21

nr 9 (373) | 18­31.05.2021

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

w Chmielowej ­ Gustaw Gla-

,,Winobranie w Zaleszczykach"

żewski, w Dobrowlanach ­ Stel-

obejmowalo, prócz prezentacji

la Turnauowa, w Dźwinogrodzie

wystawy owoców i inne dodat-

­ Oskar Kimmelman, w Horo-

kowe atrakcje, jak choćby eks-

szowej ­ Michal hr. Baworowski

pozycję podolskiego przemyslu

ludowego, finis ogólnopolskiego

oraz Kazimierz ks. Czartoryski,

w Lataczu ­ Michal Krasnopol-

splywu kajakowego Dniestrem,

ski, w Lesiecznikach ­ Erwin

zawody kajakowe o nagrodę

Bohosiewicz, w Milowcach ­

przechodnią miejscowego Ko-

Wladyslaw Geringer, w Szutro-

mitetu Winobrania, zawody

mińcach ­ Gabriela Jelowicka,

plywaków i lodzi rybackich.

w Torskich ­ hrabina Zofia Lo-

Wtedy też fetowano zakończe-

siowa, w Żeżawie ­ Jan Luka-

nie  samochodowo-motocy-

siewicz, by wymienić bardziej

klowego zlotu gwiaździstego

znane miejsca i związanych

organizowanego przez Polski

z nimi wlaścicieli winnic. Pro-

Touring Klub. Winobraniu to-

wadzono je też w Zaleszczy-

warzyszyly zawody konne Po-

kach ­ największa z nich byla

dolskiego Klubu Jeździeckie-

wlasnością Państwowej Szkoly

go pod patronatem dowódczy

Ogrodniczej, mniejsze należaly

Korpusu Ochrony Pogranicza

do Cyryla Makowieckiego oraz

i wojewody tarnopolskiego. Za-

Ireny Ziembickiej. Ciekawostką

praszano również na imprezy

niech będzie uzupelnienie o ist-

poza Zaleszczykami ­ na wy-

niejącej w wymienionych już

stawy owoców w Borszczowie,

Zazulińcach ,,Winikoli" ­ win-

obchody na winnicy w Czort-

nicy należącej do Kurii Bisku-

kowie oraz bliższe wycieczki

jako ogólnopolskie

piej Wileńskiej, gdzie wyrabia-

krajoznawcze.

z zaleszczyckiej Szkoly Ogrod-

dla profesjonalnego ksztalcenia

no wino mszalne. W tej ostatniej

Do Zaleszczyk przybywa-

niczej) a 11,68% (wino biale od

kadry winiarskiej ­ nie zdążo-

święto, dożynki winne.

wsi, prócz wspomnianych wy-

ly na święto winobrania, które

powyższego wytwórcy). W ten

no tego, niestety, dokonać przed

żej Wartanowiczów, wlaścicie-

Byly  one  organizowane

stalo się atrakcją ogólnokrajo-

sposób do końca lat 30. polskie

wybuchem II wojny światowej.

lami upraw winnych byli Ko-

przez miejscowy Komitet Wi-

wą, coraz tlumniejsze z roku na

wino gronowe z Podola stalo się

Dla zilustrowania możli-

nobrania, który tworzyli wla-

strakiewiczowie, Myczkowscy,

rok rzesze turystów. Do przy-

uznaną na rynku marką lączącą

wości produkcyjnych podol-

Winniccy i Siostry Skrytki.

ściciele winnic w regionie.

