9

nr 9 (373) | 18­31.05.2021

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

Huculszczyzna i Podkarpacie na starych pocztówkach

7 maja w bibliotece miejskiej

w Iwano-Frankiwsku

(d. Stanislawowie)

w ramach obchodów Dnia

Miasta zostala otwarta

wystawa i prezentacja

albumu pocztówek

o Huculszczyźnie

i sąsiednich terenach

z pierwszej polowy XX

wieku ze zbiorów Piotra

Korpaniuka. Autor

pochodzi ze znanych rodów

Korpaniuków-Szkriblaków,

mistrzów huculskiej sztuki

ludowej i jest znanym

kolekcjonerem kart

pocztowych, które zbiera

już ponad ćwierć wieku.

PETRO KORPANIUK

wieku przez fotografa Mikola-

w sepii. Ponieważ pierwszy

KONSTANTY CZAWAGA

ja Sieńkowskiego. Jedno z tych

naklad tego zestawu ­ 50 kar-

stanowią cenne źródlo wiedzy,

jak wyglądaly kościoly w Roż-

­ Na Ukrainie zachowalo się

zdjęć pt. ,,Stara Huculka z fajką"

tek pocztowych zostal wkrót-

bo dziś często te przedstawione

niatowie na Bojkowszczyźnie

bardzo malo starych pocztó-

bylo eksponowane na między-

ce wyprzedany, drugi podobny

obiekty już nie istnieją, zmie-

i Obertynie kolo Kolomyi, które

wek związanych z tym tema-

narodowej wystawie w Paryżu

zestaw zostal wydrukowany,

nily się krajobrazy, odeszli lu-

zostaly zrujnowane w okresie

tem ­ powiedzial Piotr Korpa-

i otrzymalo pierwszą nagrodę,

ale w kolorze szarym. Nieste-

dzie i ich styl ubioru. Rewers

sowieckim. Ciekawe są dwie

niuk dla Kuriera. ­ Najwięcej

a w okresie międzywojennym

ty mój ojciec nie powiedzial mi

jest zaś gratką dla kolekcjo-

pocztówki-cegielki". Pod jed-

jest w Polsce. Nieraz bywalem

wędrowalo po Polsce i Ukrainie

ani slowa o swojej dzialalności

nerów. Wyczytujemy z niego

nym zdjęciem czytamy: ,,Dzia-

tam na gieldach, spotkalem fi-

w formie pocztówki, jest pra-

w okresie powojennym. Pierw-

informacje na temat wydaw-

twa szkolna przy budowie

lokartystów i zapoznalem się

wie we wszystkich wydaniach

si ,,wyzwoliciele" z za Zbrucza

cy, fotografa i miejsca wyda-

Ochronki Polskiej w Zabloto-

z ich bogatymi zbiorami oraz

o Huculszczyźnie. Byla to śpie-

,,wyzwolili" go ze spóldzielni

nia. Niektórzy kolekcjonerzy

wie, woj. Stanislawowskie."

(Ludność polska na Kresach

dzialalnością.

wająca opiekunka huculskiej

i aż do jego śmierci w 1962 roku

preferują kartki bez obiegu,

Wschodnich walczy z ogrom-

Piotr Korpaniuk organizuje

dawności, o której pamięć za-

nie rozmawial z matką w mo-

czyli te które nigdy nie zosta-

nym wysilkiem o utrzyma-

wystawy objazdowe oraz ulożyl

chowala się w już kilku poko-

jej obecności o sprawach po-

ly wyslane. Inni zdecydowa-

nie swej polskości. W tym celu

album-katalog pt. ,,Mij ridnyj

leniach rodaków. Przekazują,

litycznych. Takie byly wtedy

nie wolą pocztówki z obiegu.

stawia kościólki, ochronki,

kraj"(Mój kraj rodzinny), któ-

że ubierala się w najpiękniej-

czasy. A w 1974 roku w Odes-

Takie pocztówki opowiadają

nawet dziatwa szkolna poma-

ry ukazal się w Wydawniczym

sze stroje ludowe i mogla przez

sie calkiem przypadkiem udalo

nam ciekawe historie na temat

ga. Pomóżmy!" I numer konta.

Domie ,,ADEF-Ukraina" i za-

trzy dni huculskiego wesela

mi się kupić wśród kolekcjo-

nadawców i adresatów. Zawie-

Ta kartka pochodzi z drukar-

wiera w dziesięciu rozdzialach

wykonywać obrzędowe przy-

nerów kilkadziesiąt przedwo-

rają mile wspomnienia, milosne

ni św. Wojciecha w Poznaniu.

