23

nr 14 (378) | 30.07 ­30.08.2021

Wspomnienia

www.kuriergalicyjski.com

To już rok bez Miroslawa Rowickiego

Czas biegnie nieublaganie. Rok temu wstrząsnęla nami wiadomość o śmierci Naszego Szefa, zalożyciela i wieloletniego redaktora naczelnego

Kuriera Galicyjskiego. Pożegnaliśmy Go dwukrotnie, pierwszy raz podczas mszy żalobnej w katedrze lwowskiej, drugi raz na pogrzebie 21 lipca

2020 roku na warszawskim Bródnie. Przez ten rok każdego dnia brakowalo nam Mirka. Dziś nawet w jeszcze większym stopniu zdajemy sobie

sprawę, ile trudu i energii wkladal w pracę i opiekę nad redakcją Kuriera Galicyjskiego przez 13 lat od zalożenia naszej gazety. Chcieliśmy przy tej

okazji przypomnieć artykul Jerzego Lubacha zadedykowany śp. Miroslawowi Rowickiemu, który opublikowaliśmy rok temu.

Komu potrzebni są Polacy na Ukrainie

A szerzej ­ Polacy na

polskiej. Gdy w 1989 r., jak nas zapewniala

staly się znaczącym wydarzeniem w śro-

niegdysiejszych Kresach

w TVP elokwentna aktoreczka ,,komunizm

dowiskach obu naszych krajów dążących

I Rzeczypospolitej,

upadl" ani ,,pierwszy niekomunistyczny

do prawdziwego, a nie deklarowanego dla

w odrodzonej II RP mocno

premier" Mazowiecki, ani ,,pierwszy nie-

bieżących korzyści pojednania.

już skurczonych? Obawiam

komunistyczny prezydent" Walęsa nigdy

Na tym polu Miroslaw

się, że to pytanie nie zajmuje

nie stawili czola problemowi Polaków ży-

Rowicki zdzialal

wiele miejsca w myśleniu

jących wprawdzie poza Polską, ale na jej

przeciętnego Polaka,

odwiecznych terytoriach, a tym bardziej

tak wiele, że gdy

a nawet rządzących nami

zeslanym w gląb rosyjskiego imperium.

nagle zmarl 9 lipca

polityków. Kresy istnieją

A są to dwa niezwykle poważne problemy.

wszystkich nas po obu

jedynie w sentymentalno-

Jeśli bowiem mowa o polskich zeslańcach

stronach granicy poza

tragicznych wspomnieniach

(i ich urodzonych już tam dzieciach) do

naturalnym smutkiem

ich niegdysiejszych, coraz

Kazachstanu, który w wyniku rozpadu

z utraty Przyjaciela

mniej licznych, mieszkańców

sowieckiego imperium uzyskal w 1992

i ich następców. Czasem są

ogarnęla obawa, by

r. niepodleglość, to naturalne wydawalo

wyciągane do użytku, albo

się zastosowanie sprawdzonego przez

Jego dorobek nie zostal

w celach propagandowego

Niemców rozwiązania kwestii równie re-

zaprzepaszczony.

zachwytu nad świetnością

presjonowanych przez Stalina Niemców

I RP ­ rocznice Unii Lubelskiej

nadwolżańskich, potomków dobrowol-

Jeśli idzie o ,,Kuriera" można być spo-

czy bitwy pod Grunwaldem

nych osiedleńców w Rosji. Zjednoczone po

liczyć w tysiące i w swoich krajach są na-

boi". Dyrektor, choć partyjny, byl czlekiem

kojnym, bo wychowal znakomitą kadrę,

z okazji polepszenia

wchlonięciu NRD Niemcy daly im wszyst-

szą najlepszą inwestycją, a mowa nie tyl-

poczciwym i porządnym, co wnioskuję

bieglą także w najnowszych technikach

stosunków z Litwą, albo

kim szansę powrotu do ojczyzny, której ni-

ko o bliskich nam Ukrainie czy Bialorusi,

także z tego, że będąc zarazem moim na-

medialnych, jak jeden z Jego najbliż-

w celu dowalenia wschodnim

gdy nie widzieli i bodaj 100% z nich z tego

ale także Azerbejdżanie i Gruzji! Ci mlodzi

uczycielem matematyki umożliwil mi z po-

szych wspólpracowników, także filar

sąsiadom ­ Bialorusi

skorzystalo. RFN wylożyla ogromne

ludzie bowiem w ogromnej większości

mocą Matki Boskiej i ,,niezauważonych"

