19

nr 14 (378) | 30.07 ­30.08.2021

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

na fortepianie, kierowal kapelą

Zakladu.

Maksymilian  Kolsdorfer

przez dluższy czas zajmowal

posady administracyjne w Za-

kladzie ­ 15 lat byl dyrektorem

Zakladu, zaś w 1904 roku po

naglej śmierci rektora Kazi-

mierza Stefańskiego prawie rok

pelnil obowiązki rektora.

Maksymilian  Kolsdorfer,

podobnie jak Romuald Koppens

NIKODEM BIERNACKI

i Teofil Bzowski, byl niepod-

ważalnym autorytetem, który

króla Szwecji Karola XV, a póź-

O. WLODZIMIERZ ŻUKOTYŃSKI

JÓZEF NIKOROWICZ

można bylo określić jako sym-

niej Oskara II. Po 15 latach po-

Henryk Jackowski, byl Niko-

bol Zakladu. ,,Już na samo wej-

budowy nowego skrzydla Za-

bytu w Szwecji skrzypek znów

O. TEOFIL BZOWSKI

dem Biernacki ­ jeden z naj-

rzenie wywolywal szacunek.

kladu, w którym muzeum zajęlo

powraca do ojczyzny i osiedla

Jako nieprześcigniony pedagog

praktycznie cale piętro.

na fortepian pod tytulem ,,Cho-

bardziej znanych w XIX wieku

się w Poznaniu, gdzie zaklada

potrafil na wylot przejrzeć du-

Osobistą pasją Wlodzimie-

ral", która bardzo spodobala się

skrzypków, który swą muzy-

szkolę muzyczną. W Poznaniu

szę ucznia, użyć odpowiednich

rza Żukotyńskiego byly moty-

jego przyjacielowi, znanemu

ką oczarowal świat. Jego życie

nie zatrzymuje się jednak na

slów, by pohamować namięt-

le. W ciągu lat pracy w Chyro-

poecie Kornelowi Ujejskiemu.

bylo pelne przygód i interesu-

dlugo, gdyż ta część Polski na-

ności, te zaś slowa częściej byly

wie zgromadzil on ponad 5000

Będąc pod wrażeniem melodii,

jących podróży.

leży wówczas do Prus i wladza

lagodne niż surowe. Zrówno-

eksponatów, które przywozili

Ujejski napisal do niej tekst,

Nikodem Biernacki urodzil

zmusza go do wyjazdu. Stalo się

ważony, spokojny, w trudnych

mu przeważnie jezuiccy misjo-

zaczynający się od slów: ,,Z dy-

się w 1826 roku w Tarnopolu.

to w 1886 roku. Nie trudno więc

sytuacjach potrafil wznieść

narze z różnych egzotycznych

mem pożarów". Po dwóch la-

Pierwszym jego nauczycielem

zgadnąć, że następnym miej-

się ponad problemem, a przed

krajów.

tach, podczas ,,Wiosny ludów"

muzyki byl ojciec. Następnie

scem pracy Nikodema Biernac-

egzaminami  zawsze  mówil

Byla to kolekcja unikatowa,

w Galicji pieśń ta zdobyla taką

pobieral lekcje u Wlocha To-

kiego staje się Chyrowski Za-

uczniom: ,,Jakoś to będzie" ­ ta-

która pod względem rozmiarów

popularność, że stala się fak-

niniego. Po kilku latach pra-

klad Ojców Jezuitów.

kim zapamiętali go uczniowie

i różnorodności nie miala sobie

tycznie hymnem powstańców

cy w orkiestrze wojskowej

Lata w Zakladzie Nikodem

Zakladu.

równych w Europie, a możliwe,

polskich. Od tego czasu choral

w Czerniowcach oraz w Te-

Biernacki, mimo zaawanso-

Ostatnie lata życia Mak-

że i na świecie.

,,Z dymem pożarów" jest uwa-

atrze Skarbkowskim we Lwo-

wanego już wieku, przeżywa

symilian Kolsdorfer spędzil

Niestety, los tej kolekcji byl

żany za jeden z polskich hym-

wie, Nikodem Biernacki wyje-

bardzo intensywnie. Oprócz

w Starej Wsi, gdzie też zmarl 31

równie tragiczny, co los calego

nów narodowych.

chal w 1851 roku do Lipska, by

nauczania mlodzieży, często

sierpnia 1935 roku.