684 reprodukcje stron glów-

śpiewki i nie powtarzać się.

jennych pocztówek z widoka-

wyznania czy opisy codzien-

Na drugiej pocztówce-cegielce

nych pocztówek archiwalnych.

Wśród mieszkańców w oko-

mi Huculszczyzny. Jakie bylo

nych spraw. Jeśli interesuje

umieszczono zdjęcie pt. ,,Gaz-

Są to krajobrazy Karpat

licy Werchowiny (d. Żabia) do

moje zdziwienie, gdy wśród

nas konkretne miejsce jak np.

dowie Huculscy", która byla

Wschodnich,  widoki  miast

dziś są w użyciu powiedzenia:

zdobytego skarbu znalazlo się

Kosów, to dzięki takim kartom

wydana nakladem Towarzy-

i miasteczek oraz wsi i przysiól-

,,Coś się tak rozśpiewala jak

kilka pocztówek z napisem na

możemy dowiedzieć się kto by-

stwa Przyjaciól Huculszczy-

ków. Atrakcją są rozkladane pa-

Czukutycha?"

oryginalnych danych: ,,Nakl.

wal w danym uzdrowisku i jak

zny, zaznaczono, że ,,dochód ze

noramy Kosmacza i Bolechowa.

Pod częścią ilustracji za-

,,Howerla" A. Żarowski, w De-

wspominal swój pobyt. W mojej

sprzedaży tej pocztówki prze-

Przedstawiono życie rodzin-

uważylem nazwisko A. Żarow-

latynie" z odpowiednią nume-

kolekcji znajdują się pocztówki

znaczony jest na kola pomocy

ne i spoleczne Huculów, zajęcia

ski, wydawcy pocztówek w De-

racją porządkową od 1 do 50. Od

nadawane i adresowane przez

dzieciom huculskim".

i kulturę materialną tych ludzi,

latynie, o którym niestety nie

tego czasu na różnych gieldach

i do znanych profesorów, akto-

W zbiorach pocztówek Pe-

sztukę ludową oraz kartki świą-

wspomniano w umieszczonym

i targach kolekcjonerskich za-

rów, literatów, czy urzędników

tra Korpaniuka zawarte zostaly

teczne. Orientacje i wyszukiwa-

w albumie krótkim informa-

cząlem szukać pocztówek wy-

państwowych.

reprodukcje obrazów polskich

nie ulatwiają indeksy nazwisk

torze o fotografach, malarzach

dawanych przez mojego ojca.

Zauważylem liczne drob-

malarzy

zafascynowanych

i nazw geograficznych. Publi-

i wydawcach. Zadzwonilem do

Oryginalne 49 tematów udalo

niutkie napisy na awersie

Huculszczyzną.

kacja jest w języku ukraińskim,

mojego znajomego ­ Aleksandra

mi się uzyskać na różne spo-

pocztówek w różnych językach.

Karol Kossak, który pocho-

częściowo podano również pol-

Żariwskiego, znanego filateli-

soby, a jedną mam w formie

Aleksander Żariwskyj wyja-

dzil ze Lwowa, malowal akwa-

skie opisy pod widokówkami,

sty ze Lwowa.

kserokopii. Oto taka ,,historia

śnil, że wedlug dawnych prze-

rele z Huculami na koniach.

które prawie wszystkie byly

­ Tak, to jest mój ojciec Ża-

z geografią.

pisów pocztowych tylko w ten

Seweryn Obst, autor por-

polskojęzyczne, lub polsko-

rowski Aleksander ­ uslysza-

Gdyby nie pandemia koro-

sposób można bylo wymienić

tretów Huculów urodzil się

i ukraińskojęzyczne.

lem. ­ Mial on przed II wojną

nawirusa, to na otwarcie wy-

kilka zdań. Można tam odczy-

w huculskiej wsi Berezów Niż-

Wasyl  Korpaniuk,  zna-

światową spóldzielnię ukra-

stawy i promocję albumu sta-

tać życzenia milosne, wraże-

ny kolo Kosowa. Studiowal

ny rzeźbiarz i docent Pod-

ińską ,,Howerla" w Delatynie

rych pocztówek ze zbiorów

nia z wędrówek po górach, ów-

na Akademii Sztuk Pięknych

karpackiego

Uniwersytetu

(miasteczko u podnóża Karpat).