Radia Wnet Wojciech Jankowski, ale idea

a zwlaszcza Ukrainie przez

pieniądze na ich integrację, która nie byl

nie wybierają pozostania w Polsce, gdzie

ściąg zdanie matury, ale Mirek zarówno

spotkań w Jaremczu także nie może ob-

wypominanie krwawych

procesem latwym, ale wydaje się, że zo-

życie jest nieporównanie latwiejsze niż

,,matmę" jak ,,polaka" zdal w cuglach i jako

umrzeć. Będzie trudno, bo brak nam cichej

zaszlości.

stalo to uwieńczone sukcesem. Od 1989

w krajach ich pochodzenia, lecz pragną

pana inżyniera, zastal go wybuch ,,Solidar-

charyzmy Mirka Rowickiego, który bral

r. trochę czasu minęlo, ale grupa potom-

wplynąć na polepszenie statusu swoich

ności". Nie będę streszczal jego życiorysu

na siebie ogromne obowiązki i zawsze

ków polskich zeslańców w Kazachstanie

ojczyzn, co dotyczy także polskich stu-

znanego dziś z setek nekrologów ­ po-

je wypelnial. Skromny, po prostu dobry

JERZY LUBACH

znacząco się nie zmniejszyla. Dla ludzi

dentów z Ukrainy.

wiem, skąd się wzięla jego dziwaczna na

czlowiek, z którym nie sposób bylo się

Prawda zaś jest brutalna ­ Kresów nie

o mentalności pozwalającej publicznie glo-

Nie jest to takie proste do zrozumienia

pozór decyzja osiedlenia się na uwolnionej

poklócić. Szanowali Go nawet ludzie z ob-

ma, za to resztki Polaków pozostalych

sić, że ,,polskość to nienormalność" pojęcie

dla polskiego patrioty, pamiętającego o gi-

jak i Polska z sowieckiego jarzma Ukrainie,

cego mu obozu ­ to prezydent Komorowski

tam po sowieckich mordach i wysiedle-

takie jak zobowiązania ojczyzny wobec

gantycznym wkladzie ,,Kresów" w potęgę

gdzie tyle zdzialal dla obu naszych krajów.

odznaczyl Go Krzyżem Kawalerskim Orde-

niach ­ są i nie zamierzają hurtem przeno-

swoich niegdysiejszych obywateli bylo

I RP. Ale bez tego zrozumienia nigdy nie

W czasach PRL uczniowi trudno bylo

ru Odrodzenia Polski w 2015 r.

sić się na Ojczyzny lono. Jaki ma do nich

myśleniem ekscentrycznym czy wręcz

dojdziemy do czegoś więcej niż popraw-

dotrzeć do prawdy historycznej, skutecz-

Nie będę narzekal, że nasza strona

stosunek Państwo Polskie? Teoretycznie

ekstremistycznym.

ne stosunki z sąsiadami. Przyklad biegu-

nie zafalszowanej. Ale takich ,,wariatek"

trochę Go nie docenila, bo uroczystości

i praktycznie (tzn. przyznając dotacje ,,na

Ale obecności setek tysięcy nie-

nowej zmiany stosunku wladz Litwy do

jak nasza Pani Sadowska bylo więcej i sta-

pogrzebowe na Bródnie ­ szkoda, że po-

podtrzymanie polskości", cokolwiek to

dorżniętych przez bolszewików Polaków

Polski w ostatnich kilku latach świadczy,

raly się nam przemycić chociaż okruchy

śmiertnie ­ oddaly Mu wlaściwy hold.