Zakladu. Dla żolnierzy sowiec-

Jednym z ważnych posu-

studiować w konserwatorium.

występuje z koncertami, pisze

Wśród wybitnych nauczycieli

kich byl to jedynie zbędny ba-

nięć rektora Henryka Jackow-

Wlaśnie w Lipsku, w slyn-

nowe utwory muzyczne. Wraz

zasluguje na wspomnienie rów-

last, który latwo zniszczyli, do-

skiego bylo wlączenie do pra-

nej sali koncertowej, rozpocząl

z Janem Beyzymem Nikodem

nież o. Wlodzimierz Żukotyński,

stosowują budynek Zakladu do

cy w niedawno otwartej szkole

Biernacki swą blyskotliwą ka-

Biernacki funduje oltarz do

który w latach 1903-1939 stal

potrzeb armii.

cieszących się autorytetem na-

rierę wirtuoza.

kaplicy.

na czele muzeum przyrodnicze-

Spośród świeckich nauczy-

uczycieli. Wlaśnie w tym celu

Po studiach wrócil na pe-

Stanisl aw

Wasylewski

go Zakladu oraz prowadzil lekcje

cieli największej slawy zaży-

zaprosil on Józefa Nikorowi-

wien czas do ojczyzny i byl

w książce ,,Bardzo przyjemne

wal wykladowca muzyki Józef

przyrodoznawstwa.

cza, który w tym czasie byl już

dyrygentem Opery Warszaw-

miasto" tak wspomina Niko-

Nikorowicz ­ kompozytor pol-

W lodzimierz

Żukotyń-

w zaawansowanym wieku.

skiej. W tym czasie wyjeż-

dema Biernackiego: ,,Pan Ni-

ski urodzil się w Tarnowie.

ski pochodzenia ormiańskiego,

Józef  Nikorowicz  zmarl

dża z koncertami do Moskwy

kodem, rodem z Tarnopola to na

Studiowal filozofię i teologię,

znany jako autor melodii cho-

6 stycznia 1890 roku i zo-

i Sankt-Petersburga, występu-

calym świecie slawny wirtuoz.

jednak odnalazl się prawdzi-

ralu ,,Z dymem pożarów", będą-

stal pochowany na cmentarzu

jąc w najlepszych salach Im-

Gra na skrzypcach wszędzie ­

wie w naukach o przyrodzie.

cego jednym z hymnów narodu

chyrowskim. Jego nagrobek

perium Rosyjskiego. Następnie

od Uralu do Meksyku".

W 1901 roku byl misjonarzem

polskiego.

w ksztalcie obelisku wieńczy

Nikodem Biernacki wiele po-

Trzech różnych poetów po-

w Mozambiku, ale z powodu

Józef Nikorowicz przyszedl na

harfa i wieniec laurowy. Imie-

dróżuje z koncertami w Europie

święcilo Nikodemowi Biernac-

klopotów ze zdrowiem w upal-

świat na Zboiskach kolo Lwowa

niem Józefa Nikorowicza zosta-

­ w kilku miastach Imperium

kiemu swe wiersze, spośród któ-

nym klimacie byl zmuszony

2 kwietnia 1827 roku w rodzinie

la nazwana ulica prowadząca

Austriackiego, w Paryżu.

rych najbardziej znany jest wiersz

powrócić do ojczyzny.

ziemiańskiej. W mlodości pro-

z miasta na cmentarz. W 1932

Nikodem Biernacki jednak

Cypriana Kamila Norwida.

