje się, iż spoleczeństwo

dwudziestolecia wielka

rosyjskie nie zapomnialo im

rosyjska literatura odkryla

oporu przeciwko imperialno-

jeszcze jedną ze swych

-sowieckiej okupacji oraz ich

zadziwiających stron.

wkladu w rozwalenie ,,świa-

Mowa tu o fenomenie

towego systemu socjalizmu".

niewiarygodnej

Każdy z pisarzy tego stylu

popularności książek

musi, chociażby mimochodem,

dolożyć Polakom, Polsce lub

o попаленцах (czyt.

Rzeczypospolitej.

popalency) lub попаданцах

Autorzy ,,smakują" opisy

(czyt. popadancach)

polskich przestępstw, szczegól-

i ,,alternatywnej historii".

nie w okresie II wojny świato-

Slowo to, podobnie jak

wej. Polscy chlopi przeważnie

kolchoz, komsomol,

polują na czerwonoarmistów,

którzy przedzierają się z okrą-

gulag czy bolszewik

żenia. Karmią ich i upijają, a gdy

nie tlumaczy się. Ten

zasną mordują ich w okrutny

neologizm utworzono

sposób, który może podpowie-

od rosyjskiego попасть

dzieć tylko zboczona fantazja

(trafić, znaleźć się),

autora.

znaleźć się w innym

Dla każdego, kto chociaż tro-

chę zna historię, są to calkowi-

czasie, najczęściej

te absurdy, zaczynając od tezy,

w przeszlym. To znaczy,

że wszyscy Polacy są slugusa-

że czlowiek, który попал

mi Niemców, a Armia Krajowa

(trafil) jest wlaśnie

byla sterowana przez Abwehrę.

popadancem i tworzy

To, że Polacy nie lubili ruskich

alternatywną historię.

i slużyli Niemcom, wykracza

poza zdrowy rozsądek. Polska

walczyla z Niemcami już wów-

DMYTRO POLUCHOWYCZ

R

czas, gdy Rosjanie gorąco ści-

osjanie jak zwykle nic tu

skali się z Niemcami.

nowego nie wymyślili

Bez komentarza

i tradycyjnie przejęli po-

mysl z Zachodu. Po raz pierw-

Ktoś morze powiedzieć: ,,No

szy bohatera, który trafil do

i piszą tam rosyjscy grafoma-

tronu, wielki książę lub przy-

przeszlości i wykorzystal prze-

rozwalil ZSRR. Mlody Regan

nie chcą uznać zwierzchności

ni różne fantastyczne bzdury

wagę nowoczesnych technolo-

najmniej ktoś z arystokracji czy

również podlega natychmia-

Rosji.

­ niech im będzie". Ale warto

gii, opisal Amerykanin Mark

urzędników. A więc bohater już

stowej likwidacji z tej samej

tu zaznaczyć, że utwory fan-

Wrogowie ,,popadanców"

na wstępie posiada wszelkie

Twain. Jego powieść ,,Jankesi

przyczyny.Wszystkie  dziela

tastyczne zawsze zawieraly

Na  drodze  ,,popadancom"

na dworze króla Artura" ujrza-

dźwignie, by od razu rozpo-

o popadancach są wlaściwie ma-

skoncentrowane  pragnienia

w ich wysilkach tworzenia ,,pra-

la światlo dzienne już w 1889

cząć zmianę ,,nieprawidlowej"

rzeniami niedojrzalego nasto-

spoleczeństwa. Dość wspo-

widlowej" historii stają wro-

roku.  Zwykly  Amerykanin

historii.

latka-outsidera, którego nie

mnieć Julesa Verne'a. Jego

trafia tu do czasów czarodzieja

gowie, którzy jedynie marzą,

akceptują rówieśnicy (a są po-

utwory koncentrowaly ma-

Wiele wątków bazuje na

Merlina i wprowadzając ame-

aby zniszczyć Matuszkę Rosję.

wody!). Leży takie nieporozu-

rzenia ludzi w II polowie XIX

fizycznym przeniesieniu

rykańską demokrację buduje

Glówni wrogowie to anglosa-

mienie na kanapie i slodko ma-

wieku o technicznym progre-

si ­ USA i Wielka Brytania.

kapitalizm.

rzy: ,,Gdybym tak zostal nagle

sie i związanym z nim ,,Zlo-

ciala wspólczesnego

O stopień niżej stoją Żydzi, czy-

,,Ojciec" Toma Sawyera nie

kimś takim jak... ­ tu pojawia

tym wieku". Powieści o ,,po-

bohatera lub calej grupy

przypuszczal nawet, że jego hu-

li ,,finansiści bankowo-speku-

się cala galeria glównych bo-

padancach" i zmianie historii

do czasów minionych.

morystyczny pamflet wywola

lacyjni", krwiopijcy narodów.

haterów akcji filmów ­ to bym

wcielają marzenia większej

Rosyjscy autorzy zdolali

z czasem powódź epigonizmu.