jazdów,  wspieranych  przez

w sobie (jak to określil przyta-

skich winnic i ówczesnych cen

Wspomniany wyżej Gustaw

Pierwsza taka impreza, roz-

Ligę Popierania Turystyki, za-

czany wyżej Wojciech Wlodar-

wina oraz sadzonek winnej la-

poczęta 22 września 1935 r.,

Glażewski, w następstwie do-

chęcaly liczne foldery promu-

czyk w pracy pt. Ziemiańskie

torośli warto przytoczyć (za

odbywala się pod patronatem

świadczenia nabytego przy

jące to święto oraz wydawane

winnice Podola, ,,Studia z Hi-

Wojciechem Wlodarczykiem,

Ziemiańskie winnice...) dane

premiera rządu Felicjana Sla-

uprawie winorośli w rodzin-

na miejscu pocztówki z mo-

storii Spoleczno-Gospodarczej",

woja Skladkowskiego, ministra

nym majątku i wspartego wie-

tywem winnych gron. Ostat-

tom VIII, 2010) ,,wysokiej jako-

dotyczące Wysuczki. Tamtejsze

rolnictwa Juliusza Poniatow-

dzą zdobytą we francuskich

nie winne dożynki odbyly się

ści trunek, unikalny charak-

winnice zatrudnialy kierow-

skiego oraz marszalka sejmu

winnicach, zdecydowanie za-

w Zaleszczykach jesienią roku

ter regionu i być może najważ-

nika, 4 nadzorców i 80 robot-

Aleksandra Prystora. Od po-

lecal uprawę winorośli wla-

1938 ­ relacjonowaly je obszer-

niejsze ­ wyjątkowy charakter

ników sezonowych zapewnia-

czątku budzila żywe zaintere-

ne artykuly prasowe autor-

ściwej ­ czyli vitis vinife-

ziemiańskiej kultury, kumulu-

jąc egzystencję 85 rodzinom.

sowanie sfer handlowych, jako

stwa przybywających na uro-

ra, dającej mimo trudniejszej

jącej rodzinne doświadcze-

Roczna produkcja winogron

że przybyl wtedy na winobra-

czystości dziennikarzy ­ m.in.

uprawy wino znacznie lepsze

nia i tradycję, a jednocześnie

w Wysuczce to ok. 100 ton

nie do Zaleszczyk specjalny

Jana Kilarskiego z Poznania czy

jakościowo niż produkowane

otwartej na technologiczne in-

z tendencją wzrostową. Owo-

delegat Kola Kupców Winno-

Mieczyslawa Opalka ze Lwowa;

w innych krajach z popular-

nowacje". Dynamiczny rozwój

ce deserowe przeznaczone do

-Kolonialnych (przy Stowarzy-

ich tekstom na lamach ówcze-

nych winnych szczepów-hy-

uprawy winorośli oraz szyb-

sprzedaży stanowily 65% zbio-

szeniu Kupców Polskich) ­ Lu-

snych czasopism towarzyszyly

bryd. W swych winnych plan-

ki wzrost produkcji polskiego

rów (wysylane w skrzynkach

dwik  Karasiński.  Podobne,

zwykle reportaże fotograficzne

tacjach zbieral on ponad 30 ton

wina gronowego uwydatnia-

wagonami m.in. do Warszawy),

stanowiące atrakcyjne prze-

­ przywolajmy w tym miejscu

owoców rocznie, przeznacza-

ly potrzebę krajowej produkcji

pozostale 35% bylo poddawane

dlużenie sezonu wakacyjnego

nazwisko Czeslawa Koraszew-

nych w części do zbycia jako

szczepów winnych na maso-

winifikacji na miejscu. Produ-

winne dożynki, organizowano

skiego. Szczególowe sprawoz-

deserowe, w części do wyrobu

wa skalę. Wysilek taki podję-

kowano tam lżejsze wino stolo-

i w latach następnych. Byly one

dania z winnych obchodów

na miejscu wina ,,o charakterze

la Pierwsza Krajowa Szkólka

we z odmian mieszanych, wy-

coraz szerzej rozpropagowy-

byly też podawane w audycjach

Mischu". Jak wskazuje doku-

Winorośli Szczepionych i Hy-

trawne wino biale i czerwone

wane i przyciągaly do Zalesz-

Polskiego Radia, które stawalo

ment sporządzony w winnicy

brydów zalożona przez specja-

z odmian burgundzkich oraz

czyk coraz liczniejszych gości.

się coraz bardziej powszech-

w Wysuczce (przywolany przez

listę-inspektora uprawy wino-

wermut. Cena butelki 0,7 l wina

Ulicami miasta ciągnęly wte-

nym medium informacyjnym.