znaczy) zajmuje się nimi podobnie jak Po-

w trzech krajach ościennych nie dalo się

że pozbycie się szowinistycznych przesą-

prawdy. I już w drugiej klasie liceum owa

Podczas mszy św. przedstawiciel prezy-

lonią ­ Senat. I od razu jest problem, bo

już ignorować tak latwo, więc III RP wy-

dów (niech będzie, że z obu stron...) owo-

szalona matrona wchodząc do klasy oznaj-

denta RP Andrzeja Dudy wręczyl rodzinie

o ile Polonia to wychodźcy żyjący w innych

konala jakiś dziwaczny rozkrok, z jednej

cuje wspanialymi wspólnymi sukcesami

miala coraz mniej zdumionym naszym

akt odznaczenia Mirka najwyższym stop-

krajach, to nasi rodacy na bylych Kresach

strony wspierając wbrew ich interesom

gospodarczymi i politycznymi, choćby

kolegom: ,,A teraz Rowicki opowie nam

niem tegoż Orderu ­ Komandorią Polonia

nigdy Rzeczypospolitej nie opuszczali, to

wladze tych państw (np. tolerowany przez

budową Via Baltica z funduszy zainicjowa-

o Legionach Pilsudskiego" lub: ,,Lubach,

Restituta, a gdy nad Jego mogilą Kompania

ona nolens volens ich opuścila. Najpierw

lata opór Litwy wobec stosowania orygi-

nego przez Polskę Trójmorza, udzial w któ-

opowiedz klasie o wojnie polsko-bolsze-

Honorowa Wojska Polskiego uczcila pa-

w wyniku rozbiorów, gdy większość nie-

nalnej pisowni nazwisk jej polskich obywa-

rym dal Litwie realną szansę na aktywny

wickiej, tylko nie te bzdury z podręczni-

mięć zmarlego trzykrotną salwą, w oczach

gdysiejszych ziem wschodnich wpadla

teli), z drugiej wspierając nader skromnymi

udzial w polityce europejskiej.

ka!". Ona wiedziala, że my wiemy. A skąd?

mnóstwa zgromadzonych ­ nie wylączając

w lapy moskiewskie, a Galicję ukradla

sumami organizacje polskie na Bialorusi

To samo dotyczy Ukrainy, nie będącej

Oczywiście od rodziców, ale i z dostęp-

moich ­ zalśnily lzy wzruszenia.

Austria, później po zwycięstwie nad bol-

i Ukrainie, też niezbyt pieszczone przez

w odróżnieniu od naszego pólnocnego są-

nych dla tego, kto chcial, wydawnictw

Miroslaw Rowicki nie byl Polakiem

szewikami w 1920 r., gdy zdominowana

miejscowe wladze. I tak przez ćwierć wie-

siada czlonkiem ani UE, ani ­ mimo starań

emigracyjnych. Czyż w tej sytuacji trudno

z Kresów, po prostu wiedzial, że ani my,

przez endeków delegacja na rokowania

ku. Ale dalej już tak nie można!

­ NATO. Po obu stronach granicy znaleźli

uwierzyć, że w roku 1968 godzinami dys-

ani nasi rodacy, którzy pozostali po tam-

w Rydze podpisala pokój z Sowietami na

W odróżnieniu od Polaków zeslanych

się ludzie to rozumiejący, a jednym z tych,

kutowaliśmy z Mirkiem o szansach soju-

tej stronie granicy, nie są żadnymi rewi-

haniebnych warunkach, pozostawiając

do Kazachstanu, gdzie bez moskiewskiej

którzy szczytne idealy przelożyli na ję-

szu Pilsudski ­ Petlura w 1920 r., chociaż

zjonistami pragnącymi odebrania Lwowa,

w ich rękach kilka milionów Polaków na

przemocy żywiol polski nigdy by na tę ska-

zyk mrówczej pracy ,,u podstaw" byl mój

nazwiska tego drugiego nie sposób bylo

a pragną szczerze jak najbliższej wspól-

terenach Bialorusi i Ukrainy. Oni to stali

lę nie zaistnial, nie mówimy tu o koniecz-

serdeczny przyjaciel od czasów I klasy 7

znaleźć w oficjalnych podręcznikach?

pracy, a może nawet przyjaźni naszych

się od razu przedmiotem ,,szczególnej tro-

ności umożliwienia powrotu do macierzy

Liceum Ogólnoksztalcącego im. Slowac-

Obaj, nie wiedząc o sobie wzajemnie,

bratnich krajów.

ski" bolszewickich przywódców. Szalony

Polaków z Litwy, Bialorusi czy Ukrainy.

kiego w Warszawie Miroslaw Rowicki,

dzialaliśmy w solidarnościowym podzie-

Syn Mirka nad mogilą Ojca bardzo

eksperymentator Lenin majaczyl o czer-

Zresztą w zdecydowanej większości oni

którego z bólem pochowaliśmy 21 lipca

miu, ja w ruchu wydawniczym, on jako

slusznie zaapelowal do zgromadzonych,

wonych, lojalnych Sowieckiej Rosji Pola-

sami tego nie chcą.