Większość ,,popadańców" wal-

im dopiero pokazal...". Przy tym

części rosyjskiego spoleczeń-

już przetransportować

czy w czasie I i II wojen świa-

Utwory tego typu na Zachodzie

nieszczęśnik nawet nie usiluje

stwa. Inaczej nie bylyby tak

do przeszlości

są przeważnie humorystycz-

towych i zwyciężają Niemców.

zrobić coś, aby zmienić sytu-

popularne. Oprócz tego widać

Hitlera ,,popadancy" również

no-przygodowe, a ich boha-

ację w realnym życiu.

wyraźnie, że pisarze-fantaści

pojedynczych biedaków,

terowie zazwyczaj nie usilują

tlamszą, ale można tu prześle-

trzymają się ściśle ,,linii partii",

ale też cale oddzialy

Analizując powyższe,

zmieniać przeszlości. Bo i po co?

dzić myśl, że wojna z Niemca-

a sam proces prowadzony jest

i pododdzialy wojskowe,

wielka popularność

Obywateli zachodnich państw

mi jest nieporozumieniem, że te

przez ideologów Kremla.

poszczególne miasta,

wlasna historia w zupelności

bratnie narody podjudzili prze-

tego gatunku

nawet cale terytorium

Otóż, czy warto gmerać

ciwko sobie ,,angole" z ,,ame-

zadowala.  Prawdopodobnie,

literackiego w Rosji

ZSRR!

się w tym pseudo-

rykasami" za żydowskie pie-

dlatego też tego rodzaju litera-

budzi poważny niepokój

tura nie zyskala tam szerokiej

niądze. To oni są prawdziwymi

literackim śmietniku?

o zdrowie psychiczne

wrogami!

popularności.

Czas lądowania w prze-

Niestety warto.

spoleczeństwa. Brak

Każdy książkowy przestępca

Natomiast we wspólczesnej

szlości jest zróżnicowany ­ od

Chociażby po to, aby

tu elementarnego

powinien mieć swoich ohyd-

rosyjskiej literaturze fanta-

epoki kamienia lupanego do

zrozumieć, jakie idee

nych ,,pomagierów". Jako tacy

stycznej ,,popadancy" zmie-

późnego ZSRR. Najwięcej oczy-

wyczucia i smaku,

dominują w rosyjskim

tradycyjnie w powieściach

niają ,,nieprawidlową" historię

wiście jest przeniesień do cza-

również poziomu

spoleczeństwie

pojawiają się Ukraińcy, Pola-

na te ,,wlaściwą" i liczba tytu-

sów towarzysza Stalina. Cza-

wyksztalcenia ­ inaczej

cy, Baltowie i Tatarzy Krymscy

lów dziel literatury tego rodzaju

sem wydaje się, że w gabinecie

i być gotowym na to, że

nikt by tego nie czytal.

(wymienieni proporcjonalnie

przekroczyla już tysiąc.

generalissimusa aż roi się od

marzenia restauracji

A tak naprawdę ­ nie

do stopnia wrogości do Rosji).

,,popadanców", jak w metrze

Rosji w granicach 1914

wszystko jest takie

Kto, gdzie i jak ,,popadajet"

Z Ukraińcami ­ wszystko ja-

w godzinach szczytu. Glównym

roku mogą nagle zacząć

śmieszne.

W kanonie stylu mamy dwa

sne. Rosja z nimi walczy i w ta-

celem każdego jest przekazanie

wcielać się w życie.

typy przeniesień do przeszlo-

kich przypadkach demonizacja

Ojcu Narodów kreśleń kara-

Trzeba być gotowym

ści. Najprostszy ­ duchowy. To

przeciwnika i pozbawienie go

binu Kalasznikowa, opowieść

Ten rodzaj gatunku fantasy

na to, że Moskwa, jak to

wówczas, gdy świadomość na-

cech ludzkich zawsze jest pod-

o zlożach brylantów w Jakucji

stal się obecnie ważnym ele-

szego bohatera przenosi się do

stawowym zadaniem propa-

i ropy w Tatarstanie. Chrusz-

mentem tworzenia wspólcze-

bylo w czasach ZSRR,

ciala czlowieka z przeszlości.

gandy. Tego rodzaju literatura

czowa, oczywiście należy roz-

snej rosyjskiej ideologii i kre-

znów zacznie aktywnie

Przeważnie postać z przeszlo-

przeznaczona jest glównie dla

strzelać, a księdza Karola Woj-

owania ,,poprawnego" obrazu

walczyć o miejsce

ści nie jest zwyklą osobą. Jest

mlodzieży i jest ściśle kontrolo-

tylę zlikwidować, by nie zostal

wroga. Przede wszystkim Za-

światowego hegemona.

to zazwyczaj car, spadkobierca

wana przez ideologów Kremla.

papieżem Janem Pawlem II i nie

chodu i jego ,,slugusów", którzy