Petra  Korpaniuka  moglaby

czesnych wydarzeniach. Na

w Wiedniu, gdzie zapoznal się

Narodowego im. Wasyla Ster-

Z powodzeniem konkurowal

przyjechać Natalia Tarkowska

kartce ze zdjęciem wodospadu

z Arturem Grottgerem. Po po-

fanyka w Iwano-Frankiwsku,

z Polakami i Żydami, zajmowal

­ autorka książki o lecznicy

Huk w Kosowie jakiś chlopak

wrocie do Galicji zamieszkal

który napisal też wstęp do al-

się także dzialalnością wydaw-

doktora Apolinarego Tarnaw-

pyta czy przyjmują do gimna-

w Żabiu i Jaremczu, gdzie zająl

bumu swego rodaka z hucul-

niczą. W tym czasie Delatyn byl

skiego w Kosowie, która kolek-

zjum w wieku 13 lat oraz jaki

się malarstwem portretowym

skiej wsi Jaworów kolo Kosowa

znanym uzdrowiskiem balneo-

cjonuje dawne karty pocztowe

jest tam egzamin wstępny. Inny

i badaniem huculskiej sztuki

zaznaczyl, że kolekcja starych

logicznym, w którym z powo-

z Kosowa i najbliższych okolic.

niezidentyfikowany nadaw-

ludowej. Potem przeprowadzil

pocztówek pozwala spojrzeć

du problemów z oddychaniem

W albumie jest sporo widokó-

ca z 1906 roku martwil się, że

się na stale do Lwowa i zalożyl

w przeszlość, odkryć tajemni-

gromadzili się tzw. ,,letnicy"

wek tej lecznicy.

jego krewna zaslabla na kur.

pracownię. Zostal pochowany

ce rodowego okresu regionu za

i wczasowicze z calej Rzeczpo-

­ Dawne pocztówki są bo-

Dowiadujemy się też, że w lecz-

na Cmentarzu Lyczakowskim.

czasów ich pradziadków, przyj-

spolitej. To wlaśnie dla zwie-

gatym źródlem wiedzy o mi-

nicy doktora Apolinarego Tar-

Oryginal obrazu Kazimie-

rzeć się przemianom, jakie za-

dzających ten teren mój ojciec

nionych czasach ­ napisala do

nawskiego w Kosowie popra-

rza Sichulskiego, który jest na

szly na przestrzeni lat. Osobno

za radą swojego brata Teodora

Kuriera Natalia Tarkowska. ­

wiali swoje zdrówko Polacy

pocztówce pt. ,,Pasterz owiec"

zwrócil uwagę na bardzo wy-

Żarowskiego, który byl wla-

Awers zapoznaje nas z archi-

i Ukraińcy.

znajduje się w Muzeum Naro-

raziste portrety Huculów, któ-

ścicielem księgarni w Stani-

tekturą, krajobrazem, infra-

Pomimo tego, że album jest

dowym w Lublinie.

re zdaniem Wasyla Korpaniuka

slawowie, wydal serię pocztó-

strukturą lub mieszkańcami

ulożony na poziomie krajo-

Za kartką ,,Z targu w Kolo-

można by uwiecznić na plót-

wek z widokami okolicznych

uchwyconymi w kadrze fo-

znawczym i skierowany przede

myi" ukrywa się postać Wale-

nach artystów czy w filmach.

miejscowości: 10 zdjęć fabu-

tografa. Na awersie widzimy

wszystkim do czytelnika ukra-

riana Krycińskiego, polskie-

Przede wszystkim są to eks-

larnych Delatyna, 22 ­ Jarem-

to czym chce się poszczycić

ińskiego oraz pomimo bra-

go malarza i ceramika, który

ponowane  dwie  pocztówki

cza, 5 ­ Jamny, 7 ­ Mikuliczyna

dana spoleczność, to co uważa

ku źródel polskich, można tam

przylożyl się też do dekoracji

z portretem Marii Kreczuniek,

i 6 kartek z typami huculskimi.

za wizytówkę swojej miejsco-

znaleźć też wiele ciekawych

loży Opery Lwowskiej.

zwaną Czukutychą z Jasenowa

Wszystkie wspomniane pocz-

wości i regionu. Są to wize-

świadectw obecności Polaków

Wiele ciekawszych rzeczy

Górnego nad Czeremoszem. Zo-

tówki znalazly się w zestawie,

runki wykreowane na potrze-

na tych ziemiach. Na starych

kryje się w starych pocztówkach.

staly wykonane w latach 30. XX

który zostal wydrukowany

by turystyczne, ale mimo to

widokówkach można zobaczyć