na Cmentarzu Bródnowskim. Nie chcialem

wybrany przez robotników do Regionu

by nie poddawali się smutkowi, bo ,,Tata

kach, a pragmatyczny psychopata Stalin

Polacy na Wschód od Bugu są lojal-

zaczynać tego artykulu od tej w istocie

Mazowsze inteligent. Gdy nastal internet

byl uosobieniem optymizmu i radości ży-

zlikwidowal niedorzeczne eksperymenty

nymi obywatelami swoich krajów i to nie

tragicznej dla przyjaciól Ukrainy w Polsce

umożliwiający odnawianie utraconych

cia, byl czlowiekiem szczęśliwym, gdyż

poprzednika w rodzaju tzw. ,,marchlewsz-

oni sieją ,,kresowe" resentymenty, często

i przyjaciól Polski na Ukrainie wieści, ale

więzi, wcale się nie zdziwilem odnajdując

wypelnial misję". Ta misja wymaga kon-

czyzny", już w 1934 rozpoczynając falę

inspirowane wprost z Kremla. Wielu pol-

Mirek byl wybitnym przykladem co moż-

Mirka jako zalożyciela i redaktora naczel-

tynuacji, a my, którzyśmy znali Mirosla-

prześladowań, czyli aresztów z oskarżenia

skich obywateli Ukrainy walczylo ­ i wal-

na zrobić, gdy się odrzuci resentymenty.

nego największego polskiego pisma na

wa Rowickiego, wierzymy w jego slynne,

o szpiegostwo na rzecz ,,pańskiej Polski",

czy! ­ z rosyjską agresją na ukraińskich

Zaprzyjaźniliśmy się od razu, bo mimo

Ukrainie, znakomitego ,,Kuriera Galicyj-

zawsze się sprawdzające w chwilach naj-

a później w ramach ,,operacji polskiej" już

,,kresach" w Donbasie i Lugańsku. Ale jed-

że mial umysl ścisly (później absolwent

skiego", wedlug mnie w ogóle najlepszej

większych trudności powiedzonko, wypo-

na masową skalę mordów i przesiedleń.

nocześnie z dumą podkreślają swoją pol-

Politechniki!), zarazem jak przedwojen-

polskiej gazety wydawanej za granicą.

wiadane z tym budzącym wiarę i budują-

Dotknęlo to przede wszystkim Polaków

skość. Czy dowiemy się czegoś o tym z me-

na inteligencja techniczna byl humanistą

Mialem zaszczyt wielokrotnie drukować

cym spokój uśmiechem: ,,Będzie dobrze!"

na Ukrainie, ale też i ich ukraińskich są-

diów wolnej i suwerennej Polski? Studium

w tym sensie, że znajomość ojczystej hi-

tam moje teksty, także te, z którymi moi

,,Śpij, Kolego, w ciemnym grobie, niech

siadów, w oczach ,,sądzących" ich ,,trójek"

Europy Wschodniej, wywalczone jako wy-

storii i tradycji byla dlań czymś oczywi-

Czytelnicy z GPC nie mogli się zapoznać,

się Polska przyśni Tobie!"

NKWD (sowieckiej policji politycznej) jesz-

dzial Uniwersytetu Warszawskiego przez

stym. Mieliśmy to szczęście, że i w szkole

bo ze względu na aktualną sytuację redak-

A może i ukochana Ukraina ­ wolna od

cze nie faszystów czy banderowców, a po

Jana Malickiego, w podziemiu solidarno-

podstawowej, i nawet w liceum, mieliśmy

cja uznawala je za zbyt ,,kontrowersyjne".

rosyjskiej agresji, praworządna, dostatnia,

prostu nacjonalistów.

ściowym wspólredaktora pisma ,,Obóz",

jeszcze przedwojenne nauczycielki, ufor-

A jednocześnie ,,Kurier" cieszyl się także

sprzymierzona z bratnią Polską w ramach

Po 1939 r. dolączyli do zeslańców na

już wtedy planującego stosunki z naszy-

mowane w okresie II RP. Dyrektor ,,Slowa-

u ukraińskich czytelników renomą pisma

NATO i Trójmorza. Wierzyliśmy w to obaj,

Sybir i do Kazachstanu Polacy z pożartej

mi sąsiadami po ich wyzwoleniu się spod

ka" już na wstępie ostrzegal rodziców, że

szczerze życzliwego dla Ukrainy, a orga-

Komandorze!

przez Sowietów Litwy i... sami Litwini,

sowieckiego jarzma, wychowalo w ciągu

nie będzie przyjmowal skarg na wyklada-

nizowane również przez Mirka coroczne

ŹRÓDLO:

tak się radujący z oddania im przez Armię

kilkunastu lat istnienia potężne propolskie

jącą historię profesor Marię Sadowską, bo

spotkania intelektualistów z obu krajów

,,GAZETA POLSKA CODZIENNIE",

Czerwoną Wilna wyrwanego spod wladzy

lobby na Wschodzie. Absolwentów można

,,przeszla niemieckie obozy i nikogo się nie

w Jaremczu z imprezy nader kameralnej

24.07.2020