Wojciecha Wlodarczyka w ar-

rośli zaangażowanego w 1930

wynosila 2,50 zl, wermutu zaś ­

tykule pt. Podole ­ kolebka pol-

dy pochody odzianych w stro-

Tu należy dodać, że znaczącym

r. przez Malopolskie Towa-

4 zl. Winnica prowadzila rów-

skiego winiarstwa, dodatek do

je ludowe wlościan z okolicz-

dla Zaleszczyk wydarzeniem

rzystwo Rolnicze. W efekcie,

nież sprzedaż sadzonek wino-

nych wsi oraz wozy z nazwami

podczas ostatnich winnych do-

,,Magazynu Wino" nr 5, 2008 r.)

roczna produkcja w rodzimych

rośli ­ szczepionych w cenie 35

żynek międzywojnia bylo uro-

winnic i ich winnym plonem ­

uprawiane tam odmiany dese-

szkólkach wynosila 125 000

gr., nieszczepionych ­ 10 gr.

czyste otwarcie 24 września

ogromnymi kiściami winogron

rowe (zapis nazw oryginalny) to

sadzonek, co jednak nadal nie

Tak jak w innych

m.in.: Calabria, Chasselas-doree,

oraz butlami gronowego wina

odbudowanego po latach mostu

bylo wystarczające przy szybko

regionach kraju

Chasselas rose, Chasselas Napo-

drogowego na Dniestrze.

­ prezentowanym przez miej-

rosnącym na nie zapotrzebo-

leon, Ferdynand Lesseps, Fran-

***

scowe dziewczęta w pięknych

waniu. Istniejące tu niedobory

ważnym świętem wsi

kenthall czy Ottonel; natomiast

Szeroko zakrojona upra-

regionalnych strojach. Odby-

musialy więc być uzupelniane

byly dożynki związane

odmianami winnymi byly Pla-

wa winnej latorośli i produk-

walo się też skladanie dożyn-

przywozem sadzonek z zagra-

ze zbiorem zbóż, tak

wana, Risling, Pinaud blanc, Pi-

cja miejscowego wina grono-

kowych darów przedstawicie-

nicy. Jednocześnie dostrzeżo-

w Zaleszczykach

naud noir, Traminer. Pojawily się

wego odeszly nieodwolalnie do

lom wladz. I tak np. w roku 1937,

no pilną potrzebę powolania do

obchodzono szumnie,

przeszlości. Używane na win-

trwające od 15 do 30września

też później i inne odmiany, które

życia specjalistycznej szkoly

nicach narzędzia, prasy slu-

zalecano do uprawy na Podolu

żące do wyciskania soku oraz

jako przydatne do winifikacji,

a to m.in.: Burgundery ­ Blauer,

sprzęt używany do produk-

Grauer i Weisser, Grüner Sylva-

cji wina znany dziś wylącznie

ner, Neuburger i Portugaise bleu.

z dawnych fotografii ­ ulegly

bezpowrotnemu  rozprosze-

Z biegiem czasu okazalo się,

niu, a zapewne rychlo i znisz-

że wina gronowe stanowią co-

czeniu, po opuszczeniu win-

raz większą konkurencję dla

nic, często w dramatycznych

produkowanych w kraju win

okolicznościach, przez swych

owocowych ­ w 1934 r. wy-

wlaścicieli. Nie zachowaly się

produkowano tych pierwszych

nawet butelki (choćby puste...)

419 litrów, w 1936 ­ prawie 2

z etykietami opisującymi daw-

300, zaś w kolejnym roku ­ już

ną zawartość. Sady i winni-

14 700. Tuż przed wybuchem

ce zostaly doszczętnie w cza-

II wojny światowej na Podolu

sach sowieckich wycięte, a to

pracowaly dwie duże wytwór-

w ramach walki z pijaństwem.

nie wina gronowego ­ produ-

Uznano bowiem, że sprzyja mu

kowaly wina biale i czerwone.

lokalna produkcja win owoco-

Zawartość w nich alkoholu wa-

wych i gronowych...

hala się ­ przykladowo ­ po-

(cdn.)

między 9,91% (wino czerwone

PAKOWANIE WINOGRON DO SKRZYŃ