Pod kierownictwem Wlo-

wadzil życie cyganerii ­ popieral

roku poeta i dawny uczeń Za-

na tym nie poprzestaje i wyjeż-

Nikodem Biernacki zmarl 6

dzimierza Żukotyńskiego mu-

artystów lwowskich, byl stalym

kladu Józef Birkenmayer na-

dża do Ameryki, gdzie zostaje

maja 1892 roku w Sanoku, gdzie

zeum stalo się dumą Zakladu.

uczestnikiem dysput towarzy-

wiedzil  grób  kompozytora

nadwornym skrzypkiem cesa-

też zostal pogrzebany. Mimo iż

O. Wlodzimierz stale staral się

skich, pobieral lekcje muzyki we

i napisal wiersz: ,,Nad grobem

rza Meksyku Maksymiliana I.

za życia zażywal wielkiej sla-

o ubogacenie muzeum nowymi

Lwowie i Wiedniu, gdzie studio-

Józefa Nikorowicza na cmenta-

Po powrocie z kontynentu ame-

wy, jego imię po śmierci zosta-

eksponatami. Rozszerzenie po-

wal w Akademii Handlowej.

rzu chyrowskim"

rykańskiego Nikodem Bier-

lo bardzo szybko zapomniane

mieszczeń dla muzeum przyrod-

W 1846 roku, w wieku 19 lat

Następnym  nauczycielem

nacki zamieszkuje w Szwecji

i nawet nie zachowal się grób,

niczego bylo jedną z przyczyn

Józef Nikorowicz ulożyl melodię

z autorytetem, którego zaprosil

i zostaje dyrygentem na dworze

w którym zostal pochowany.

Jeszcze jeden kościól rzymskokatolicki uratowany

Rzymskokatolicki kościól pw. św.

Stanislawa Kostki w Ciemierzyńcach,

województwo lwowskie, powiat prze-

myślański byl zbudowany w 1931 roku.

Rujnacja kościola zaczęla się od 1945

roku, kiedy Polacy wyjechali do Polski.

W czasach sowieckich kościól dlugo

slużyl jako magazyn. W 1976 r. wznie-

siono w nim przegrody, wyrąbano okna

w ścianach i zamieniono na budynek

administracji kolchozowej i poczty.

I tak trwalo do 1991 roku. W czasach

postsowieckich dawna świątynia byla

zaniedbana i zaczęla się rozpadać.

W 2017 roku kościól byl oddany

rzymskokatolickiej wspólnocie. A już

Ksiądz Piotr Smolka podzięko-

od dolu i podziękowal Piotrowi Pisar-

23 kwietnia 2017 roku w uroczystość

czukowi i jego pracownikom, a także

wal wszystkim ofiarodawcom z Polski

Bożego  Milosierdzia  odprawiono

malarzowi Michalowi Szewciwowi

i z Ukrainy, a przede wszystkim Piotro-

kaplanów diecezji lwowskiej, salezja-

ksiądz Piotr Smolka z wiernymi są

pierwszą mszę świętą. Od tego czasu

i parafianom, którzy pracowali przy ra-

bardzo wdzięczni za wielorakie, szyb-

nów z Przemyślan, z Odessy, Korosty-

wi Pisarczukowi ze Lwowa i wszystkim

parafianie wspierani ofiarami dobro-

pracownikom i parafianom, którzy wlo-

ko wykonane prace przy zrujnowanym

szewa, Gdańska, księży greckokato-

towaniu kościola.

kościele.

W uroczystości uczestniczyli goście

żyli wiele serca i wysilku w ratowanie

czyńców przystąpili do dalszej reno-

lickich i prawoslawnych oraz licznych

3 lipca odbudowany kościól pw.

z Polski: z Wroclawia, Legnicy, Rzeszo-

kościola, o których ksiądz Piotr powie-

wiernych.

wacji zniszczonego kościola.

św. Stanislawa Kostki rekonsekrowal

Ksiądz arcybiskup Mieczyslaw Mo-

W 2019 roku z wielką z pomocą

wa, Rudy Śląskiej i Stalowej Woli oraz

dzial: ,,jakby nie wasza wiara, życzliwość

metropolita lwowski obrządku rzym-

przyszedl dyrektor ,,Piwdennego baza-

liczni wierni ze Lwowa, Ciemierzyniec,

i pomoc, to kościól nie bylby uratowany".

krzycki podczas kazania powiedzial, że

Przemyślan, Dunajowa, Bialego, Mitulina

w Ciemierzyńcach odbylo się praw-

ru" ze Lwowa Piotr Pisarczuk ze swo-

skokatolickiego ksiądz arcybiskup

i okolicznych wiosek.

Mieczyslaw Mokrzycki w obecności

imi pracownikami, którym proboszcz

dziwe pojednanie polsko-ukraińskie

MARIAN FRUŻYŃSKI